 |
|
|
Azərbaycan Qarabağda anti-terror əməliyyatını uğurla davam etdirir. Rusiya hələ ki, Azərbaycana mane olmur. Rusiya Azərbaycana mane olmaq istəyərsə Ukrayna müharibəsinə görə tərəfdaşlarını itirdiyi dövrdə Azərbaycan və Türkiyə ilə münasibətlərdə gərginliyi yaranacaq. Bu nə Rusiyanın, nə Azərbaycanın, nə də Türkiyənin maraqlarına cavab verir.
Rusiyada Azərbaycanın anti-terror əməliyyatı ilə bağlı iki yanaşma mövcuddur. Birinci yanaşma odur ki, Rusiyada mərkəzlər Ermənistan hakimiyyəti ilə münasibətlərdə gərginlik yaşaması fonunda Azərbaycana mane olmayacaqlar. Ermənistanda artıq mitinqlər başlayıb. Radikallar baş nazir Nikol Paşinyanı devirmək istəyirlər. Bu Rusiyanın maraqlarına uyğundur. Rusiyadakı mərkəzlərin ikinci yanaşması isə bundan ibarətdir ki, Azərbaycana Qarabağın tamamını nəzarətə almaqda hansısa mərhələdə mane olmaq lazımdır. Buna baxmayaraq, Rusiya hələ ki, Azərbaycana mane olmur. Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov və Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibi Mariya Zaxarova açıqlamalarında Azərbaycanın hərbi əməliyyatının əleyhinə fikir bildirmədilər. Rusiya hərbi komandanlığı da açıqlama verərək, Qarabağdakı əməliyyatda Rusiya hərbçilərinə təhlükə olmadığını bildirdi. Bu o deməkdir ki, Rusiya bir müddət Azərbaycanın hərbi əməliyyatına mane olmayacaq.
Azərbaycanın hədəfi bəllidir: 1.Erməni separatçıları silahları təhvil verməli; 2.Separatçılar “parlamenti” və “hökuməti” buraxmalıdırlar; 3. Qarabağda Azərbaycan qanunları işləməlidir. Azərbaycanın bu şərtləri yerinə yetirilməyənə qədər hərbi əməliyyatı davam etdirəcək. Məsələ birdəfəlik həll olunmalıdır. Dünyadakı və bölgədəki mövcud vəziyyət Azərbaycana hərbi əməliyyatı davam etdirmək üçün münbit zəmin yaradıb.
Türkiyə İkinci Qarabağ müharibəsində olduğu kimi Azərbaycana dəstəyini davam etdirir. Bu, Rusiya və İranı Azərbaycana qarşı hər hansı təxribatdan çəkindirməli olan əsas amildir. Moskva və Tehran “Şuşa bəyannaməsini”nin mövcudluğunu da nəzərə almaq məcburiyyətindədirlər. Türkiyənin aparıcı televiziya kanallarında İkinci Qarabağ müharibəsində olduğu kimi yenə də bizim məsələni hərtərəfli müzakirə edirlər. Türkiyə dünyadakı ermənipərəst mərkəzlərin və təşkilatların Azərbaycana təzyiqini neytrallaşdırmaqda da Azərbaycana dəstəyini davam etdirəcək. Türkiyə Cumhurbaşqanı Rəcəb Tayyib Ərdoğan sentyabrın 19-da BMT Baş Assembleyasındakı çıxışında Azərbaycanın anti-terror əməliyyatını dəstəklədi. Ərdoğanın çıxışı bu tezis üzərində qurulmuşdu ki, heç bir dövlət və beynəlxalq təşkilat Azərbaycana qanuni haqlarını bərpa etməyə mane olmamalıdır. Türkiyə Cumhurbaşqanının Nyu-Yorka səfərini bitirdikdən sonra Azərbaycana gəlməsi ehtimalı var.
