Ardını oxu...
Orta ümumtəhsil məktəblərində çalışan müəllimlərin attestasiyadan keçirilməsi sonuncu dəfə 1994-cü ildə tətbiq edilib. Həmin vaxtdan indiyədək təhsil sistemində çalışanların biliklərinin yoxlanılması üçün heç bir addım atılmayıb.

Bu fikirləri təhsil eksperti Kamran Əsədov müəllimlərin sertifikasiyasının nəticələrindən danışarkən deyib.

Onun sözlərinə görə, yalnız 2014-cü ildə müəllimlərin diaqnostik qiymətləndirilməsi imtahanları keçirilməyə başlandı:

"2017-ci ilə qədər davam edən prosesdə 142 mindən çox müəllim iştirak etdi. Onların 45 faizə qədərinin nəticəsi qənaətbəxş deyildi. Ona görə də yeni bir yoxlama mexanizminə keçmək lazım idi. Artıq iki ildir tətbiq edilən sertifkasiya attestasiyanın adının dəyişdirilmiş formasıdır. Sertifikasiyanın mahiyyəti müəllimlərin peşəkarlıq səviyyəsi və peşə yararlılığını ölçmək prosedurudur. Həm cəmiyyət, həm təhsil mütəxəssisləri, eləcə də Elm və Təhsil Nazirliyi Azərbaycan təhsilində müəllim peşəkarlığının lazımi səviyyədə olmadığını bilir. Fikrimcə, bu proses ən yaxşı təhsilverənlərin müəyyənləşdirilməsinə, tədrisin keyfiyyətinin qaldırılması üçün minimal səviyyədə standartın tətbiq edilməsinə imkan verəcək. Sertifikasiyanın 60 yaşdan yuxarı olanlar üçün könüllü olması planlaşdırılır, amma onlar 65 yaşdan sonra işə davam etmək istəyirlərsə, mütləq bu prosesə qoşulmalıdırlar".

K.Əsədov bildirib ki, sertifikasiya ilə attestasiyanın oxşarlığı olsa da, müəyyən fərqləri də var:

"Belə ki, birincisi sertifikasiya tam şəkildə attestasiya deyil. Sertifikasiya alan müəllimə onun bilik və bacarığına müvafiq olaraq, differensial əməkhaqqı da tətbiq edilir. Hazırda ölkədə müəllimlərə əməkhaqqı yalnız onların təhsil səviyyəsinə və stajına uyğun verilir. Amma differensial əməkhaqqı tətbiq olunandan sonra müəllimə təhsilinə və stajına görə deyil, onun bilik və bacarığına, yəni sertifikasiya imtahanında göstərdiyi qabiliyyətə uyğun əməkhaqqı verilir. Bu da çox ədalətlidir. Diaqnostik qiymətləndirmədə müəllimin ixtisas və metodiki bilikləri nəzərə alınır, amma onun peşəkarlığı ilə bağlı bütün cəhətlər nəzərə alınmır. Çünki diaqnostik qiymətləndirmənin özünün xidmət etdiyi konkret istiqaməti var. Amma sertifikasiyanın daha geniş formatda tətbiqi çox yaxşıdır".

Təhsil eksperti bildirib ki, attestasiyanın yerinə tətbiq edilən sertifikasiya zamanı müəllim yalnız test imtahanı vermir, həm də müsahibə mərhələsindən keçir:

