 |
|
|
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev aprelin 25-də ATƏT-in Baş katibi Feridun Sinirlioğlunu qəbul edib.
Musavat.com xəbər verir ki, bu barədə Prezidentin Mətbuat Xidməti məlumat yayıb.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Çin Xalq Respublikasına (ÇXR) dövlət səfərinin ikinci günü ÇXR sədri Si Cinpinlə görüşüb. Geniş tərkibli nümayəndə heyətlərinin iştirakı ilə baş tutan görüşdə müxtəlif sahələr üzrə əməkdaşlığı əhatə edən memorandumlar, digər dövlətlərarası sənədlər imzalanıb.
Qeyd edək ki, Çin Azərbaycanın mühüm ticarət tərəfdaşlarından biridir, 2024-cü ildə ölkələr arasında əmtəə dövriyyəsi 3.8 milyard dollar olub. Müqayisə üçün qeyd edək ki, həmin il ABŞ və Azərbaycanın ticarəti 1.7 milyard dollara çatmayıb. Çin Azərbaycanın ticarət tərəfdaşları arasında İtaliya, Türkiyə və Rusiyadan sonra gəlir, iki ölkə arasında ticarətin həcmi sürətlə artır. Bu rəqəmlər əsasən Çinin Azərbaycana artan idxalı hesabına böyüyür.
İkitərəfli əlaqələrin yaxın dövrünə nəzərə yetirdikdə, ötən il iyulun 3-də "Azərbaycan Respublikası ilə Çin Xalq Respublikası arasında strateji tərəfdaşlığın qurulması haqqında Birgə Bəyannamə" imzalanıb. Həmin vaxt da Prezident İ.Əliyev Çinə səfər etmişdi. Eyni zamanda, Azərbaycan rəsmiləri Çinin "Bir kəmər, bir yol" layihəsini dəstəklədiklərini açıqlayıblar. Çin hökumətinin 2013-cü ildə qəbul etdiyi həmin layihə 70-ə yaxın ölkəyə və beynəlxalq təşkilata sərmayə yatırmaq məqsədi daşıyan infrastruktur inkişafı strategiyasıdır.
Aprelin 23-də Pekində imzalanmış birgə bəyanatda qeyd olunur ki, Azərbaycan və Çin arasında münasibətlər “hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq” səviyyəsinə yüksəldilib. Bəyanatda tərəflər beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə, xüsusilə də dövlətlərin suverenliyi və ərazi bütövlüyünə hörmət prinsipinə sadiqliklərini vurğulayıblar.
Tərəflər, həmçinin, "Bir kəmər, bir yol" təşəbbüsü çərçivəsində əməkdaşlığı dərinləşdirmək, nəqliyyat-logistika və enerji sahələrində qarşılıqlı fəaliyyəti gücləndirmək barədə razılığa gəliblər.
Daha sonra ölkə başçısı İlham Əliyev Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpini Azərbaycana səfərə dəvət edib.
ÇXR sədri Si Cinpin də öz növbəsində Prezident İlham Əliyevi Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının (ŞƏT) Çində keçiriləcək Zirvə Toplantısına və bu çərçivədə təşkil olunacaq bir sıra təntənəli tədbirlərə dəvət edib.
Bundan əlavə, səfər zamanı müxtəlif sahələrdə əməkdaşlığa dair 30-dan çox sənəd imzalanıb. Bunlar arasında aşağıdakılar var:
Vizaların qarşılıqlı ləğvi, humanitar minatəmizləmə, cinayət işləri üzrə hüquqi yardım və texniki-iqtisadi əməkdaşlıq sazişləri;
Elm, təhsil, texnologiya, ədliyyə, mədəniyyət, əqli mülkiyyət, kosmik əməkdaşlıq, enerji, yaşıl inkişaf, sənaye, nəqliyyat, rəqəmsal iqtisadiyyat və ticarət sahələrində Anlaşma Memorandumları;
Media və informasiya agentlikləri arasında əməkdaşlıq, o cümlədən AZƏRTAC və Sinxua, eləcə də AzTV və Çin Media Qrupu arasında sazişlər;
Naxçıvan və Urumçi şəhərləri arasında qardaşlaşma münasibətləri qurulmasına dair niyyət məktubu.
Bu sənədlər iki ölkə arasında münasibətlərin daha da inkişaf etdirilməsini və müxtəlif sahələrdə əməkdaşlığın dərinləşdirilməsini nəzərdə tutur.
Prezident İlham Əliyevin Çinə dövlət səfərinin əhəmiyyətini və Bakının gözləntilərini şərh edən politoloq Fərhad Məmmədov səfəri ABŞ ilə Çin arasında artan tarif müharibəsi fonunda mühüm hadisə kimi dəyərləndirib. Ekspert qeyd edir ki, bu səfər çoxşaxəli əməkdaşlığın dərinləşməsi və Azərbaycanın qlobal proseslərdə müstəqil mövqeyini qoruması baxımından önəmlidir. F.Məmmədova görə, keçmiş illərdə imzalanan strateji tərəfdaşlıq sənədləri siyasi, iqtisadi, nəqliyyat və texnologiya sahələrini əhatə edir. Onun sözlərinə görə, Bakı və Pekin arasında bərpa olunan enerji, texnologiya və birgə istehsalat sahələrində əməkdaşlıq genişlənməkdədir.