Fransanın Azərbaycanın antiterror tədbiri ilə bağlı BMT Təhlükəsizlik Şurasının təcili çağırılması tələbinə o biri daimi üzvlər necə reaksiya verəcəklər? Rusiya Ukrayna müharibəsinə görə Fransa ilə ixtilaf içindədir. Ona görə də elə tək bu səbəbə görə Rusiya Fransa ilə eyni mövqedən çıxış etməyəcək. Çinin həm Azərbaycan, həm də Ermənistanla tərəfdaşlıq münasibətləri mövcuddur. Pekin bu səbəbdən Azərbaycan əleyhinə hər hansı sənədin qəbulunda iştirak etməz istəməz. Londonun Bakı ilə tərəfdaşlıq münasibətləri mövcuddur, Böyük Britaniyanın Azərbaycanda iqtisadi maraqları var. Ona görə London Azərbaycan əleyhinə sənədin qəbuluna da müsbət yanaşmaz, uzaqbaşı “bölgədə atəşkəs elan edilsin” kimi heç bir hüquqi çəkisi olyaman ümumi bəyanata qoşula bilər. Ağ Ev və Dövlət Departamenti İkinci Qarabağ müharibəsi günlərində Azərbaycan əleyhinə bəyanat qəbul etmədilər, balanslı açıqlamalar verdilər. Bu sonrakı müddətdə Azərbaycan-ABŞ münasibətlərinin daha da yaxınlaşmasına şərait yaratdı. Vaşinqton enerji və təhlükəsizlik məsələlərinə görə Azərbaycanla əməkdaşlığa və dialoqa ehtiyac duyur, İran amilini də nəzərə alır. Ancaq Dövlət Departamenti rəsminin Konqresdəki son anti-Azərbaycan çıxışı bizdə məyusluq yaradıb. Bu o deməkdirmi ki, ABŞ Fransanın Azərbaycan əleyhinə hər hansı sənədin qəbuluna “yaşıl işıq” yandıracaq? Vaşinqton bilir ki, Parisin anti-Azərbaycan mövqeli sənədi Təhlükəsizlik Şurasında qəbul edilməyəcək. Belə olan halda Vaşinqton Fransanı dəstəkləməklə heç nə qazanmayacaq, əksinə Azərbaycanla münasibətlərinə kölgə salacaq. Bu Amerikanın regional maraqlarına da ziddir.
Azərbaycanın Qarabağda anti-terror əməliyyatını “etnik təmizləmə” kimi qiymətləndirməyə çalışan ermənipərəst mərkəzlər var. Yaxın tarixdə ən böyük etnik təmizləmə 1995-ci ildə Xorvatiyada həyata keçirilib. Xoravtiya 250 minə yaxın serbin yaşadığı bölgəni yerlilələrdən təmizləyib və Qərb dövlətləri buna etiraz etməyiblər. Bunun iki səbəbi var idi. Birincisi, keçmiş Yuqoslaviya 1990-cı illərdə dağıldıqdan sonra Serbiyadan fərqli olaraq Xorvatiya Qərblə yaxınlıq etmək istəyirdi. İkinci səbəb isə Xorvatiya serblərin Bosniyada olduğu kimi burada da separatçılığa başlayacağını proznozlaşdırır və buna yol vermək istəmirdi. Qərb mətbuatı Xorvatiya ordusunun əməliyyatını “ərazilər serb separatçılarından təmizləndi” başlığı ilə yayırdı. Xorvatiya rəhbərliyini anlamaq olardı, qonşusu Serbiya Ermənistan kimi serbləri silahlandırmağa və separatizmə başlamağa həvəsləndirirdi. Xorvatiyaya olarsa, Azərbaycana niyə olmasın? Azərbaycan Qarabağ ermənilərinə iki seçib verib: ya qanunlarımızı qəbul et və Qarabağda yaşamağa davam et, ya da qanunlarımızla yaşamaq istəmirsənsə, Azərbaycanın ərazisini tərk et! Bu etnik təmizləmə deyil.
Azərbaycan Qarabaği separatçılardan təmizləyəcək. Bundan sonra Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh sazişini imzalamaq asanlaşacaq. Nikol Paşinyan Azərbaycanın Qarabağdakı anti-terror əməliyyatına seyrçi qalacaq. Çünki Paşinyan anlayır ki, Ermənistan ordusu Azərbaycana müdaxilə edərsə, bu böyük müharibəyə çevriləcək və Azərbaycan ordusu Ermənistan Qərbi Zəngəzur ərazisinə daxil olacaq.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
Türkiyəli yazar Abdullah Aydemir Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Qarabağdakı lokal antiterror tədbirlərindən yazıb.