"Yəni müəllimlərin bilik və bacarıqlardan başqa, pedaqoji bacarıqlarının da yoxlanılmasına imkan verir. İndiyədək keçirilən sertifikatlaşdırmanın nəticələrinin təhlilinə əsasən, Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsi, Abşeron-Xızı, Quba-Xaçmaz və Gəncə-Daşkəsən regional təhsil idarələrinə tabe olan, həmçinin Elm və Təhsil Nazirliyinin birbaşa tabeliyindəki ümumi təhsil müəssisələrində çalışan 11 min 211 ibtidai sinif müəllimi iştirak edib. Onlardan 8 843-ü keçid balını toplayıb. Müsahibə mərhələsində 8 784 nəfər təhsilverən iştirak edib və onlardan 8751-i uğur qazanaraq sertifikatlaşdırmadan keçmiş hesab olunub. Prosesi uğurla tamamlayaraq 51-60 bal toplamış üç mindən çox müəllimin vəzifə maaşına 35, 30-50 bal toplamış beş mindən çox müəllimin vəzifə maaşına isə 10 faiz əlavə edilib. 2022-ci ildən sertifikasiyadan keçməyən müəllimlərə 2023-cü ildə yenidən şans verilib və yekunda təkrar sertifikatlaşdırmadan 743 nəfər keçməyib. Bu nəticələri təhlil edəndə görürük ki, sertifikasiyadan keçməyən 500-ə qədər müəllimə bərabərlik prinsipi pozularaq yanaşılıb. Belə ki, 443 ümumi təhsil müəssisəsi üzrə təkrar sertifikatlaşdırmadan keçməyən 743 müəllimdən yalnız 264 nəfərinin tam sinif apardığını, qalanlarına isə yığma dərslərin verildiyini nəzərə alsaq, bu müəllimlərin uzun müddət ixtisası üzrə dərs aparmadığını görürük. İxtisası ibtidai sinif müəllimi olsa da, bu insanlar uzun müddət öz ixtisasları üzrə işləməyiblər, onlara ixtisasları üzrə dərs verilməyib. Təhlil nəticəsində bu müəssisələrdə ibtidai sinif müəllimlərinin orta dərs yükünün 19 saatdan 22,5 saata yüksəldiyi müəyyən edilib. Şübhəsiz, bu da həm pedaqoji kadr sıxlığı ilə bağlı gərginliyin aradan qaldırılmasına, həm də dərs yükünün artması ilə əlaqədar müəllimlərin rifahının yaxşılaşdırılmasına xidmət edib".

K.Əsədov vurğulayıb ki, indiyədək keçirilən sertifikasiya imtahanlarında bəzi xoşagəlməz hallar yaşanıb:

"Bu hallara müəllimlər özləri yol verirlər. Birincisi, müəllimlər imtahana gələrkən şəxsiyyətlərini təsdiq edən sənədləri gətirmirlər. İkincisi, müəllim olmalarına baxmayaraq, imtahana əlavə köməkçi vasitələr, "şparqalka", konspektlər keçirməyə, ətrafdan kömək almağa, köçürməyə cəhd edirlər. Ən təəsüfləndirici hal isə onların göstərdikləri imtahan nəticələri ilə bağlıdır. Müəllimlər arasında, əsas da ibtidai sinif müəllimləri arasında 4, 5, 6 bal toplayanlar var. Bir məqamı da qeyd edim ki, test mərhələsindən sonra Nazirlər Kabinetinin 2020-ci aprel 155 nömrəli qərarına əsasən, müəllimlərin beş istiqamət üzrə müsahibə mərhələsində bilikləri yoxlanılacaq. Bunlar pedaqoji təhsilin təşkili, tədrisin həyata keçirilməsi, ünsiyyət, qiymətləndirmə və təqdimetmə kimi fəaliyyət növləridir. Burada müəllimin kommunikativ bilikləri də nəzərə alınacaq".

Mütəxəssis söyləyib ki, istənilən halda sertifikasiya hansısa bir müsabiqə deyil, bu imtahan hazırda müəllimlərin peşəkarlıq səviyyəsini yoxlayır:

"Təhsilverənlərin böyük bir hissəsi hazırlıqlardadır. Bu, qəbuledilməz haldır. Reallıq ondan ibarətdir ki, indiyə qədər müəllimlərin hazırlığı minimum tələblərə cavab verməyib. Amma bundan kədərlənmək də lazım deyil. Reallıq ondan ibarətdir ki, müəllimlər hazırlıqlara, kurslara gedib, nə isə öyrənirlər və öyrəndiklərini sonradan tədrisə tətbiq edəcəklər. Bu da müəllim peşəkarlığının artmasına gətirib çıxaracaq. Növbəti illərdə həmin bu vəziyyətin müsbət nəticələrini görə biləcəyik. Müəllim hər gün mütaliə edib işinə yaradıcı yanaşmalıdır. Artıq müəllimlər sertifikasiya imtahanı ilə bağlı olduqca məlumatlıdırlar, ona görə də bu il böyük çətinlik yaşayacaqlarını düşünmürəm. Sadəcə olaraq xarici dil müəllimlərinin sertifikasiya imtahanına ciddi yanaşmalıyıq. Çünki bu sahədə müəyyən boşluqlar olduğunu görə bilirik".
 
