 |
|
|
ATƏT-in İnsan Ölçüsü üzrə Varşava Konfransında Qanunun Aliliyi plenar sessiyasında Ermənistandan olan bir qrup təmsilçi Azərbaycanı Qarabağda baş verənlərə görə ittiham edib.
GUNUNSESİ.İNFO-nun əməkdaşının verdiyi xəbərə görə, erməni natiqlər Azərbaycanı Qarabağda etnik təmizləmə siyasəti aparmaqda, yaşlı ,körpə insanları ac-susuz saxlamaqda günahlandırıb.
Azərbaycanın ATƏT yanında Daimi Nümayəndəliyinin təmsilçisi Fidan Mahmudova isə çıxışında erməni yalanlarını ifşa edib.
Gununsesi.info bildirir ki, Fidan Mahmudovanın ermənilərin azərbaycanlılara qarşı etdiklərini konkret faktlarla göstərib.
“İşgəncədən azad olmaq hüququ mütləq hüquqdur və heç bir istisna hal işgəncəyə bəraət qazandıra bilməz. Bu ilin aprelində əlverişsiz hava şəraitində Azərbaycan və Ermənistanın delimitsiz sərhədi yaxınlığında itkin düşən Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin iki hərbi qulluqçusu Aqşin Bəbirov və Hüseyn Axundov Ermənistan tərəfindən əsir götürülüb. Onlar ağır işgəncələrə məruz qalıblar, qeyri-insani və ləyaqəti alçaldan rəftara məruz qalıblar və bunu erməni tərəfinin yaydığı kadrlar sübut edir. Ermənistan hələ də hərbçiləri qondarma ittihamlarla həbs etməkdə davam edir.
Bunlar Ermənistanın təkbaşına törətdiyi işgəncə halları deyil. Beləliklə, Birinci Qarabağ müharibəsində itkin düşmüş kimi qeydə alınmış 4000-ə yaxın azərbaycanlının taleyi naməlum olaraq qalır. Yüzlərlə Azərbaycan vətəndaşı, o cümlədən qadınlar, uşaqlar və qocalar erməni əsirliyində dözülməz işgəncələrə məruz qalıblar”.
Fidan Mahmudova çıxışında minlərlə insandan yalnız bir nümun- erməni işğalçılarına qarşı təkbaşına vuruşan və əsir götürülmüş xocalılıları xilas etmək üçün təslim olmaq məcburiyyətində qalan Natiq Qasımov haqqında danışıb:
“İtaliyalı müharibə fotoqrafı Enriko Sarsininin görüntüləri Qasımovun hərbi cinayətkar, etnik erməni Vitali Balasanyan tərəfindən dindirilməsini əks etdirir. Natiqin sonrakı taleyi məlum deyil və o, hələ də itkin düşənlər siyahısındadır. Ona vəhşicəsinə işgəncələr verilərək öldürülüb.
2020-ci ilin noyabrında münaqişə başa çatdıqdan sonra aşkar edilmiş kütləvi məzarlıqların sayı artmaqdadır. Bu yaxınlarda Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş Şuşa şəhərində daha bir kütləvi məzarlıq tapılıb. Orada işgəncə izləri var idi: skeletlərin qarınlarında at nalı, sümüklərə mismarlanmış metal parçalar tapılıb. Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş müxtəlif ərazilərində, o cümlədən Sarıcalı, Daşaltı, Edilli və digər kəndlərdə kütləvi məzarlıqlar aşkar edilib. Harada qazılmasından asılı olmayaraq, azad edilmiş ərazilərin hər yerində insan qalıqlarına rast gəlinir.
Biz Ermənistan nümayəndə heyətinin, eləcə də onun GONQO-larının Azərbaycana qarşı səsləndirdiyi bütün saxta iddiaları və əsassız iddiaları qətiyyətlə rədd edirik. Mən erməni tərəfini erməni hərbi cinayətkarlarının azərbaycanlılara qarşı törətdikləri bütün vəhşilikləri, xüsusən də cəmi bir gecədə 613 nəfərin qətlə yetirildiyi Xocalı qətliamını xatırlamağa dəvət edirəm. Mülki şəxslərə hədsiz vəhşiliklə yanaşılır, meyitlər çox şikəst, gözləri çıxarılmış və ya baş dərisi soyulmuş halda tapılırdı. Öldürülməyənlər isə dağların sıfırın altındakı temperaturda donub ölümə buraxılıblar. Üstəlik, Ermənistan Ballıqaya, Başlıbel, Qaradağlı, Ağdaban, Erekul, Malıbəyli kəndlərində, bir neçəsini sadalamaqla, qırğınlar törədib”.
