 |
|
|
Gürcüstanda seçkilərdən sonra yaranan gərginlik davam edir. Müxalifət etiraz aksiyalarını daha da gücləndirmək istəyir. İqtidarsa öz mövqeyində qəti dayanıb və israrla heç bir güzəştə getməyəcəyini bəyan edir. Buna baxmayaraq, hakim "Gürcü Arzusu"na beynəlxalq təzyiqlər də artmaqda davam edir.
Maraqlıdır, Gürcüstan prezidentinin seçkinin nəticələrinin saxta olması ilə bağlı Konstitusiya Məhkəməsinə müraciətin və Avropa İttifaqının seçki ilə bağlı araşdırma üçün xüsusi missiya göndərməklə bağlı açıqlamasından sonra qonşu ölkədə proseslər necə inkişaf edəcək?
Müxalifətin mübarizəsi hansısa nəticə verəcəkmi? Hakimiyyəti güzəştə getməyə sövq etmək mümkündürmü?
Mövzu ilə bağlı Bizim.Media -ya açıqlama verən Cənubi Qafqaz Araşdırmalar Mərkəzinin sədri Fərhad Məmmədovun fikrincə, proseslərin gedişi Gürcüstanla Avropa İttifaqı arasında gərginliyə gətirib çıxara bilər:
“Gürcüstanda seçkilərdən sonra hüquqi prosedurlar yekunlaşmaq üzrədir. Ən maraqlısı isə odur ki, parlamentin ilk iclası necə çağırılacaq? Bu parlamentin legitimliyi Avropa qurumları tərəfindən tanınacaqmı?!
Avropa İttifaqının sözügedən təşəbbüsü isə birbaşa Gürcüstanın daxili işlərinə qarışmaq deməkdir. Düşünmürəm ki, Gürcüstan hakimiyyəti buna icazə verəcək. Bu da Avropa İttifaqı qurumları ilə Gürcüstan arasında növbəti dəfə gərginliyə gətirib çıxaracaq”.
Politoloq qeyd edib ki, Gürcüstan müxalifəti Trampın prezident kürsüsünə əyləşməsini gözləyir:
“Gürcüstanda küçələrdə aksiyalar yenidən baş qaldırıb. Amma qışın gəlməsinə qədər bu aksiyalar kütləviliyini qoruyub saxlasa, orda yenə ara qarışa bilər. Lakin əgər şaxta düşənə qədər bu kütləvilik sistemli şəkildə qorunmasa, onda düşünmək olar ki, artıq iş-işdən keçib və parlament öz işinə başlayacaq.
Zənnimcə, Gürcüstan hakimiyyəti də Trampın inaqurasiyasını gözləyir. Ondan sonra tamamilə yeni mənzərə olacaq. Gürcüstana əsasən, Avropa İttifaqı tərəfindən olan tələbat hazırkı ziddiyyətləri üstələyəcək. Ümid onadır”.
ABŞ dövlət katibi Entoni Blinken Rio-de-Janeyroda keçirilən G20 liderlər sammiti çərçivəsində Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidanla görüşüb.
“Qafqazinfo” xəbər verir ki, bu barədə Dövlət Departamentinin mətbuat xidməti məlumat yayıb.
Bildirilib ki, siyasətçilər Livanda və Qəzzadakı müharibənin dayandırılması və bütün girovların azad edilməsinin vacibliyini müzakirə ediblər.
Bununla yanaşı, tərəflər Cənubi Qafqaz regionunda dayanıqlı sülhün əldə edilməsinin vacibliyi haqqında fikir mübadiləsi aparıblar.
Böyük Britaniyanın müvəqqəti işlər vəkili Londonun Tehrana qarşı yeni sanksiyalar tətbiq etməsi ilə əlaqədar İran Xarici İşlər Nazirliyinə (XİN) çağırılıb.
Oxu.Az xəbər verir ki, bu barədə "Fars" agentliyi məlumat yayıb.
Qeyd olunur ki, İran XİN britaniyalı diplomatı əmin edib ki, Londonun irrasional davranışını cavabsız qoymayacaqlar. Nazirlik, həmçinin bəzi Avropa dövlətlərinin, o cümlədən Böyük Britaniyanın İranın müdafiə sahəsində digər ölkələrlə əməkdaşlığına müdaxiləsini qəbuledilməz adlandırıb.