Sfera.az xəbər verir ki, yazar öz yanaşmasında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 2022-ci ildə dediyi sözlərdən xatırlatma edib.
“2022-ci ildə Ermənistan ordusunun açdığı atəş nəticəsində 50 Azərbaycan əsgərinin şəhid olduğu hücumda Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Qarabağda çıxış edərək Ermənistan ordusuna aydın mesaj vermişdi. Əliyev həmin videoda erməni tərəfinə xəbərdarlıq edərək “Ağlınızı yığın başınıza, buradadır Dəmir yumruq, heç yerə getməyib, bizi əsəbiləşdirməyin. Bizə qarşı hər hansı bir təxribat, bəyanat, təhqir olsa, başınızı əzəcəyik” – deyə bildirmişdi. Bu gün bu sözlər bir daha gündəmə çevrildi”, – A.Aydemir qeyd edib.
Azərbaycanın niyyəti Qarabağın erməni sakinlərini girov olduqları xunta və marionet rejimdən azad etməkdir.
Bu barədə Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi – Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev “Al Jazeera” telekanalına müsahibəsində söyləyib.
“Azərbaycanın məqsədi hərbi infrastrukturun tərksilah edilməsi, eləcə də Azərbaycan ərazilərində yaradılmış qeyri-qanuni siyasi sistemin ləğv edilməsidir. Bu, Qarabağ ermənilərinin Azərbaycanın siyasi, iqtisadi və sosial həyatına sülh yolu ilə reinteqrasiyasına daha çox imkan verəcəkdir”, – Hacıyev bildirib.
Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi təəssüflə qeyd edib ki, 2020-ci il noyabrın 10-da imzalanmış üçtərəfli bəyanata baxmayaraq, erməni qüvvələri ölkənin suveren ərazilərində qalmaqda davam edir: “Onlar Azərbaycanın təhlükəsizliyinə birbaşa meydan oxumaqda davam edirlər. Azərbaycan birbaşa dialoq aparmaq üçün Qarabağ ermənilərinin nümayəndəsini Bakıya və digər bölgələrə dəvət edib. Lakin onlar “boz zona” statusunu saxlamaqda davam edirlər ki, bu da Azərbaycanın təhlükəsizliyinə birbaşa meydan oxumaqdır”.
O həmçinin qeyd edib ki, erməni qüvvələri Azərbaycan ərazisinə də milyonlarla mina qoyub və minalamaqla dinc əhaliyə qarşı təxribat törətməkdə davam edir.
Belə bir təxribat nəticəsində mülki şəxslər və polis əməkdaşları da daxil olmaqla altı nəfər həlak olub. Bununla əlaqədar olaraq, Azərbaycan Qarabağ bölgəsində qanunsuz hərbi strukturların zərərsizləşdirilməsi üçün lokal xarakterli antiterror tədbirlərinə başlayıb.
Onun sözlərinə görə, Azərbaycan əhalisinin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi məsələsi də var.
“Azərbaycan heç bir halda mülki əhalini hədəfə almır.Yüksəkdəqiqlikli silahlardan istifadə etməklə həyata keçirilən tədbirlər çərçivəsində erməni qüvvələrinin birləşmələrinin mövqeləri, onların uzunmüddətli atəş nöqtələri, eləcə də döyüş vasitələri və hərbi obyektləri sıradan çıxarılıb”.
Hacıyev vurğulayıb ki, terrorçular Qarabağda dinc əhalidən qalxan kimi istifadə edir və mülki obyektlərin yanında bilərəkdən hərbi obyektlər quraşdırırlar.
“Buna görə də biz yerlərdəki mülki əhalini hərbi obyektlərdən uzaq durmağa və erməni qüvvələrinin birləşmələrinə dəstək verməməyə çağırdıq”, – o əlavə edib.
