Trakya Universiteti (TU) Tibb Fakültəsi Fiziologiya kafedrasının müdiri Prof. Dr. Levent Öztürk, smartfonlarla yatmağın yuxu sağlamlığına mənfi təsir etdiyini bildirib.

Sherg.az Türkiyə mediasına istinadən xəbər verir ki, gecə yatmazdan əvvəl smartfon ekranına baxmağın yuxusuzluğa səbəb olduğunu ifadə edən Öztürk, yataqda telefonla vaxt keçirməyin yuxu hormonlarının ifrazını maneə törətdiyini vurğulayıb:

"Smartfon ekranları parlaq işıq yayır. Telefon ekranı mavi spektrdə işıq olduğu üçün beynimizdən ifraz olunan və yuxu üçün çox vacib olan melatonin hormonunun ifrazını boğur. Bu bastırma həm yuxuya getməyimizi çətinləşdirir, həm də yatmağa davam edərkən yuxunun kövrəkliyini artırır. Oyun oynamaq, video izləmək və sosial mediada vaxt keçirmək yuxunu gecikdirir. Bu vəziyyət yuxuda faza dəyişikliyinə səbəb olur və yuxunu pozur. Bundan əlavə maraq məzmunu insanda oyanışa səbəb ola bilər. Tam istirahət vəziyyətinə nail olunması lazım olan bir zamanda yuxuya getməyin qarşısını alır".

Yataq otağında telefon, planşet və kompüter istifadə etməməyi tövsiyə edən Öztürk sözlərini belə davam etdirib:
"Yataq otağında telefon varsa, çarpayıdan ən azı 2 metr aralıda olmalıdır. O, əlçatmaz olmamalıdır. Təbii ki, indi telefona daima baxmaq vərdişi var. İnsanlar indi davamlı olaraq telefonun olub-olmadığını yoxlayırlar. Telefonlarına mesajlar gəlib, bunlar da psixologiyanı pozur”.

İlk siqareti ələ götürəndə və ya ilk stəkan arağı içəndə gənc oğlan bunun nə ilə nəticələnəcəyini düşünmür. Halbuki alkoqol və nikotin kişi sağlamlığının ən pis düşmənidir. Zərbə altında isə praktiki olaraq kişinin həyatda sahib olduğu ən vacib şeylər – özündən sonra sağlam nəsil qoymaq imkanı və potensiya qalır.

Tribunainfo.az xarici mediyaya istinadən alkoqol və siqaretin kişiyə olan zərələrini təqdim edir.

SİQARET VƏ SİQARET DUMANININ TƏRKİBİ

İstehsalçılar xüsusilə siqaret tüstüsünün tərkibi haqqında danışmırlar. Bu başa düşüləndir: elm adamları onun tərkibində beş mindən çox zərərli birləşmə aşkar ediblər ki, onlardan altmışı potensiyanı və nəsil artırma qabiliyyətini “öldürür”. Bunlar ammiak birləşmələri, hidrosiyan turşusu, orqanizmin normal fəaliyyətinə uyğun gəlməyən üzvi turşulardır.

Təəssüf ki, zəif məlumatlılıq siqaret çəkənə özünə vurduğu zərərin miqyasını qiymətləndirməyə imkan vermir.

Siqaret çəkmək kişinin reproduktiv sağlamlığına necə təsir edir?

– Spermanın keyfiyyəti, sperma hərəkətliliyi dəyişir, reproduktiv qabiliyyətlər itirilir.
– Sidik-cinsiyyət orqanlarında qan axını pozulur.
– Təbii testosteronun sintezi azalır.
– Damarların fəaliyyəti pozulur və tıxanır.

Siqaret və kişi potensialı bir-birini istisna edən şeylərdir. Nəfəs alma anında zərərli kimyəvi birləşmələr insanın ağciyərlərinə daxil olur, orqanlara, qan dövranına və qan damarlarına zərər verir.

