Rusiya Prezidenti Vladimir Putin ölkənin İctimai Palatasının yeni tərkibilə görüş keçirib.

Kadrlar sosial şəbəkələrdə yayılıb.

Görüş zamanı dövlət başçısı tatarıstanlı din xadiminin “Hörmətli Vladimir Vladimiroviç, assalamu aleykum!”, - müraciətinə “Aleykum assalam!”, - deyərək cavab verib.

Daha sonra Putin bildirib ki, SSRİ dövründə indiki qədər məscid tikilməyib.
“Müasir Rusiyada sovet dövründəkindən daha çox məscid tikilib. Ərəb həmkarlarım Rusiyada 8 min məscidin tikildiyinə inanmırlar”, - deyə o bildirib. Prezidentin sözlərinə görə, bu rəqəm fantastik görünür, lakin tikinti davam edəcək.

“Bu, dövlət üçün vacibdir və biz bunu dəstəkləyəcəyik”, - deyə prezident vurğulayıb.
https://t.me/oxuaze/68771

Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın iştirak etdiyi, Cümhuriyyətin 100-cü ildönümü münasibəti ilə Boğaziçidə təşkil edilmiş və Türkiyə donanmasının tarixindəki ən böyük rəsmi paradın təfərrüatları məlum olub.

Musavat.com xəbər verir ki, 100 gəminin iştirak etdiyi parad üçün təxminən 10 aydır hazırlıq görülüb. 7 min 896 şəxsi heyətin iştirak etdiyi parada Dəniz Qüvvələri komandanı admiral Ərcüment Tatlıoğlu rəhbərlik edib. Mərasimdə Türkiyənin ilk milli freqatı "İstanbul", "Pirireis" sualtı qayığı, həmçinin döyüş dəstək gəmisi "Derya" da iştirak edib. Tarixi mərasimdə gəmilərin keçidi “nizamlı cümhuriyyət” adlanan qaydada baş tutub.

Ərdoğanın mərasimi izlədiyi ərazidə qara bayrağın olması və paşaların qılınclarını çıxarması diqqət çəkib. Bu simvollar “dünyaya meydan oxumaq” kimi şərh olunub.

Türkiyəli yazıçı Mustafa Kurnaz qara bayrağın sirrini açıqlayıb.

“Qara bayraq 1517-ci ildə Hicazdan Türkiyəyə gətirilib. Peyğəmbərimizin dövründə müharibədən əvvəl qara bayraq açılırdı. Osmanlılar da səfərə çıxmazdan əvvəl qara bayraq açır və səfərə çıxacaqlarını bildirirdilər" - Kurnaz bildirib.

Bəs qılınclar niyə qınından çıxarılıb? Özü də paşalar qılıncı əlcəksiz tutub.

Yazıçı bu suala belə cavab verib: "Türk dövlət adətinə görə, qılınclar qınından çıxarılsa, qanlı olana qədər onları geri qoymaq olmaz".

“Türkiyə və İran Yaxın Şərqin güc mərkəzləri hesab olunur. Hər iki ölkə regionda söz sahibidirlər. Ankara və Tehranın Yaxın Şərq siyasətində fərqli strategiya olsa da, yenə də regionla bağlı bəzi məsələlərdə eyni maraqları bölüşürlər”.

Bu sözləri türkiyəli eskpert Engin Özer müsahibəsində Türkiyə və İranın Yaxın Şərqlə bağlı xarici siyasətində ortaq və fərqli maraqlar barədə fikirlərini bölüşərkən bildirib.
Qeyd edək ki, noyabrın 1-də İran İslam Respublikasının XİN rəhbəri Hüseyn Əmir Abdullahian Türkiyəyə rəsmi səfər edib və həmkarı Hakan Fidanla görüşüb. Hər ölkənin XİN rəhbəri görüşdə ikitərəfli əlaqələr və regional proseslər, ən əsası da Fələstindəki hazırki vəziyyəti müzakirə ediblər. Nəzərə çatdıraq ki, Türkiyə və İran Yaxın Şərqin böyük, güclü və xüsusi təsir dairəsinə malik olan ölkələrdir. Hər iki ölkə bu regionda hər vəchlə öz geosiyasi mövqeyini möhkəmləndirməyə çalışırlar. Regionda hər iki dövlətə bağlı olan hərbi-siyasi qüvvələr də mövcuddur.

Yaxın Şərqdə baş verən proseslərdə Ankara və Tehranın ortaq məxrəcə gəlməsinin mümkün olub-olmaması ilə bağlı suala cavablandıran Engin Özer qeyd edib ki, hər iki ölkənin bəzi regional məsələlərdə eyni mövqeni paylaşır:

““Soyuq müharibə”nin bitməsindən sonra Yaxın Şərqdə fərqli geosiyasi xətt yürüdülür. Bildiyimiz kimi, “soyuq müharibə” dövründə Yaxın Şərqə hökmranlıq etmək üçün SSRİ ilə ABŞ arasında ciddi rəqabət gedirdi. Amma 21-ci əsrdə, yəni son iyirmi ildə bu regionda regional dövlətlər də, xüsusilə İran və Türkiyə söz sahibi olublar.