“Azərbaycanın Qarabağda anti-terror tədbirləri həyata keçirməsi bütün dünya ictimaiyyəti tərəfindən anlayışla qəbul olunur. Heç bir entik təmizləmədən söhbət gedə bilməz, çünki Azərbaycan sivil və inkişaf etmiş dövlətdir”.
Teref.Az bildirir ki, bunu APA-nın Moskva müxbirinə müsahibəsində Rusiya Siyasi Tədqiqatlar İnstitunun direktoru, tanınmış politoloq Sergey Markov bildirib.
Ekspertin sözlərinə görə, baxmayaraq ki, dünya ölkələri bütün məsələlərin sülh yolu ilə həll olunmasına cağırırlar, amma Azərbaycanın Qarabağda antiterror əməliyatı keçirməsi bütün dünya ictimaiyyəti tərəfindən anlayışla qəbul olunur: “Hamı başa düşür ki, Qarabağ Azərbaycandır, Azərabycan Qarabağın bütün ərazisində konstutusiya quruluşunu tam bərpa etmək hüququna malikdir. Hamı Ermənistanın danışıqlar aparmaq qabiliyyətinə malik olmadığını da yaxşı anlayır. Lakin bir neçə ölkə, Fransa, ABŞ və onun müttəfiqləri özlərini elə göstərir ki, güya Ermənistanla nədəsə razılaşmaq olar. Onlar bunu Ermənistanın Rusiyadan Qərbə tərəf üz döndərməsi üçün edirlər”.
Markovun fikrincə, Azərbaycanın antiterror tədbirləri keçirməsinin əsaslarından biri də Ermənistanın Soçi razılaşmalarını kobud şəkildə pozmasıdır: “Bu sənəd erməni silahlı birləşmələrinin Qarabağdan tam şəkildə çıxarılmasını, regionun demilitirizasiyasını tələb edirdi. İndi Qarabağ ərazisində Azərbaycan ordusu ilə döyüşən kimlərdi? Onlar məhz həmin erməni silahlı birləşmələridir, hansı ki, hələ də regiondan çıxarılmayıb. Bundan başqa Soçi razılaşması həm də regionda nəqliyyat dəhlizlərinin, Azərbaycan üçün önəmli olan Zəngəzur dəhlizinin açılmasını tələb edirdi. Bütün bu razılaşmalara Ermənistan tərəfi əməl etməyib. Üstəlik də, Paşinyan təxribatçı açıqlamaları... İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı da o, bunu etmişdi. Ona görə də, hər kəs dəqiq anlayır ki, Azərbaycanın fəaliyyəti qanunauyğundur. İndi Azərbaycan hava hücumundan müdafiə sistemlərinə, rabitə sistemlərinə və hərbi qərargahlara zərbələr endirir. Ermənistan hava hücumundan müdafiə sistemləri məhv ediləndən sonra Azərbaycan aviasiyası Qarabağdakı erməni hərbi obyektlərinə zərbə endirməyə başalayacaq. Daha sonra isə Azərbaycan ordusu həmin ərazilərə sakitcə daxil olacaq. Dünyada yaxın gələcək bu cür qəbul olunur. Çoxluq hesab edir ki, Azərbaycan bir həftə ərzində Qarabağ ərazisində tam nəzarəti həyata keçirəcək. Heç bir etnik təmizləmə olmayacaq. Çünki Azərbaycan sivil və inkişaf etmiş dövlətdir. Qarabağın erməni milliyyətindən olan sakinləri Azərbaycan cəmiyyətinə sakitcə inteqrasiya ola biləcəklər. Təkcə, hərbi cinayətlərdə, insanlığa qarşı cinayətlərdə, o cümlədən birinci Qarabağ müharibəsində iştirak edənlərdən başqa... Hesab edirəm ki, onların hamısı çoxdan Qarabağdan qaçıblar”, deyə rusiyalı ekspert yekunlaşdırıb.
Sentyabrın 19-da saat 01:00 radələrində Füzuli rayonu ərazisində ağır yol-nəqliyyat hadisəsi baş verib.