Ardını oxu...
"Yalnız işğalçılar, qullar və axmaqlar milli dildə ünsiyyət qurmazlar"

Vladimir Putin ötən gün xarici media agentlikləri rəhbərləri ilə görüşündə Azərbaycanda 300-dən çox rus məktəbinin olmasından məmnunluğunu ərz edib və ölkəmizdə rus dilinin tədrisinin Rusiya üçün çox vacib olduğunu gizlətməyib: “Bu, nə deməkdir? Bu, o deməkdir ki, Azərbaycan rəhbərliyi rus dilinin Azərbaycan vətəndaşlarına lazım olacağından çıxış edir. Nə üçün? İkitərəfli əlaqələri inkişaf etdirmək üçün...”

Təbii ki, Azərbaycan rus dili və rus məktəbləri məsələsində olduqca praqmatik və doğru siyasət yürüdür. Çünki rus dili və rus məktəbləri amili hələ ki, xüsusilə də Putin Rusiyasının hazırkı şizofrenik imperiyaçılıq ambisiyalarına xidmət edən xarici siyasəti fonunda önəmli rola malikdir.

Lakin şəxsən Putinin dilindən ikitərəfli münasibətlərdə rus dili və rus məktəblərinin əhəmiyyətinin bu dərəcədə şişirdilməsi təhlükəli tendensiya təsiri bağışlayır. “Rus dili Azərbaycan vətəndaşlarına lazım olacaq” ifadəsinin altında hansı mənaların gizləndiyini anlamaq çətin deyil. Çünki burada söhbət yalnız Rusiyada yaşayan və işləyən azərbaycanlıların rus dili tələbatı nəzərdə tutulmur. Açıq-aşkar Rusiyanın siyasi, iqtisadi, hərbi və s. təsirlərinin bu torpaqlarda hələ uzun illər boyu qalacağına işarə edilir. Rusiya isə bu təsirlərin, xalqların Rusiyadan uzaqlaşmaq istəyinin sonda nəylə nəticələndiyini Ukrayna nümunəsində açıq-aşkar büruzə verdi...

Digər yandan, Putinin dediyi kimi, əgər doğrudan da “ikitərəfli əlaqələrin inkişafı üçün” azərbaycanlıların mütləq rus dilini bilməsi, rus məktəblərində oxuması şərtdirsə, həmin məntiqlə Ruysiyada da Azərbaycanla münasibətləri inkişaf etdirmək üçün ruslar Azərbaycan məktəblərində oxumalı və Azərbaycan dilini bilməlidirlər...

Keçmiş SSRİ məkanında Azərbaycan yeganə ölkədir ki, ərazisində on illər boyu Rusiyanın bəslədiyi separatçı qüvvənin və ərazinin mövcudluğuna rəğmən Rusiya ilə mükəmməl münasibətlər qurmağa, daha sonra isə həm separatizmin kökünü kəsməyə, həm də Rusiya silahlı birləşməsinin ölkə ərazisini tərk etməsinə nail olub. Bu gün də rəsmi Bakı xüsusilə Rusiyaya münasibətdə davam etdirdiyi olduqca bacarıqlı xarici siyasəti sayəsində Kremlin hazırkı aqressiv, işğalçı və təhlükəli xarici siyasətinin Azərbaycana təsirini neytrallaşdıra bilib.

Lakin Kreml nəinki öz təbliğatçıları, hətta şəxsən Putin səviyyəsində öz davranışları və açıqlamaları ilə qətiyyən imperiyaçılıq maraqlarından vaz keçmədiyini və ətraf ölkələri öz iradəsinə tabe etdirmək siyasətini davam edəcəyini nümayiş etdirir. Məhz buna görə Kreml Azərbaycan da daxil olnmaqla, bütün MDB məkanı ilə sözün həm hərfi, həm də məcazi mənasında “RUS DİLİNDƏ” danışmağa çalışır. Lakin “rus dünyası”nın əsas parçası və ətraf ölkələrə qarşı əvvəlcə “yumşaq güc”, son zamanlar isə həm də qaba və hərbi gücün simvolu, nəhayət, işğal üçün bəhanə kimi istifadə olunan bu dil getdikcə sivil dünyada daha çox ikrah hissi ilə qarşılanır.