Ekspert deyib ki, Azərbaycanın əsas gözləntiləri bunlardır:
“Çindən investisiyaların cəlb olunması,
Texnologiya transferi,
Yüklərin tranzit həcminin artırılması”.
Politoloq vurğulayır ki, Çinlə danışıqlar çətin olsa da, dünya ticarətindəki dəyişikliklər və ABŞ-Çin qarşıdurması Pekinin mövcud yanaşmalarına təsir edə bilər: “Azərbaycan bu proseslərdə neytral və etibarlı tərəfdaş kimi çıxış edir və münaqişələrdən kənarda qalmaqla öz infrastruktur imkanlarını təqdim edir. Ölkə Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı daxilində də rolunu artırır və Çinlə münasibətlərini üçüncü ölkələrdən asılı olmadan qurmaq istəyir”.
Ekspertin fikrincə, Çin gələcəkdə də əsas güc mərkəzlərindən biri olacaq, ona görə də Pekinlə yüksək səviyyəli münasibətlər Azərbaycan üçün vacibdir.
Azərbaycan İnternet Forumunun prezidenti Osman Gündüz isə Azərbaycan və Çin arasında kosmik sahədə əməkdaşlıqla bağlı imzalanan yeni Anlaşma Memorandumuna diqqət çəkib. Onun sözlərinə görə, bu əməkdaşlıq Azərbaycan üçün böyük əhəmiyyət daşıyır və ölkənin qlobal kosmik bazarda strateji oyunçuya çevrilməsi baxımından vacib addım sayılır.
Yüksək dəqiqlikli peyk antenaları quraşdırılması,
Rəqəmsal rabitə, peyk müşahidəsi və süni intellekt əsaslı təhlillər sahələrində əməkdaşlıq edib.
Yeni anlaşma nəticəsində Azərbaycan:
Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiyanın peyk rabitə mərkəzinə çevrilə bilər,
“Tier 4” sertifikatlı teleportu ilə qlobal peyk operatorları üçün etibarlı hostinq mərkəzi ola bilər”.
Ekspert hesab edir ki, eyni zamanda risklər də var:
“Azərbaycanın yeni müşahidə peyklərini İsrail hazırlayacaq, amma Çin və İsrailin geosiyasi maraqları fərqlidir.
Hər iki ölkənin texnologiyalarının eyni teleportda istifadəsi risklər yarada bilər”.
O.Gündüz yekunda vurğulayır ki, Azərbaycan bu əməkdaşlıqları balanslı və neytral şəkildə idarə etməyə çalışır və Çinlə əldə olunan razılaşmalar ölkənin qlobal kosmos oyunçusuna çevrilməsinə xidmət edir.
Pressklub.az
İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahu yaxın vaxtlarda Azərbaycana rəsmi səfər edəcək. Bu barədə "Israel Hayom" nəşri xəbər yayıb. Bildirilib ki, səfərin dəqiq tarixi hələ müəyyən edilməyib, ancaq yaxın günlərdə olacağı vurğulanıb. "Netanyahu və Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin ikitərəfli və regional münasibətlərin tam spektrini müzakirə edəcəkləri gözlənilir", - deyə mənbədən vurğulanıb.
İran Prezidentinin gəlişi ərəfəsində belə bir məlumatın İsrail mediasında yayımlanması təsadüfüdürmü? İsrail və İran Bakıda razılaşa bilərmi?
Bu barədə Moderator.az-a danışan Azərbaycan Yəhudi Media Mərkəzinin politoloqu Rüstəm Tağızadə deyib ki, İsrailin Baş naziri Netanyahu Azərbaycana səfər edəcəksə, müzakirənin əsas mövzusu İsrail və Azərbaycan arasında ikitərəfli əməkdaşlıq məsələləri olacaq:
“Təbii ki, bu proseslərdə İran amili də vardır. Ancaq Azərbaycan tərəfi bu məsələdə olduqca ehtiyatlı davranır, çünki İran bizim qonşumuzdur. İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra, son illər ərzində Azərbaycanın Orta Dəhlizdə artan geosiyasi nüfuzu səbəbilə Azərbaycana olan səfərlər də çoxalıb. Hesab edirəm ki, bu proseslər çərçivəsində Azərbaycan ilə İsrail arasında yenidən ticari, iqtisadi əlaqələr və siyasi münasibətlər müzakirə oluna bilər. Bildiyiniz kimi, dövlət başçısı Çinə səfər etmişdi və bu səfər çərçivəsində 20-yə yaxın sənəd imzalanmışdır. Düşünürəm ki, bu sənədlərin əksəriyyəti yaxın gələcəkdə icra olunacaqdır. Təbii ki, Azərbaycanla Ermənistan arasında kommunikasiya xətlərinin açılması da zəruridir. Bundan başqa, Yaxın Şərqdə davam edən münaqişələr səbəbilə İsrail tərəfi öz strateji tərəfdaşı olan Azərbaycanın yanında olduğunu nümayiş etdirmək üçün bu səfəri həyata keçirə bilər. Bildiyimiz kimi, Azərbaycan ilə İsrail arasında olan strateji, siyasi tərəfdaşlıq yüksək səviyyədədir. Həmçinin, Azərbaycan İsraildən xeyli sayda silah alır. Bu da iki ölkə arasındakı münasibətlərin yüksək səviyyədə olduğunu göstərir”.
