 |
|
|
Hazır qəhvə ən məşhur içkilərdən biridir. Bununla belə, araşdırmalar göstərir ki, həddindən artıq istehlak bəzi xərçəng növlərinin riskini artıra bilər.
Təhlükə hazır qəhvənin tərkibindəki akrilamidlə bağlıdır. Bu kimyəvi maddə yüksək temperaturda yemək bişirildikdə, o cümlədən qəhvə dənələrinin qovrulması zamanı əmələ gəlir. Beynəlxalq Xərçəng Araşdırmaları Agentliyi (IARC) akrilamidi insanlarda xərçəngə səbəb ola bilən maddə kimi təsnif edib.
Böyük Britaniyanın Qida Standartları Təşkilatının (FSA) məlumatına görə, laboratoriya tədqiqatları pəhrizdəki akrilamidin heyvanlarda ağciyər və reproduktiv orqan xərçənginə səbəb ola biləcəyini göstərib. Alimlər bu maddənin insanlar üçün kanserogen potensiala malik olduğuna inanırlar.
2013-cü ildə Polşada aparılan bir araşdırmada 11 növ hazır qəhvə də daxil olmaqla 42 qəhvə nümunəsi araşdırılıb. Məlum olub ki, hazır qəhvədə akrilamidin səviyyəsi üyüdülmüş qəhvədən iki dəfə yüksəkdir.
Bununla belə, Kanadanın Makqill Universitetinin alimləri iddia edirlər ki, təhlükə yaratmaq üçün gündə təxminən 10 stəkan hazır qəhvə içmək lazımdır. Bundan əlavə, bu növ qəhvə üyüdülmüş qəhvədən daha çox antioksidan ehtiva edir ki, bu da hüceyrələri qorumağa kömək edir.
Macarıstandakı Zemmelvays Universitetindən doktor Fel Morkovits-Horvat "The Telegraph"a bildirib ki, hazır qəhvənin tərkibində melanoidin var. Bu antioksidanlar bağırsaq mikroflorasını yaxşılaşdırır və orqanizmi xəstəliklərdən qorumağa kömək edir. Bununla belə, nəşrə görə filtrli qəhvə və espresso daha sağlam variantlar hesab olunur.
Üyüdülmüş taxılları tordan süzərək hazırlanan süzülmüş qəhvə ürək-damar xəstəlikləri riskini azaltmağa kömək edir. Bu xəstəliklər infarktın əsas səbəblərindən biridir. Bu nəticəyə 500 il ərzində 20 min insanın vərdişlərini araşdıran norveçli alimlər gəlib. Gündə dörd fincan süzülmüş qəhvə bu riski azalda bilər.
Espresso əsaslı qəhvə, o cümlədən latte və kapuçino beyin üçün faydalıdır. Tədqiqatlar göstərir ki, kofein iltihabı və beyin hüceyrələrinin ölümünü azaldır, demensiya riskini azaldır. Ancaq Alzheimer Dərnəyinin məlumatına görə, bu nəticələr indiyə qədər yalnız siçanlarda sübuta yetirilib. İnsanlarda bu fərziyyə hələ də təsdiq tələb edir.
Bununla birlikdə, Alzheimer Araşdırma Birliyinə görə, bu tapıntılar bu günə qədər yalnız siçanlarda sübut edilib. İnsanlarda bu fərziyyə hələ də təsdiq tələb edir. /Lent.az
Plastik əməliyyatlardan ölüm hallarının baş verməsi son zamanlar gündəmdən düşmür. Sosial şəbəkələrdə diplomu olmayan plastik cərrahlarla bağlı edilən paylaşımlar ölüm hallarını həmin diplomsuz "həkimlər”ə bağlamağa az da olsa əsas verir.
Bəs bu həkimlərə nəzarət necə həyata keçirilir?
Məsələ ilə bağlı Trend-in sorğusuna cavab olaraq Səhiyyə Nazirliyi Analitik Ekspertiza Mərkəzindən bildirilib ki, "Təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunda müəyyən olunan qaydada ali təhsilli ixtisaslı həkim mütəxəssislər "plastik cərrahiyyə” işi üzrə tibbi praktiki fəaliyyətlə məşğul olmaq hüququnu əldə edirlər:
"Xaricdə təhsil alan və plastik cərrahiyyə üzrə rezidenturanı bitirən həkimlər Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə əsasən, öncə Təhsil Nazirliyində diplomun akademik ekvivalentliyi və Səhiyyə Nazirliyində peşə ekvivalentliyi təsdiq edildikdə, praktik cərrahiyə üzrə peşə fəaliyyətlərini davam edə bilərlər. Həmçinin, bu ali təhsilə malik mütəxəssislər praktik tibb fəaliyyəti ilə məşğul olduqlarından, beş ildə bir dəfə sertifikasiyaya cəlb edilirlər.