Bu gün Rusiya, Belarus və hələ ki, bir neçə Orta Asiya ölkəsi istisna olmaqla, bütün dünyada rus dilinə avtoritarizm, geridəqalmışlıq, işğalçılıq, imperiyaçılıq, özbaşınalıq və s. dili kimi baxırlar. Ona görə də rus dilndə təhsil alan azərbaycanlı bu dildən sözügedən ölkələrdən başqa heç yerdə istifadə edə bilməyəcək. Hətta xaricdəki ruslar da öz dillərində danışmamağa, rus olduqlarını gizlətməyə çaslışırlar. Bu dildə yazıb-yaratmış böyük mütəfəkkirləri olan Rusiyanın özünə qətiyyən başucalığı gətirməyən bu eybəcər mənzərənin fonunda, onun yaranmasının əsas baiskarlarından olan Putinin Azərbaycanda rus dilinin öyrənilməsinin əhəmiyyətindən danışması tragikomik təsir bağışlayır.

Lakin bu gün dünyada dağılmayan azsaylı imperiyalardan biri olan Rusiyanın da bir gün digərləri ilə eyni aqibəti yaşayacağı qaçılmazdır. Bu, tarixi zərurətdir və biz məhz həmin günə hazır olmalıyıq. O zaman rus dili də imperiyaçılıq, işğalçılıq simvolundan çıxacaq və adi ünsiyyət vasitəsinə çevriləcək. Ümid edək ki, artıq heç olmasa həmin gün bir çox azərbaycanlılar uşaqlarını rus məktəblərində oxutmaq üçün yaxalarını cırmayacaq, növbələrə durmayacaqlar...

“Rus dünyası”nın simvollarından birinə çevrilmiş “Rusiya - rus dili bitən yerdə bitir” ifadəsi Azərbaycana da aiddir. Bizdəki rus dili və “rus dünyası aşiqləri” də anlamalıdırlar ki, Azərbaycan da Azərbaycan dili bitən yerdə bitir. Rus dili də daxil olmaqla, digər dilləri bilməkdə heç bir qəbahət yoxdur və hətta bu, bəzi hallarda vacibdir. Lakin ilk növbədə öz dövlət dilimiz, milli dilimiz hər dildən başda, ucada durmalıdır. Karl Marksın məşhur ifadəsində deyildiyi kimi: “Yalnız işğalçılar, qullar və axmaqlar milli dildə ünsiyyət qurmazlar".

Cəlal Məmmədov

“AzPolitika.info”
 
Ardını oxu...
Daşkəsən rayonunun Bayan kəndində yaşayan İmamverdiyev Məzahir İsmayıl oğlu tərəfindən “Hürriyyət” qəzetinin redaksiyasına şikayət məktubu daxil olub. Saytımız vasitəsilə Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevə, Kənd Təsərrüfat naziri Məcnun Məmmədova və Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Aqrar Xidmətlər Agentliyinin sədri Sərdar Hacıyevə müraciət edən şikayətçinin məktubunu olduğu kimi dərc edirik:

“Mən, 1999-ci il tarixdən Daşkəsən rayon Heyvan Sağlamlığı və Baytarlıq Xidmətləri İdarəsində sürücü işləmişəm. İşlədiyim müddətdə üzərimə qoyulan vəzifələri vicdanla və qanuna uyğun şəkildə həyata keçirmişəm. Rəhbərlərin öz səlahiyyəti hüququnda verdikləri göstərişləri hər zaman yerinə yetirmişəm. Yəni müəyyən edilmiş qulluq reqlamentinə riayət edir, idarə əməkdaşlarının işlərini çətinləşdirən, yaxud idarənin nüfuzunu aşağı sala biləcək hərəkətlərə yol vermirdim. Lazım gəldikdə rəhbərin göstərişi ilə əlavə iş görürdüm və etik davranış qaydalarına əməl edirdim.

