Ardını oxu...
“Namizədliyini geri götürən İncənin səsləri Ərdoğanla Kılıçdaroğlu arasında bölünəcək”.

Teleqraf.com xəbər verir ki, bunu politoloq Elxan Şahinoğlu deyib.

“Məhərrəm İncənin prezidentliyə namizədlikdən geri çəkilməsi seçkidə yeni durum yarada bilər. İncə 2018-ci ildə Rəcəb Tayyib Ərdoğanla uğurlu mübarizə aparmış, 31 faiz səs toplamışdı. İncə son aylardakı çıxışlarıyla ilk dəfə səs verəcək gənclərin diqqətini cəlb etmişdi. Müxtəlif sorğulara görə, İncənin ikinci tura keçidi mümkün olmasa da, seçkidə 3-7 faiz arasında səs toplaya bilərdi.

İndi əsas sual budur: namizədlikdən geri çəkilən İncənin səsləri hansı namizədə gedəcək?

İncənin özü çıxışında tərəfdarlarına kimə səs verməsi çağırışını etmədi, konkret ünvan göstərmədi. O, seçki kampaniyasında həm hazırkı Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanı, həm də ana müxalifət lideri Kamal Kılıçdaroğlunu tənqid edirdi, bəlkə də müxalifətə daha çox yüklənirdi. Fikrimcə, İncənin səsləri Ərdoğanla Kılıçdaroğlu arasında bölünəcək”, - ekspert bildirib.

Elxan Şahinoğlu başqa bir ehtimala da diqqət çəkib:

“Kılıçdaroğlunun geri çəkilən İncənin səslərinə ehtiyacı var. Kılıçdaroğlu bu məqsədlə İncə ilə görüşməyə çalışacaq. İncə 2018-ci il prezident seçkisindən sonra üzvü olduğu Cumhuriyyət Xalq Partiyasından (CHP) küsdü, ona dəstək verilməməsindən şikayətləndi. CHP-dən ayrılaraq Məmləkət Partiyasını qurdu.

Son illərdə CHP-ni və keçmiş liderini tənqid edirdi. Ancaq bunlar indi geridə qalıb və mərhum dövlət başçısı Süleyman Dəmirəlin sözü olmasın, siyasətdə 24 saat böyük müddətdir. Yəni siyasətçi dünən dediyinin əksinə olaraq, bu gün mövqeyində dəyişiklik etmək və bunu izahını vermək bacarığına malik olmalıdır. Ona görə də Kılıçdaroğlu mümkün gələcək kabinetində İncəyə nəsə vəd etsə, anlaşa da bilərlər”.

“Metropoll” Araşdırma Şirkəti seçicilərə “Məhərrəm İncə namizədlikdən geri çəkilsə, kimə səs verərdiniz” sualını verib.

Verilən cavab aşağıdakı kimidir:

Kamal Kılıçdaroğlu – 30.5 faiz

Rəcəb Tayyib Ərdoğan – 23.4 faiz

Sinan Oğan – 24.3 faiz

2 610 nəfər – respondetlərin 16.5 faizi isə etiraz olaraq səs verməyəcəyini bildirib.

Sorğu 1-3 may tarixlərində keçirilib.
 
Ardını oxu...
Rusiya prezidenti Vladimir Putin Dövlət Dumasına Avropada Adi Silahlı Qüvvələr haqqında Müqavilənin denonsasiyası haqqında qanun layihəsi təqdim edib. Müvafiq sənəd çərşənbə günü Dövlət Dumasının məlumat bazasında dərc olunub.

Qanun layihəsinə izahat qeydində bildirilir ki, müqavilə “Avropa təhlükəsizliyinin möhkəmləndirilməsi aləti kimi 1990-cı illərin əvvəlləri üçün kifayət qədər səmərəli və təsirli olub”.

“90-cı illərin əvvəllərindən başlayaraq, ilk növbədə NATO-nun genişlənməsi ilə bağlı olan genişmiqyaslı hərbi-siyasi dəyişikliklərin təsiri altında o, xeyli dərəcədə köhnəlib və reallıqla əlaqəsini itirib. Qərb ölkələrini bu məsələyə münasibətini dəyişməyə sövq etmək üçün Rusiya Federasiyası müqavilədə iştirakını dayandırır. Belə ki, 2007-ci ildən Avropada adi silahlar sahəsində vəziyyət nəzərəçarpacaq dərəcədə pisləşib”, - sənəddə deyilir.