Təəssüf ki, bəzi klinikalarda lisenziyasız fəaliyyət və sertifikatsız həkimlərin tibbi praktiki fəaliyyətinə rast gəlinir. Plastik cərrahların çalışdığı müəssisələrdə tibbi xidmətin göstərilməsinə nəzarət, Səhiyyə Nazirliyinin müvafiq qurumları tərəfindən plan üzrə yoxlamalar, həmçinin, daxil olan şikayət və təqdimatlar əsasında digər qurumlarla birlikdə plandankənar yoxlamalar şəklində aparılır”.
"Bir daha əhalinin nəzərinə çatdırırıq ki, Səhiyyə Nazirliyi Analitik Ekspertiza Mərkəzi tərəfindən istənilən klinikada orada çalışan həkim və tibb personalının sənədləri planlı və plandankənar yoxlamalar zamanı yoxlanılır. Əgər planlı yoxlama zamanı hansısa neqativ hal aşkarlanarsa, müvafiq inzibati tədbirlər görülür. Nəzarət tədbirləri zamanı nöqsanlar aşkar olunduqda müvafiq qanunvericilkdə nəzərdə tutulan qaydada inzibati tənbeh tədbirləri (inzibati cərimə) görülür, təkrar aşkar edildikdə əlavə tədbirlər həyata keçirilir. Xüsusi ağır hallarda, həmçinin, ölüm faktları zamanı isə bu məsələ məhkəmə-tibbi ekspertizası və hüquq-mühafizə orqanlarının səlahiyyətinə keçir.
Bundan əlavə, hər bir pasiyentin müraciət etdiyi həkimin sertifikatını tələb etmək hüququ var. Əgər həkim həmin sertifikatı təqdim etməzsə, o zaman vətəndaş AEM-in "bir pəncərə” sistemi, "qaynar xətt”i (012 596 07 12), aem@pharma.az elektron ünvanı və ya pharma.az saytının MÜRACİƏT bölməsi vasitəsi ilə bizə müraciət edə bilər. Bu halda araşdırılma aparılır və lazım gələrsə, plandankənar yoxlama aparılması barədə qərar qəbul edilir”,- deyə qurumdan əlavə edilib.
Estetik, Plastik və Rekonstruktiv Cərrah, Uzman Dr. Vüqar Ələkbərov məsələ ilə bağlı Trend-ə bildirib ki, ölüm halları hər bir ixtisasda olur:
"Plastik cərrahiyyə də digər ixtisaslar kimi ciddi bir sahədir. Hər bir əməliyyatın riskləri var. Bu riskləri azaltmaq üçün daha müasir və təchiz olunmuş klinikalarda, yüksək ixtisaslı, mütəxəssis həkim tərəfindən əməliyat aparılması düzgündür. Amma yenə də riskləri sıfıra endirmək mümkün deyil. Vətəndaş gözü ilə baxanda fərqlidir, amma təəssüf ki, tibbi və elmi olaraq nəzər salanda hər bir əməliyyat risklidir”.
Plastik cərrah bildirib ki, həmin həkimlərin fəaliyyətinə Səhiyyə Nazirliyi nəzarət edir.
"Həkim seçərkən ixtisasını tam şəkildə bitirmiş və dövlət tərəfindən həmin ixtisasa aid diplom verilən həkimlər seçilməlidir. Sadəcə Tibb Universitetini bitirmək hüquqi əsas vermir ki, o şəxs əməliyyat etsin. Ondan sonra da 5 illik ixtisas üzrə təhsil almağı vacibdir”, - deyə həkim əlavə edib.
Qatıq sağlamlıq üçün çox faydalı bir qidadır, lakin hər şeydə olduğu kimi, həddindən artıq istehlak müəyyən problemlərə səbəb ola bilər. Foodinfo.az xəbər verir ki, gündəlik qatıq istehlakı balanslı olmalıdır, çünki çox miqdarda qatıq yemək aşağıdakı təsirlərə səbəb ola bilər:
1. Həzm problemləri
Çox qatıq yemək həddindən artıq kalsium və zülal qəbuluna səbəb ola bilər ki, bu da bəzi insanlarda mədə narahatlığı, qaz və ishal yarada bilər.
2. Böyrək problemləri
Kalsiumla zəngin olduğu üçün qatığın həddindən artıq istehlakı bəzi insanlarda böyrək daşlarının yaranma riskini artıra bilər, xüsusilə də genetik meyilli şəxslərdə.