Çanaq nahiyəsində və penisdə normal qan axını pozulur, davamlı damar mikrospazmları əmələ gəlir. Çox problemli və bəzən dayandırılması demək olar ki, qeyri-mümkün olan bu cür məhvetmə prosesləri başlayır. Tam iktidarsızlığı təhdid edən erektil disfunksiya baş verir. Bu proseslər əvvəlcə görünməzdir, dərhal baş vermir, bir neçə il davam edir və otuz beş yaşa qədər özünü göstərir.

Nikotin və reproduktiv funksiya.

Siqaret çəkərkən, damar pozğunluqları və testosteron istehsalının basdırılması ilə yanaşı, sperma keyfiyyəti də azalır. Sağlam kişidə sperma 3 ay ərzində bərpa olunur, siqaret çəkəndə isə onlar məhv olur, aktivliyi əhəmiyyətli dərəcədə azalır və kişilərdə potensiala birbaşa təsir edən androgenlərin miqdarı da azalır. Stajlı siqaret çəkənə sağlamlığını və reproduktiv sistemin pozulmuş funksiyalarını qaydaya salmaq üçün çox vaxt, iradə və cəsarət lazımdır.

Xüsusilə inkişaf etmiş hallarda tibb gücsüz olacaq.

KİŞİ GÜCÜ STƏKANDA BATANDA . ALKOQOLUN POTENSİYAYA TƏSİRİ

Təəssüf ki, demək olar ki, bütün ziyafətlər və ya dostluq məclisləri spirtsiz tamamlanmır. Hətta idman yarışlarına da baxan kişilər çox vaxt çoxlu miqdarda spirtli içkilər qəbul edirlər. Romantik görüşlər də ənənəvi olaraq bir qədəh şərabla başlayır.

Alkoqolun rahatlamağa kömək etdiyinə və cinsi aktivliyi artırdığına inanılır, lakin bu, yalnız yanlış bir fikirdir.

Cəsarət üçün qəbul edilən spirt sadəcə olaraq beyində bəzi inhibitor prosesləri azaldır ki, bu da libidonun artmasına gətirib çıxarır və qan damarlarını genişləndirir, çanaq orqanlarını qanla doldurur. Bütün sehr budur. Əslində, spirtli içkilər qaraciyərin normal fəaliyyətinə mane olur, bu da testosteronun sintezi və ereksiya ilə birbaşa əlaqəlidir.

Gündəlik hətta 100 q spirt qəbul edən kişi sinir liflərinin reaksiyalarını pisləşdirir, bu da həssaslığı və sağlam orqazm olma qabiliyyətini azaldır. Hər gün spirtli içki içmək sonsuzluğa səbəb ola bilər. Alkoqol beynin sperma istehsalına cavabdeh olan hissələrinə, daha doğrusu, sağlam nəsillər yaratmağa qadir olan tam hüquqlu spermalara təsir göstərir. Kişi yaşlandıqca bədəndə daha az testosteron sintez olunur. Təbiət bunu belə nəzərdə tuturdu. Spirtli içkilər vəziyyəti daha da ağırlaşdırır, kədərli mənzərə yaradır.

Pivə kişinin potensiyasına təsir edirmi?

Köpüklü içki “yüngül” spirt hesab olunur, kişinin cinsi fəaliyyətinə zərər verə bilməz. Təəssüf ki, bu yanlış fikirdir. Birincisi, onun bir çox çeşidi kimyəvi konservantlar əsasında hazırlanır ki, bu da təkcə potensiyaya deyil, həm də ümumi sağlamlığa çox mənfi təsir göstərə bilər. İkincisi, pivədə çoxlu miqdarda fitoestrogen var. Bunlar quruluşu və funksionallığı ilə qadın cinsi hormonları estrogenlərinə bənzər bitki maddələridir. Onlar qana hopduqca testosteron istehsalını azaltmağa başlayırlar. Bu, spermanın keyfiyyətini və tərkibini pisləşdirir, erektil disfunksiyaya səbəb olur, cinsi istəyi azaldır.