Mahmudova deyib ki, 44 günlük müharibə zamanı, o cümlədən 2022-ci ilin sentyabrında baş vermiş təxribat zamanı Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının üzlərinin dərisinin soyulması, gözlərinin çıxarılması, qulaqcıqlarının kəsilməsi, meyitlərin döyüş meydanında yandırılması faktları, habelə yaralı hərbçilərin başını kəsmələri, yaxın məsafədən qəsdən öldürmələri üzə çıxıb.
Pərviz Həşimli
Polşa/Varşava
Kremldə sanki Qarabağla bağlı toplantı keçirilib və qərar verilib ki, Rusiya sülhməramlılarının bölgədən çıxarılması ləngidilsin. Bu haqda əvvəlcə Rusiyanın xarici işlər nazirinin müavini RBK televiziya kanalına müsahibəsində işarə vurdu, bir gün sonra nazir Sergey Lavrovdan oxşar açıqlama gəldi.
“ABŞ və Avropa İttifaqının qeyri-sabitlik toxumları səpdiyi bir vaxtda Qarabağdakı Rusiya sülhməramlıları Cənubi Qafqazda dinc həyatın qurulmasına kömək etməyə hazırdır” – deyən Lavrov Azərbaycan və Ermənistan arasındakı danışıqlarda Brüsselin və Vaşinqtonun vasitəçiliyindən narahatlıqlarını gizlətmədiklərini bildirdi. Bu narahatlığın Qarabağdakı Rusiya hərbi kontigenti ilə nə əlaqəsi var? Rusiya hərbi kontingenti Qarabağdan çıxandan sonra ora heç bir ölkənin hərbi qüvvələri daxil olmayacaq, bu Rusiyadan əvvəl Azərbaycanın maraqlarına cavab vermir. Buna baxmayaraq, Kreml hərbi kontigentini Azərbaycan ərazisində saxlamağa çalışır. Buna yol verə bilmərik.
Elxan Şahinoğlu
Teref.az
Prezident İlham Əliyevin 2003-cü il 15 oktyabr tarixində ilk dəfə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilməsindən 20 il ötür. Seçkilərdə xalq öz səsini ulu öndər Heydər Əliyev siyasətinin davam etdirilməsinə, ölkədə sabitliyin qorunmasına, gələcək inkişafına və tərəqqisinə səs verdi. Cənab İlham Əliyevin dövlət başçısı seçilməsindən ötən müddət ərzində Azərbaycanın müstəqilliyinin daha da möhkəmlənməsi, dövlətin və xalqın təhlükəsizliyinin, bütün sahələrdə davamlı və dayanıqlı inkişafının təmin edilməsi istiqamətində uğurlu islahatlar həyata keçirilib.
Azərbaycanın bu günkü inkişafı məhz ümummilli lider Heydər Əliyev siyasi xəttinin ölkəmizdə davam etdirilməsinin nəticəsidir. Sevindirici və qürurlandırıcı faktdır ki, Azərbaycan regionun lider dövləti kimi, eyni zamanda beynəlxalq arenada yüksək nüfuz və söz sahibidir. Çünki çoxşaxəli inkişaf strategiyalarının, müxtəlif iqtisadi, regional layihələrin uğurla icra edilməsi nəticəsində Azərbaycanın mövqeyi möhkəmlənməklə yanaşı, bir sıra dövlətlərlə əlaqələrin daha da yaxınlaşmasına səbəb olub. Bu gün regionda reallaşdırılan bütün beynəlxalq, irimiqyaslı layihələr Azərbaycanın iştirakı və milli maraqlarının nəzərə alınması ilə həyata keçirilir.