3. Laktoza həssaslığı
Laktoza həssaslığı olan şəxslərdə çox qatıq istehlakı qarında şişkinlik, qaz və digər həzm problemlərinə səbəb ola bilər.
4. Piylənmə riski
Şəkərli və ya yüksək yağlı qatıq növlərinin çox istehlakı artıq kalori qəbuluna səbəb olaraq çəki artımına gətirib çıxara bilər.
5. Tərkibindəki probiotiklərin həddi
Qatıqda olan probiotiklər bağırsaq sağlamlığı üçün faydalıdır, lakin həddindən artıq probiotik qəbul etmək bəzi insanlarda bağırsaq florasını balanssızlaşdıraraq narahatlıqlara səbəb ola bilər.Gündə 1-2 porsiya (təxminən 150-300 qram) qatıq yemək sağlamlıq üçün kifayətdir.Şəkərsiz və qatqısız qatıq növlərini seçmək daha faydalıdır.Qatığı digər süd məhsulları və qidalarla əvəz edərək pəhrizdə balans təmin edin.
48 saat öncə “kovid-faşizm” zamanı sosial şəbəkələrdə həqiqəti söyləyənlə, və ya sual verənlərə qarşı ciddi senzuranın olduğu haqqında status yazmışdım. Bu dəfə sayları az olsa da, yeni 2-3 nəfər şərhlərdə, “bəy, sizi ciddi insan sayırdıq, bu nə fikirlərdir”, tipli sözlər yazanlar oldu. Eyni qaydada bu məsələlərə o zaman gündəmə gətirənləri necə “komploçu” çıxardaraq aşağılayırdılarsa, indi də buna cəhdlər var.
Amma, bu məsələ, şəxsən mənim üçün prinsip məsələsidir – çünki, 2020-ci ildə virusla bağlı dünyada apardılan siyasəti elə o zaman ölkəmizdə publik tənqid edən tək-tük insanlardan biri idim, bu yanaşmanın insan faciələrinə, böyük müharibələrə, iqtisadi tənəzzülə, inflyasiyaya yol açacağını dəfələrlə söyləmişdik. O zaman həkimlər bir kənara, bəzi özünü “müxalifət lideri” kimi təqdim edib həm özünü, həm də vətəndaşı aldadanlar, sahəsi-biliyi-məlumatı olmayan məsələdən – vaksinlərdən danışıb insanları vaksin vurdurmağa çağırırdılar. Görəsən indi bu məsələyə görə utanırlarmı?!
Bu gün gecə saatlarında (bir daha – mən bu haqda 48 saat öncə yazmışdım) “Meta”-nın rəhbəri Mark Zuckerberg etiraf edib ki, “kovid” zamanı Bayden administrasiyasının təkidi və tələbinə görə onlara məxsus sosial şəbəkələrdə “kovidlə” bağlı sərt senzura tədbiq edilib. Tək sadə insanların deyil də, alimlərin belə vaksinləşmə ilə bağlı neqativ fikirləri silinib, onlar bloklanıblar. Söylədiklərinin vətəndaşlara çatmaması üçün hər şey ediblər.
Azərbaycanda o zaman “vaksin arayışı” satanlara qarşı cinayət işləri açılmışdı, əslində, belə çıxır ki, onlar insanları xilas ediblər, belə çıxır ki, məmləkətdə ilk dəfə korrupsiya insan həyatını qurtarıb. Bəlkə də, onları əfv edib cinayətlə bağlı bütün işlərə xətm etmək lazımdır.
Bu məsələləri daim gündəmdə saxlamaq lazımdır – İkinci Dünya Müharibəsindən sonra insanlıq əlehinə ən böyük cinayətlərdən biri məhz “kovid-faşizm” oldu. Bir daha belə məsələlər təkrarlanmasın deyə, Dünyada bu işdə əli olan hər kəs cəzalandırılmalıdır...
təkrarlanmasın deyə, Dünyada bu işdə əli olan hər kəs cəzalandırılmalıdır...
https://www.cnbc.com/.../mark-zuckerberg-says-biden...
https://wcti12.com/.../zuckerberg-says-biden-admin-pushed...
https://thehill.com/.../5080172-mark-zuckerberg-biden.../
Natig Cəfərli
TEREF
Meta şirkətinin baş direktoru Mark Zukerberq Covid-19 pandemiyası zamanı ABŞ hökumətindən və səhiyyə orqanlarından təzyiq gördüyünü etiraf edib.