Pivə həvəskarının imici tədricən dəyişməyə başlayır. Çıxmış qarın və asılmış süd vəziləri də qadın cinsi hormonlarının işidir. Təəssüf ki, bu hələ başlanğıcdır. Zamanla, kişi bədəni qadın cinsi hormonlarını öz-özünə istehsal etməyə başlayır və bu, tam iktidarsızlığa və reproduktiv qabiliyyətlərin dayandırılmasına birbaşa yoldur.

Reproduktiv sağlamlığı və sağlam cinsi necə qorumaq olar?

Birdəfəlik siqareti tərgizin. Nəticənin yalnız sizdən, iradənizdən və qətiyyətinizdən asılı olduğunu unutmayın. Hər hansı bir spirtli içkilərdən çəkinin və heç bir halda şirnikləndirilməyin. Unutmayın ki, bir məqsədiniz var – tam intim həyat və uşaq sahibi olmaq imkanı.

Genitouriya sisteminin müayinəsi və müayinəsi alın. Xəstəliklər aşkar edilərsə, dərhal müalicəyə başlayın.

Pəhrizinizi nəzərdən keçirin. Sürətli qəlyanaltılardan, işlənmiş qidalardan, fast foodlardan və qazlı içkilərdən uzaq durun. Gündəlik menyu yüksək keyfiyyətli protein, vitaminlər, minerallar və digər bioloji aktiv maddələrlə zəngin qidalar daxil olmaqla tam olmalıdır.

Fiziki fəaliyyətə vaxt ayırın. Xüsusilə oturaq bir ofis işiniz varsa, daha çox hərəkət edin. Qaçın, ip atlayın, səhər məşqləri edin, idman salonlarına və hovuzlara baş çəkin.

Düzgün istirahət etmək çox vacibdir. Gündəlik səkkiz saat yaxşı yuxu sinir sisteminin vəziyyətinə, psixoloji və fiziki sağlamlığa müsbət təsir göstərəcəkdir. Tətil və yeni təcrübələr haqqında unutmayın!

Unutmayın ki, sağlam potensiya spirt və nikotinin mövcudluğuna tamamilə dözmür!

İmran Kərimli

Əsl adı Ninos Xuri olan isveçli reper GABORO güllələnib.
Bakupost.az xəbər verir ki, hadisə ilə bağlı "Deyli Meyl" nəşri məlumat yayıb.
Nəşr yazır ki, o, İsveçdə avtomobil dayanacağında güllələnərək öldürülüb.
Sosial şəbəkələrdə isə 24 yaşlı GABORO-nun qətli ilə bağlı video yayılıb. Videoda GABORO-nun qaçmağa çalışdığı, lakin naməlum şəxsin ona atəş açdığı görünür.
Reper hadisədən dərhal sonra xəstəxanaya çatdırılsa da, aldığı güllə yarasından həyatını itirib. Qatil hadisə yerindən qaçıb. Hazırda hüquq-mühafizə orqanları reperi güllələyən şəxsi axtarır.
Qeyd edək ki, altı ay əvvəl İsveçin Höteburq şəhərində başqa bir reper C.Gambino da avtomobil dayanacağında güllələnib.
Hadisə ilə bağlı video linkdə:

Rusiyada “yüngül COVID” epidemiyası başlayıb.

TEREF-in xarici mediaya istinadla xəbərinə görə, ilk hallar noyabr ayında qeydə alınıb və o vaxtdan bəri yoluxmaların sayı artmaqdadır.

“Yüngül COVID”i necə tanımaq olar? olar?

Allerqoloq-immunoloq Vladimir Bolibokun verdiyi məlumata görə, “yüngül COVID” “Omicron”un variantlarından biridir.

Həkimin sözlərinə görə, xəstəlik kəskin respirator virus infeksiyası kimi, yəni yumşaq formada irəliləyir.

Aşağıdakı əlamətlər müşahidə edilə bilər: temperatur 37,5 dərəcəyə qədər, boğaz ağrısı, baş ağrısı, ümumi pozğunluq, ağır zəiflik.

Mütəxəssis qeyd edib ki, “yüngül COVID” əlamətləri kəskin respirator virus infeksiyasından fərqlənmir.

