 |
|
|
ABŞ Prezidenti Donald Trampın İranla bağlı son açıqlaması mövcud gərginlik fonunda narahatlıqları artırıb. O, lazım gələcəyi təqdirdə Vaşinqtonun Tehranın nüvə obyektlərini məhv etməklə, İrana qarşı sərt addımlar atmağa hazır olduğunu söyləyib. Ağ Ev rəhbəri deyib ki, bu ölkənin nüvə silahı ola bilməz və onlar ABŞ ilə danışıqlarda tez hərəkət etməlidirlər. Tramp İranın nüvə silahı əldə etməyə çox yaxın olduğunu bildirib və bunu yolverilməz adlandırıb.
Maraqlıdır ki, bu bəyanat ABŞ ilə İran arasında nüvə məsələləri üzrə Omanın Muskat şəhərində keçirilməsi gözlənilən ikinci görüş ərəfəsində verilib.
Danışıqların ilk raundunda Ağ Evi nə kimi detallar narahat edə bilər? Növbəti müzakirənin ehtimal hücumun qarşısını alması mümkündürmü?
Globalinfo.az-a danışan siyasi şərhçi Kənan Novruzov hazırkı situasiyada İsrailin İranı müharibəyə çəkmək istəyə biləcəyini vurğulayıb:
“Amma Təl- Əviv Vaşinqtonun dəstəyindən əmin deyil və bu səbəbdən narahatdır. Ümumiyyətlə, ABŞ İsrailə onun istədiyi səviyyədə dəstək vermir, çünki İranın parçalanması an məsələsidir.
Doğrudur, Tramp Tehrana qarşı sərt mövqeyi ilə seçilir. Çünki o, sələfinə nisbətən İsrailə və yəhudi lobbisinə daha yaxındır. Buna baxmayaraq, ABŞ İranın dağılmasında maraqlı deyil. Çünki Tehran ərəb dünyası ilə əlaqələr üçün Vaşinqtona lazımdır.
Beləliklə, Ağ Ev İranla münasibətlərdə kifayət qədər həssas davranır. ABŞ-ın İsrailin İrana mümkün hücumunda dəstəyini də istisna etsək, deməliyik ki, yaxın gələcəkdə Tehrana nə Təl- Əviv, nə də Vaşinqtondan ciddi hərbi təhdid var.
Buna baxmayaraq, ABŞ xüsusilə iqtisadi baxımdan İrana təzyiqləri davam etdirəcək. Məncə, tərəflər razılaşma əldə biləcəklər”.
Bu yaxınlarda Rusiya Prezident Administrasiyasında dəyişiklik olunub.
Dəyişikliyə əsasən, Ermənistan üzrə kurator vəzifəsi Dmitri Kozakdan alınaraq Rusiyanın keçmiş baş naziri Sergey Kiriyenkoya həvalə olunub.
Kiriyenkonun vəzifəyə başladıqdan sonra atdığı addımlar da diqqət çəkib. O, bəzi erməni xadimləri ilə əlaqə saxlayıb, ardınca isə Ermənistanın ikinci prezidenti Robert Köçəryanla Moskvada görüşüb.
Maraqlıdır, Rusiya Ermənistanla bağlı hansı addımı atmağa hazırlaşır?
Mövzu ilə bağlı "Cebheinfo.az"-a açıqlama verən politoloq Yusif Bağırzadə bildirib ki, Sergey Kiriyenko ermənilərin Rusiyadakı diasporu ilə çox yaxındır:
"Belə ki, ermənilərin Rusiyadakı diasporunu maliyyələşdirən əsas simalardan olan Samvel Karapetyan və Sergey Kiriyenkonun çox yaxın münasibətləri var. Hətta rus və xarici kütləvi informasiya vasitələrində yayılan məlumatlara əsasən, Karapetyan Kriyenkoya Moskva şəhərində böyük həcmdə lüks evlər hədiyyə edib. Yəni Sergey Kiriyenko erməni diasporunun Kremldəki adamı hesab olunur".
Ekspert qeyd edib ki, Rusiya rəhbərliyi tərəfindən anidən Ermənistan üzrə kuratorluğun Dmitri Kozokdan alınaraq Sergey Kiriyenkoya verilməsi elə-belə hadisə deyil:
"Böyük ehtimalla, Kreml gələn il Ermənistanda keçiriləcək seçkilərə müdaxilə etmək istəyəcək. Ermənistanda keçirilən son seçkilərdə iqtidarın ölkənin ikinci böyük şəhəri Gümrünü müxalifətə uduzması ilkin işartılar idi. Yəni, bu, gələcəkdə Ermənistanda seçki yolu ilə hakimiyyət dəyişikliyinin olması üçün zəmin hazırladı. Ümumiyyətlə, Ukrayna müharibəsi bitdikdən sonra Rusiyanın Cənubi Qafqaza müdaxiləsi artacaq.
Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanın xarici siyasəti Kremlin xoşuna gəlmir. Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, Samvel Karapetyanın Ermənistanda nüfuzu böyükdür və enerji sektoruna nəzərət edir. Bu səbəbdən də Ermənistanda gələcəkdə keçiriləcək seçkilərdə Kiriyenkonun Karapetyan vasitəsilə təsir etmək imkanları böyükdür".
Yusif Bağırzadə əlavə edib ki, Rusiyanın ən çox diqqət yetirdiyi məsələlərdən biri də Zəngəzur dəhlizidir:
"Bu gün dəyişən dünyada logistika prioritet hesab olunur. 10 noyabr 2020-ci ildə imzalanan üçtərəfli Bəyanata əsasən, Zəngəzur dəhlizi açılmalı və onun təhlükəsizliyinə nəzarət Rusiyanın sərhədçilərinə verilməli idi. Lakin Ermənistanın indiyə kimi bu istiqamətdə addım atmaması da Moskvada xoş qarşılanmır.
İndiki Ermənistan hakimiyyəti Zəngəzur dəhlizinin açılmasına qarşı olduğu üçün Kreml Paşinyanı devirmək istəyir. Yəni, Rusiya Ermənistanda öz adamını iqtidara gətirərək dəhliz məsələsini həll etməyi hədəfləyir".
Səudiyyə Ərəbistanı Suriyanın Dünya Bankına olan təxminən 15 milyard dollarlıq borcunu ödəməyi planlaşdırır.
Musavat.com "Reuters"ə istinadən xəbər verir ki, məqsəd ölkəyə yenidənqurma qrantlarının cəlb olunmasına nail olmaqdır.
2024-cü ilin dekabrındakı hakimiyyət dəyişikliyindən bəri Ər-Riyad Suriyaya maliyyə yardımı göstərməyib.
Maliyyə qurumunun ölkəyə qrant və digər yardım formalarını təsdiqləməsi üçün Suriya Dünya Bankına olan borcunu ödəməlidir. Lakin Dəməşqdə xarici valyuta çatışmazlığı var və xaricdəki dondurulmuş aktivlərdən istifadə etməklə borcların ödənilməsi planı həyata keçirilməyib.
Agentliyin məlumatına görə, Dünya Bankı Suriyanın vətəndaş müharibəsi illərində zədələnmiş enerji sisteminin bərpası üçün qrant ayıra bilər. Büdcə işçilərinin maaşları üçün vəsaitin ayrılması da müzakirə olunur. Reuters agentliyinin məlumatına görə, yüksək səviyyəli Suriya nümayəndə heyəti Dünya Bankı və Beynəlxalq Valyuta Fondunun iclaslarında iştirak etmək üçün aprelin sonunda Vaşinqtona gedəcək.
Səudiyyə Ərəbistanı və Misir də daxil olmaqla əksər ölkələr Suriyaya qarşı sanksiyaların ləğvi ilə bağlı ABŞ-ın mövqeyini gözləyərək, Suriyanın yeni hökumətinə maliyyə yardımı göndərilməsini gecikdirir. "The Wall Street Journal"ın yazdığına görə, fevral ayında Suriya Mərkəzi Bankı Rusiyadan 23 milyon dollar ekvivalentində yerli valyuta alıb. Mart ayında "Reuters" xəbər vermişdi ki, Misir ABŞ-ın icazəsi ilə İordaniya vasitəsilə Suriyaya qaz tədarük etmək qərarına gəlib.
Musavat.com
Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov əmin edib ki, Moskva nə Fransa prezidenti Emmanuel Makronun, nə də Finlandiya prezidenti Aleksandr Stubbın anti-Rusiya ritorikasını unutmayacaq.
"DogruXeber.az" xəbər verir ki, bu barədə o, "Kommersant" qəzetinə müsahibəsində deyib.