2020-ci ildə Daşkəsən rayon Heyvan Sağlamlığı və Baytarlıq Xidmətləri İdarəsinin rəisi Naibə Paşayeva məni səbəbsiz yerə işdən azad etdi. Mən bununla bağlı Daşkəsən Rayon Məhkəməsinə müraciət etdim və məhkəmə məni işə bərpa etdi. Bundan sonra 2021-ci ildə yeni təyin olunmuş Daşkəsən rayon Heyvan Sağlamlığı və Baytarlıq Xidmətləri İdarəsinin rəisi Arzu Rüstəmov keçmiş rəis Naibə Paşayeva, Azər Tağıyev və onun anası Kifayət Bağırovanın məsləhətləri ilə məni yenidən səbəbsiz yerə işdən azad etdi. Mən də bununla bağlı Bakı şəhəri Nərimanov Rayon Məhkəməsinə müraciət etdim və məhkəmə məni yenidən işə bərpa etdi.

Lakin bu qərarla razılaşmayan rəhbərlik Apellyasiya Məhkəməsinə şikayət verdilər. Bakı Apellyasiya Məhkəməsi Nərimanov Rayon Məhkəməsinin çıxardığı qətnaməni qüvvədə saxladı. Bundan sonra mənə Azərbaycan Respublikası Kənd Təsarufatı Nazirliyi yanında Aqrar Xidmətlər Agentliyindən zəng eildərək, 28 noyabr 2022-ci il tarixdən Daşkəsən rayon Heyvan Sağlamlığı və Baytarlıq Xidmətləri idarəsində işimə davam etməli olduğum bildirildi. Mən işimə qayıdaraq, eyni qaydada fəaliyyətimi davam etdirməyə başladım.

İdarənin rəisi Arzu Rüstəmov mənə qarşı əsəbi, qərəzli, kobud və qəzəbli davranırdı. Hətta mənim ünvanıma nalayiq ifadələr belə, işlədirdi. İşimə xatir dediklərini “eşitmirdim”.

Qeyd edim ki, 16-AA-032 dövlət qeydiyyat nişanlı UAZ markalı və 99-J0-862 dövlət qeydiyyat nişanlı “Qazel” markalı avtomobillər mənim üzərimdədir. Lakin həmin avtomobilləri mən istifadə etmirəm. Azər Tağıyev adlı işçi idarə edir. Yanacaq kartını isə kimin istifadə etdiyi məlum deyildir.

Bu hərəkətlər azmış kimi, 02 may 2024-ci il tarixdən işçilərin davamiyyət jurnalına imza etməyimə rəis Arzu Rüstəmov qadağa qoymuşdur. Bu məsələ ilə bağlı Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Aqrar Xidmətlər Agentliyinin "1652" qısa nömrəsinə zəng edərək, məlumat vermişəm.

Dəfələrlə müraciət etsəm də Daşkəsən rayonunda şikayətimə baxan yoxdur. Ona görə ki, burada haqsızlıq baş alıb gedir, icra heç kəsin sözünü eşitmir. Ailə sahibiyəm, evdə uşaqların ehtiyaclarını ödəməliyəm, başqa gəlir yerim yoxdur.

Odur ki, bir daha yuxarıda göstərilənləri nəzərə alaraq, mənim barəmdə yol verilmiş qeyri-qanuni hərəkətlərdə təqsirli bilinən şəxslərin hərəkətlərinə hüquqi qiymət verilməsini və mənə qarşı işdə yaradılan suni maneələrə son qoyulması barədə tədbirlər görməynizi Sizdən çox xahiş edirəm. Əvvəlcədən Sizə böyük minnətdarlığımı bildirirəm”.