DİN-in mətbuat xidmətindən bildirilib ki, yük avtomobilinin aşması nəticəsində DİN-in 3 əməkdaşı hadisə yerində həyatını itirib, 6 əməkdaşı müxtəlif dərəcəli bədən xəsarətləri alıb.
Xəsarət alan şəxslər xəstəxanaya yerləşdirilib. Faktla bağlı araşdırma aparılır.
Azərbaycanla əlaqələndirilmiş şəkildə Laçın-Xankəndi və Ağdam-Xankəndi yollarından paralel istifadə edilməsi təklifi uzun müddətdir ki, Azərbaycan tərəfindən irəlilədilir və müxtəlif səviyyələrdə geniş müzakirə olunurdu. Təəssüf ki, əldə edilmiş razılıqlara və beynəlxalq tərəfdaşların çağırışlarına baxmayaraq, Ermənistan və onun tərəfindən Qarabağ bölgəsində yaradılmış qondarma rejim belə keçidin təşkilinə mane olurdu.
Bunu Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibi Ayxan Hacızadə Ağdam-Xankəndi və Laçın-Xankəndi yollarından eyni zamanda istifadə ilə bağlı yerli medianın sualına cavablandırarkən deyib.
"Bu gün BQXK Azərbaycan tərəfinə müraciət edərək qarşı tərəfin 18 sentyabr tarixində Ağdam-Xankəndi və Laçın-Xankəndi yollarından paralel olaraq yüklərin qəbuluna razı olduğu barədə ilkin məlumat verib. Yaxın zamanlarda BQXK tərəfindən Azərbaycan tərəfinə bu barədə rəsmi nota təqdim edilməsi gözlənilir. Əvvəllər də qeyd edildiyi kimi, Azərbaycan tərəfi ölkəmizin qanunvericiliyinin tələblərinə riayət olunmaqla, Ağdam-Xankəndi və Laçın-Xankəndi yollarından paralel istifadənin təşkilinə hazırdır", - XİN rəsmisi bildirib.
Xəbər verildiyi kimi, Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində yaşayan erməni sakinlərə yüklərin iki istiqamətdən çatdırılmasına dair razılıq əldə olunub.
APA-nın məlumatına görə, Qarabağdakı separatçı rejim açıqlama yayaraq "Azərbaycan dövlət nömrə nişanlı yük maşınları ilə Azərbaycan istehsalı heç bir məhsulu qəbul etməyəcəklərini bəyan ediblər".
Guya Xankəndidə "humanitar böhran"ın yaşandığını iddia edən və bunu dünyaya car çəkən ermənilərin "Azərbaycan istehsalı heç bir məhsulu qəbul etməyəcəklərini bəyan etmələri" daha bir rasizm nümunəsidir.
Əgər həqiqətən də humanitar yardıma ehtiyac varsa, məhsulun harada istehsal edilməsinin heç bir əhəmiyyəti olmamalıdır.
Bu davranışları ilə separatçılar vəziyyəti daha da gərginləşdirmək istəyirlər.
Xatırladaq ki, BQXK-nın Xankəndi ofisi və Rusiyanın Qarabağdakı sülhməramlı qüvvələrinin komandanlığı arasında humanitar yüklərin Laçın dəhlizi ilə yanaşı, Ağdam - Xankəndi yolları vasitəsilə çatdırılmasına dair razılıq əldə olunub.
Həmçinin əlavə olunub ki, yüklər BQXK-nın maşınları ilə daşınacaq.
"İkinci Qarabağ müharibəsində iştirak etmişəm. Xankəndidən Yerevana gedirəm və bir daha geri qayıtmaq fikrim yoxdur".
DİA.AZ bildirir ki, bu fikirləri “Report”un Laçına ezam olunmuş əməkdaşına açıqlamasında Seyran Aqambekyan deyib.
O, İkinci Qarabağ müharibəsində qardaşını itirdiyini bildirib: "Mən üç il bundan əvvəl Qarabağda hərbi xidmətdə olmuşam. Daha doğrusu, Martunidə (Xocavənd - red.). İkinci Qarabağ müharibəsinin iştirakçısıyam. Döyüşlərdə yaralanmamışam. Lakin ailə üzvlərimdən qardaşım döyüşlərdə həlak olub. Valideynlərim hələ ki Xankəndidədir. Lakin özüm Yerevana gedirəm. Çox güman, bir daha geri qayıtmayacağam".