“Əvvəllər bizi ən pis sözlərlə danışan Emmanuel Makron kimi insanlar birdən dedilər ki, nə vaxtsa danışmağa məcbur olacağıq və yəqin ki, o, Avropa üçün əsas “danışıqçı” olacaq, ya da ərazilərinin əlindən alınmasından incidiklərini deyən Finlandiya prezidenti Stubb. Əgər bu insanlar fikirləşsələr ki, indi özlərini belə aparacaqlar, sonra isə qəfil istəsələr və ya başa düşsələr ki, daha dözə bilməyəcəklər və hansısa yolla münasibətləri "normallaşdırmaq" lazımdır, o zaman biz düşünəcəyik ki, hansı şəraitdə bu münasibətlər "normallaşdırılacaq. Doğrudan da, heç kim unudulmur. Heç bir mənada heç nə unudulmur", - deyə Lavrov xəbərdarlıq edib.
O, həmçinin Finlandiya prezidentinin Ukraynada atəşkəs üçün mümkün tarix kimi aprelin 20-ni təyin etmək təklifini tənqid edib. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri əmindir ki, “hər hansı bir prosesi istənilən tarixə bağlamaq mümkün deyil”.
HƏMAS İsraillə danışıqları davam etdirmək üçün Qətərə nümayəndə heyəti göndərib.
"Report" xəbər verir ki, bu barədə "Associated Press" hərəkatın nümayəndəsinə istinadən məlumat yayıb.
Qəzza zolağında atəşkəsin bərpası ilə keçirilən danışıqlar bu həftənin sonu və ya gələn həftə baş tuta bilər.
Mənbəyə görə, yeni sazişin anklavda hərbi əməliyyatlara son qoyulmasını təmin edib-etməyəcəyi sual altındadır.
Bundan əvvəl aprelin 12-də Qahirədə danışıqlar keçirilib. Tərəflər HƏMAS-ın 8-10 girovu azad etməsini nəzərdə tutan yeni mümkün atəşkəs razılaşmasını müzakirə ediblər. Bəzi məlumatlara görə, danışıqlar heç bir irəliləyişə səbəb olmayıb.
Türkiyənin İstanbul şəhər bələdiyyəsinə qarşı başladılan korrupsiya işi çərçivəsində həbs edilən bələdiyyə sədri Əkrəm İmamoğlu da daxil olmaqla, bəzi şübhəlilərin sərbəst buraxılması tələbi məhkəmə tərəfindən qəbul olunmayıb.
TEREF xəbər verir ki, bu barədə Türkiyə mediası yazıb.
Qeyd olunu ki, bəzi şübhəlilərin, o cümlədən Əkrəm İmamoğlunun vəkilləri ötən həftə məhkəməyə onların həbsinə etiraz ərizəsi təqdim etmişdilər.
Vəsatəti araşdıran məhkəmə vəkillərin etirazını təmin etməyib.
Xatırladaq ki, mart ayında Əkrəm İmamoğlu və daha 99 şübhəli barəsində “cinayətkar dəstənin lideri olmaq”, “cinayətkar dəstəyə üzv olmaq”, “mənimsəmə”, “rüşvət alma”, “külli miqdarda pul tələb etmə”, “dələduzluq” və digər ittihamlarla İstanbul Baş Prokurorluğu tərəfindən istintaq başladılıb. İstanbulun bələdiyyə sədri korrupsiya ittihamı ilə həbs edilib.
Axar.az
Mayın 9-da Moskvada keçiriləcək Qələbə Paradında iştirak edəcək Aİ-yə üzv ölkələr və İttifaqa qoşulmaq istəyən ölkələr ciddi nəticələrlə üzləşəcəklər.
TASS xəbər verir ki, bunu Avropa Komissiyasının vitse-prezidenti Kaya Kallas mətbuat konfransında bildirib.
“Bir çox nazirlər bildiriblər ki, Aİ 9 Mayı qeyd etmələri üçün Moskvaya səfərləri ciddi qəbul edir, bunun nəticələri olacaq. Biz bunu onlara açıqladıq”, – Kallas deyib.
O, qeyd edib ki, Avropa İttifaqına üzv olmağa namizəd olan ölkələr paradda iştirakdan çəkinmək barədə göstərişlər alıblar. Kallas vurğulayıb ki, Qələbənin 80 illiyinin Rusiyada qeyd olunması Brüsseldə ciddi reaksiyaya səbəb olur.
Aİ diplomatik xidmətinin rəhbəri Moskvaya getmək əvəzinə Avropa liderlərini Kiyevə dəstək nümayiş etdirmək üçün mümkün qədər tez-tez Ukraynaya səfər etməyə çağırıb. Eyni zamandao bildirib ki, Brüssel bu cür səfərlərin konkret hərbi yardım vədləri ilə müşayiət olunmasına üstünlük verir.
Dünyanın yaşamaq üçün ən bahalı şəhərlərinin siyahısı hazırlanıb.