Politoloq İsrailin Baş nazirinin səfəri çərçivəsində başqa siyasi məsələlərin də müzakirə olunacağına diqqət çəkib:
“Əgər bu səfər baş tutarsa, İran və İsrail arasında danışıqların predmeti də vacib olacaqdır. Azərbaycanla İran arasında hazırda mövcud olan ziddiyyətlər olduqca təhlükəlidir və buna görə də rəsmi Bakı ehtiyatlı davranır. Düşünürəm ki, indiki şəraitdə İsrail və İranın Bakıda hər hansı bir razılaşması üçün zaman hələ yetişməyib. Bu proseslər müəyyən qədər zaman tələb edir. Hazırda İsrail ilə İran arasında münasibətlər gərgindir. Eyni zamanda, Birləşmiş Ştatlarla İran arasında nüvə danışıqları davam edir.
Bununla belə, İsrail mediası Baş nazir Benyamin Netanyahunun mümkün səfəri ilə bağlı rəsmi məlumat yaymayıb. Yayılan bu cür məlumatlar İsrail və İran arasında aparılan informasiya müharibəsinin tərkib hissəsi ola bilər”.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Çin Xalq Respublikasına dövlət səfəri, onun Çin lideri Si Cinpinlə görüşü, iki ölkə arasında hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq əlaqələrinin qurulması haqqında Birgə Bəyanat da daxil olmaqla əməkdaşlıq sənədlərinin imzalanması dünya mediasının diqqət mərkəzində olub.
AZƏRTAC xəbər verir ki, Çinin milli xəbər agentliyi Sinxua, Çin Kommunist Partiyasının rəsmi nəşrlərindən olan “Jenmin Jibao” və “Global Times” qəzetləri, Çin Media Qrupuna daxil olan Çin Mərkəzi Televiziyası (CCTV), Çin Beynəlxalq Radiosu, CGTN telekanalı, habelə nüfuzlu “China Daily” qəzeti, digər qəzet və xəbər saytları Prezident İlham Əliyevin səfəri barədə bir neçə dildə çoxsaylı materiallar yayıb. Çin mediası Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Çinin Sinxua agentliyinə məxsusi müsahibəsindən xəbərlər hazırlayaraq oxucularına təqdim edib.
Qardaş ölkə Türkiyənin “Anadolu” agentliyinin “Azərbaycan və Çin arasında hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq bəyanatı qəbul edilib” başlıqlı xəbərində dövlətimizin başçısının Çindəki təmasları çərçivəsində iki ölkə arasında hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq əlaqələrinin qurulmasına dair Birgə Bəyanat və bir sıra sazişlər, o cümlədən vizadan azadolma sənədinin imzalandığı qeyd olunub. DHA-nın “Çin lideri ilə Azərbaycan Prezidentindən strateji tərəfdaşlıq mesajı” adlı xəbərdə Si Cinpinin “Pekin Bakı ilə qarşılıqlı hörmət və ədalətə əsaslanan əməkdaşlıqda maraqlıdır” fikri vurğulanıb. Xəbərdə qeyd olunub ki, Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın “Vahid Çin” prinsipinə sadiq olduğunu bildirib, Çinin Qlobal İnkişaf, Qlobal Təhlükəsizlik və Qlobal Sivilizasiya təşəbbüslərinin dünyada sülh, sabitlik və rifah üçün imkanlar yaratdığını vurğulayıb. “CNN Türk” telekanalının Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpinin dəvəti ilə Çinə səfəri ilə bağlı xəbərində Si Cinpinin “Çin Azərbaycan ilə münasibətlərə strateji və uzunmüddətli perspektivdən baxır və inkişaf etdirir” fikri vurğulanıb, Pekinin Bakı ilə hərtərəfli əməkdaşlıqda yeni səhifə açmağa hazır olması faktı qabardılıb. “Haber Global” telekanalı, “İhlas” xəbər agentliyi Azərbaycan Prezidentinin Çinə səfərinə dair xəbərlər yayıb. “Milliyet” qəzeti “Azərbaycan Prezidenti və Çin Xalq Respublikasının Sədrindən “strateji tərəfdaşlıq” mesajı” adlı xəbərində iki ölkə arasında münasibətlərin hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə yüksəldiyi vurğulanıb, vizadan azad edilməsi haqqında sazişin imzalandığı diqqətə çatdırılıb.
“TRT Avaz”, NTV və digər media qurumları da dövlətimizin başçısının Çin səfərini diqqətdə saxlayıb.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Çinə dövlət səfəri Rusiya mətbuatında da geniş işıqlandırılıb. TASS agentliyinin məqaləsində Çin liderinin “tarif və ticarət müharibələri bütün ölkələrin qanuni hüquq və maraqlarına zərər vurur, çoxtərəfli ticarət sistemini sarsıdır və dünya iqtisadi nizamını pozur” sözləri sitat gətirilir. Bildirilib ki, Si Cinpin BMT Nizamnaməsi və beynəlxalq hüquq prinsiplərinə əsaslanan beynəlxalq nizamın qorunması üçün Çinin Azərbaycanla birgə işləməyə hazır olduğunu vurğulayıb. “Nezavisimaya qazeta”nın Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Çinə səfərinə həsr olunmuş geniş analitik məqaləsində səfərin iki ölkə arasında strateji tərəfdaşlığın dərinləşdirilməsinə xidmət etdiyi qeyd olunub. Nəşr Prezident İlham Əliyevin Sinxua agentliyinə müsahibəsinə də toxunub. Oxucuların diqqətinə çatdırılıb ki, həmin müsahibədə Prezident beynəlxalq məsələlərdə əməkdaşlığı genişləndirməyə və iki dövlətin maraqlarını birgə müdafiə etməyə hazır olduğunu vurğulayıb. Yazıda Çinlə təmasların gücləndirilməsini Orta Dəhliz layihəsi, regionda nəqliyyat və iqtisadi inteqrasiya imkanları ilə əlaqələndirən ekspertlərin fikirlərinə də yer verilib. “Vestnik Kavkaza” nəşri dövlət başçılarının Pekində keçirilmiş görüşünün yekunu olaraq qəbul edilmiş Birgə Bəyanat barədə ətraflı məqalə dərc edib. Qeyd olunub ki, görüşdə BMT mərkəzli dünya nizamının və BMT Nizamnaməsinin prinsiplərinə əsaslanan beynəlxalq nizamın dəstəklənməsi diqqət mərkəzində olub. “Kommersant” qəzeti Çin Sədri Si Cinpinlə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev arasında görüşü işıqlandırıb, danışıqların iqtisadi və ticarət aspektlərinə diqqət yetirib. Məqalədə tarif müharibələrinə qarşı kəskin çıxış edən və onların “qlobal iqtisadi nizamı və ticarət sistemini pozduğunu, ölkələrin hüquq və maraqlarını pozduğunu” qeyd edən Çin liderinin bəyanatlarından sitat gətirilir. “Böyük Asiya” informasiya portalı yazıb ki, Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpinlə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin apardıqları danışıqların əsas nəticəsi iki ölkə arasında hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq münasibətlərinin qurulması olub. Nəşrdə vurğulanır ki, səfər çərçivəsində 20-dən çox sənəd, o cümlədən qarşılıqlı vizasız gediş-gəliş haqqında saziş imzalanıb. “RİA Novosti” Çinin Sədri Si Cinpinin Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə danışıqları zamanı səsləndirdiyi bəyanatlarla bağlı məqalə dərc edib. Bildirilib ki, Çin lideri ticarət müharibələrinin dağıdıcı nəticələri barədə xəbərdarlıq edib. “EADaily” agentliyi Pekində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Çinin Sədri Si Cinpin arasında keçirilən danışıqların yekunları üzrə imzalanmış Birgə Bəyanatın əsas məqamlarını işıqlandırıb. Azərbaycanın təklif etdiyi sülh gündəliyinə Çinin güclü dəstəyi diqqət mərkəzində olub. Bəyanatda tərəflərin əks-məhsuldar adlandırdıqları qarşıdurma xarakterli geosiyasi oyunlar pislənilib.
“ Reuters” agentliyinin “Çin Sədri Si Pekində Azərbaycan lideri ilə görüşür” adlı xəbərində səfərin detallarından söz açılıb.
İtaliyanın “FarodiRoma” nəşri “Azərbaycan və Çin strateji tərəfdaşlıq sazişi və bir çox başqa sənədlər imzalayıb” adlı xəbərdə geniş məqalə dərc olunub. Məqalədə iki ölkə arasında imzalanan sənədlər, o cümlədən Azərbaycan ilə Çin arasında hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq əlaqələrinin qurulması haqqında Birgə Bəyanat barədə məlumat verilib. “Nova.news” və “4coffshore.com” onlayn nəşrləri Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Çin Xalq Respublikasına dövlət səfəri çərçivəsində Azərbaycan ilə Çin şirkətləri arasında enerji sahəsində bir neçə əməkdaşlıq sənədinin imzalandığını yazıb.
Küveytin KUNA agentliyi, Gürcüstanın “Primetime.ge” nəşri, “1tv” və “Ajara tv” kanalları dövlətimizin başçısının Çinə səfəri, xüsusən də iki ölkə arasında imzalanan sənədlər haqqında ətraflı məlumat yayıblar.