Ermənistan teleqram kanalları xəbər verir ki, sentyabrın 11-də və 12-də 500-dən çox gənc və orta yaşlı kişi Qarabağın ermənilər yaşayan hissəsini tərk edərək rus sülhməramlılarının müşayiəti ilə Laçın sərhəd-keçid məntəqəsindən keçərək Ermənistana gedib.
Qarabağdan gedənlər “tələbələr”, “Rusiya Federasiyasının vətəndaşları”, “xəstələr” və s. kimi təqdim olunub.
Öz növbəsində Azərbaycan teleqram kanalları bildirirlər ki, sentyabrın 13-də daha 183 nəfər Qarabağdan Ermənistana gedib. Yəni, Ermənistanın 155, Rusiyanın 26, Ukraynanın 2 vətəndaşı Qarabağı Laçın sərhəd-keçid məntəqəsindən tərk edərək, Xankəndi-Göris istiqamətində gediblər.
Eyni zamanda, erməni KİV-lərinin, xüsusən də “Fakt” qəzetinin yazdığına görə, Rusiya “sülhməramlı” qüvvələrinin müvəqqəti yerləşdiyi zonada panika və ruh düşkünlüyü əhval-ruhiyyəsi hökm sürür.
Bir vaxtlar “Arsax uğrunda mübarizənin ön sıralarında” olduqlarını iddia edən bir sıra yerli “ağır fiqurlar” “Artsaxda prezident seçkiləri”ndən sonra geri çəkilirlər.
Məsələn, onların arasında Araik Arutyunyanın “prezidentliyi” dövründə “prezident yanında anti-böhran şurasının sədri” olmuş Tiqran Petrosyan da var. Petrosyan açıq şəkildə bəyan edir ki, o, “Artsaxdan” çıxmaq üçün humanitar dəhliz yaradılmasını tələb edir. Bu bəyanat böyük rezonans doğurub: axı indiyə qədər “Artsaxı ermənilərdə saxlamaq” üçün döyüşmək tələb olunurdu, amma indi “arxadan bıçaq zərbəsi” vurulur. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Tiqran Petrosyan bunu açıq şəkildə bəyan edib.
Erməni KİV-lərinin yazdığına görə, “Artsaxdakı humanitar dəhlizlə bağlı ictimai və qeyri-rəsmi səviyyədə tezislər əsasən Nikol Paşinyanın o zaman yaratdığı və rəhbərlik etdiyi qruplar tərəfindən hazırlanıb”. Üstəlik, bu cür xütbələr səsləndirən eyni dairələr panika yaratmağa çalışırlar. Qəzetin yazdığına görə, separatçıların “təhlükəsizlik qüvvələri” bu cür ictimai çağırışların və əhali arasında çaxnaşma yaradan bu cür addımların qanunsuz hərəkət kimi qiymətləndiriləcəyi və sərt tədbirlər görüləcəyi barədə xəbərdarlıq ediblər.
Beləliklə, kişi cinsindən olan orta yaşlı ermənilərin kütləvi şəkildə Qarabağı tərk etməsi ilə bağlı sual yaranır – bu nədir? Qaçış? Kimsə əmr verib? Ola bilər ki, Bakının çoxdan çıxarılmasını ləğv edilməsini tələb etdiyi “Artsax Müdafiə Ordusu”nun üzvləri mülki şəxslər adı altında Qarabağı tərk edirlər? Yəni, separatçılar, “sülhməramlılar” və Bakı arasında hansısa gizli razılaşma əsasında məhz bu “ordunun” ləğv edilməsi prosesinin başlaması ola bilərmi?
DİA.AZ-ın məlumatına görə, tanınmış politoloq, Şərq-Qərb Araşdırmalar Mərkəzinin direktoru Ərəstun Oruclu hesab edir ki, hazırda Qarabağı tərk edən o gənclər ya həqiqətən də hansısa qanunsuz silahlı birləşmələrin üzvləridir, ya da Ermənistan vətəndaşları, Ermənistan ordusunun əsgərləridir.