Xüsusilə Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təmin olunmasında mühüm rol oynayan Azərbaycan Cənub Qaz Dəhlizi layihəsinin aparıcı qüvvəsi kimi çıxış etməyə başlayıb və bu da öz növbəsində Azərbaycan və Avropa arasında münasibətlərin daha da inkişaf etməsinə, digər bir sıra sahələrdə yeni əməkdaşlıq əlaqələrinin qurulmasına təkan verir. Dünyada enerji böhranının yaşandığı bir vaxtda Azərbaycanın Avropanın enerji təhlükəsizliyində və təminatında əsaslı rol oynaması olduqca əhəmiyyətlidir, eyni zamanda bu, dövlətimizin bu sahədə digər dövlətlərə və xalqlara dəstəyinin təzahürüdür.
Xüsusi vurğulamaq lazımdır ki, dövlət başçısı İlham Əliyevin müdrik, uzaqgörən və praqmatik siyasətinin nəticəsində Azərbaycanın siyasi, iqtisadi imkanları genişləndirilib. Artıq Azərbaycan çoxsaylı beynəlxalq təsisatlarda uğurla təmsil olunur, region və qeyri-region ölkələri ilə əməkdaşlıq, tərəfdaşlıq münasibətlərini davam etdirir: “Ölkəmiz təkcə siyasi və diplomatik sahələrdə deyil, hərb sahəsində də qətiyyətini sübut edib. Belə ki, 44 günlük Vətən müharibəsində Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə ordumuz düşmən üzərində qələbə çalaraq 30 il ərzində pozulmuş ərazi bütövlüyümüzü bərpa etdi. Əminliklə deyə bilərik ki, bütün dünya dövlət başçımızı yeni dövrün müasir lideri kimi qəbul edir və onun müstəqil siyasətini təqdir edir. Ölkəmiz region və dünya üçün təhdid yarada biləcək tendensiyaların qarşısının alınmasında peşəkarlıq göstərir, özünün qətiyyətli mövqeyi və müstəqil siyasi iradəsi ilə dünyada sülhə, sabitliyə, əmin-amanlığa önəmli töhfələr verir.
İlqar Əliyev – Dövlət İdarəçilik Akademiyası
“Rusiyanın Qarabağla bağlı son təklifləri Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh müqaviləsinin bağlanmasına qarşı olduğunu göstərir”.
Teleqraf.com xəbər verir ki, bunu politoloq Məhəmməd Əsədullazadə deyib.
Ekspert Rusiya xarici işlər nazirinin müavini Mixail Qaluzinin məsələ ilə bağlı açıqlamasına toxunub:
“Qaluzin bildirir ki, Ermənistanla Azərbaycan arasında imzalanacaq sülh müqviləsində “Qarabağ ermənilərinin hüquqları ilə bağlı məsələ” yer almalıdır. Lavrovun müavini həmçinin “Qarabağ münaqişəsi”nin davam etdiyini söyləyib. Qaluzin həmçinin Qarabağda Rusiya sülhməramlılarına “ehtiyac” olduğunu vurğulayıb. Görünən budur ki, bölgədə münaqişəli vəziyyətin və ya “ermənilərin hüquqları”nı önə çəkməklə Ermənistanla Azərbaycana arasında gərginliyin davam etməsində maraqlıdır.
Rusiya Azərbaycanın öz ərazisində separatizmə son qoymasını qəbul və həzm edə bilmir. Çünki separatizm uzun illər əllərində Azərbaycan və Ermənistana qarşı təsirli alət olub. İndi bu alət əllərindən çıxıb, bütün hiddət və hikkələri buna görədir.
Qarabağda separatizmə son qoyulub, silahlı ermənilər tərksilah edilib, qondarma rejim ləğv edilib. Bu durumda Qarabağda kiminsə sülhməramlılarına ehtiyacımız da yoxdur”.