İranın “Tasnim” agentliyinin mövzu ilə bağlı xəbərində qeyd olunur ki, səfər çərçivəsində imzalanan çoxsaylı sənədlər Bakı və Pekinin yeni dövrdə münasibətləri daha da inkişaf etdirmək və mövcud potensialdan hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq çərçivəsində istifadə etmək əzmindən xəbər verir. ISNA agentliyi isə yazır ki, Çin Sədri Si Cinpin çərşənbə günü Pekində Azərbaycan lideri İlham Əliyevlə görüşüb və tərəflər Bakı ilə Pekin arasında hərtərəfli strateji əməkdaşlığın başlandığını elan ediblər. “Jahannews.com” nəşri Prezident İlham Əliyevin səfər öncəsi Sinxua agentliyinə müsahibəsində səsləndirdiyi fikirlərdən sitatlar gətirərək, Azərbaycan-Çin münasibətlərinin qədim tarixə və yaxşı ənənələrə söykənərək, yüksələn istiqamətdə inkişaf etdiyini vurğulayıb.
Cənubi Koreyanın “newsis.com” nəşri “Associated Press”ə istinadla Azərbaycan Prezidentinin Çində dövlət səfərində olduğunu yazıb.
Ukraynanın “Ukrinform” agentliyi, “Prabdatut”, “Kurs Ukraini”, “Ekonomiçni novinki” nəşrləri də dövlətimizin başçısının Çinə səfərinə dair bir neçə material yayıb, səfəri ətraflı şərh ediblər.
Rumıniyanın milli xəbər agentliyi AGERPRES, “Mediafax” özəl xəbər agentliyi, “News.ro” xəbər portalı, “Pescurt.ro” xəbər portalı, “Gandul” nəşri və digər nüfuzlu media orqanları, o cümlədən “Pro TV” televiziya kanalı, “Prima TV” televiziya kanalı və başqaları Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpin və Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev arasında Pekində keçirilmiş görüşə həsr olunmuş “Ticarət müharibələri və tariflər qlobal iqtisadi nizamı pozur – Azərbaycanla strateji tərəfdaşlıq güclənir” sərlövhəli məqalələr yazılıb. Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpinin “ticarət müharibələri və gömrük tariflərinin tətbiqi bütün ölkələrin qanuni hüquq və maraqlarını pozur, çoxtərəfli ticarət sisteminə zərər vurur və qlobal iqtisadi sabitliyi sarsıdır” fikirlərinə xüsusi diqqət yetirilib. Qeyd olunub ki, bu fikirlər Çində rəsmi səfərdə olan Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə keçirilən yüksəksəviyyəli görüş zamanı səsləndirilib.
Diqqətə çatdırılıb ki, Prezident İlham Əliyevin 22–24 aprel tarixlərində Pekinə etdiyi rəsmi səfər çərçivəsində iki ölkə arasında Strateji Tərəfdaşlığın Genişləndirilməsi haqqında Bəyannamə imzalanıb. Tərəflər hüquq, “yaşıl inkişaf”, rəqəmsal iqtisadiyyat, intellektual mülkiyyət və aerokosmik sahələrdə 20-yə yaxın əməkdaşlıq sənədinə imza atıblar.
Bundan əlavə, Azərbaycan və Çin arasında vizasız rejim tətbiq olunacağı açıqlanıb. Görüşdə, həmçinin ekoloji cəhətdən təmiz və yüksəkkeyfiyyətli kənd təsərrüfatı məhsullarının ticarətinin genişləndirilməsi və bərpaolunan enerji sahəsində ortaq layihələrin həyata keçirilməsi müzakirə olunub.
Çin hökuməti, həmçinin sərhədlərarası maliyyə xidmətlərini asanlaşdırmaq və yuanın beynəlxalq istifadəsini artırmaq məqsədilə yeni təşəbbüslər irəli sürüb. Bu plan, xüsusilə dövlət müəssisələrinin xarici əməliyyatlarında yuanla ödənişlərin prioritetləşdirilməsini nəzərdə tutur.
Qeyd olunub ki, bu cür əməkdaşlıq qlobal ticarətə töhfə verməklə yanaşı, dünya iqtisadiyyatında sabitliyin qorunmasında mühüm rol oynayacaq. Vurğulanır ki, Azərbaycanın bu prosesdə fəal iştirakı və tərəfdaşlıq ruhu Çin tərəfindən yüksək qiymətləndirilir.
Bolqarıstanın “Fakti.bg” xəbər portalı, BTA xəbər agentliyi, BNT televiziya kanalı, “News.bg” xəbər portalı, Yunanıstanın “Protothema”, “Efsyn”, “News24/7” xəbər portalı və digər nüfuzlu media orqanları “Si Cinpin: Gömrük rüsumları və ticarət müharibələri qlobal iqtisadi nizama zərər vurur – Çin və Azərbaycan arasında əməkdaşlıq daha da güclənir” sərlövhəli məqalələr dərc ediblər.