Artıq Yaxın Şərqlə bağlı məsələlərdə region dövlətləri öz geosiyasi mövqeyini açıq-aşkar nümayiş etdirirlər. Həm Türkiyə, həm də İran Yaxın Şərqin hərbi-siyasi və iqtisadi cəhətdən güc mərkəzləri hesab olunur. Düzdür, Türkiyə və İran Yaxın Şərqdə fərqli strategiyaya malikdir, amma hər iki ölkə regiona aid olan bəzi məsələlərdə eyni maraqları bölüşür. Xüsusilə, Suriyanın ərazi bütövlüyü və Fələstin məsələsində Ankara və Tehranın mövqeyi eynidir.

Türkiyə və İran rəhbərliyi İsrail-Fələstin bölgəsində hazırki vəziyyətin nizamlanması yönündə ortaq məxrəcə gələ bilərlər. Bir məqamı da vurğulayım ki, Türkiyə və İran İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra Cənubi Qafqaz üzrə yaradılan “3+3” formatının üzv ölkələridir. Hər iki dövlət hesab edir ki, həm Cənubi Qafqazda, həm də Yaxın Şərqdə mövcud problemlər yalnız region ölkələri tərəfindən həll olunmalıdır. Hər ikisi kənar güc mərkəzlərin bu iki regiona müdaxiləsinə qarşıdırlar”.

Türkiyə və İranın İsrailə qarşı birgə hərbi-siyasi cəbhə yaratması ehtimalına gəlincə, ekspert bunun qeyri-mümkün olduğunu bildirib:

“Çünki Türkiyə hələ də NATO-nun aparıcı üzv ölkələrdən biridir. Bundan əlavə, Ankaranın Qərblə mühüm və qoparılmaz bağlantıları var. Ankara qətiyyən Qərblə olan bütün əlaqələrini dayandıra bilməz. Bəli, Türkiyə Qərblə bir çox məsələlərdə toqquşur, amma yenə də Qərb blokunun mühüm ölkəsi hesab olunur.

Buna görə də Türkiyənin İranla bərabər İsrailə qarşı cəbhə yaratması mümkün deyil. Bu, Ankaranın maraqlarına ziddir. Ancaq Qəzzadakı yerli əhaliyə humanitar yaradımın edilməsində və BMT-də İsrailə qarşı qərarların qəbul olunmasında Türkiyə və İranın birgə əməkdaşlığı mümkündür”.

Ekspert Ankara və Tehranın Yaxın Şərqdə fərqli geosiyasi hədəflər güddüyünü bildirib:

“Türkiyə və İran Yaxın Şərqdə fərqli mədəniyyətə malikdirlər. Bu dövrdə Türkiyə Osmanlı imperiyasına daxil olan Yaxın Şərqin torpaqlarda, xüsusilə İraq, Suriya və Fələstində, hətta Misir və Liviyada öz maraqlarına uyğun mədəni siyasət yürüdür. İran isə Yaxın Şərqdə fərqli mədəni siyasət təbliğ edir, doğrusunu desək, şiələrin məskunlaşdığı ərazilərdə möhkəmlənməyə çalışır. İran özünü şiə dünyasının mərkəzi hesab edir. Bu baxımdan Yaxın Şərqdə Türkiyə və İran bir-birinə rəqib dövlətlər hesab olunur.

Amma bu rəqabət iki ölkə arasında düşmənçiliyə, ən əsası da toqquşmalara gətirib çıxarmayıb. Həmçinin, Osmanlı imperiyası ilə Səfəvi dövlət arasında imzalanan “Qəsri-Şirin” müqaviləsindən bu günə qədər Türkiyə-İran sərhədlərində heç bir dəyişiklik olmayıb. Hətta Ankara və Tehran bu regionda bəzi məsələlərdə, xüsusilə Fələstin məsələsində birgə addımlar atmağa hazırdır”.

E.Özer Türkiyə və İran arasında regionda geosiyasi nüfuz uğrunda mübarizənin də getdiyini vurğulayıb.

“Keçmiş dövrlərdə olduğu kimi, bu gün də Türkiyə və İran Yaxın Şərqdə öz geosiyasi mövqeyini möhkəmləndirmək istiqamətində eyni vasitələrdən istifadə edirlər. Osmanlı imperiyasının xələfi olan Türkiyə sünni, İran isə şiə dünyası üzərində geniş təsir dairəsinə malikdir. Hər iki ölkənin İraq və Suriyada fərqli hədəflərinin olması bunu açıq-aşkar sübut edir.

