Qarabağdakı separatçılar Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsinin (BQXK) avtomobilləri vasitəsilə yüklərin Ağdam-Xankəndi və Laçın-Xankəndi yollarından paralel şəkildə qəbul edilməsinə razılaşıb. Bu, Ağdam yolundan Rusiya yükünün keçməsindən sonra irəliyə doğru növbəti addım hesab edilə bilər. Lakin açıq qalan sual var:
- BQXK Laçın yolundan Ermənistandan gələn yükləri keçirəcək, bəs Ağdam-Xankəndi yolundan daşıyacağı yüklər Azərbaycan yükləri olacaqmı?
Rəsmi məlumatlarda bu məsələ qeyd olunmur, hərçənd, Rusiyadan gələn yüklər sülhməramlılar tərəfindən aparılıb və əgər BQXK da təkcə rusların yükünü daşıyacaqsa, o zaman, komitənin Ağdam-Xankəndi yolunda fəaliyyəti sual altına düşür. Bu baxımdan, beynəlxalq komitənin Ağdam-Xankəndi yolundan Azərbaycan yüklərini Xankəndinə aparacağı fikrini irəli sürmək, yaxud qarşıdakı günlərdə bunun baş verəcəyini demək mümkündür.
BQXK-nın hər iki yoldan yük daşınmasını həyata keçirməsinin əhəmiyyətli tərəfləri var:
Birincisi, Ağdam-Xankəndi marşrutundan təkcə Rusiyanın keçidi Qərb dairələrinə bu yolun legitimliyinə şübhə etmək imkanı verirdi, indi BQXK-nın prosesə qoşulması Bakının istədiyi marşrutun beynəlxalq müstəvidə qəbul edilməsi deməkdir;
İkincisi, BQXK Laçın yolundan daşımaları Azərbaycan qanunvericiliyi çərçivəsində həyata keçirəcək: sərhəd qaydalarına əməl ediləcək, gömrük rüsumu ödəniləcək, XİN-in açıqlamasında qaydalar yenidən vurğulanıb; bu, ilk növbədə Laçın yolu ilə bağlı iddiaları-planları sıradan çıxarır, eyni zamanda, növbəti mərhələdə Ağdam-Xankəndi yolunun daşımalarda daha səmərəli olacağı reallığı yaranacaq və əsas marşrut bu yol olacaq;
Üçüncüsü, BQXK-nın Xankəndinə Ağdamdan daxil olması bu təşkilatın İrəvandakı ofisinin Azərbaycan ərazisinə müdaxiləsini aradan qalxması perspektivini də önə çıxarır: komitənin Xankəndindəki nümayəndəliyi hələ də Ermənistandakı ofisə tabedir və bu, həm beynəlxalq hüquqa, həm də Azərbaycan qanunlarına zidddir; gözləniləndir ki, komitənin Ağdam marşrutundan istifadəyə başlamasından sonra Xankəndində nümayəndəliyin fəaliyyətinin Bakıdakı ofis tərəfindən yönləndirilməsi aktuallaşacaq; bu, erməni əhalisinin reinteqrasiyası prosesinin tərkib hissəsi olmalıdır;
Separatçların geri çəkilməsi Bakını Xankəndi hədəfinə doğru daha da yaxınlaşdırır. Lakin bu geriçəkilmə separatçı qurumun ləğv edilməsi, erməni silahlı dəstələrin ərazimizdən çıxarılması və tərki-silah edilməsi gündəliyini dəyişdirmir.
Asif Nerimanli
Teref.az

ABŞ-a bağlı “eurasiareview” saytında gedən “Why The UN Has Got It Wrong On Genocide” (BMT niyə soyqırımla bağlı səhv edir) adlı məqalədə tanınmış siyasi təhlilçi Taras Kuzio maraqlı məqamlara toxunur.
O, Azərbaycanda və Ukraynada baş verən prosesləri müqayisə edir. Biz daha çox Azərbaycanla bağlı hissələrə xüsusi diqqət ayırdıq.