Yazılarda Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpin bildirib ki, gömrük rüsumları və ticarət müharibələri bütün ölkələrin qanuni hüquq və maraqlarını pozur, çoxtərəfli ticarət sistemini sarsıdır və dünya iqtisadi nizamına ciddi ziyan vurur. Diqqətə çatdırılıb ki, bu bəyanatı Si Cinpin Pekində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə keçirilən yüksəksəviyyəli görüş zamanı səsləndirib.
Bildirilir ki, Si Cinpin çıxışında Çin ilə Azərbaycanın beynəlxalq sistemin müdafiəsində və təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlığın dərinləşdirilməsində birgə çalışmasının vacibliyini vurğulayıb.
"Türkiyə, Pakistan, Azərbaycan və digər türk dövlətləri birgə əməkdaşlıq çərçivəsində yeni addımlar atacaq."
Bu barədə Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Pakistanın baş naziri Şahbaz Şəriflə birgə mətbuat konfransı zamanı bildirib.
Ərdoğan Türkiyə ilə Pakistan arasında bütün sahələr üzrə anlayışın olduğunu, ölkəsinin Pakistanla ticarət, müdafiə sənayesi və digər sahələrdə əməkdaşlığı dərinləşdirmək niyyətində olduğunu vurğulayıb.
Milli Məclisin deputatı Aydın Hüseynov Sherg.az-a söyləyib ki, Türkiyə, Pakistan və Azərbaycan əlaqələri yaxın dostluq bağları ilə xarakterizə olunur:
"Hər iki qardaş ölkə Azərbaycanın müstəqilliyini tanıyan ilk dövlətlərdəndir. Azərbaycan Pakistan və Türkiyə bütün məsələlərdə bir-birilərini dəstəkləyir. Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsində Pakistan və Türkiyə haqlı mövqeyimizi birmənalı şəkildə dəstəkləməklə yanaşı həm də ölkəmizə açıq dəstəyini nümayiş etdirdilər. Azərbaycanın haqq işini müdafiə etdilər. Bu qardaşlığın əsl nümunəsidir. Qardaş ölkələr Azərbaycana dəstək vermək və həmrəylik nümayiş etdirməklə bu günə kimi Ermənistanla diplomatik əlaqələr qurmayıblar, onu bir dövlət kimi tanımayıblar. Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Pakistanın Baş naziri Şahbaz Şəriflə birgə mətbuat konfransında dediyi fikirlər fundamental dəyərlərə, ölkələrimiz arasında qardaşlıq bağlarına söykənir. Prezident Ərdoğanın dediyi kimi, Türkiyə, Pakistan, Azərbaycan və digər türk dövlətləri birgə əməkdaşlıq çərçivəsində yeni addımlar atacaqlar. Əməkdaşlığımız bölgədə sülh və sabitliyə mühüm töhfələr verəcək. Hər üç ölkə hər mövzuda uyğunluq içində hərəkət etməkdədir. İnanırıq ki, bundan sonra da Türkiyə, Pakistan, Azərbaycan və digər türk dövlətləri əməkdaşlıq istiqamətində önəmli addımlar atacaqlar".
Deputat vurğulayıb ki, Şahbaz Şərifin Türkiyəyə səfəri iki ölkə arasında bütün sahələr üzrə mövcud olan münasibətlərin daha da inkişaf etdirilməsi istiqamətində ciddi bir təkan olacaq:
"Müsbət məzmunlu münasibətlər iki ölkənin hüdudlarını aşmaqla qlobal problemlərin həllində birgə təşəbbüsləri əhatə edəcək. Ölkəmiz üçün əhəmiyyət kəsb edən məsələ isə mətbuat konfransı zamanı Azərbaycandan da söhbət açılmasıdır. Rəcəb Tayyip Ərdoğanın "İnşallah, Türk Cümhuriyyətləri, xüsusilə Azərbaycan, Pakistan və Türkiyə ilə əməkdaşlıqda yeni addımlar atacağıq" deməsi qürurvericidir. Bu gələcək layihələrə Azərbaycanın da daxil olmasına işarədir".
Aprelin 22-də Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Çinə dövlət səfəri çərçivəsində Energetika Nazirliyi ilə Çin şirkətləri arasında bir sıra sənədlər imzalanıb.