Zukerberq qatıldığı bir podcast yayımında pandemiya dövründə peyvəndlərin yan təsirləri ilə bağlı mənfi yazıların silinməsi üçün ciddi təzyiqlərə məruz qaldığını bildirib:
“Bizdən Covid peyvəndinin yan təsirlərini qeyd edən hər bir paylaşımı silməyimiz tələb olunurdu. Onlar bizi həqiqəti gizlətməyə məcbur etdilər,” – deyə o açıqlayıb.
Mark Zukerberq bildirib ki, bu müddətdə bir çox istifadəçinin peyvənd yan təsirləri ilə bağlı paylaşdığı məzmun elmi əsaslara söykənməyən “yalan məlumat” kimi qiymətləndirilib və silinib.
Zukerberqin bu etirafı dünya mətbuatında və ictimaiyyətdə geniş müzakirələrə səbəb olub. Senzura ilə bağlı açıqlamalar texnologiya şirkətlərinin azad söz və məlumatın yayılmasına təsirini bir daha gündəmə gətirib.
Dietoloqlar xolesterol səviyyəsini aşağı salmaq üçün istehlak edilməli olan bir zülal müəyyən ediblər. Foodinfo.az bildirir ki, araşdırmalar göstərib ki, iki il ərzində hər gün bu ləzzətli qoz-fındıq yemək ümumi xolesterinin səviyyəsini təxminən 4% azaldır.Qozun ən müsbət xüsusiyyətləri arasında aşağıdakıları qeyd etmək olar:Lif mənbəyi. Araşdırmalar qoz istehlakını ümumi və LDL xolesterinin əhəmiyyətli dərəcədə azalması ilə əlaqələndirilib.Sağlam yağların mənbəyi. Qozun tərkibində bir deyil, iki növ ürək üçün faydalı çoxlu doymamış yağlar var.Antioksidantların mənbəyi. Bu dadlı qoz-fındıq polifenollarla zəngindir, ürək sağlamlığını yaxşılaşdıran faydalı bitkidir. Ürək-damar xəstəlikləri də daxil olmaqla bir çox xroniki xəstəliklərin əsas amili olan iltihabla mübarizə apararaq, polifenollar ürəyin ümumi fəaliyyətini yaxşılaşdırmağa kömək edir.
Çin Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü ölkədə naməlum virusun yayılması ilə bağlı məlumatları təkzib edib.
Gununsesi.info “Xinhua“ya istinadən xəbər verir ki, bu barədə o, gündəlik mətbuat brifinqində bildirib.
Onun sözlərinə görə, Çində tənəffüs yoluxucu xəstəliklərin ümumi miqyası və intensivliyi keçən ilə nisbətən daha aşağıdır.
Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Guo Jiakun bildirib ki, Çində metapnevmovirusun (HMPV) artmasına böyük diqqət yetirilib: “Bəziləri Çinə səyahət təhlükəsizliyindən narahatdır və hətta internetdə “Çində bilinməyən bir virus” barədə məlumatlar var”.
Mətbuat katibi gündəlik mətbuat brifinqində bu cür açıqlamaları təkzib edərək, səlahiyyətli orqanların HMPV-nin yeni bir virus olmadığını vurğulayıb: “Ən azı 60 ildir insanlar arasında dolaşır və yuxarı tənəffüs yoluxucu xəstəliklərə səbəb olan ümumi bir virusdur. Bu virusu “naməlum” adlandırmaq fundamental elmə ziddir və əslində qorxuya səbəb olur”.
Bir çox valideynlər üçün uşaq böyütmək daimi narahatlıqdır. Valideynlər övladlarının xoşbəxt olub-olmaması ilə maraqlanırlar. Onlar akademik performansdan və dostluq edib-etməməkdən narahatdırlar. Övladı heç bir sosial qrupa sığmayan valideynlər üçün bu problemlər daha da ağırlaşa bilər.
"DogruXeber.az" xəbər verir ki, "Your Tango" nəşrinin məlumatına görə, uşaqların davranışındakı bəzi qəribəliklər əslində tanınmamış dahiliyin əlamətidir. Əgər övladınızda aşağıdakı xüsusiyyətlər varsa, ola bilsin ki, onlar gizli dahidir.
1. Hiperfokuslanma
"Psychology Research" jurnalında dərc edilən araşdırmaya görə, hiperkonsentrasiya, insanın bir tapşırığa tam dalaraq ətrafını unutmasıdır. Bu xüsusiyyət diqqət çatışmazlığı hiperaktivlik sindromu (DÇHS) və ya autizm kimi neyrodivergent vəziyyətlərlə əlaqəli ola bilər. Belə uşaqların diqqəti bir işə o qədər yönəlir ki, onu asanlıqla başqa yerə cəmləyə bilmirlər.