Braziliya Prezidenti Luiz Inácio Lula da Silva, Rio-de-Janeyroda keçirilən G20 sammitində Ukrayna və Yaxın Şərqdəki münaqişələrin müzakirələrini məhdudlaşdıraraq, diqqəti iqlim dəyişikliyi və yoxsulluq kimi mövzulara yönəltməyə çalışıb.
Musavat.com Bloomberg agentliyinə istinadla bildirir ki, Lula da Silva, bəzi liderlərin Ukrayna ilə bağlı daha dəqiq ifadələrin daxil edilməsini tələb etməsinə baxmayaraq, yekun kommünikenin mətnində dəyişikliklərə icazə verməyib. Yüksək vəzifəli bir mənbə agentliyə bildirib ki, Lula da Silva sənədin razılaşdırıldığını elan edərək, digər iştirakçılar tam hazır olmadan müzakirələri yekunlaşdırıb.
Onun komandası isə prezidentin diqqətini onun üçün daha vacib olan mövzulara yönəltmək istədiyini və münaqişələrlə bağlı ifadələrdə praktiki olaraq mümkün olmayan kompromis axtarmaqdan çəkinmək istədiyini bildirib.
Musavat.com
Bloomberg agentliyi Çin lideri Si Cinpinin Ukrayna münaqişəsi ilə bağlı mövqeyini və bu mövqenin Çini beynəlxalq arenada soxduğu çətinlikləri təhlil edib.
Musavat.com-a görə, məqalədə bildirilir ki, Çinin Rusiya ilə əməkdaşlığı Pekin üçün artan diplomatik risklər yaradır. Bu xəbərin aktuallığı bir neçə əsas səbəbdən qaynaqlanır.
Əsas səbəblər və məqamlar:
1. Çinin “neytral mövqe” strategiyasının uğursuzluğu
Çin münaqişəyə “neytral oyunçu” kimi yanaşmaq istəsə də, Rusiyaya dolayısı ilə dəstək verdiyi üçün ABŞ və müttəfiqlərinin kəskin tənqidinə məruz qalır. Si Cinpinin G20 sammitində Ukrayna ilə bağlı çağırışlar səsləndirməsinə baxmayaraq, Rusiya ilə əməkdaşlığın davam etməsi Pekinin “sülh tərəfdarı” mövqeyini zəiflədir.
2. Şimali Koreya məsələsi
Rusiya tərəfinin Ukraynaya qarşı müharibəyə Şimali Koreya qüvvələrini cəlb etməsi, Çinin vəziyyətini daha da mürəkkəbləşdirib. Pekin bu mövzuda açıq mövqe bildirməyib, lakin beynəlxalq ictimaiyyətin, xüsusilə ABŞ-ın təzyiqləri artır. ABŞ Prezidenti Co Baydenin Si Cinpinlə görüşdə KXDR üzərində təsir göstərməyi tələb etməsi bu təzyiqlərin miqyasını göstərir.
3. Asiya-Sakit Okean regionunda balansın dəyişməsi
Moskva ilə Pxenyan arasındakı yaxınlaşma, Çinin ABŞ-ın bölgədə hərbi ittifaqlar yaratmaması ilə bağlı əsas arqumentlərini zəiflədir. Bu, Çinin regional mövqeyini riskə atır və onu daha çətin diplomatik seçimlərlə üzləşdirir.
4. “Sülh Dostları” platformasının qeyri-effektivliyi
Si Cinpin Braziliyada keçirilən sammitdə Çin və Braziliya tərəfindən yaradılan “Sülh Dostları” platformasına diqqət çəkərək, onun münaqişələrin sülh yolu ilə həlli üçün dəstək səslərini artıracağını vurğulayıb. Lakin praktiki nəticələr olmadıqca, bu təşəbbüs beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən skeptik qarşılanır.
Nəticə
Çinin Ukrayna münaqişəsindəki mövqeyi həm regional, həm də qlobal miqyasda onun diplomatik nüfuzuna təsir edir. Rusiya ilə yaxın münasibətlərini qorumağa çalışsa da, Pekin həm ABŞ-ın, həm də beynəlxalq ictimaiyyətin tənqidlərini üstələməkdə çətinlik çəkir. Şimali Koreyanın müharibədə iştirakı ilə bağlı məsələdə açıq mövqeyin olmaması isə Çini daha böyük təzyiqlərə məruz qoyur.