"DogruXeber.az" xəbər verir ki, imzalanmış sənədlər arasında "Azərbaycan Respublikasının Hökuməti və "Universal Solar Azerbaijan” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti arasında Azərbaycan Respublikasında 100 MVt gücündə Qobustan Günəş Elektrik Stansiyası Layihəsi ilə bağlı İnvestisiya Müqaviləsi”, "Azərbaycan Respublikasının Energetika Nazirliyi ilə "China Energy Overseas Investment Co. Ltd.” şirkəti arasında Azərbaycan Respublikasında dənizdə külək enerjisi layihəsinin qiymətləndirilməsi, inkişafı və həyata keçirilməsi ilə bağlı İcra müqaviləsi”, "Azərbaycan Respublikasının Energetika Nazirliyi, "China Datang Overseas Investment Co. Ltd” və "SOCAR Green” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti arasında Böyükşor gölündə 30 MVt gücündə batareya enerji saxlanc sistemi ilə 100 MVt gücündə üzən Günəş Elektrik Stansiyası layihəsinin qiymətləndirilməsi, inkişafı və həyata keçirilməsi ilə bağlı İcra müqaviləsi, "Azərbaycan Respublikasının Energetika Nazirliyi, "PowerChina Resources Limited” və "SOCAR Green” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti arasında 160 MVt gücündə Günəş Elektrik Stansiyası layihəsinin qiymətləndirilməsi, inkişafı və həyata keçirilməsi ilə bağlı İcra müqaviləsi (mübadilə ediləcək)”, Azərbaycan Respublikasının Energetika Nazirliyi ilə Çin Xalq Respublikasının Elektrik Enerjisinin Planlaşdırılması və Mühəndislik İnstitutu arasında "Bərpaolunan enerjinin inkişafı və elektrik enerji sisteminin planlaşdırılması”na dair Anlaşma Memorandumu” və "Azərbaycan Respublikasının Energetika Nazirliyi, "SOCAR Green” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti, "China Datang Overseas Investment Co. Ltd” və "PowerChina Resources Limited” arasında Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda 2 QVt gücündə dənizdə külək enerjisi layihəsinin inkişafına dair Anlaşma Memorandumu” yer alıb.
Çin Xalq Respublikasında dövlət səfərində olan Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin aprelin 23-də rəsmi qarşılanma mərasimi olub.
Musavat.com xəbər verir ki, hər iki ölkənin Dövlət bayraqlarının dalğalandığı meydanda Azərbaycan Prezidentinin şərəfinə fəxri qarovul dəstəsi düzülmüşdü.
Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpin və birinci xanım Pen Liyuan Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevi və birinci xanım Mehriban Əliyevanı qarşıladılar.
Çin nümayəndə heyəti Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə, Azərbaycan nümayəndə heyəti isə Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpinə təqdim olundu.
Azərbaycan Respublikasının və Çin Xalq Respublikasının Dövlət himnləri səsləndirildi.
Fəxri qarovul dəstəsinin rəisi dövlətimizin başçısına raport verdi.
Azərbaycan Prezidenti fəxri qarovul dəstəsinin qarşısından keçdi.
Dövlət başçıları rəsmi foto çəkdirdilər.
Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Pakistanın Baş naziri Şahbaz Şəriflə görüşüb.
Axar.az xəbər verir ki, bu barədə Türkiyə Prezidentinin Mətbuat xidmətindən bildirilib.
Liderlər Türkiyə Prezidentinin iqamətgahında bir araya gəliblər.
Onların hansı məsələləri müzakirə etdikləri hələ açıqlanmır.
Avropa İttifaqının (Aİ) Xarici işlər və təhlükəsizlik siyasəti üzrə Ali nümayəndəsi Kaya Kallas aprelin 25-də Azərbaycana səfər edəcək.
Bu barədə Aİ-nin Xarici əlaqələr və təhlükəsizlik siyasəti ofisindən bildirilib.
Qeyd edək ki, 2024-cü il dekabrın 1-dən etibarən Estoniyanın sabiq baş naziri Kaya Kallas Avropa İttifaqının Xarici işlər və təhlükəsizlik siyasəti üzrə Ali nümayəndəsi vəzifəsinə başlayıb. O bu postda daha əvvəl həmin vəzifəni icra edən Cozef Boreli əvəz edib.
Fransa Prezidenti Emmanuel Makronun son zamanlarda İsraillə bağlı açıqlamaları və qərarları diqqət çəkir. Parisin Səudiyyə Ərəbistanı ilə birlikdə Fələstin dövlətinin tanınması üçün hərəkətə keçdiyi bildirilir. Məlumata görə, hətta bir neçə ölkə HƏMAS-ın yer almadığı Fələstini müstəqil dövlət kimi tanımağa razılaşıb.
İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahunun Emmanuel Makrona zəng edərək bu addımdan çəkindirməyə çalışdığı iddia olunur. Son olaraq Təl-Əvivin 22-24 aprel tarixlərində İsrail və Fələstin ərazisinə səfər etməli olan 27 fransız solçu deputatın vizalarını səfərə 48 saat qalmış ləğv etməsi birmənalı qarşılanmadı.
Fransa-İsrail gərginliyinin səbəbi nədir? Fələstin məsələsində Parisin bu qədər aktiv və kəskin çıxış etməsi nədən qaynaqlanır?
Globalinfo.az-a danışan politoloq Rüstəm Tağızadə deyib ki, dekolonizasiyadan sonra Fransa Marseldən Məşriqə qədər uzanan təsir dairəsini saxlamağa çalışır:
“Fransanın Cibuti, BƏƏ və Livandakı hərbi bazaları şəbəkəsi və Əlcəzair, Mərakeş və Tunisdəki dərin mədəni əlaqələri, onu həm Vaşinqtonun birqütblü imkanlarına, həm də Ankaranın yenidən canlanan Osmanlı iddialarına qarşı bir çəki kimi yerləşdirir. Hərbi əməliyyatlarda təmkinsiz və daha güclü tərəf olan İsrail müəyyən risklər daşıyır.