“Bu gün vəziyyət o dərəcədə gərgindir ki, müharibə və ya hansısa toqquşma başlaya bilər”, – o, Press Kluba açıqlamasında deyib: “Həmin adamlar əsir düşmək riski ilə üz-üzə qalıblar. Belə olan halda Ermənistan Respublikasının bu gün Qarabağda, Azərbaycan ərazisində heç bir silahlı qüvvələrinin olmadığı, rəsmi İrəvanın bu siyasətdə iştirak etmədiyi, hətta Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıdığı kimi oyunu sabun köpüyü kimi partlaya bilər. Bu bir səbəb ola bilər.
Başqa bir səbəb o ola bilər ki, separatçı rejim ya Rusiyanın yalançı “sülhməramlılarının” diktəsi ilə, ya da onlarla əməkdaşlıq edərək, həqiqətən də Azərbaycana qarşı hansısa hərbi təxribatlar hazırlayır.
Məncə, ikinci versiya daha inandırıcıdı. İnsanlar bəlkə də qarşıdan daha bir ciddi qarşıdurmanın gəldiyini anlayırlar, onun itkisiz ötüşməyəcəyini başa düşürlər. Və sadəcə olaraq, gəncləri, övladlarını, oğullarını oradan çıxarırlar ki, müharibə oduna düşməsinlər, canlarını qurtarsınlar. Belə başa düşürəm ki, iki versiyadan biridir”.
Bununla belə, ekspert yuxarıda qeyd etdiyimiz versiyanı da nəzərdən keçirməyə layiq olan variant hesab edir. “Bu, ictimaiyyətə açıqlanmayan üçtərəfli razılaşmaya əsasında “Artsax müdafiə ordusunun” buraxılmasının əlaməti də ola bilər. Amma bu halda həmin adamları mütləq Ermənistana aparmağa ehtiyac qalmazdı. Onlar qala da bilərdilər. Yəni, elə etmək olardı ki, qeyri-qanuni ordunun buraxılması ilə bağlı dəlillər açıq şəkildə nümayiş etdirilməsin. Bu versiyanı da istisna etmirəm. Amma hesab edirəm ki, mənim irəli sürdüyüm fərziyyələr daha inandırıcıdır”, – Oruclu fikrini tamamlayıb.
Qarabağa Artsax deyən, 2020-ci ildə erməni Nadine Arslanianla evlənən, hazırda korrupsiya qalmaqalına görə istintaq altında olan senator Bob Menendez-a belə deyir: “İlham Əliyev Qarabağ (Artsax) ermənilərini aclıqla və ya aclıq təhlükəsindən doğan ölümlə özünə, öz iradəsinə tabe etmək cəhdində olduğu üçün dəhlizi açmaq istəmir”.
İrəvanda fəaliyyət göstərən ingilisdilli “evnreport.com” saytı “U.S. Warns Baku But “Why Is Aliyev Not Opening the Corridor”?” (ABŞ Bakıya xəbərdarlıq edir, ancaq nədən “Əliyev dəhlizi açmır”?) adlı yazı təqdim edib.
Sentyabrın 14-də ABŞ Senatının Xarici Əlaqələr Komitəsində dövlət katibinin köməkçisi vəzifəsini icra edən Yuri Kimin yeganə şahid qismində iştirakı ilə “Dağlıq Qarabağdakı böhranın qiymətləndirilməsi” adlı dinləmə keçirilib. Dinləməyə Amerika Erməniləri Milli Komitəsinin sevimlisi senator Bob Menendez sədrlik edib. “Evnreport.com” saytı həmin dinləmənin stenoqramını yayıb.
Cənab senator onu da qeyd edib ki, Laçın dəhlizi bağlanan qədər hər gün oradan 120 yük maşını keçib.