Qədim və dərin tarixi olan bu iki ölkənin Yaxın Şərqlə bağlı bir çox strateji məsələlərdə maraqları ziddiyyət təşkil edir və onların tam ortaq məxrəcə gəlməsi qeyri-mümkündür. Lakin İran və Türkiyə rəqib dövlətlər olsa da, bir-birinə qarşı təhdid yaratmır”.

Türkiyə və İranın Yaxın Şərqdə sabitlik və təhlükəsizliyin təminatına təsir etmək imkanlarının olmasına toxunan E.Özer region üçün ümumi formatın formallaşdırılmasına ehtiyac olduğunu deyib:

“Yaxın Şərqdə sülh, sabitlik və təhlükəsizliyin təmin edilməsi üçün “3+3” formatına bənzər formatın yaranmasına ehtiyac var. Düzdür, İran və Suriya arasında çox ciddi problemlər yaşanır. Hər iki ölkə arasında hələ də münasibətlər normallaşmayıb. Amma yenə belə formatın formallaşması üzərində müzakirələr aparıla bilər”.

Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Xidmətinin nəzdində xüsusi idarə yaradılıb. Bu barədə Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan bu gün keçirilən hökumət iclasında bildirib. Baş nazirin sözlərinə əsasən, həmin idarənin funksiyasına ölkə ərazisindən keçən avtomobil yollarının, dəmir yollarının, elektrik xətlərinin, qaz kəmərlərinin, regional və beynəlxalq kommunikasiyaların təhlükəsizliyini təmin etmək daxildir.

Paşinyan onu da əlavə edib ki, idarə demək olar ki artıq hazırdır, onun yaradılması üzərində uzun müddətdir işlər aparılır və artıq tam heyətlə təmin edilib.

TEREF.AZ-ın məlumatına görə, hadisə ilə bağlı “Sherg.az”a danışan politoloq Ramiz Alıyev bildirib ki, hansısa idərənin yaradılması ilə Ermənistanın Rusiyadan uzaqlaşdığını deyə bilmərik:

"Yəni tək səbəb bu deyil. Ermənistanın son dövrlərdə apardığı siyasət və Rusiyaya qarşı münasibəti onu göstərir ki, rəsmi İrəvan Moskvadan uzaqlaşır. Həmçinin son hadisələr Ermənistanın Qərbə meyilləndiyinin göstəricisidir. Digər tərəfdən Ermənistanın Rusiyaya qarşı mövqeyinin dəyişməsi rus rəsmiləri tərəfindən də dəfələrlə dilə gətirilib. Amma heç kəsə sirr deyil ki, Ermənistan uzun illərdir Rusiyanın dəstəyindən yararlanıb və bu fonda bölgədəki mövcudluğunu saxlayıb. İndiki addımlar isə Ermənistanın ikiüzlülüyünün daha bir nümunəsidir. Çünki o verilən dəstəkləri unudur. Ümumiyyətlə tarixən Ermənistan onsuz da öz müttəfiqlərini sataraq yeni "dostlar" qazanıb. İndi də belə edir. Bu gün Ermənistanda Rusiyaya qarşı böyük bir aqressiya var. Eyni zamanda bu mövzuda dəfələrlə Rusiya rəsmiləri tərəfindən xəbərdarlıqlar olunub".

Analitik əlavə edib ki, Ermənistanın Qərbə yönəlməsi Rusiya və İranın xoşuna gəlmir:

"Hətta gələcəkdə İrəvana qarşı Kreml və Tehran tərəfindən müəyyən təzyiqlər də olacaq. Həmçinin okeanın digər tərəfində olan dövlətlər gəlib ona dəstək ola bilməyəcək. Bu səbəblə də Ermənistan qonşu ölkələrlə münasibətlərini korlayaraq yanlış oyun oynayır. Heç kəsə sirr deyil ki, Ermənistanın dəmir yolu xətlərinin və digər infrastruktur, iqtisadi sahələrinin böyük əksəriyyəti Rusiyanın nəzarətindədir. Ona görə də Nikol Paşinyanın belə bir qərar qəbul etməsi birbaşa Rusiyanın Ermənistana təsirini və nüfuzunu azaltmaq üçündür. Digər tərəfdən Ermənistanda bu cür addımların davamlı olacağını düşünürəm. Hətta rus dilinin və rus telekanalların qadağa olunmasını da proqnozlaşdırmaq olar. Bir sözlə, Qərb Paşinyan simasında Cənubi Qafqazda yeni Zelenski yaratmaq istəyir. Lakin Ukraynanın vəziyyəti hər kəsə məlumdur. Nə qədər maliyyə yardımı olunsa da əhalisi qırılan və şəhərləri dağıdılan Ukraynadır. Bu mənada Paşinyanın alqışlanılması ona müəyyən səhvlər etmək üçün yaradılan şəraitdir. Belə addımlar isə onun ölkəsi üçün gələcəkdə böyük fəlakətlər gətirə bilər".