Qeyd olunur ki, “ABŞ və onun müttəfiqləri Rusiya ilə fəlakətli nəticələrlə dolu hərbi qarşıdurma xəttini davam etdirirlər”.

“İşlərin hazırkı vəziyyəti müqavilənin denonsasiyası üçün tədbirlərin görülməsini və Rusiya Federasiyasının sazişdən çıxması üçün dövlətdaxili prosedurların başlanmasını tələb edir. Proses başa çatdıqdan sonra digər iştirakçı dövlətlərə müvafiq bildiriş göndəriləcək”, - izahatda vurğulanır. (Mənbə: TASS)
 
Ardını oxu...
Avropa İttifaqı digər NATO ölkələrinin köməyi olmadan qitəni təkbaşına müdafiə edə bilməyəcək.
"Report" xəbər verir ki, bunu NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq "The Washington Post"a müsahibəsində deyib.

"Avropa İttifaqının müdafiə sahəsindəki səylərini alqışlayırıq. Biz bir-birini təkrarlamaqdan və rəqabətdən qaçmalıyıq, çünki Aİ qitəni qoruya bilmir. NATO-nun müdafiə xərclərinin 80%-i Aİ-yə daxil olmayan müttəfiqlərdən gəlir. Bu, həm də coğrafiya ilə bağlıdır. ABŞ, Kanada və Böyük Britaniya Avropanın müdafiəsi üçün həlledici rol oynayır”, - NATO-nun Baş katibi bildirib.

Onun sözlərinə görə, Şimali Amerika ilə Avropa arasında əlaqəni zəiflətmək cəhdləri yalnız NATO-nun deyil, həm də qitənin parçalanmasına gətirib çıxaracaq.

"Ukraynadakı müharibədən bir şey öyrənmişiksə, bu, Şimali Amerika və Avropanın bir yerdə olmasıdır", - Stoltenberq qeyd edib.

O əlavə edib ki, ABŞ, Kanada və Böyük Britaniya 2014-cü ildən Ukrayna hərbçilərinə təlim keçib və hazırda Ukraynaya əhəmiyyətli dəstək verirlər. Alyans rəhbərinin sözlərinə görə, Kiyevə yardımın 78%-i Aİ üzvü olmayan NATO müttəfiqlərinin payına düşür.
Ardını oxu...
Yaponiya və Avstraliyaya səfəri çərçivəsində Papua Yeni Qvineyaya səfər etməyi planlaşdıran ABŞ prezidenti Co Bayden ölkəyə səfər edən ilk ABŞ prezidenti olacaq.

"Unikal" xəbər verir ki, Ağ Evdən verilən açıqlamada, Baydenin 19-21 may tarixlərində Yaponiyanın Xirosima şəhərində keçiriləcək G7 Liderlər Zirvəsi, ardınca 24 Mayda Avstraliyanın Sidney şəhərində keçiriləcək Dördtərəfli Təhlükəsizlik Dialoqu (SDF) ittifaqı, Yaponiya , ABŞ, Avstraliya və Hindistanın yaratdığı QUAD Liderlər Sammitində iştirak edəcəyi bildirilib.

Açıqlamada Baydenin Avstraliyaya keçərkən Papua Yeni Qvineyada dayanacağı, Baydenin Papua Yeni Qvineyanın baş naziri Marape və digər Sakit Okean Adaları Forumu liderləri ilə görüşəcəyi bildirilib. Liderlər iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə, dəniz ehtiyatlarının qorunması, davamlı və inklüziv iqtisadi artımın inkişafı, region və Birləşmiş Ştatlar üçün vacib olan çağırışlar üzrə əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi yollarını müzakirə edəcəklər.

ABŞ-ın Sakit okean ölkəsi olaraq Sakit Okean adaları ilə dərin tarixi və xalqlararası əlaqələri olduğuna diqqət çəkərək, qeyd olunub ki, Bayden bu səfərlə Papua Yeni Qvineyaya səfər edən ilk ABŞ prezidenti olacaq.
Ardını oxu...
NATO-nun bütün üzvləri Ukraynanın Alyansa qatılmasını dəstəkləyir.