Əlbəttə, say haqqında nəsə demək çətindir. Ancaq dəqiq olan odur ki, Ermənistan, Rusiya və İranın yük maşınları heç bir yoxlamdan keçmədən Qarabağa girib-çıxırdı. Qarabağın ermənilər yaşayan ərazisi faktiki olaraq Azərbaycanın nəzarətindən kənarda qalmışdı. İndi isə hər şey kontrol altındadır və bu həm erməniləri, həm də erməniyanları narahat edir. Ona görə də Bob Menendz-a kimi quzğunları qabağa veriblər.
Bob Menendez-a deyir: “Gəlin rejimin suları bulandırmaq cəhdinə aldanmayaq. Prezident Əliyev deyir ki, o, “etnik təmizləmə təşkil etmir”, amma o, məhz bu işlə məşğuldur. Humanitar yardımdan istifadə etməklə o, Artsax xalqını ya siyasi baxımdan təslim olmağa məcbur etmək, ya da onları aclıqdan öldürmək məqsədi güdür. Və İlham Əliyevin sərhəd boyu qüvvələr topladığını nəzərə alsaq, biz hərbi əməliyyatlara qarşı ayıq olmalıyıq”...
Son bir il ərzində Birləşmiş Ştatlar Ermənistan və Azərbaycan arasında daha uzun, daha davamlı sazişin əldə olunmasına yardım edir. Mən regionda bütün insanların davamlı sülhü, təhlükəsizliyi və əsas hüquqlarını təmin edən istənilən səyləri dəstəkləyirəm. Amma reallıq belədir - bu danışıqların bir iştirakçısı etnik təmizləmə kampaniyası aparır, bununla da söhbətin mənası itir.
Ona görə də ümid edirəm ki, dinləmədə iştirak edən Yuri Kimin Dağlıq Qarabağdakı ermənilərin təcili humanitar böhranını yüngülləşdirmək üçün hansı variantlarımızın olduğunu düşündüyünü bizə deyəcək. Bakıda hökuməti nəhayət Laçın dəhlizi ilə çıxışı açmağa məcbur etmək üçün hansı variantlarımız var? Əliyevi növbəti münaqişəyə başlamaqdan çəkindirmək üçün nə edirik? Nəyə görə biz hamımızın razılaşa biləcəyimiz fəaliyyətə görə sanksiyaları daha açıq şəkildə nəzərdən keçirmirik?
Biz çoxdandır ki Əliyevlə bağlı məsələlərdən yayınmağa çalışmışıq. Mən dəfələrlə Azadlığa Dəstək Aktının Birləşmiş Ştatların onun rejiminə yardım göndərməsinə icazə verən 907-ci maddənin dondurulmasına öz dərin etirazımı bildirmişəm. Bu, açıq şəkildə Azərbaycan və Ermənistan arasında hərbi güc balansını Əliyevin xeyrinə dəyişir. Düşünürəm ki, Azərbaycanın son üç ildə atdığı addımlar mənim skeptisizmimin nə qədər əsaslı olduğunu göstərir.
Ümid edirəm ki, beynəlxalq ictimaiyyət bunu izləyir: çünki prezident Əliyev bəşəriyyətə qarşı cinayətlərə görə mühakimə olunanda – məncə, o olmalıdır – bunun üçün sübut yükü çox sanballı olacaqdır.
Hazırda söhbət İlham Əliyevi cinayətdə mühakimə etməkdən getmir. Söhbət bu cinayətin qarşısının alınmasından gedir. Departamentin bunu necə etmək istədiyini eşitmək istərdim...
Təbii ki, dinləmələr zamanı senator Bob Menendez-a bu kimi sərsəm fikirlərinə tutarlı cavab verən olmadı. Ancaq olacaq. Əsas olan odur ki, Azərbaycan dövləti senator Bob Menendez-a kimi erməniyanların təzyiqinə baxmayaraq öz yolundan dönmək fikrində deyil. Qarabağ erməniləri Azərbaycana re-inteqrasiya olunmalıdır, Ermənistan Qarabağda saxladığı hərbi birləşmələri geri çəkməlidir. Öz müttəfiqlərinə söykənən Azərbaycan onunla şantaj dilində danışan erməniləri də, onların tərəfdarlarını da yerində oturtmaq gücündədir.
Elbəyi Həsənli, Sürix
Teref.az