Tribunainfo.az xəbər verir ki, “Time Out” nəşrinin məlumatına görə, siyahıya Monako başçılıq edir.
Bu şəhərdə 100-200 kv. m sahəsi olan mənzillərin hər kvadrat metri təxminən 39 minə başa gəlir.
Reytinqdə ikinci yerdə Nyu-York qərarlaşıb. Bu şəhərdə eyni mənzilin orta qiyməti hər kvadratmetr üçün 27500 dollar olacaq.
Reytinqin ilk 10-luğuna həmçinin Honq-Konq, London, Sen-Jean-Kep-Ferra, Paris, Sidney, Palm-Biç, Mayami və Los-Anceles daxildir.
"Əgər Ermənistan Avropanın seçim yolu ilə getsə, bu, obyektiv olaraq İrəvanın Aİİ (Avrasiya İqtisadi İttifaqı) xətti üzrə tərəfdaşları ilə mövcud olan iqtisadi münasibətlərə yenidən baxılmasına səbəb olacaq. Bu, yəqin ki, kifayət qədər ağrılı proses olacaq, o cümlədən təəssüf ki, Ermənistan əhalisi üçün".
Bunu Rusiya xarici işlər nazirinin müavini Mixail Qaluzin “İzvestiya”ya müsahibəsində bildirib.
"Söhbət inkişaf etmiş iqtisadi əməkdaşlığımız kontekstində Ermənistanı xaric etmək və ya ona zərər vermək istəyən Rusiya və ya başqa kimsədən getmir. Ötən il ticarət dövriyyəmiz təqribən 12 milyard dollar təşkil edib ki, bu da nəzərəçarpacaq artım nümayiş etdirir. Ermənistanın maraqlarını pozmaq planımız yoxdur və ola da bilməz. O müttəfiqimiz, strateji tərəfdaşımızdır, Gürcüstan kimi, onunla ortaq tarixlə bağlıyıq. Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 80 illiyini mayın 9-da birlikdə qeyd edəcəyik.
Fakt budur ki, obyektiv olaraq Aİ və Aİİ-yə eyni vaxtda üzvlük mümkün deyil, çünki bu ittifaqların müxtəlif gömrük və tarif tənzimləmələri var; onlar mahiyyətcə fərqli iqtisadi bloklardır. Müvafiq olaraq, erməni həmkarlarımız yəqin ki, nə vaxtsa hansı istiqamətə getdiklərini qərar verməli olacaqlar: Avropa İttifaqına inteqrasiyaya, yoxsa Aİİ vasitəsilə Avrasiya inteqrasiyasında iştirakın davam etdirilməsi. Bu iştirak Ermənistan əhalisinə aşkar fayda gətirir. İlk növbədə, Ermənistanın ÜDM-nin artımı üçün çox mühüm rəqəmlərlə ifadə olunur. Son bir ildə o, təxminən 6% təşkil edib.
Digər tərəfdən, indiki mərhələdə Avropa İttifaqı Ermənistan və digər ölkələr üçün nədir? Bu, giriş üçün qeyri-müəyyən perspektivləri olan tələblər və meyarlar toplusudur. Əgər Ermənistan Avropanın seçim yolu ilə getsə, bu, obyektiv olaraq İrəvanın Aİİ xətti üzrə tərəfdaşları ilə mövcud olan iqtisadi münasibətlərə yenidən baxılmasına səbəb olacaq.
Bu, yəqin ki, kifayət qədər ağrılı proses olacaq, o cümlədən təəssüf ki, Ermənistan əhalisi üçün. Ehtimal etmək məntiqlidir ki, ölkə rəhbərliyi Aİİ-dən çıxmaqla nələri itirə biləcəyini, Avropa İttifaqına üzvlükdən əslində nə qazana biləcəyini öz əhalisinə izah edəcək.
Bunların hamısı əsasən efemer ideologiyalardır və real iqtisadi əməkdaşlıq deyil. Hətta bu gün Ermənistanın Aİ ölkələrinin hər biri ilə ticarət dövriyyəsi Rusiya ilə müqayisədə bir neçə dəfə aşağıdır.
Onu da qeyd edək ki, Aİ Ermənistanın əsas iqtisadi tərəfdaşı və strateji müttəfiqi olan Rusiyaya qarşı açıq şəkildə düşmənçilik siyasəti aparır. Bu, Rusiyaya strateji məğlubiyyət vermək və ölkəmizi zəiflətmək, Ukrayna böhranının siyasi-diplomatik yolla həllinə, sülhə nail olmağa yönəlmiş istənilən hərəkətləri əngəlləmək, Rusiya ilə onun MDB, ATƏİB-dəki strateji tərəfdaşları və müttəfiqləri arasında münasibətlərə zərbə vurmaq cəhdlərindən ibarətdir.