Qarabağın gələcək sülh müqaviləsinə salınması ehtimalına gəlincə, Məhəmməd Əsədullazadə qeyd edib ki, bu, Azərbaycanın daxili məsələsidir, heç bir xarici ölkə ilə sazişdə yer ala bilməz:
“Rəsmi Bakı Qarabağın adının mümkün sülh müqaviləsinə salınmasına çoxdan etiraz edib və bu məsələni bir daha müzakirə edilməmək üzrə bağlayıb. Moskvanın təklifi elə təklif olaraq qalacaq, Bakı bu dəfə də müzakirə etmədən rədd edəcək.
Heç Rusiyanın vasitəçiliyinə də ehtiyac yoxdur, Ermənistan da bunda maraqlı deyil.
Qarabağ yükündən qurtulan Ermənistanın baş naziri Paşinyan da Moskvanın təklifinə yaxın durmayacaq. Moskva bununla bağlı onun razılığını almağa çalışır. Amma Kremllə yol ayırıcında olan Ermənistan baş nazirinin buna müsbət baxacağını düşünmürəm. Qarabağ münaqişəsi bitib, Ermənistan da həm bunu, həm də Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü qəbul edib. Lap qəbul etsə belə, bu, heç nəyi dəyişməyəcək. Azərbaycan öz daxili məsələsini kənarla müzakirə etmək fikrində deyil.
Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü bərpa edib, bundan sonra ancaq sülh müqaviləsi müzakirə oluna bilər. Bununla bağlı ən doğru məkanı da Prezident İlham Əliyev göstərib – Gürcüstan”.
“Separatçıların apardığı 6 illik müharibə başa çatdı. 1994-cü ildə Sovet İttifaqının dağılmasından sonra Dağlıq Qarabağ Ermənistanın dəstəyi ilə etnik erməni qüvvələrinin nəzarətinə keçdi və onlar 1 milyona yaxın azərbaycanlını qaçqın vəziyyətinə saldı”. " THE ASSOCIATED PRESS" agentliyinin bu gün yaydığı xəbərdə belə deyilir. Gördüyünüz kimi, dünyanın nəhəng xəbər agentliyi tarixi həqiqəti etiraf edir. Qərb mətbuatını izləyənlər bilir ki, belə etiraflar çox nadir hallarda olur. Həm də bu fakt Qarabağ ermənilərinin kütləvi köçünün səbəbini açıq şəkildə ortaya qoyur. Təbii ki, 1 milyona yaxın insanı yurd-yuvasından qovan ermənilər Qarabağda qala bilməzdi...
Daha bir maraqlı məqam: Xəbərdə Laçın dəhlizi ifadəsi yerinə Laçın buraxılış-keçir məntəqəsi yazılıb. Əvvəllər Laçın dəhlizi ifadəsindən dördəlli yapışıb qalmışdılar. Yavaş-yavaş imana-dinə gəlirlər...
Elbəyi Həsənli
Teref.az
Tbilisidə səfərdə olan İlham Əliyev bəyan edib ki, Azərbaycan Gürcüstanda Ermənistanla danışıqlara hazırdır: “Ermənistan bu təkliflə razılaşsa, Gürcüstanda ikitərəfli və üçtərəfli görüşlər dərhal başlaya bilər”...
Maraqlıdır, artıq Azərbaycan və Ermənistan Brüsseldə bu ayın sonunda görüş keçirməyə razılıq vermişdi. Nədən İlham Əliyev Ermənistanı danışıqlar üçün Gürcüstana dəvət edir?
Nədən İlham Əliyev Azərbaycan-Ermənistan danışıqlarını Avropa İttifaqının nəzarətindən çıxarmaq istəyir? Ehtimal ki, bu təşəbbüsün arxasında Amerika dayanıb. Amerika danışıqların Gürcüstanda aparılmasına həmişə müsbət yanaşıb...
Rusiyanın bu işdə əli ola bilərmi? Düşünmürəm. Çünki Rusiyanın əli olan yerə Nikol Paşinyan getməz...
Siz necə düşünürsünüz? Fikirləriniz maraqlı olardı...
Elbəyi Həsənli
Teref.az
Bəzi dostlarımız dirəşib ki, HƏMAS 44 günlük savaşdan sonra Azərbaycanın qələbəsini alqışlayıb. Biz də indi HƏMAS-a dəstək verməliyik. Bəli, HƏMAS bəyanat yayaraq Azərbaycana dəstək verib. Ancaq İsrail Azərbaycandan yana bəyanat da verib, konkret olaraq top-tüfəng də verib. Hətta İsrailin əsas müttəfiqi olan ABŞ 44 günlük müharibənin qızğın çağında İsraildən Azərbaycana silah ixracını dayandırmağı tələb edib. İsrail bu çağırsa nə deyib? Deyib ki, biz dostumuzu müharibənin qızğın vaxtda tərk etmirik, onu tək qoymuruq.
İndi bu İrana bağlı dairələr tələb edir ki, biz İsraili belə bir məqamda tək qoyaq və İran yanlısı HƏMAS-a dəstək verək. Yaxşı, verdik. Bəs sonra nələr ola bilər? Bunu təsəvvür edə bilirsizmi? Azərbaycanın etibarlı tərəfdaş kimi formalaşmış imici çilik-çilik olub ayaqlar altına tökülər. Biz İsrail ilə birlikdə ABŞ və Avropa İttifaqının dəstəyini birdəfəlik itirərik. Sonra nə olacaq? Bir də görəcəyik ki, bizim bu HƏMAS tərəfdarlarının təhriki ilə İranın saqqalı hənalı mollarına qoşulub boğazımızı cıra-cıra “Amerikaya ölüm”, “İsrailə ölüm” şüarları bağırırıq. Zatən HƏMAS sevdalılarının ən böyük arzusu da budur...
HƏMAS-a dəstək vermək üçün İranda kütləvi nümayişlər keçirilib. Həmin nümayişlərdə Türkiyə və Azərbaycanı təhqir edən ifadələr səslənib. Nİyə? Çünki nə Türkiyə, nə də Azərbaycan HƏMAS-ın yanında deyil. Olmamalıdır da.
O ki qaldı Fələstin probleminin həlinə, xub, bu dünyada yarım milyard ərəb yaşayır. Əl-ələ verib bir ovuc əhalisi olan İsraili yerində oturtsunlar. Gördüz, türklər, yəni Azərbaycan və Türkiyə əl-ələ verib Qarabağ problemini dibdən həll etdi. Ərəblər bundan nümunə götürsün və konkret iş görsün...
Azərbaycan balaca ölkədir. Belə ölkələr, xüsusi ilə Şərqdə böyük ölkələrə nökərçilik edir. Ancaq Azərbaycan yeritdiyi praqmatik xarici siyasət sayəsində müstəqil siyasi oyunçu kimi yer almağı bacarıb. Buna nail olmaq üçün nə qədər vaxt və enerji itirmişik. İndi bütün bunların hamısını hansısa HƏMAS-a qurban verək? Bu qədər axmaqlıq olmaz ki.
Bir şeyi də deyim. Azərbaycan İsrail ilə strateji müttəfiq olsa da Fələstin məsələsində onların lehinə yer tutur. Biz bunun dəfələrə şahidi olmuşuq. İsrail də buna normal yanaşır. Çünki əvvəlcədən razılaşma belə olub. Biz Fələstin üçün bundan artığını edə bilmərik. Onu da vurğulayım ki, Fələstin Azadlıq Təşkilatı ermənilərin yanındadır. Onlara ən yüksək səviyyədə dəstək verir. Yəni Fələstinin bir tərəfi HƏMAS-ın şəxsində Azərbaycana dəstək verir, digər tərəfi, yəni Fələstin Azadlıq Təşkilatı isə qatı ermənipərəstdir və ermənilərə dəstək verir.
İstənilən halda biz Azərbaycan olaraq Fələstin üçün bundan artığını etsək öz milli və dövlət maraqlarımızı təhlükə altına atmış olaraq. Belə U dönüşü isə Azərbaycana yaxşı bir şey vəd etmir. Qonşu Ermənistan Rusiyaya qarşı U dönüşü etdi, bu dönüşün Ermənistan üçün hansı fəlakət doğurduğu ortadadır...