Taras Kuzio yazır ki, Ermənistanın “genosid” terminindən sui-istifadə etməsi istehza doğurur, çünki I Qarabağ müharibəsində erməni silahlıları çoxsaylı hərbi cinayətlər törədiblər, kütləvi şəkildə insan haqları pozuntularına yol veriblər. Bu, Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi yaranandan daha əvvəl baş verdiyinə görə bu hərbi cinayətlər BCM tərəfindən araşdırılmır. Erməni qüvvələri 750 mindən 1 milyona qədər azərbaycanlını Ermənistandan qovub və 30 ilə yaxın işğal altında saxladığı Azərbaycan ərazilərində etnik təmizləməyə məruz qoyub. 4 min Azərbaycan əsgəri və mülki vətəndaş itkin düşüb, ehtimal ki, I Qarabağ müharibəsi zamanı öldürülüb. Erməni işğalçı qüvvələri təhqiramiz şəkildə Azərbaycan ərazisinə yüz minlərlə mina qoyub, çoxsaylı mədəni, tarixi və dini tikililəri, qəbiristanlıqları dağıdıb. Azərbaycan və Ukrayna dünyada ən çox minalanan ölkələrdir.
Qarabağdakı kiçik erməni azlığı Qarabağ bölgəsinin Azərbaycanın suveren ərazisi olduğunu qəbul etməkdən imtina etdiyi üçün təzyiqlərə məruz qalıb. Qarabağdakı 50 min erməni İrəvanın Azərbaycanla sülh müqaviləsi imzalamasına razılıq verməkdən imtina edərək 3 milyon ermənini və 10 milyon azərbaycanlını girov saxlayır.
Qarabağ erməniləri 2020-ci ilin noyabrında II Qarabağ müharibəsinin sonunda imzalanmış atəşkəs sazişini yerinə yetirməkdən imtina edirlər. Atəşkəs sazişində açıq-aydın göstərilib ki, Ermənistan silahlı qüvvələri Rusiya sülhməramlılarının yerləşdirilməsi ilə eyni vaxtda nizami və yarımhərbi birləşmələr Azərbaycanın Qarabağ bölgəsini tərk etməlidir. Bu, heç vaxt baş vermədi və İrəvan qeyri-qanuni yollarla və Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin gizli dəstəyi ilə Qarabağa hərbi texnika və yeni qüvvələr göndərməkdə davam etdi.
Nikol Paşinyan 5 ildir ki, Ermənistanın baş naziridir və buna görə də Ermənistanın Qarabağda qeyri-qanuni hərbiləşdirilmiş qüvvələri saxlamaqla atəşkəs razılaşmasının yerinə yetirməməsinə görə birbaşa məsuliyyət daşıyır. Qarabağda qeyri-qanuni hərbiləşdirilmiş qüvvələri silah-sursatla təmin etdiyinə görə Paşinyanı sülh müqaviləsinə sadiq qaldığını iddia etmək olmaz.
Taras Kuzio Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin keçmiş prokuroru Luis Moreno Ocampo-nun 7 avqust tarixli “soyqırım iddiaları”ına da toxunur. “Temple Garden Chambers” hüquq firmasının nümayəndəsi Rodney Dixonun irəli sürülən bu ittihamların əsassız olduğunu faktlarla sübut edən fikirlərinə istinad edir. Luis Moreno Okamponu məqsədli şəkildə faktları təhrif etməkdə suçlayır.
Müəllif məqalənin sonunda vurğulayır ki, BMT Qarabağ ermənilərinə qarşı genosid olduğunu iddia etməklə səhvə yol verir və ukraynalılara qarşı soyqırım olduğunu inkar etdiyinə görə də onu haqlı saymaq olmaz. Bu kimi yanaşmalar BMT-ni peşəkar və hörmətli beynəlxalq təşkilat kimi nüfuzdan salır.
Elbəyi Həsənli, Sürix
Teref.az

Neftçilərin Hüquqlarını Müdafiə Təşkilatı kimi biz də əmək hüquqları ilə bərabər, istehlakçı hüquqlarının qorunmasını təbliğ edir və bu sahədə hüquqi yardım da göstərməyə çalışırıq. Lakin, real vəziyyət elədir ki, bir çox hallarda bu kimi halların qarşısının almaq da mümkün olmur. Səbəbləri isə çox sadədir:
Su, qaz, elektrik, rabitə, kanalizasiya və sair istehlakçı müəssisələrin əksəriyyəti - dövlət müəssisələridir və bu müəssisələrdə vəzifə tutanlar bir çox hallarda bu imtiyazdan sui istifadə edir və ya düzgün istifadə etmirlər.
Bu xidmətlərdə çalışan, məsuliyyət daşıyan məsul vəzifəli şəxslər istehlakçılar qarşısında hər hansı bir: maddi, mənəvi, inzibati və ya cinayət məsuliyyəti daşımırlar.
İstehsalçı müəssisələr - istədikləri vaxt və istədikləri məbləğdə istehlakçıya borc yaza bilir, əksər hallarda isə qanunsuz, şişirdilmiş və ya böyük məbləğlərdə. İstədikləri vaxt istehlakçılara göstərilən xidmətləri dayandıra və onları çətin vəziyyətə qoya bilirlər.
Əlbəttə, qanunsuz borc yazılan istehlakçılar buna görə olduqca çətin vəziyyətı düşürlər, kommunal xidmətlər olmadan da yaşamaq çətin olur. İstehlakçı, ya bu borcu ödəməli ya da məhkəməyə müraciət etməlidirlər. Lakin, nəzərə almaq lazımdır ki, hər bir şəxsin də qanunsuz yazılan borcları ödəmək imkanı olmur və ya öz hüququnu müdafiə etmək üçün məhkəməyə müraciət etməyə vaxtı və ya maddi imkanı.
Məhkəməyə müraciət etdikdə isə, məhkəmə qərarı ilə yalnız onların borcu silinir. Əslində isə əgər istehlakçılara bu qədər borc yazılırsa və sübut olunmursa, vətəndaş əziyyət çəkib vəkil tutursa, sənədlər hazırlayırsa, maddi ziyana düşürsə və 8- 12 ay məhkəmələrdə əsəbləri pozulursa və digər əziyyətlərə düçar olursa, bu yalnız onun borcunun silinməsi ilə məhdudlaşdırılmamalıdlr, işə baxan hakim həm də ona dəyən maddi və mənəvi ziyanın ödənilməsi barədə qərar qəbul etməli, həm də bunu yazan müəssisənin vəzifəli şəxs və şəxsləri barədə xüsusi qərardad qəbul edib, qanunla nəzərdə tutulan qaydada araşdırma üçün prokurorluq orqanlarına göndərməlidir.
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə də istehlakçıların qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş hüquqlarının müdafiəsiniməhkəmə həyata keçirir.
Eyni zamanda qanunvericiliyimiz nəzərdə tutur ki, İstehlakçının tələblərini yerinə yetirməklə yanaşı, məhkəmə həmçinin ona dəyən maddi mənəvi (qeyri-əmlak) zərərin də ödənilməsi barədə də qərar qəbul etməlidir.
Bu münasibətlərlə bağlı ən müsbət cəhət- istehlakçılar hüquqlarının pozulması barədə qaldırdıqları iddialara görə dövlət rüsumu verməkdən azad edilmədir.
Azər Quliyev.
Teref.az

Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan son iki gündə kiminlə mümkündürsə telefonla danışdıqdan sonra Türkiyə Cumhurbaşqanı Rəcəb Tayyib Ərdoğanla da telefonla danışıb. Erməni xəbər agentlikləri liderlərin Ermənistan-Türkiyə münasibətlərini və regional məsələləri müzakirə etdiklərini bildiriblər. Ərdoğanın Paşinyanı Azərbaycana qarşı təxribatlardan çəkinməyə çağırdığı aşkardır.
Türkiyə Cumhurbaşqanı bir neçə gün əvvəl hökumətin iclasından sonra xalqa müraciətində belə bir cümlə işlətmişdi: “Ermənistanın təxribat xarakterli hərəkətləri cənub regionlarımızın sabitliyi və təhlükəsizliyini ön plana çıxarır”. Ərdoğanın “Ermənistanın təxribat xarakterli hərəkətləri” dedikdə bu ölkənin Azərbaycana yönəlik təxribatlarının Türkiyənin cənub regionları üçün də təhlükəsizlik problemi yaratdığına işarə etmişdik.
Ərdoğan Paşinyana bunları anlatmağa çalışıb. Böyük ehtimalla Paşinyana o da izah edilib ki, Ermənistan təxribatçı siyasətindən əl çəkməzsə İrəvan-Ankara dialoqunda irəliləyiş olmayacaq. Maraqlıdır Nikol Paşinyan liderlərə dediyi eyni “Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevlə görüşməyə hazıram” cümləsini Ərdoğanla telefon danışığında da səsləndiribmi? Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin danışıqlar aparmaq üçün ən uğurlu məkan hələ istifadə edilməyən İstanbul və ya Tiflisdir.
Elxan Şahinoğlu
Teref.az