Axar.az xəbər verir ki, bunu NATO baş katibi Yens Stoltenberq deyib.

Onun sözlərinə görə, əsas məsələ vaxtdır, ona görə də tam üzvlüyün vaxtı məlum deyil:

“NATO-ya üzv dövlətlər Ukraynaya blokun qüvvələri ilə qarşılıqlı fəaliyyətin təmin edilməsində, müdafiə və təhlükəsizlik institutlarında islahatların aparılmasında və təkmilləşdirilməsində kömək edirlər. NATO-nun qapıları hər zaman açıqdır”.
 
Ardını oxu...
Avropa İttifaqı Şurası Cənubi Qafqazda sülh prosesi çərçivəsində aparılan Ermənistan - Azərbaycan danışıqlarına dair bəyanat yayıb.

Sənəddə bildirilir ki, Şuranın prezidenti Şarl Mişel Aİ-nin Cənubi Qafqazda sabitliyi və iki ölkə arasında normallaşmanı təşviq etmək səylərini davam etdirmək üçün Ermənistan və Azərbaycan liderləri ilə daim sıx əlaqə saxlayır.

Qeyd olunur ki, liderlər 2023-cü il mayın 14-də Brüsseldə üçtərəfli görüş formatında yenidən toplanmağa razılaşıblar.

“Müzakirələr həmçinin 1 iyun 2023-cü ildə Kişineuda keçiriləcək Avropa Siyasi Birliyinin sammiti çərçivəsində Fransa Prezidenti Emmanuel Makron və Almaniya kansleri Olaf Şolts ilə görüşlərlə də davam etdiriləcək. Liderlər həmçinin Brüssel görüşlərini zəruri olduğu qədər tez-tez davam etdirməyə razılaşıblar”, - deyə bəyanatda vurğulanır.

Bundan əlavə, bəyanatda prezident Mişelin 2023-cü ilin oktyabrında Qranadada keçiriləcək növbəti Avropa Siyasi Birliyi sammiti çərçivəsində Ermənistan, Azərbaycan, Fransa və Almaniya liderlərini ikinci dəfə görüşməyə dəvət etmək niyyətində olduğu ifadə edilir.
 
Ardını oxu...
Avropa Şurasının prezidenti Şarl Mişelin iştirakı ilə bazar günü – mayın 14-də Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan arasında görüş keçiriləcək.
DİA.AZ Yeniavaz.com-a istinadla xəbər verir ki, bu barədə “Financal times” məlumat yayıb.
Bildirilib ki, Avropa Şurası rəsmiləir, Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin bu həftə sonu Brüsseldə sülh danışıqlarını bərpa edəcəklərini deyiblər.
Qeyd olunub ki, qərb müttəfiqləri mübahisəli sərhədlərə görə qarşıdurmaların artmasından sonra münaqişədən əziyyət çəkən qonşular arasında vasitəçilik səylərini gücləndirirlər.
Avropa Şurası rəsmilərindən ikisi bildirib ki, üç liderin iyunun 1-də Moldovada keçirilən Avropa Siyasi Birliyinin sammiti çərçivəsində Almaniya Kansleri Olaf Şolz və Fransa Prezidenti Emmanuel Makronla daha bir görüş keçirməsi planları da var.
Mişel və Əliyevin sözçüləri şərh verməkdən imtina ediblər.
Paşinyanın sözçüsü şərh sorğusuna cavab verməyib.
“Azərbaycan özünü Şarl Mişel missiyası ilə kifayət qədər rahat hiss edir, çünki Aİ-nin gizli gündəmi yoxdur”, - Əliyevin xarici siyasət məsələləri üzrə müşaviri Hikmət Hacıyev bildirib.
O əlavə edib ki, Aİ prosesi danışıqlar və onların strukturu üçün “əsas konsepsiyalar” hazırlayıb.
“Çox güman ki, danışıqlarda Azərbaycanın Ermənistandan Qarabağa yeganə avtomobil yolu olan Laçın dəhlizində nəzarət-buraxılış məntəqəsi quraşdırmaq qərarına diqqət yetiriləcək. Onlar həmçinin sərhədin demarkasiyası, məhbus mübadiləsi və “anklav”ı zibilləyən minlərlə minanın çıxarılması səyləri ilə bağlı müzakirələr aparacaqlar”, - nəşrin məlumatında deyilir.
“Yol açıqdır, lakin yol qanunsuz dövriyyə üçün bağlıdır”, - H. Hacıyev Laçın dəhlizində quraşdırılan nəzarət-buraxılış məntəqəsi barəsində deyib.
Hacıyev Bakının Moskva, Vaşinqton və ya Brüsseldə görüşlə bağlı “çevik” olduğunu bildirib və nəticənin əldə olunması üçün prosesin daha “inklüziv” olmasının vacibliyini qeyd edib:
“Rusiya regionda sülhün yaradılması prosesinə səmərəli töhfə verə bilər. Ancaq bu da bir həqiqətdir ki, Rusiya Ukraynadakı müharibə ilə çox məşğuldur”.
Ardını oxu...
ABŞ Prezidenti Bayden defoltdan qaçmaq üçün konstitusiya dəyişikliyindən istifadə edərsə, ölkədə konstitusiya böhranı yaranacaq.