Təl-Əviv nəzarətsiz hərəkət azadlığı nümayiş etdirərsə, Parisin atəşkəs və münaqişənin danışıqlar yolu ilə həll edilməsi çağırışları boşa səslənmiş olacaq. Bu da onun “Hizbullah”, Fələstin hökuməti və Körfəz ölkələri arasında danışıqlar aparmaq qabiliyyətini zəiflədir.
Fransa Türkiyə, Misir və Körfəz monarxiyalarını əhatə edən Aralıq dənizi “sabitlik halqasını” müdafiə edir. Qəzzada və ya Livanda birtərəfli hərəkət edən İsrail, Fransanın başçılıq etdiyi terrorla mübarizə və enerji təhlükəsizliyi təşəbbüslərini pozaraq, Məğrib və Məşriqdə ictimai rəyi alovlandıra bilər”.
Politoloq əlavə edib ki, Fransanın Körfəzlə iqtisadi əlaqələri, xüsusən də BƏƏ və Səudiyyə Ərəbistanına silah satışı hər il 12 milyard dolları ötür və bu, Parisi ABŞ-dan sonra regiona ikinci ən böyük adi silah ixracatçısı edir:
“Bu ölkə eyni zamanda Avropanın çox sayda müsəlmana ev sahibliyi edən ölkələrindən biridir. Bu kontekstdə Parisin “Planetimizi Yenidən Möhtəşəm Et” adlı yaşıl enerji müəssisələri və yüksək texnologiyalı birgə müəssisələri üçün Körfəz investisiyalarına ehtiyacı var. Fransanın İsrailin həddini aşmasına “göz yumması” anlayışı Körfəz paytaxtlarını gələcək müdafiə və infrastruktur müqavilələri üçün Vaşinqton və Pekin arasında seçimə sövq edə bilər.
Fransa müsəlmanları, yəni ölkə əhalisinin təxminən 13%-i, yəni 9 milyonu Qəzzanın taleyini yaxından izləyir. Makron və ya xarici işlər naziri Ketrin Kolonna tərəfləri “mütənasibliyə” çağırdıqda, onlar həm də Parisdə, Marseldə və qadağalarda radikallaşma, o cümlədən hökumət əleyhinə etirazları alovlandıra biləcək potensial daxili iğtişaşları idarə etmiş olurlar. Fransa Avropa İttifaqı (Aİ) daxilində Yaxın Şərq siyasətində Şərq və Qərb üzvləri arasında körpü rolunu oynayır.
Paris Nüvə Silahlarının Yayılmaması Müqaviləsinin və MAQATE-nin səlahiyyətinin sadiq müdafiəçisidir. Qəzza və ya Livanda BMT mexanizmlərini kənara qoyan sərt xətli İsrail, özünümüdafiəni çoxtərəfli normalardan üstün tutan digər nüvə silahlı dövlətləri – Şimali Koreya və ya Pakistan üçün presedentlər yarada bilər.
Fransanın hərbi doktrinası açıq öhdəliklər olmadan “ətraf mühiti formalaşdırmaq” üçün istər Malidə, istərsə də Suriyada məhdud, dəqiq müdaxilələri nəzərdə tutur. Qərbin tərəddüdünü izləyən “Hizbullah” və İran, İsrailin hərbi güclə cavab verəcəyi təqdirdə beynəlxalq qınaqla üzləşəcəyini anlayır. Bu səbəbdən Tehran və onun proksisi transsərhəd hücumlarını gücləndirə bilər. Beləliklə Fransa özünün BMT sülhməramlılarını və ya pilotsuz təyyarələrini münaqişə spiralına çəkmiş olacaq”.
Politoloqun sözlərinə görə, Paris üçün Təl-Əvivi “mütənasib hüdudlarda özünü müdafiə etməyə” çağırmaq humanitar mövqedən daha vacibdir:
“Fransa İsrailin təhlükəsizlik tərəfdaşı, Körfəzdə silah tədarükçüsü, Aİ vasitəçisi və daxili stabilizator kimi rollarını Aralıq dənizi teatrında Ankara və ya Moskvaya güzəştə getmədən oynamalıdır.
Fransa münaqişə tərəflərini təmkinli olmağa çağırmaqla, Aralıq dənizinin əvəzedilməz balanslaşdırıcısı kimi özünəməxsus mövqeyini qoruyub saxlamağa çalışır. Burada İsrailin gücü prinsipcə təsdiqlənir, amma praktikada məhduddur, Parisin Məğribdən Məşriqə qədər sabitliyin hakimi olaraq qalmasını təmin edir. Bu mürəkkəb şahmat oyununda Qərb məhdudiyyətləri ilə bağlı olmayan İsrail, təkcə Fransanın təsirini deyil, bu ölkənin onilliklər ərzində yığdığı kövrək sülh arxitekturasını da təhdid edəcək”.