Onun sözlərinə görə, “yüngül COVID”ə yoluxanların sayında artım normal həddədir.

Pandemiya aradan qalxmayıb, davam edir”, – Bolibok qeyd edib.

O, “yüngül COVID”in yaşlı insanlar üçün təhlükəli olduğu barədə xəbərdarlıq edib.

Həkimin izah etdiyi kimi, xəstələrin bu kateqoriyasında xəstəlik enterit və qastroenterit kimi bir həzm pozğunluğu ilə müşayiət olunur.

“Yüngül COVID” diaqnozuna gəlincə, Bolibokun sözlərinə görə, testlər onu yalnız ilk 3-5 gündə aşkar edə bilər. /Lent.az

Sarıköklü qatıq həm dadlı, həm də sağlamlıq üçün faydalı olan bir qarışımdır. Foodinfo.az xəbər verir ki, sarıkökün antioksidant və iltihabəleyhinə xüsusiyyətləri ilə qatığın probiotik təsiri birləşərək orqanizm üçün bir çox müsbət təsir yaradır. Sarıkök güclü antioksidantdır və bədəndə sərbəst radikalları zərərsizləşdirərək hüceyrələrin sağlamlığını qoruyur. İltihab əleyhinə təsiri sayəsində oynaqlardakı ağrıları və iltihabları azaldır. Bu səbəbdən artrit və digər iltihablı xəstəliklərdən əziyyət çəkənlər üçün faydalıdır. Qatıq isə həzm sistemini dəstəkləyir, bağırsaqlarda sağlam bakteriya tarazlığını qoruyur və immuniteti gücləndirir. Sarıkök ilə qarışdırıldıqda bu təsirlər daha da artır. Sarıköklü qatıq həzmi asanlaşdırır və bədəndə toksinlərin atılmasına kömək edir. Eyni zamanda bu qarışım arıqlamağa dəstək ola bilər, çünki maddələr mübadiləsini sürətləndirir və toxluq hissi yaradır. Sarıkök qan dövranını yaxşılaşdırır və xolesterini tarazlaşdırmağa kömək edir. Sarıköklü qatıq hazırlamaq üçün bir kasa qatığa 1 çay qaşığı sarıkök əlavə edib yaxşıca qarışdırmaq kifayətdir. Mütəmadi olaraq az miqdarda qəbul edildikdə həm həzm sistemi, həm də ümumi sağlamlıq üçün faydalıdır.

Fındıq qida dəyəri yüksək olan və sağlamlıq üçün bir çox fayda təmin edən çərəzdir. Lakin fındığın həddindən artıq istehlakı bədən üçün bəzi zərərlərə törədə bilər. Foodinfo.az xəbər verir ki, fındıq kalori baxımından çox zəngindir. 100 qramında təxminən 600-650 kalori var. Buna görə, çox miqdarda yeyildikdə çəki artımına səbəb olar. Xüsusilə, pəhriz saxlayanlar və çəki idarəsində olan insanlar porsiyalara diqqət yetirməlidir. Həddindən artıq fındıq istehlakı həzm problemlərinə də yol aça bilər. Fındıq yüksək miqdarda yağ və lif ehtiva etdiyi üçün mədə ağrısı, qaz və həzmsizlik kimi narahatlıqlara səbəb ola bilər. Bundan əlavə, bəzi insanlarda fındığa qarşı allergiya da ola bilər. Çox miqdarda fındıq yemək allergik reaksiyaları, məsələn, qaşınma, şişlik, nəfəs darlığı və anafilaksi kimi ciddi vəziyyətləri tətikləyə bilər. Fındığın yüksək yağ tərkibi bəzi insanlar üçün xolesterin səviyyəsini artıra bilər, xüsusən də həddindən artıq istehlak edildikdə. Lakin bu təsir sağlamlıq vəziyyətindən və genetik meyillərdən asılıdır. Onun faydalarını qorumaq üçün gündəlik istehlakını 20-30 qram (təxminən bir ovuc) ilə məhdudlaşdırmaq tövsiyə edilir.

“Əgər həqiqətən də kolbasada insan ətinin olması faktı varsa bu mütləq şəkildə labaratoriya analizi nəticəsində ortaya çıxan məsələdir. Hər-hansısa məlumat olmadan bu haqda şərh vermək düzgün olmaz. Kolbasa işlənmiş ət məhsulu olduğuna görə hər zaman sağlamlıq üçün risk qrupunda olan qidalardandır. Kolbasa istehsalında düzgün ət məhsullarından, qida qatqılarından və ədviyyatlardan istifadə edilməlidir. Keyfiyyətli kolbasa etibarlı, mənşəyi bəlli olan markaya aid olmalıdır. İstehsalçı şirkət haqqında üzərində tam məlumat göstərilməlidir. Tərkibi haqqında ətraflı məlumatlar verilməlidir. Eyni zamanda istehsal tarixi ilə son istifadə müddəti mütləq şəkildə üzərində yazılmalıdır”

Bunu Moderator.az-a açıqlamasında Qida Təhlükəsizliyi Hərəkatının rəhbəri, Sağlam qidalanma mütəxəssisi Məhsəti Hüseynova deyib. O daha sonra əlavə edib:

“Təzə, keyfiyyətli kolbasanı saxtasından necə ayırd etmək olar? Əgər kolbasanı kağızdan açanda ələ yapışmırsa, sulu deyilsə, üzərində müxtəli rənglər, göy yaxud yaşıl ləkələr yoxdursa bu kolbasa təzədir. Əgər hansısa paketlənmədə zədələnmə varsa, oksigenlə, hava ilə təmasda olubsa bu kimi kolbasaları, sosiskaları, ət məhsullarını istifadə etmək lazım deyil. Eyni zamanda da həddindən artıq, kəskin ədviyyat qoxusu gəlirsə bu da həmin kolbasanın xammalının keyfiyyətsizliyini ört-basdır etmək üçündür. Mütləq şəkildə sərin, qaranlıq yerdə, soyuducuda saxlanılmalıdır. Kolbasanı yaxşı olar ki, doğrayan kimi yeyəsən, səhərə qalmasın. Bəzən görürsən ki, tez-tez soyuducuya qoyub çıxarırlar. Bu da yolverilməz haldır. Çünki kolbasa +12 dərəcə temperaturdan yuxarı qaldıqda keyfiyyəti aşağı düşür. Bu kimi qida məhsulları sağlamlıq üçün zərərli ola bilər. Gün ərzində 50 qramı keçməmək şərtilə qəbul olunmalıdır. Yaxşı olar ki, 20 yaşa qədər olan insanlar bu qidalardan çox az, yaxud da heç istifadə etməsinlər” deyə Məhsəti Hüseynova bildirib.

Bakıda mağazaların birində kiloqramı 4.59 manata "Şəfəq" sosiskaları satılır. 1 kiloqram sosiska hazırlamaq üçün lazım olan toyuq ətinin dəyəri təxminən 6-8 manatdır. İstehsal və daşınma xərclərini də nəzərə alsaq, 10 manatdan aşağı satılması məntiqsiz olan bu ət məhsullarının niyə bu qədər ucuz olduğunu satıcılardan soruşduq.
Satıcılar söhbət zamanı bildirdilər ki, "Şəfəq" sosiskasını istehsalçı şirkətdən 2.50 manata götürürlər. Qiyməti ucuz olduğundan alıcıların ən çox aldığı da elə bu məhsuldur.
Mağazadakı müştərilərin də rəyini öyrənirik. Dedilər ki, "Şəfəq" sosiskası ucuz olduğu üçün ən çox satılan firmadır.
Satıcılar öz aralarında buna "pişik sosiskası" da deyirlər. Məhsulun üzərində istehsalçı haqqında bu məlumatlar var: "Ünvanı Abşeron rayonu, Saray qəsəbəsi, Bakı-Sumqayıt şosesi 129, istehsalçı şirkət fiziki şəxs Məmmədov R.-ya məxsusdur".