Axar.az xəbər verir ki, bu barədə ABŞ-ın maliyyə naziri Janet Yellen deyib.

"Prezident borc məsələsini həll edə bilərmi, ya yox? – Biz bunu düşünəcək vəziyyətə düşməməliyik. Bu, konstitusiya böhranı olacaq", - o bildirib.

Yellenin sözlərinə görə, ABŞ hökumətinin əsas vəzifəsi Konqresin fəaliyyətini və dövlət borcunu yüksəltməməsini təmin etməkdir.

Bundan əlavə, Yellen etiraf edib ki, Xəzinədarlığın defoltdan qaçmağa kömək edə biləcək fövqəladə tədbirlər görmək qabiliyyəti zəifləyir.

Qeyd edək ki, Bayden dövlət borcu limitinin artırılması üçün Konqresin Nümayəndələr Palatasının rəhbəri Kevin Makkarti ilə 9 mayda görüşəcək. Bu görüşün dünya iqtisadi böhranının qarşısını alacaq son şans olduğu iddia edilir.
 
Ardını oxu...
Birləşmiş Ştatlar nəhayət anladı ki, Vaşinqton Azərbaycan və Ermənistan arasında
münasibətlərin normallaşdırılması və sülh müqaviləsi üzrə danışıqlar prosesində daha fəal
iştirak etməsə, Rusiya və İran nəticə əldə olunmasına daima mane olacaqlar.
“The Wall Street Journal”ın məlumatına görə, bu barədə ABŞ-ın Hudson İnstitutunun Yaxın
Şərqdə Sülh və Təhlükəsizlik Mərkəzinin direktoru Maykl Doran bildirib.
Müəllifin məqaləsində qeyd olunur ki, ABŞ-dan başqa Rusiya prezidenti Vladimir Putin də
vasitəçi rolunu öz üzərinə götürüb. Problemin yekun həlli və sülhün əldə olunması Qarabağda
yerləşdirilən Rusiya qüvvələrinə ehtiyacı aradan qaldıra bilər. Rusiya qüvvələri isə Putinin oradakı
əsas alətlərindən biridir.
M.Doran yazır ki, Ermənistan xüsusilə hərbi sahədə Rusiyadan ciddi şəkildə asılıdır. “Rusiya
hərbçilərinin Ermənistanda ən azı üç mühüm mövqeyi var: orada hərbi baza yerləşdirilib, rus
əsgərləri Ermənistanın sərhədlərinin əsas hissələrinə nəzarət edirlər, ölkənin hava məkanı isə
onların tam şəkildə əlindədir”, – məqalədə deyilir.
Öz növbəsində Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Moskvanın nəzarətindən qurtula bilib.
Azərbaycan ölkənin neft və qaz tədarük etdiyi Avropa ilə güclü iqtisadi əlaqələri qurmaqla
yanaşı, eyni zamanda Türkiyə və İsraillə də güclü hərbi əlaqələr inkişaf etdirib. Azərbaycanın
Türkiyə və İsraillə üçtərəfli əməkdaşlığı Tehranı xüsusilə qorxudur. Bu qorxu həm də ölkə
əhalisinin ən azı beşdə birini (bu, müəllifin qiymətləndirməsidir, real rəqəm isə 40 faiz və daha
çoxdur – red.) təşkil edən İran azərbaycanlılarının Bakıya verdiyi dəstəkdən irəli gəlir.
Son nəticədə, Tehran Türkiyə-İsrail-Azərbaycan birliyinə qarşı durmaq və sülh danışıqlarını
pozmaq üçün Moskva və İrəvanla işləyir.
Buna dolayısı ilə Cənubi Qafqazda diplomatiyaya böyük enerji sərf edən və Ermənistanın tərəfini
tutan Fransa prezidenti Emmanuel Makron da kömək edib. Böyük erməni icmasının