2. Xəyalpərəstlik
Gündüz xəyal qurmaq beynə istirahət imkanı verir. Bu, mürəkkəb problemlərin həllində yeni yanaşmalar tapmağa, yaradıcılıq qabiliyyətini inkişaf etdirməyə kömək edir.
3. Hər şeylə maraqlanmaq
"Ulduzlar niyə parlayır?", "Göy niyə mavidir?" kimi suallar uşağın yüksək intellektə malik olduğunun göstəricisidir. Belə suallara cavab vermək valideynləri yorub əsəbiləşdirsə də, bu, uşağın maraq dairəsinin genişliyindən xəbər verir.
4. Əşyaları söküb araşdırmaq
Telefon və ya tost aparatını açıb içini öyrənmək uşağın mexanika və mühəndisliyə olan marağını göstərir. Bu, yaradıcı düşüncə və problemləri həll etmə qabiliyyətini inkişaf etdirə bilər.
5. Həssaslıq
Psixoloq Eleyn Aronun "Həssas uşaq" kitabında qeyd edilir ki, 15-20% uşaq yüksək həssas sinir sisteminə malikdir. Belə uşaqlar ətraf aləmi daha dərindən qavrayır, empatiya göstərir və emosional reaksiyalar verir.
6. Güclü emosional reaksiya
Yüksək həssaslıqla müşayiət olunan emosional intensivlik, uşağın duyğularını daha dərindən hiss etməsinə səbəb olur. Valideynlər onlara emosiyalarını düzgün ifadə etməyi öyrətməklə gələcəkdə problemləri daha səmərəli həll edə bilən yetkinlər yetişdirə bilərlər.
7. Qeyri-adi düşüncə
Uşağın problemləri standart olmayan yanaşmalarla həll etməsi onun beyninin yüksək səviyyədə fəaliyyət göstərdiyini göstərə bilər.
8. Yuxudan imtina
Belə uşaqların beyinləri o qədər aktivdir ki, sakitləşməkdə çətinlik çəkirlər. Yuxusuzluq və narahatlıq yüksək IQ-nun əlaməti ola bilər.
9. Xəyali aləmlər yaratmaq
Uşağın öz dilini icad etməsi onun linqvistik qabiliyyətlərinin inkişafından və yaradıcı təxəyyülünün genişliyindən xəbər verir.
10. Tənhalığa üstünlük vermək
Uşağın dostlarından çox özünə vaxt ayırması qəribə görünsə də, bu, daxili dünyasını inkişaf etdirmək istəyi ilə bağlıdır. Belə uşaqlar təklikdən zövq alır və yaradıcı fikirlər üzərində düşünürlər.
Zülal ürək sağlamlığı üçün ən vacib maddələrdən biridir.
Ferra.ru xəbər verir ki, bunu Filadelfiya Kardiologiya Məsləhətçilərinin kardioloqu, tibb elmləri doktoru Kimberli Kempbell təsdiqləyib.Ən yaxşı yüksək proteinli, ürək-sağlam qəlyanaltı meyvə və qoz-fındıq ilə az yağlı qatıqdır. Əvvəla, qatıq böyük bir protein mənbəyidir. Fındıq və meyvələr lif, ürək üçün faydalı yağlar və antioksidantlar təmin edir.Sadə az yağlı qatığın bir porsiyası təxminən 20 q protein təmin edir. Bu qatıqda doymuş yağ da azdır və tərkibində kalsium var. Tərkibində D vitamini də ola bilər ki, bu da orqanizmin kalsiumu mənimsəməsinə kömək edir.Nəhayət, qatıq böyük bir probiyotik mənbəyidir. Tədqiqatlar göstərir ki, bəzi faydalı bağırsaq bakteriyaları xolesterin və ürək xəstəliyi ilə əlaqəli digər maddələrə müsbət təsir göstərə bilər.
Araşdırmalara görə dünya əhalisinin 10 faizə qədəri astma xəstəliyindən əziyyət çəkir. Bu xəstəliyin yaranmasında əsas risk amili irsi, yəni genetik meyilli olması hesab edilir.
Ölkəmizdə bu xəstəliklə mübarizə aparan vətəndaşlar artıq bir neçə aydır ki, dərman tapmaqda çətinlik çəkir. Hazırda apteklərdə dərman çatışmazlığı var. Əczaçılar buna səbəb kimi depolarda dərman preparatlarının olmadığını əsas gətirirlər.
Bu barədə ARB TV-nin "Günə Son” verilişi araşdırma edib.
Daha ətraflı video məlumatı təqdim edirik: