Almatıda 700 mindən artıq insan yaşamamalıdır – Zəlzələni 6 ay öncədən deyən ekoloq

“Qazaxıstanda, Almatıda 12 bal gücündə zəlzələ ola bilər. Bu realdır. Çünki əvvəllər olub. 100 ildən bir belə zəlzələlər olur. Bu qardaşlıq məzarlığı çatlayacaq”.

Bakupost.az xəbər verir ki, bu barədə qazax ekoloq, ictimai xadim Mels Eleusizov hələ aylar öncə müsahibələrində bildirsə də, rəsmilər bunu ciddiyə almamışdı:

“Sovet vaxtı SSRİ Elmlər Akademiyasının təlimatına görə, Alma-Atanın əhali sayı 700 min təyin olunub. Maksimum 800 min ola bilər. Bu şəhərin su, torpaq, təbii resursu və ərazisinə görə hesablanıb.

İndi isə 3 milyon insandır. Axmaq siyasət nəticəsində əhalinin çoxunu kəndlərdən, əyalətlərdən şəhərlərə qovdular. Güclü zəlzələ olanda itkilər buna görə çox olacaq. Almatı 3 milyon insan üçün nəzərdə tutulmayıb”.

Strasburqda Avropa Şurası Parlament Assambleyasının (AŞPA) qış sessiyasının ilk günündə deputatlar "təşkilatın prinsiplərini pozduğuna görə" Azərbaycanın nümayəndə heyətinin səlahiyyətlərinin məhdudlaşdırılmasına səs veriblər. Bu təşəbbüslə Almaniyadan olan deputat Frank Şvabe çıxış edib. Şvabe bəyanatında Azərbaycanda insan hüquqlarının pozulmasının davam etdiyini, siyasi məhbusların sayının artdığını, rəsmi Bakının 7 fevral növbədənkənar prezident seçkilərini qiymətləndirmək üçün AŞPA nümayəndə heyətini dəvət etməkdən imtina etdiyini göstərib.

Deputat 2023-cü ildə Azərbaycanın AŞPA məruzəçilərini Laçın dəhlizinə buraxmaqdan imtina etdiyini də vurğulayıb.

Təklif səsverməyə çıxarılıb və səs çoxluğu ilə qəbul edilib.

İclasa sədrlik edən Emmanuelis Sinqeris deyib ki, bu təklifin qiymətləndirilməsi ilə AŞPA Monitorinq Komitəsi məşğul olacaq. Komitənin öz rəyini təqdim etmək üçün 24 saat vaxtı var. Bundan sonra AŞPA məsələni müzakirə edəcək və yekun qərar qəbul edəcək. Eyni zamanda, Azərbaycan nümayəndə heyəti bu məsələ üzrə səsvermədə iştirak edə bilməz. Verilən 24 saat müddət bu gün axşam saatlarında bitir.

Ekspertlər belə bir təşəbbüsü Azərbaycana qarşı təzyiq siyasətinin növbəti təzahürü kimi qiymətləndirirlər. Analitiklər hesab edirlər ki, AŞPA tərəfindən belə bir addımın atılması Azərbaycanın ərazilərini işğaldan azad etməsi, suverenliyini tam bərpa etməsi ilə bağlıdır.

Mövzu ilə bağlı AYNA-ya danışan sabiq xarici işlər naziri, diplomat Tofiq Zülfüqarov deyib ki, əslində alman deputatın bəyanatı seçkilərlə bağlı olsa da, əsl səbəblər Azərbaycanın daxili yox, xarici siyasəti ilə bağlıdır:
- İstənilən ölkədə keçirilən seçkilərdə nöqsanlar tapmaq olar. Burada yeni bir şey yoxdur. Müxtəlif mövqelər ola bilər və bu da təbiidir, daxili siyasətə aid olan prosesdir. Lakin təəssüflər olsun ki, indiki mərhələdə bu məsələlər Azərbaycana kömək etmək üçün yox, təzyiq vasitəsi kimi istifadə edilir. Əslində növbədənkənar prezident seçkilərinin nəticələri indidən bəllidir. Ona görə ki, indiki Prezident İlham Əliyevin siyasi nüfuzu, xalq arasında dəstəyi çox böyükdür və onun yenidən seçiləcəyi şübhə altında deyil. Heç ölkə müxalifəti də bunu şübhə altında qoymur. Bu siyasi nüfuzdan, xalqın dəstəyindən siyasi şəxsin istifadə etməsi normaldır. Ona görə də seçkilər indiki məqama salınıb.

Bu seçkilərin digər vacib mənası odur ki, müstəqillikdən bəri ilk dəfədir ki, seçkilər Azərbaycanın bütöv ərazisində keçiriləcək. Bu da seçilən namizədə daha böyük siyasi qazanclar gətirəcək ki, bu da hər kəsə bəllidir. İndi siyasi nüfuzu yüksək olan Prezident İlham Əliyevin seçiləcəyinə xarici dairələrdə də şübhə yoxdur. Ona görə də bu seçkilərə kölgə salınması üçün müxtəlif addımlar atılır.

Əslində bu məsələlər, Azərbaycan əleyhinə qərarlar bir məsələ ilə bağlıdır – Qarabağın azad edilməsi faktı ilə. 30 il ərzində Azərbaycana təsirlər göstərmək üçün birinci siyasi alət Qarabağ münaqişəsi idi. İşğal edilən Azərbaycan ərazisi idi, etnik təmizləməyə məruz qalan azərbaycanlılardır. Ötən ilin sentyabr ayında Azərbaycan vacib nəticəyə nail oldu – suverenliyimiz tam bərpa edildi. Demək olar ki, Azərbaycan ərazisində münaqişə üçün mühit qalmayıb. Ermənistanla hansısa qarşıdurma baş versə də, bu gərək şərti sərhəddə baş versin. Azərbaycan ərazisində münaqişənin qalmasına, toqquşmalara öyrəşmiş Avropadakı bəzi siyasi dairələr yeni reallığı qəbul edə bilmirlər.

- Xaricdən verilən bu qərarlara Azərbaycan hökumətinin immuniteti nə qədərdir?

- İmmunitet var, həm hökumətin, həm də cəmiyyətin. Əvvəllər ATƏT adı gələndə insanlar az qala fikirləşirdi ki, bu SSRİ Mərkəzi Komitəsi kimi bir qurumdur. İndi cəmiyyət görür ki, nəinki ATƏT, AŞPA, heç BMT-nin də qərarlarına dünyada qiymət verən yoxdur.

Ümumiyyətlə, beynəlxalq təşkilatların nüfuzu təkcə Azərbaycanda deyil, dünyanın hər yerində aşağı düşüb. Heç kəs beynəlxalq təşkilatlara ümidli deyil. Düzdür, o təşkilatlarda hansısa bürokratlar var, regionlara səfərlər edirlər, nələrsə danışırlar, bəyanat verirlər, çağırış edirlər və s. Bir növ “bəyanatlar fabriki” funksiyasındadırlar. Bəyanatlar verilir, bir-iki gündən sonra da yaddan çıxır. Bilirsiniz, həmin siyasilər, təşkilatlar öz taktikalarına uyğun addımlar atırlar. Amma bunun əhəmiyyəti elə də dərin deyil.

Təəssüfləndirən hal odur ki, həmin beynəlxalq təşkilatlar konstruktiv mövqe nümayiş etdirmirlər. Məsələlərə konstruktiv yanaşsaydılar, bəyanatları, qərarları daha çox Azərbaycanın xeyirinə olardı. Çünki Azərbaycan çox məsələdə haqlıdır. Lakin bu siyasi təzyiq alətlərini yaradan qüvvələrin məqsədləri ayrıdır. Hesab edirəm ki, bu cür bəyanatlara, qərarlara çox da fikir vermək lazım deyil.

- Belə bəyanatlardan, qərarlardan sonra Avropa İttifaqının Ermənistan-Azərbaycan sülh prosesinə töhfəsi real və səmimi qəbul oluna bilərmi?

- Azərbaycana qarşı addımlarda istər-istəməz illərlə istifadə olunan siyasi alətdən istifadəyə cəhd var. Qərbin yanaşması belədir ki, postsovet məkanı ölkələrindəki münaqişələr vasitəsilə həmin ölkələri zəiflətsinlər. Özü də bu, ölkələr arasında münaqişə olmasın, hansısa separatçı qüvvələrlə həmin ölkənin arasında münaqişə davam etsin. Bir növ, proksi qüvvələr vasitəsilə bunu həyata keçirmək onlar üçün sərfəlidir. Hansısa milli, yaxud dini azlığı müxtəlif yollarla istifadə edirlər. Yenə deyirəm, Azərbaycan 30 ildir ki, əldə olan bu aləti onların əlindən alıb. Artıq separatizmin davam etməsinə şərait yoxdur. Məsələ o deyil ki, Ermənistanla Azərbaycan arasında sülhdə beynəlxalq qüvvələr maraqlı deyillər. Sadəcə həmin qüvvələr sülhü özlərinin arzuladıqları formada istəyirlər.

Biz münaqişəyə nəticə baxımından yanaşırıq, beynəlxalq güclər isə proses kimi yanaşırlar. Onlar istəyirlər ki, münaqişə vəziyyəti qalsın və münaqişə tərəfi ölkələri zəifləsinlər, idarəolunan hala gəlsinlər. Zəif ölkələri idarə etmək daha asandır. Ona görə də sülhlə bağlı beynəlxalq təşkilatların, xarici qüvvələrin yanaşmalarının səmimi olduğunu söyləmək mümkün deyil.

Məsələ Ermənistanın yanaşmasından asılıdır. Rəsmi İrəvan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanımırsa, tanımaq istəmirsə, biz də onun ərazi bütövlüyünü tanımırıq. Bizim əsaslarımız Ermənistandan daha çoxdur.

Müəllif: Anar Bayramoğlu

2023-cü ildə qlobal qarşıdurmaların artması ilə birlikdə Üçüncü Dünya Müharibəsinin nə vaxt başlayacağı ilə bağlı ssenarilər müzakirə olunmağa davam edir. Dünya müharibəsi riski ilə bağlı narahatlıqlar daha da artarsa, bu zaman hansı bölgələrin təhlükəsiz olacağı da böyük maraq doğurur.

“AzPolitika.info” xəbər verir ki, Böyük Britaniyanın “Daily Mail” nəşri həmin ərazilərin siyahısını açıqlayıb:

Antraktida

Bu təhlükəsiz bölgə böyük bir qitədən ibarətdir. Çox güman ki, bura dünyanın ən cənub nöqtəsi olduğu üçün mümkün Üçüncü Dünya Müharibəsi zamanı müharibənin sıçrayacağı bölgə olmayacaq.

Argentina

Keçmişdə Argentina Folklend adalarının suverenliyi ilə bağlı Böyük Britaniya ilə qarşıdurma yaşasa da, bu siyahıda yer alıb. Çünki Argentina buğda kimi davamlı bitkilərin bolluğuna görə, daha təhlükəsiz bölgə hesab olunur. Böyük ehtimalla Cənubi Amerika ölkəsi nüvə müharibəsindən sonra aclıqdan tez bir zamanda xilas olan yeganə yerlərlərdən biri olacaq

Butan Krallığı

Qlobal Sülh İndeksində tez-tez yüksək yerləri tutan Butan Krallığının dağlıq ərazisinin Üçüncü Dünya Müharibəsi zamanı təhlükəsiz olacağı təxmin edilir.

Çili

Siyahıdakı başqa bir ölkə, dünyanın ən uzun sahil xəttinə malik Çilidir.

Fici

Sakit Okeanın cənub-qərbində yerləşən ada ölkəsi Ficinin ordusu cəmi 6 min nəfərdən ibarətdir. Fici də Qlobal Sülh İndeksində yüksək yer tutur.
Ərazisinin böyük hissəsi meşələrdən ibarət olsa da, zəngin mineral və balıq ehtiyatlarına sahibdir.

Qrenladniya

Qrenlandiya siyasi cəhətdən neytral bölgədir. Bu da onu fövqəladə vəziyyətlərdə ideal bir sığınacaq halına gətirir.

İslandiya

İslandiya Qlobal Sülh İndeksində ardıcıl olaraq yüksək yer tutaraq dünyanın ən sülhsevər ölkələrindən biri kimi tanınır.

İndoneziya

Siyahıda yer alan digər ölkələr kimi İndoneziya da bütün dünyada siyasi məsələlərdə neytral mövqeyi ilə diqqət çəkir.

Yeni Zellandiya

Qlobal Sülh İndeksində ikinci yerdə olan Yeni Zellandiya, dağlıq ərazisilərinin çox olmasına görə, təhlükəsiz bölgə hesab olunur.

İsveçrə

Dünyanın bütün ölkələri ilə müqayisdəd İsveçrə siyasi neytrallığı ilə diqqət çəkən əsas ölkədir.

“AzPolitika.info”

Ermənistanın Baş nazir Nikol Paşinyan bir neçə gün əvvəl ölkənin yeni Konstitusiyaya ehtiyacı olduğunu bildirdi. Paşinyanın bu fikri ölkəsində heç də birmənalı qarşılanmadı. Erməni türkşünas, tarix elmləri namizədi Varujan Geğamyan iddia etdi ki, Paşinyan Konstitusiyanı Türkiyənin tələbi ilə dəyişir.

Türkiyəli general Yücel Karauz Moderator.az-a açıqlamasında məsələni şərh edib. General qeyd edib ki, Ermənistan konstitusiyasındakı revanşits maddələr mütləq çıxarılmalıdır:

“Nikol Paşinyan tərəfindən Ermənistan konstitusiyasının dəyişdirilməsini gündəmə gətirib. Bunun həm Türkiyə-Azərbaycnla bağlı əlaqəsi var. Həmçinin də Ermənistanın daxili məsələləri ilə bağlıdır. Təbii ki konstitusiyaya edilən dəyişikliklərlə ana qanundan Azərbaycan və Türkiyəyə qarşı yönəlmiş saldırıcı, təhqiredici, revanşizmi ehtiva edən maddələr çıxarılmalıdır. Əks halda münasibətlərin normallaşdırılması, sülh müqaviləsinin imzalanması, sülh müqaviləsi imzalansa belə, Türkiyə ilə sərhədlərin açılması kimi məsələlər real deyil. “Dostluq istəyirəm, sülh istəyirəm, normallaşma istəyirəm” - deyən bir dövlətin başqa ölkənin torpaqlarında dövlət qurmasını konstitusiyasında qeyd etməsi doğru hərəkət deyil.

Ümid edirik ki, konstitusiyaya ediləcək dəyişikliklə həm Ermənistanın daxili siyasətinə aid məsələlər, həmçinin Azərbaycan və Türkiyə ilə əlaqələrə, o cümlədən beynəlxalq hüquqa zidd olan maddələr çıxarılacaq. Əks halda sona qədər qarşılıqlı anlayış, fədakarlıq, əl uzatmaq olmayacaq” – deyə Yücel Karauz qeyd edib.
Xatırladaq ki, Geğamyan Ermənistan Konstitusiyasının dəyişdirilməsi ilə bağlı məsələyə belə münasibət bildirmişdi: “Paşinyan Konstitusiyanı Türkiyənin tələbi ilə dəyişir, məqsəd Qarabağı, Ağrını, kilsəni, “soyqırımı”nın (qondarma-red.) “tanınması”nı silməkdir, bu gün Zəngəzur gündəmdədir, sabah Gümrü gündəmdə olacaq”.

Ermənistanın Rusiyaya quru yolla yükdaşımaları yenidən dayanıb.

Referans.az bu barədə erməni mediasına istinadən bildirir.

Belə ki, Gürcüstandan Rusiyaya gedən, Yuxarı Larsdan keçən yol qar və buzlaşma ilə əlaqədar yük maşınları üçün bağlanıb.

Ermənistanın Rusiyadakı gömrük attaşesi Vahan Akopyan erməni mediaslna bildirib ki, keçid məntəqəsi yalnız minik avtomobilləri üçün açıqdır.

Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan əsas qanunun dəyişən qlobal reallıqlara uyğunlaşdırılmasının zəruriliyini əsas gətirərək cəsarətli addım kimi ölkə konstitusiyasına yenidən baxılması təklifini irəli sürüb. Paşinyan dəyişən geosiyasi dinamikanın qarşısında Ermənistan Respublikasının rəqabət qabiliyyətini və dayanıqlığını artıracaq konstitusiyanın qəbul edilməsinin vacibliyini vurğulayıb.

"Bizim yeni geosiyasi və regional şəraitdə Ermənistan Respublikasını daha rəqabətli və həyat qabiliyyətli edəcək konstitusiyamız olmalıdır", - Paşinyan bildirib. O, sadəcə, düzəlişlərin edilməsini yox, hərtərəfli baxılmanın vacibliyini qeyd edib.

Lakin erməni politoloqlar arasında skeptisizm hökm sürür. Onlar Paşinyanı yaxınlaşmaqda olan milli avtokrat kimi təsvir edərək baş nazirin hakimiyyətinin yeni konstitusiyaya uyğun olaraq potensial konsolidasiyasını proqnozlaşdırırlar. "Yeni regional şərtlər"ə istinad xarici təzyiqlə bağlı şübhələrə səbəb olub və bəzi ekspertlər ehtimal edirlər ki, prezidentlər İlham Əliyev və Rəcəb Tayyib Ərdoğan Qarabağa dair istənilən xatırlatmanın milli qanunvericilikdən çıxarılması üçün Paşinyana təsir göstərirlər.

Yerevanda müəyyən səslər iddia edirlər ki, türk xalqlarının liderləri Paşinyanın Qarabağa dair bütün istinadları silməsinə təkid edirlər ki, bu da böyük bir ərazidə Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün tanınması ilə bağlı Paşinyanın son bəyanatının tam olması üçün vacib sayılır. Lakin bu, Ermənistanın konstitusiya mövqeyinə ziddir, çünki mövcud konstitusiyada Qarabağdan birbaşa danışılmır.

Mürəkkəblik Ermənistan Konstitusiyasının müstəqillik Bəyannaməsindən bəhs edən ilk cümləsindədir. Bu əsas sənəd Ermənistan SSR Ali Sovetinin və Dağlıq Qarabağ Milli Şurasının 1989-cu il tarixli birgə qərarı (Ermənistan SSR və Dağlıq Qarabağın birləşməsini elan edən) əsasında Ermənistanın müstəqilliyini elan edir.

Konstitusiyaya yenidən baxılmasa, Ermənistan təhlükəli vəziyyətdə qalır. İstənilən milli qanun, habelə sərhədlər və ərazilər haqqında Azərbaycan-Ermənistan dövlətlərarası müqaviləsi mübahisəli hesab edilə bilər və gələcək siyasi liderlər baş nazir Paşinyanın Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanımasının qanuniliyini mübahisələndirə bilərlər.

Öz siyasi yükündən və aqressiv ritorikasından məhrum edilmiş yeni konstitusiya qəbul edilməsə, Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh müqaviləsinə gedən yolun çətinliklərlə dolu olduğu görünür. Ermənistan yol ayrıcındadır və sülh perspektivi öz konstitusiya qanunvericiliyinə yenidən baxmağa hazır olmaqdan asılıdır.

Turan.az

ABŞ-nin keçmiş prezidenti Donald Tramp Nyu-Hempşirdə tərəfdarlarının mitinqində bəyan edib ki, zehni qabiliyyətləri baxımından indi özünü 25 il əvvəlkindən daha yaxşı hiss edir.

“Mənə elə gəlir ki, ağlım 25 il əvvəlkindən daha güclüdür. Həqiqətən də belədir”, - 77 yaşlı Tramp bildirib.

O qeyd edib ki, hazırkı prezident Co Baydenin dövründə ABŞ dünyanın qalan hissəsi üçün zibilxanaya çevrilib.

Tramp Baydeni “demokratiya üçün təhlükə” adlandırıb.
Xatırladaq ki, ABŞ-də növbəti prezident seçkii 2024-cü ilin noyabrında keçiriləcək.