məskunlaşdığı Fransa Avropa Şurasının sədri Şarl Mişele təzyiq edərək, Aİ-nin vasitəçiliyi ilə
aparılan sülh danışıqlarına müdaxilə etdi. Bu, Bakının gözündə Avropanın vasitəçiliyinin qeyrilegitim olmasına gətirib çıxardı.
Beləliklə, Blinken indi etiraf edir ki, Ermənistanı sülhə cəlb etmək və bununla da Rusiya-İran
alyansı ilə əməkdaşlıq formalarını məhdudlaşdırmaq üçün Amerikanın danışıqlarda iştirakı
yeganə düzgün yoldur.
“Əgər İrəvanın ağlı başına gəlsə, ABŞ və müttəfiqləri Qarabağ ermənilərinin rifahını təmin etmək
üçün Rusiya qoşunlarına arxalanmadan İrəvan və Bakı ilə birgə işləyə biləcəklər. Təəssüf ki,
ABŞ-dakı erməni icmasının bir çox nüfuzlu dostları, məsələn senator C. Bob Menendez və
konqresmen Adam Şiff İrəvanı bu istiqamətə sövq etməkdən imtina edirlər”, – M.Doran qeyd
edir və sual qoyur: “Ermənistanın Demokrat Partiyası daxilindəki dostları onu düz yoldan
sapdırmayacaqlarmı?” Və suala özü də cavab verir: “Gələcək göstərəcək”.
Ortaya sual çıxır: Rusiya-İran tandemi sülh prosesinə nə dərəcədə güclü müqavimət göstərə
bilər? Bunun üçün Moskva və Tehranın bu gün hansı real təzyiq alətləri var? Bəs partiya
yoldaşları arasında erməni lobbisinin nümayəndələrinin olduğunu nəzərə alsaq, Blinken sona
qədər prinsipial möhkəmlilik göstərə biləcəkmi?
Press Klubun suallarını beynəlxalq məsələlər üzrə ekspert Elman Fəttah cavablandırıb.
Onun sözlərinə görə, Rusiyanın Qafqazda sülhün qarşısını almaq üçün Ermənistanda hərbi baza,
hərbi elita və iqtisadi sahə kimi alətləri var. Azərbaycanda isə bu, İlham Əliyevlə avtoritar
müttəfiqlik rıçaqdır.
“İranın bu istiqamətdə imkanları məhdud olsa da, rəsmi Tehran Ermənistana siyasi təzyiq
imkanlarını özündə saxlayır. İran Ermənistanın açıq sərhədi olan iki qonşusundan biridir. İrəvanla
Kreml arasında münasibətlər soyuyub, Ermənistanın Türkiyə üzərindən qərbə, Azərbaycandan
keçməklə şərqə çıxışı bağlıdır, Moskva və Bakının ikitərəfli təzyiqi altında olan Gürcüstandan
çıxış yolu o qədər də etibarlı deyil. Bu asılılıq İrana Ermənistana təzyiq etmək üçün yaxşı
imkanlar verir. Bu, Azərbaycanla Ermənistan arasında münasibətlərin normallaşmasına mane
ola bilməsə də, prosesi ləngidə bilər.
Qafqazda sülhün bərqərar olması bir sıra səbəblərə görə hər iki ölkənin – həm Rusiyanın, həm
də İranın strateji maraqlarına cavab vermir. Məsələn, Rusiyanın Qafqazdakı maraqları burada
daimi münaqişə ocaqlarının olmasını diktə edir. Rəsmi Moskva “yaxın xaricdəki” Şərqi Avropa
ölkələrini və postsovet coğrafiyasını özünün “arxa bağçası” hesab edir. Lakin Qərbdən və Çindən
fərqli olaraq, Rusiyanın yumşaq güc alətləri yoxdur. Kreml nə iqtisadi, nə də demokratik
baxımdan heç bir ölkə üçün cəlbedici deyil. Bu baxımdan, Moskva öz coğrafi maraqlarını yalnız
yerli münaqişə mərkəzləri üzərindəki hərbi təzyiq yolları ilə qoruya bilər. Əgər münaqişə ocağı
olan Qafqazda davamlı sülh bərqərar olarsa, Rusiya bu coğrafiyanı itirməli olacaq. İran üçün
dinc Qafqaz regionda yeni güc mərkəzinin yaranması deməkdir. Bu da hazırda Qafqaza təsir
etmək imkanına malik olan İranın Qafqazın təsir dairəsinə düşməsinə gətirib çıxarardı.
Blinkenin əsas məqsədi Qafqazda bu və ya digər formada sülhə nail olmaqla Moskvanı bu
coğrafiyadan sıxışdırıb çıxarmaqdır. Təəssüf ki, erməni lobbisinin ABŞ siyasi elitasına təsiri xeyli
güclüdür. Erməni lobbisi hələ də “Böyük Ermənistan” xülyasında, Türkiyə və Azərbaycana torpaq
iddiasında, Türkiyəni 1915-ci il hadisələrinə görə qınamaqda israrlıdır. Erməni maraqlarına
gəlincə, lobbi ABŞ siyasi elitasının gücündən məharətlə istifadə edərək üç məqsədə çatır –
Torpaq, Təzminat, Tanınma. Blinken özü tanınmış erməni lobbiçisi – senator Bob Menendezin
yaxın dostudur. Bu səbəbdən də Blinkenin Azərbaycanla Ermənistan arasında ədalətli sülhə nail
olmaq üçün güclü iradə nümayiş etdirə bilib-bilməyəcəyi sualına dəqiq cavab vermək çətindir.
Əslində, ABŞ-ın Rusiyanı Qafqazdan sıxışdırıb çıxara bilməsi bu sualın cavabından asılıdır.
Prosesin gedişində bizə daha aydın olacaq: Ağ Evin Qafqaz gündəmində prArdını oxu...
Birləşmiş Ştatlar nəhayət anladı ki, Vaşinqton Azərbaycan və Ermənistan arasında
münasibətlərin normallaşdırılması və sülh müqaviləsi üzrə danışıqlar prosesində daha fəal
iştirak etməsə, Rusiya və İran nəticə əldə olunmasına daima mane olacaqlar.
“The Wall Street Journal”ın məlumatına görə, bu barədə ABŞ-ın Hudson İnstitutunun Yaxın
Şərqdə Sülh və Təhlükəsizlik Mərkəzinin direktoru Maykl Doran bildirib.
Müəllifin məqaləsində qeyd olunur ki, ABŞ-dan başqa Rusiya prezidenti Vladimir Putin də
vasitəçi rolunu öz üzərinə götürüb. Problemin yekun həlli və sülhün əldə olunması Qarabağda
yerləşdirilən Rusiya qüvvələrinə ehtiyacı aradan qaldıra bilər. Rusiya qüvvələri isə Putinin oradakı
əsas alətlərindən biridir.
M.Doran yazır ki, Ermənistan xüsusilə hərbi sahədə Rusiyadan ciddi şəkildə asılıdır. “Rusiya
hərbçilərinin Ermənistanda ən azı üç mühüm mövqeyi var: orada hərbi baza yerləşdirilib, rus
əsgərləri Ermənistanın sərhədlərinin əsas hissələrinə nəzarət edirlər, ölkənin hava məkanı isə
onların tam şəkildə əlindədir”, – məqalədə deyilir.
Öz növbəsində Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Moskvanın nəzarətindən qurtula bilib.
Azərbaycan ölkənin neft və qaz tədarük etdiyi Avropa ilə güclü iqtisadi əlaqələri qurmaqla
yanaşı, eyni zamanda Türkiyə və İsraillə də güclü hərbi əlaqələr inkişaf etdirib. Azərbaycanın
Türkiyə və İsraillə üçtərəfli əməkdaşlığı Tehranı xüsusilə qorxudur. Bu qorxu həm də ölkə