Mənbə: Bloomberg
Musavat.com
Gürcüstan Prezidenti Salome Zurabişvili sabah parlament seçkilərinin nəticələrinə yenidən baxılması və təkrar seçki keçirilməsi tələbi ilə ölkənin Konstitusiya Məhkəməsinə müraciət edəcək.
Bu haqda Zurabişvili açıqlama verib.
“Bunu Konstitusiya Məhkəməsinə inandığım üçün yox, vicdanım üçün istəyirəm. Arzulayıram ki, heç olmasa, bu ölkədə ədalətli hakimlərin olduğunu göstərsinlər”, - Gürcüstan lideri bildirib.
Qeyd edək ki, Gürcüstanda 26 oktyabrda keçirilən parlament seçkilərində hakim “Gürcü Arzusu” partiyası qalib gəlib.
Bunun ardınca ölkədə seçkinin nəticələri ilə razılaşmayan vətəndaşlar etiraz aksiyasına başlayıblar.
Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərində "İyirmilik" (G20) ölkələrinin ikigünlük sammiti başlayıb.
Publika.az xəbər verir ki, tədbir Müasir İncəsənət Muzeyində keçirilir.
Qeyd edək ki, sammit görüşlərinin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün Braziliya Müdafiə Nazirliyi 9 min hərbçi cəlb edib.
***
Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərində 20 ölkədən ibarət G20 qrupunun iki günlük sammiti başlayır.
Tədbirə G20 ölkələrinin və bəzi digər dövlətlərin liderləri, o cümlədən Anqola, Boliviya, Qətər, Kolumbiya, Misir, Malayziya, Nigeriya, Sinqapur və Vyetnamın rəhbərləri dəvət olunub.
Braziliya sədrlik dövrü üçün əsas mövzular kimi davamlı inkişaf, qlobal idarəetmə və institutların, o cümlədən BMT, Beynəlxalq Valyuta Fondu (BVF) və Ümumdünya Ticarət Təşkilatının islahatlarını, sosial inteqrasiyanı və aclıqla mübarizəni seçib.
Noyabrın 18-də Braziliyanın təklif etdiyi Aclıq və Yoxsulluqla Mübarizə üzrə Qlobal Alyansının rəsmi təqdimatı planlaşdırılıb. Alyansın məqsədi, xüsusilə ən həssas regionlarda ərzaq təhlükəsizliyinin təminatı üçün ölkələri, beynəlxalq təşkilatları və özəl sektoru hərəkətə keçirməyə təşviq etməkdir.
Braziliya həmçinin, bəyanata Ukrayna və Yaxın Şərqdəki münaqişələrin sülh yolu ilə həlli çağırışını da daxil etmək istəyir. "Sülhün təmin edilməsi barədə mesaj yalnız konkret münaqişəyə deyil, bütün münaqişələrə aiddir. Bu, Braziliyanın qlobal idarəetmə islahatlarına verdiyi önəmi təsdiqləyir. Bizə sülh lazımdır ki, beynəlxalq cəmiyyətin əsas hədəflərinə, yəni yoxsulluqla mübarizəyə və davamlı inkişafın irəlilədilməsinə, o cümlədən iqlim dəyişikliyi ilə mübarizəyə diqqət yetirə bilək", - sammitöncəsi Braziliyanın şerpası (G20 üzvü olan ölkənin liderinin etibarlı adamı-red) Maurisio Liriu bildirib.
ABŞ-da yenidən prezident seçilən Donald Tramp senator Marko Rubionu öz administrasiyasında dövlət katibi vəzifəsinə seçib. Yeni administrasiya dünya üçün olduqca mürəkkəb dövrdə işə başlayacaq. Avropa və Yaxın Şərqdə savaş sürür, Çinlə də rəqabət qızışır.
Demokratiyaların Müdafiəsi Fondunun (bu qurum Vaşinqtonda yerləşir) təhlilçisi Behnam Ben Taleblu deyir ki, Tramp xarici siyasətin bir çox məsələsində sərt mövqe tutan Rubionu bu məsələlərə öz baxışlarını paylaşdığı üçün seçib.
"Rubio güc yarışı, Çin və İrana qarşı dirənmə və maksimum basqı kampaniyasının bərpası kimi bir neçə əsas milli güvənlik məsələsində Trampla ideoloji və siyasi baxışları üst-üstə düşən bir şəxsdir", - Taleblu AzadlıqRadiosuna belə deyib.
Rubio ötən həftə - dövlət katibi vəzifəsinə irəli sürülməzdən öncə mediaya geniş müsahibəsində deyib ki, SSRİ-nin çöküşündən sonra ABŞ-ın onillərlə sürən sorğulanmayan qlobal dominantlıq dövrü bitib və Soyuq Savaşa bənzər dövrlə əvəz olunub. O xəbərdarlıq edərək bildirib ki, ABŞ qlobal öhdəliklər götürməklə öz imkanlarını həddindən çox gərib zəiflədə bilməz və Vaşinqton xaricdəki fəaliyyətlərində "praqmatik" olmalıdır.
"Biz ən güclü ölkəyik, ancaq bizim də resurslarımız məhduddur… Bu üzdən, istər vaxtımızı, istərsə pulumuzu əsas milli maraqlarımıza xidmət edən şeylərə xərcləməliyik", - Rubionun noyabrın 7-də ABŞ-ın EWTN kabel şəbəkəsinə müsahibəsində dediyi sözlərdir.
Kubaəsilli amerikalı olan Rubio Trampın birinci prezidentliyi dönəmində onun Venesuelaya dair siyasətinin formalaşdırılmasında önəmli rol oynayıb. O zaman "The New York Times" Rubionu "Trampın Latın Amerikası üzrə virtual katibi" adlandırmışdı.
Üç dəfə Florida ştatından senator seçilən və 2016-cı il prezident praymerizində Trampın rəqibi olan Rubio Senatın həm Kəşfiyyat, həm də Xarici Əlaqələr komitələrində xidmət etdiyindən bu vəzifəyə bəlli xarici siyasət təcrübəsi ilə gəlir.
Senat təyinatını təsdiqlərsə, 53 yaşlı Rubio dövlət katibi vəzifəsini tutacaq ilk latın amerikalı olacaq.
Azadlıq Radiosunun əməkdaşları Todd Prins və Toni Vesolovskinin hazırladığı materialda deyilir ki, heç sözsüz, Latın Amerikası Rubiodan ötrü önəmli fokus nöqtəsi olacaq. Ancaq Çinin dünyada yüksəlişi, Yaxın Şərqdə İran təhdidi və Rusiyanın Ukraynaya hücumu ABŞ xarici siyasətində daha təcili baxılmalı məsələlərdir.
Ermənistanın infrastruktur naziri Qnel Sanosyan və Dövlət Gəlirləri Komitəsinin rəhbəri Rüstəm Badasyan Nikol Paşinyanın iştirak etdiyi təcili iclasa çağırılıb.
“Qafqazinfo” bu barədə “Sputnik Ermənistan”a istinadən xəbər verir.
Qeyd olunur ki, onlar Paşinyanla sərt söhbətdən sonra istefa ərizəsi yazıblar.
Məlumatlara görə, Daxili İşlər Nazirliyinin rəhbəri Vahe Kazaryan və İstintaq Komitəsinin rəhbəri Arqişti Kyaramyan da istefa verib.
Yayılan digər informasiyaya görə, Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə Komitəsinin sədri Sasun Xaçatryan da tutduğu vəzifədən istefa ərizəsi yazıb.
Səs-küylü istefaların hələ rəsmi təsdiqi yoxdur. Baş nazirin tezliklə qərar verəcəyi gözlənilir.
Qeyd edilir ki, bütün bunlar Paşinyanın Nazirlər Kabinetinin iclasında təhlükəsizlik qüvvələrinə verdiyi töhmətdən sonra baş verməsi əlamətdardır.
Almaniya kansleri Olaf Şoltz Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenskinin Braziliyada keçiriləcək G20 sammitinə dəvət edilməməsindən təəssüfləndiyini bildirib.
TASS xəbər verir ki, o, bu barədə G20-yə uçmazdan əvvəl Berlində jurnalistlərə deyib.
“Əvvəlki görüşlərdən fərqli olaraq, Zelenskinin bu görüşə dəvət olunmadığına görə çox təəssüf etdiyimi gizlətmək istəmirəm. Mən də başqaları kimi Zelenskini zirvəyə dəvət etməyin çox fəal müdafiəsi ilə çıxış edirdim, lakin bunun baş verməməsi də bizim nə qədər ciddi problemlə üzləşdiyimizi göstərir” - Şoltz bildirib.
Qeyd edək ki, G20 sammiti noyabrın 18-19-da Braziliyanın cənub-şərqində Rio-de-Janeyroda keçiriləcək. İclasa Cənubi Amerika Respublikasının prezidenti Lula da Silva sədrlik edəcək.