Mənbə: TASS

İsrailin Müharibə Kabinetinin naziri Qadi Ayzenxot Baş nazir Benyamin Netanyahunun Qəzzada HƏMAS üzərində tam qələbə iddiasının real olmadığını deyir.

O, müharibənin məqsədlərinə hələ çatmadığını, Qəzzadakı hərbi qüvvələrin sayının məhdud olduğunu bildirib.

“Kim mütləq məğlubiyyətdən (HƏMAS-ın – red.) danışırsa, düz demir. Ona görə də nağıl danışmamalıyıq. Bu gün artıq Qəzza zolağında vəziyyət elədir ki, müharibənin məqsədlərinə hələ də nail olunmayıb”, – Ayzenxot vurğulayıb.

Nazir onu da söyləyib ki, ötən il oktyabrın 11-də İsrail “Hizbullah” terror təşkilatına zərbə endirmək istəyib, amma o və sabiq müdafiə naziri Benni Qantz Müharibə Kabinetini hücumu dayanmağa inandıra bilib:

“Düşünürəm ki, bizim orada olmağımız İsrailin ciddi strateji səhvə yol verməsinin qarşısını aldı”.

Ayzenxotun fikrincə, Livana hücum etmək qərarı verilsəydi, HƏMAS liderlərinin regional müharibə planı reallaşacaqdı:

“Bu, baş versəydi, dərhal Suriya, İraq və İrandakı bütün oxları hərəkətə keçirəcəkdik, dövlət qurulandan bəri bizə ən böyük ziyan vuran HƏMAS-la müharibə arxa plana atılacaqdı”.

Almaniyada əcnəbilərə ikili vətəndaşlıq hüququ veriləcək. Parlamentin təsdiq etdiyi qanuna görə, vətəndaş olmaq üçün ölkədə 5 il yaşamaq kifayət edəcək.

TNS xəbər verir ki, qanun həmçinin mənşə ölkəsinin vətəndaşlığından imtina tələbini də aradan qaldırıb.

Almaniyada mühacirlərin uzun illərdir, gözlədiyi ikili vətəndaşlığı asanlaşdıran qanun layihəsi parlament tərəfindən təsdiq olunub. "Vətəndaşlıq qanununun müasirləşdirilməsi" adlı qanun layihəsinin lehinə 382 səs verilib.

Xalq arasında “ikili vətəndaşlıq qanunu” kimi tanınan “Vətəndaşlıq qanununun müasirləşdirilməsi” ilə Almaniya vətəndaşlığını əldə etmək üçün tələb olunan qanuni yaşayış müddəti 8 ildən 5 ilə endirilib.

Almaniya vətəndaşlığını almaq istəyən şəxsin ölkədəki həyat şəraitinə uyğunlaşmaqda məktəb və ya peşə uğuru qazanması, könüllü iş görməsi və ya dili öyrənmək üçün xüsusi səy göstərməsi hallarında bu müddət 3 ilə endirilib.

İkili vətəndaşlıq imkanı tətbiq olunduğundan, əvvəllər qüvvədə olan və gəncləri 23 yaşına kimi valideynlərinin vətəndaşlığı və ya Almaniya vətəndaşlığı arasında seçim etməyə məcbur edən “opsiya modeli” tamamilə ləğv edilib.

Almaniyada doğulan uşaqlar, hətta Almaniya vətəndaşı olmasalar belə, əgər valideynlərindən biri ölkədə qanuni olaraq ən azı 5 il yaşayırsa, Almaniya vətəndaşlığını ala biləcəklər.

Alman vətəndaşlığını əldə etmək üçün şəxs həm də sosial yardım almadan özünü və himayəsində olanları dolandırmalıdır.

Qonaq işçi nəsli, yəni 1960-cı illərdə Almaniyaya gələn türk işçilər, son 2 ildə 20 ay tam ştatlı işləyən əcnəbilər və tam ştatlı işçilərin xarici həyat yoldaşları bundan azad ediləcək.

Alman vətəndaşlığı üçün yazılı imtahan tələbi də qonaq işçi nəsli üçün ləğv ediləcək.

Qeyd edək ki, qanunun aprel ayında qüvvəyə minməsi gözlənilir.