əhalisinin ən azı beşdə birini (bu, müəllifin qiymətləndirməsidir, real rəqəm isə 40 faiz və daha
çoxdur – red.) təşkil edən İran azərbaycanlılarının Bakıya verdiyi dəstəkdən irəli gəlir.
Son nəticədə, Tehran Türkiyə-İsrail-Azərbaycan birliyinə qarşı durmaq və sülh danışıqlarını
pozmaq üçün Moskva və İrəvanla işləyir.
Buna dolayısı ilə Cənubi Qafqazda diplomatiyaya böyük enerji sərf edən və Ermənistanın tərəfini
tutan Fransa prezidenti Emmanuel Makron da kömək edib. Böyük erməni icmasının
məskunlaşdığı Fransa Avropa Şurasının sədri Şarl Mişele təzyiq edərək, Aİ-nin vasitəçiliyi ilə
aparılan sülh danışıqlarına müdaxilə etdi. Bu, Bakının gözündə Avropanın vasitəçiliyinin qeyrilegitim olmasına gətirib çıxardı.
Beləliklə, Blinken indi etiraf edir ki, Ermənistanı sülhə cəlb etmək və bununla da Rusiya-İran
alyansı ilə əməkdaşlıq formalarını məhdudlaşdırmaq üçün Amerikanın danışıqlarda iştirakı
yeganə düzgün yoldur.
“Əgər İrəvanın ağlı başına gəlsə, ABŞ və müttəfiqləri Qarabağ ermənilərinin rifahını təmin etmək
üçün Rusiya qoşunlarına arxalanmadan İrəvan və Bakı ilə birgə işləyə biləcəklər. Təəssüf ki,
ABŞ-dakı erməni icmasının bir çox nüfuzlu dostları, məsələn senator C. Bob Menendez və
konqresmen Adam Şiff İrəvanı bu istiqamətə sövq etməkdən imtina edirlər”, – M.Doran qeyd
edir və sual qoyur: “Ermənistanın Demokrat Partiyası daxilindəki dostları onu düz yoldan
sapdırmayacaqlarmı?” Və suala özü də cavab verir: “Gələcək göstərəcək”.
Ortaya sual çıxır: Rusiya-İran tandemi sülh prosesinə nə dərəcədə güclü müqavimət göstərə
bilər? Bunun üçün Moskva və Tehranın bu gün hansı real təzyiq alətləri var? Bəs partiya
yoldaşları arasında erməni lobbisinin nümayəndələrinin olduğunu nəzərə alsaq, Blinken sona
qədər prinsipial möhkəmlilik göstərə biləcəkmi?
Press Klubun suallarını beynəlxalq məsələlər üzrə ekspert Elman Fəttah cavablandırıb.
Onun sözlərinə görə, Rusiyanın Qafqazda sülhün qarşısını almaq üçün Ermənistanda hərbi baza,
hərbi elita və iqtisadi sahə kimi alətləri var. Azərbaycanda isə bu, İlham Əliyevlə avtoritar
müttəfiqlik rıçaqdır.
“İranın bu istiqamətdə imkanları məhdud olsa da, rəsmi Tehran Ermənistana siyasi təzyiq
imkanlarını özündə saxlayır. İran Ermənistanın açıq sərhədi olan iki qonşusundan biridir. İrəvanla
Kreml arasında münasibətlər soyuyub, Ermənistanın Türkiyə üzərindən qərbə, Azərbaycandan
keçməklə şərqə çıxışı bağlıdır, Moskva və Bakının ikitərəfli təzyiqi altında olan Gürcüstandan
çıxış yolu o qədər də etibarlı deyil. Bu asılılıq İrana Ermənistana təzyiq etmək üçün yaxşı
imkanlar verir. Bu, Azərbaycanla Ermənistan arasında münasibətlərin normallaşmasına mane
ola bilməsə də, prosesi ləngidə bilər.
Qafqazda sülhün bərqərar olması bir sıra səbəblərə görə hər iki ölkənin – həm Rusiyanın, həm
də İranın strateji maraqlarına cavab vermir. Məsələn, Rusiyanın Qafqazdakı maraqları burada
daimi münaqişə ocaqlarının olmasını diktə edir. Rəsmi Moskva “yaxın xaricdəki” Şərqi Avropa
ölkələrini və postsovet coğrafiyasını özünün “arxa bağçası” hesab edir. Lakin Qərbdən və Çindən
fərqli olaraq, Rusiyanın yumşaq güc alətləri yoxdur. Kreml nə iqtisadi, nə də demokratik
baxımdan heç bir ölkə üçün cəlbedici deyil. Bu baxımdan, Moskva öz coğrafi maraqlarını yalnız
yerli münaqişə mərkəzləri üzərindəki hərbi təzyiq yolları ilə qoruya bilər. Əgər münaqişə ocağı
olan Qafqazda davamlı sülh bərqərar olarsa, Rusiya bu coğrafiyanı itirməli olacaq. İran üçün
dinc Qafqaz regionda yeni güc mərkəzinin yaranması deməkdir. Bu da hazırda Qafqaza təsir
etmək imkanına malik olan İranın Qafqazın təsir dairəsinə düşməsinə gətirib çıxarardı.
Blinkenin əsas məqsədi Qafqazda bu və ya digər formada sülhə nail olmaqla Moskvanı bu
coğrafiyadan sıxışdırıb çıxarmaqdır. Təəssüf ki, erməni lobbisinin ABŞ siyasi elitasına təsiri xeyli
güclüdür. Erməni lobbisi hələ də “Böyük Ermənistan” xülyasında, Türkiyə və Azərbaycana torpaq
iddiasında, Türkiyəni 1915-ci il hadisələrinə görə qınamaqda israrlıdır. Erməni maraqlarına
gəlincə, lobbi ABŞ siyasi elitasının gücündən məharətlə istifadə edərək üç məqsədə çatır –
Torpaq, Təzminat, Tanınma. Blinken özü tanınmış erməni lobbiçisi – senator Bob Menendezin
yaxın dostudur. Bu səbəbdən də Blinkenin Azərbaycanla Ermənistan arasında ədalətli sülhə nail
olmaq üçün güclü iradə nümayiş etdirə bilib-bilməyəcəyi sualına dəqiq cavab vermək çətindir.
Əslində, ABŞ-ın Rusiyanı Qafqazdan sıxışdırıb çıxara bilməsi bu sualın cavabından asılıdır.
Prosesin gedişində bizə daha aydın olacaq: Ağ Evin Qafqaz gündəmində prioritet nədir – erməni
lobbisinin təsiri, yoxsa ABŞ-Rusiya münaqişəsi”, – deyə E.Fəttah yekunlaşdırıb.
Rauf Orucov
pressklubioritet nədir – erməni

lobbisinin təsiri, yoxsa ABŞ-Rusiya münaqişəsi”, – deyə E.Fəttah yekunlaşdırıb.
Rauf Orucov
pressklub
Ardını oxu...
“Mayın 14-də bəzilərini təqaüdə yollayacağıq. Onların kim olduğunu bilərsiniz”.

“Report” xəbər verir ki, bunu Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan İstanbulda keçirilən mitinqdə bildirib.

“İstanbul “Hə” deyərsə, bu iş bitər. İstanbul “Bəzilərini təqaüdə yollayacağıq” desə, bu iş bitər”, - dövlət başçısı bildirib.

Mitinq boyu seçkilərdəki əsas rəqibi Kamal Kılıçdaroğlunu tənqid edən Rəcəb Tayyib Ərdoğan onu terror təşkilatları ilə əlbir olmaqda suçlayıb: “Bu terror təşkilatları ilə bərabər gəzən, dolaşan Kılıçdaroğluna vətəni böldürməyəcəyik”.

Dünyapress TV

Xəbər lenti