NATO-nun bir çox ölkəsində İsrail əleyhinə etirazlar keçirilir, amma Təl-Əviv bu ölkələrlə bağlı belə tövsiyələr verməsə də, öz vətəndaşlarına Şimali Qafqaza səyahətdən çəkinməyi tövsiyə etməsinin səbəbi Moskvanı təəccübləndirir.
Bunu Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarova deyib.

“Açığı, biz bunu İsrail əhalisini çaşdıran bir növ anti-Rusiya hərəkəti kimi qiymətləndiririk. Mənim sübutlarım var, baxın, NATO ölkələrində anti-İsrail mitinqləri, etirazları keçilir, bu, təkcə Fələstinə dəstək deyil, açıq-aşkar anti-İsrail şüarları, plakatları, çıxışları yer alır, bunların hamısı olduqca aqressiv xarakterdədir, hədələyici bəyanatlar verilir, çox sayda insan iştirak edir. Amma mən rəsmi olaraq İsraildən öz vətəndaşlarına bu ölkələrə getməməyi tövsiyə etdiyini görməmişəm”, – Rusiya rəsmisi bildirib.

Zaxarova İsrailin Şimali Qafqazla bağlı xəbərdarlığını “qəbuledilməz” adlandırıb:
“Nəzərə alsaq ki, ölkəmizdə çoxlu yəhudi, İsrail vətəndaşlığı olan insanlar yaşayır, bunu qəbuledilməz hesab edirik. Niyə İsrail Xarici İşlər Nazirliyi və digər rəsmi qurumlar bu ölkələrə səfər edənlərə xəbərdarlıqlar etmir? Hesab edirəm ki, bu cür hərəkətlər və bəyanatlar sadəcə ölkəmizə qarşı yönəlib. Onların reallıqla heç bir əlaqəsi yoxdur”.

Qeyd edək ki, ötən günlərdə Dağıstanda (Mahaçqala) yəhudilər və İsrail əleyhinə nümayiş keçirilib. Bu, iki ölkə arasında gərginliyə səbəb olub

Rusiyalı komediya ustaları Vladimir Kuznetsov və “Vovan&Lexus” kimi tanınan Aleksey Stolyarov İtaliyanın Baş naziri Giorgia Meloniyə telefon zəngi edərək zarafat ediblər.

Gununsesi.info xəbər verir ki, İtaliya mətbuatında yer alan xəbərlərə görə, rusiyalı komediya aktyorlarından biri telefonda özünü Afrika lideri kimi təqdim edərək Melonini Fransa Prezidenti Emmanuel Makronla münasibətlər və Ukraynadakı müharibə ilə bağlı bəzi açıqlamalar haqda danışdırmağa çalışıb.

İtaliya Prezident Administrasiyası da yazılı açıqlama ilə hadisəni təsdiqləyib.

Açıqlamada hadisənin Meloninin 19-21 sentyabr tarixlərində Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Baş Assambleyasının sessiyalarına qatılmağa hazırlaşarkən və Afrika liderləri ilə əlaqələri gücləndirməyə çalışdığı sentyabrın 18-də baş verdiyi qeyd edilib.

Bildirilib ki, rusiyalı komediyaçılar daha əvvəl İspaniyanın Baş naziri Pedro Sançesə və Danimarka xarici işlər naziri Lars Lökke Rasmussenə də oxşar zarafatyana zənglər ediblər.

Fransa prezidenti Emmanuel Makron noyabrın 1-də Mərkəzi Asiyaya səfərinin ilk mərhələsi çərçivəsində Qazaxıstana gəlib və burada prezident Kasım-Jomart Tokayevlə görüşüb. Makron onu “hər hansı bir gücün vassalı” olmaqdan imtina etdiyinə görə tərifləyib.

"AzPolitika.info" bu barədə «Reuters» agentliyinə istinadla xəbər verir.

Makron deyib: “Fransa ölkəniz üçün tutduğunuz yolu yüksək qiymətləndirir, hər hansı bir gücün vassalı olmaqdan imtina edir və müxtəlif ölkələrlə balanslı əlaqələr qurmağa çalışırsız”.

O, səfəri "tarixi" adlandırıb və iki ölkənin nadir metallar üzrə tərəfdaşlıq niyyəti bəyannaməsi də daxil olmaqla işgüzar sazişlər imzaladığını bildirib.

Rusiya Mərkəzi Asiyanın keçmiş Sovet ölkələrində Qərbin diplomatik fəallığının artması ilə bağlı narahatlığını bildirib.