Elbəyi Həsənli
Teref.az
Nüvə silahı, hələ də, sülhün ən böyük dayağıdır – olmasaydı, indi 3-cü Dünya Savaşı dünyanın hər yerini bürümüşdü, indi də müharibədir, amma nüvə silahı var deyə daha çox proksi, hibrid və lokaldır. Ümid edək ki, xaos bitəcək, Dünya bir masa ətrafına toplaşıb bütün problemləri həll edib yenə 40-50 il sakitləşəcək, amma ümid getdikcə azalır, əsas məsələ də iqtisadiyyatdadır, dünyanın bərbad idarəedilməsi, 2020-ci ildə isə “pandemiya” mərəzi iqtisadiyyatı çökdürmək üzrədir, dünya ölkələrinin borcu faciəvi şəkildə artıb: 2001-ci ildə Dünyada borc həcmi 61,8 trilyon dollar idisə, 2015-də artıq borc 158,3 trilyon oldu, 2022-ci ilin sonunda isə bu rəqəm 307 trilyon dollara çatıb və hələ də artır.
Təəssüf ki, bu borc yükü böyük müharibələrsiz “silinməyəcək”, Dünyanın ÜDM-i ildə cəmi 100 trilyon dollar civarındadır, yəni, Dünya ÜDM-dən 3 dəfə artıq borcu qaytarmaq, və ya azaldıb təhlükəsiz hala gətirmək artıq mümkün deyil – deməli dünyada yeyib həzm etmək üçün “yağlı tikələr” tapılmalıdır, müharibələrin hesabına iqtisadi normallaşmaya gedəcəklər (həm 1-ci, həm də 2-ci Dünya savaşından öncə böyük iqtisadi böhranlar oldu, onlardan çıxmaq üçün müharibələr alovlandı), sonra da böyük “masa” qurulacaq, Dünya yenə 40-50 illik “sakitləşəcək”.
Bu qarışıq zamanda Azərbaycanın öz ərazi bütövlüyünü bərpa edib sərhədlərini mökhəmlətməsi möcüzəvi dərəcədə yaxşı gedişat oldu. İndi qalır o böyük “masada” udanların tərəfində yer almaq...
Natig Cəfərli
Teref.az
Məsələ burasındadır ki, İsrail təkcə Fələstinlə vuruşmur. Fələstinin arxasında müəyyən qüvvələr dayanır. Açıq şəkildə görünür ki, Livan Hizbullahını da münaqişəyə cəlb edəcəklər. Hizbullah isə əvvəlki kimi zəif qüvvə sayılmamalıdır. Suriya müharibəsində qazandığı təcrübələr və yeni silah-sursat Hizbullahı xeyli gücləndirib. Qısa zaman ərzində onun öhdəsindən gəlmək asan olmayacaq. Hər halda 2006-cı il müharibəsində İsrail Hizbullahla döyüşlərdə xeyli çətinliklə üzləşdi. Hətta ərəblər Hizbullahın bu dirənişini İsrail üzərində ilk qələbə kimi qəbul edirlər.
Digər tərəfdən, İran da sahədədir və Hizbullah adıyla bir çox əməliyyatlarda iştirak edəcək.
Sözsüz ki, İsrail əvvəl-axır Fələstin üzərində qələbə çalacaq. Amma bu qələbə düşünüldüyü kimi asan olmayacaq. İsrail də bu döyüşlərdə xeyli itkilər verəcək və döyüşlər bəlkə də aylarla davam edəcək. İsrail bu savaşdan qələbə ilə çıxsa da, əvvəlki hərbi nüfuzunu qoruya bilməyəcək. Hətta deyərdim ki, indidən hərbi çəkindiriciliyini xeyli itirib də. Təsəvvür edin, İsrail kəşfiyyatının cəmi 1 həftə əvvəl HƏMAS-ın savaşdan çəkindiyinə dair gizli raport hazırlayıb, hökumətə təqdim etdiyi bildirilir. Bu, dünyada qabiliyyəti ilə ad çıxarmış MOSSAD-ın məlumat toplamaqdakı zəifliyindən xəbər verir.
Fələstinin qısa müddət ərzində İsrailin bəzi hərbi hissələrini, kəndlərini ələ keçirməsi, əsgər və zabitlərini əsir götürməsi də yabana atılacaq zəiflik deyil.
Heydər Oğuz
Teref.az
Zərdüşt Əlizadə hansı mövzudan danışmasından asılı olmayaraq müxalifəti qaragüruhçu, səviyyəsiz kimi təqdim etməyə, xalqın isə onun dahiyanə ideyalarını anlamaq qabiliyyətində olmadığını sübut etməyə çalışır. Son müsahibəsində də sosial şəbəkə istifadəçilərinin 98 faizinin kəmsavad, 1-2 nəfəri çıxmaq şərtilə müxalifət təmilçilərinin də zəka sahibləri olmadığını iddia edərək belə qanmaz adamların indi sosial şəbəkələrdə cəmiyyətə ağıl dərsləri keçməsinə etiraz edib. Əslində həmişə hamıya ağıl dərsi keçmək iddiasında olan elə Zərdüşt Əlizadənin özüdür.
Sözügedən müsahibəsində də Zərdüşt bəy adəti üzrə yenə bizlərə ağıl dərsi keşməyə cəhd edib. Fransanın hazırda tutduğu mövqe ilə əlaqədar müxbirin verdiyi konkret suala cavab verməkdən ustalıqla yayınan Zərdüşt bəy hesab edir ki, barış yolu tutulsaydı indinin özündə “sıfır itki ilə” torpaqlarımızı işğaldan azad etmək olardı. Belə düşünməyin ki, hörmətli Zərdüşt bəy iqtidardan narazıdır. Xeyr, o iqtidardan çox razıdır. Hətta hesab edir ki, müxalifətçilər qələbə münasibəti ilə təbrik etmək üçün əl uzatsalar belə, İlham Əliyev onlara əl uzatmalı deyil. Çünki, “müxalifətçi rolunu oynayan siyasi artistlərə” onun ehtiyacı yoxdur. Yaltaqlığın incəliyinə bir baxın. Hər adamın bacardığı bir iş deyil.
Söhbətin konkret hansı müxalifətçilərdən getdiyi müsahibədə konkret deyilməsə də, görünən odur ki, “realçılar” müxalifət daxilində olan bir - iki nəfər zəkalı qrupuna, “cəbhəçilər” isə (Musavatın adını tutmasa da, şübhəsiz ki, bu konteksdə AXC - Musavat cütlüyü nəzərdə tutulur) kəmsavad siyasi artistlər qrupuna aid edilib. Adam sosial - demokrat ideolojisinin tərəfdarı olduğunu iddia edir. Sosial - demokratlar həm də cəmiyyətdə həmrəylik tərəfdarı olmalıdırlar. Bu necə həmrəylik tərəfdarıdır ki, hər fürsətdə xalqa həqarət edir, müxalifətçiləri aşağılayır. 33 il əvvəl cəbhədaxili siyasi mübarizədə məğlub olması ilə yaranan incikliyi səbəbindən “cəbhəçilərə” qarşı kini adama hələ də rahatlıq vermir.
90 - cı illərdə fəaliyyət göstərən otuzadək siyasi partiya və ictimai qurumun birləşdiyi “Dəyirmi Masa” adlı qurumda hörmətli Zərdüşt Əlizadə ilə bir müddət sıx əməkdaşlıq etmişik. Həmin qurumda icra orqanının rəhbəri (əslində “qara fəhləsi”) kimi ölkədə milli birliyə nail olmaq üçün çox çalışdım. Zərdüşt bəy xalq hərəkatının tanınmış simalarından biri kimi “Dəyirmi Masa”da çox fəal idi. Həmin illərdə Qarabağ ermənilərinə ən yüksək statusun verilməsi çərçivəsində rəsmi danışıqlar gedirdi. Azərbaycan vasitəçilər tərəfindən təklif olunan iki layihəni qəbul etmişdi, amma ermənilər həmin layihələri qəbul etmədilər. Üçüncü layihəyə görə, həmin vaxt 9 milyon əhalisi olan Azərbaycan qondarma “DQR”-lə “ümumi dövlət” yaratmalı, xarici siyasətini “DQR”-lə razılaşdırmalı idi. Heydər Əliyev bu təklifi rədd etdi və sonradan həmin layihələr hətta Azərbaycanın rəsmi mətbu orqanlarında dərc olundu. Göründüyü kimi, Minsk qrupu çərçivəsində aparılan sülh danışıqlarının nəticəsində nəinki işğaldan azad olunan torpaqlarımızı azad edə bilməzdik, hətta suveren hüquqlarımız belə qondarma qurum tərəfindən məhdudlaşdırılırdı. Həmin dövrdə indi kimlərisə “müxalifətçi rolunu oynayan siyasi artistlərə” bənzədən “zəka və ağıl dəryası” cənab Əlizadə məhz iqtidarın o vaxt dəstəklədiyi “ən yüksək muxtariyyət” modelinə siyasi dəstək verir, həmin mövqenin “Dəyirmi Masa”da qəbul edilməsinə çalışırdı.
“Dəyirmi Masa”nın iclaslarından birində Zərdüşt bəyin bəlağətlə təbliğ etdiyi “Aland modeli”nin (Finlandiyada isveçlilərə verilən muxtariyyət) faktiki anneksiya olunan Qarabağda tətbiq olunmasının qeyri-mümkünlüyünü arqumentlərlə izah etdikdən sonra müəllifi olduğum “Ədalətli sülh konsepsiyasının” müddəalarını yığıncaqda iştirak edənlərin diqqətinə çatdırdım və iclasdakılar mənim mövqeyimi tam dəstəklədilər (Bu gün də aktual olduğunu nəzərə alaraq həmin konsepsiyanın “Milli kitabxana” saytında saxlanan qısa versiyasını şərhlər bölümündə yerləşdirirəm).
Yaxşı yadımdadır, iclasdan sonra Zərdüşt bəy qapının qarşısında iştirakçılarla sağollaşanda mənə dedi ki, əslində müharibə konsepsiyası yazıb, adını da sülh konsepsiyası qoyubsan. Mən də cavabında dedim ki, sülh yolu ilə Qarabağı vermək olar, almaq olmaz. Zərdüşt bəy iclasda qəbul edilmək üçün hazırladığı qərar layihəsi olan kağızı hirslə əlində sıxıb əzərək yerə vurdu və dönüb otağına getdi. Həmin gündən sonra “Dəyirmi Masa”nın heç bir iclasına da gəlmədi. Sonradan mətbuatda məni nəzərdə tutaraq yazmışdı ki, bəzi müxalifətçilər hələ də 1988-ci il səviyyəsində qalıblar.
Mətbuatda dərc olunan ilk böyük analitik yazımda (“Kuda mı idem”, “Müxalifət” qəzeti, 15.10. 1991). “simmetrik status” ideyasını irəli sürmüşəm. Bu gün də eyni mövqedəyəm. Yəni, azərbaycanlılar Ermənistana qayıtmasa, ermənilər də Azərbaycanda yaşamayacaq. Əgər köçkün ermənilərin qayıtmasına tərəfdarsansa, onda eyni sayda azərbaycamlıların da Ermənistana qayıtması tələbini qoymalısan. Ədalətli sülh hər iki tərəf üçün məqbul olan sülhdür. Bu mənim dəyişməz mövqeyimdir. Zərdüşt bəy isə əvvəlki kimi “qrantpərəst” (oxu: “ermənipərəst”) mövqeyindədir, ermənilərin Qarabağa qayıdışına tərəfdardır. Vaxtılə “vuruşmadınız, torpağı qoyub qaçıb gəldiniz Azərbaycana” deyərək həqarət etdiyi Qərbi azərbaycanlıların öz yurdlarına qayıtması tələbini heç vaxt qoymur, silah gücünə zorla evlərindən qovulan soydaşlarımızın hüquqlarının qorunmasını beynəlxalq təşkilatlar qarşısında qaldırmır, çünki buna görə ona qrant verən olmayacaq. “Siyasi artistlik” deyilən məsələ də məhz budur. Merkantil maraqların əsiri olan birinin xalqa ağıl dərsi vermək iddiasında olması özü qəbahətdir, amma həmin adamın xalqı kəmsavad, müxalifəti zəkasız hesab etməsi isə tam anormallıqdır.
Vaqif Hacibəyli
Teref.az