Rəsmi İrəvanda ümid edirəm ki, onlar bu vəziyyəti görürlər və buna uyğun qiymət verirlər. İndiyə qədər Ermənistan Avrasiya İqtisadi İttifaqının heç bir strukturundan çıxmayıb. Onun ötən il, 2024-cü ildə Aİİ-yə uğurlu sədrliyini yüksək qiymətləndiririk, buna görə də əməkdaşlığımız davam edir. Ölkənin nümayəndələri MDB orqanlarının bütün tədbirlərində, bütün ekspert görüşlərində də fəal iştirak edirlər”, - Qaluzin qeyd edib./Yenisabah.az
Respublikaçı senatorlar arasında ABŞ prezidenti Donald Trampın səlahiyyətlərinin məhdudlaşdırılmasının zəruriliyindən danışan səslər peyda olmağa başlayıb.
"TSN" xəbər verir ki, bunu "Ekspresso" kanalının efirində ABŞ dövlət katibinin keçmiş müşaviri, ABŞ Milli Təhlükəsizlik Şurasının Avropa və Avrasiya məsələləri üzrə keçmiş direktoru, eyni zamanda ABŞ-ın Azərbaycanadakı sabiq səfiri Metyu Brayza deyib.
Onun sözlərinə görə, artıq respublikaçılar arasında belə söhbətlər gedir, lakin hələlik bu, gerçəkdən Trampın səlahiyyətlərini məhdudlaşdırmaq üçün kifayət deyil.
Hətta bəzi respublikaçı senatorların Trampın səlahiyyətlərinin məhdudlaşdırılmalı olduğunu və bu səlahiyyətlərin ABŞ Konqresinə qaytarılmasına ehtiyac olduğunu dediklərini eşitməyə başlayırıq.Lakin biz hələ də bu az sayda senatorun onun səlahiyyətlərini gerçəkdən məhdudlaşdıra bilməsindən çox uzağıq. Düşünürəm ki, ABŞ iqtisadiyyatının həqiqətən də böyük ziyana uğradığı aydınlaşdıqda, Trampın tarif siyasətinin və qlobal ticarət müharibəsinin çılğınlığından geri çəkiləcəyini görəcəyik və biz bunu artıq ABŞ fond bazarlarında azalma ilə müşahidə edirik. Və düşünürəm ki, biz getdikcə daha çox Amerika şirkətlərinin investisiya qərarlarını və inkişaf planlarını təxirə salacaqlarını söyləyəcəklərini görəcəyik ki, bu da iqtisadiyyatda ləngiməyə gətirib çıxaracaq,” - Brayza izah edib.
Onun sözlərinə görə, ticarət müharibəsinin nəticələri aydınlaşdıqdan sonra Ağ Ev öz siyasətini dəyişəcək. Amma hətta siyasət dəyişikliyi də Donald Tramp administrasiyasının siyasəti nəticəsində yaranacaq böyük itkilərin qarşısını ala bilməz.
"Bu, staqflyasiyaya gətirib çıxaracaq - 1970-ci illərdə ABŞ-da olduğu kimi, aşağı artımla yüksək inflyasiya. Yaponiya bunu 1990-cı illərdə yaşadı. Görünür, ABŞ iqtisadiyyatı da eyni istiqamətdə gedir. Və biz bu iqtisadi fəlakətə düşdükdən sonra düşünürəm ki, Trampın ticarət müharibəsindən geri çəkilməkdən başqa çarəsi qalmayacaq. Lakin bu, böyük iqtisadi zərər və ABŞ-ın hüquq sistemini sarsıtmaq üçün potensial cəhdlər bahasına olacaq”, - o, əlavə edib.
Brayza əmindir ki, Donald Tramp hələ də ABŞ qanunverici sistemini pozmağa çalışacaq.
“Nəhayət, Tramp artıq ona qarşı çıxan aparıcı Amerika hüquq firmalarına təzyiq göstərməyə başlayıb və bu çox təhlükəlidir.
Hər bir ölkədə olduğu kimi ABŞ-da da qanun müqəddəs olmalıdır. ABŞ-da hamı, hətta prezident də qanunlara tabe olmalıdır. Amma Tramp bu ənənəni aradan qaldırmağa çalışacaq”, - deyə keçmiş səfir yekunlaşdırıb.