 
Ardını oxu...
Məlum olub ki, Mərkəzi Bank üçün yeni binanın tikinti “rasxod"u artıb və 770 milyon manata çatıb. Bu "rasxod" növbəti devalvasiyaya başa gəlsə təəccüblənməyin.
Gəlin statistikaya nəzər salaq, görək Mərkəzi Bankın qazancı nə qədərdir ki, 770 milyonluq binaya yerləşsin:
TEREF yazır ki, bunu müstəqil araşdırmaçı jurnalist Cavanşir Həsənli yazır. Daha sonra Cavanşir Həsənli faktlara müraciət edərək yazır:
2015-ci ili Mərkəzi Bank ilin əvvəlində elan edilmiş 1-ci devalvasiya ilə əlaqədar 5 mlrd. 531,12 mln. manatlıq xalis mənfəətlə başa vurur. Devalvasiyadan Mərkəzi Bank qazanır, xalq itirir.
2016-cı ildə Mərkəzi Bank əvvəlki ilin dekabrın 21-də həyata keçirilən ikinci devalvasiya ilə əlaqədar 3 milyard 513 milyon 453 min manat mənfəət götürür.
2017-ci ili Mərkəzi Bank 3 milyard 513 milyon manat “mənfəətlə” başa vurur. Neft Fondundan 3 milyard 949 milyon manatlıq transferlər hesaba alınmasa 436 milyon manat (!) zərər.
2018-ci ili devalvasiya və Neft Fondundan köçürmə olmadığı üçün Mərkəzi Bank 60 milyon 316 min manat zərərlə başa vurur.
2019-cu ildə nəhayət Mərkəzi Bank 69,2 milyon manat mənfəət əldə edir.
2020-ci ili də Mərkəzi Bank daha 52 milyon 485 min manat xalis mənfəətlə yekunlaşdırır.
2021-ci ildə Mərkəzi Bank əvvəlki iki ilin qazancını da batırıb ili 162,746 milyon zərərlə başa vurur.
2022-ci ildən də Mərkəzi Bank 63,955 milyon manat xalis zərərlə çıxır.
2023-cü il Mərkəzi Bank 349,113 milyon mənfəət əldə edir.
İndi sual olunur, 770 milyonluq bina Mərkəzi Bankın hansı gününə yaraşır. Hökumətin ştatlı iqtisadçıları yeni dövrün yeni tələbləri barədə moizə oxumasınlar, dünyanın valyuta və qızıl anbarı kimi tanınan İsveçrə Mərkəzi Bankının binasına da baxın.
Ardını oxu...
P.S. Populist hesablama kimi çıxmasın, bu pulla Azərbaycanda yeni doğulmuş uşaqdan tutmuş 14 yaşa kimi uşaqların (2 milyon 260 min nəfər) hər birinə 3 ay ərzində hər ay 110 manat uşaqpulu vermək olardı.
Cavanşir Həsənli
TEREF
 
Ardını oxu...
Meksikada keçirilən prezident seçkilərində Hakim Milli Yenidənqurma Hərəkatının lideri 61 yaşlı Klaudiya Şeynbaumun qələbə çalması bu ölkənin 200 illik müstəqilliyi dövründə bir ilkdir. O ali dövlət postuna seçilən ilk qadındır. Ətraf mühit və energetika üzrə alim olan Klaudiya Şeynbaum bu ali vəzifəyə addım-addım gəlib. 2000-2006-cı illərdə paytaxt Mexiko şəhərinin meri olan Klaudiya Şeynbaum sonrakı illərdə 2018-2023-cü illərdə paytaxt hökumətinə rəhbərlik edib. İyunun 2-də meksikalılar prezidentlə yanaşı Konqresin aşağı palatasının 500 üzvünə və 128 senatora da səs veriblər.

Qadın prezidentin işi çətindir. Meksikada dəyişən prezidentlər illər boyu ölkədəki narkotik satışına nəzarət edən və insan oğurluğu ilə məşğul olan cinayətkar şəbəkələrlə mübarizə aparıb, müsbət nəticələr olsa da, cinayətkar şəbəkə üzərində tam qələbə əldə edilməyib. Hər il minlərlə meksikakı cinayətkar şəbəklərinin qurbanı olur. Elə seçki günü də onlarla meksikalı atışmaların qurbanı olub. Klaudiya Şeynbaum insanların sosial problemlərinin həlli üzərindən cinayətkar şəbəkələr üzərində qələbəyə ümid edir. Həqiqətən insanları narkotik kartelləri ilə sövdələşməyə məcbur edən səbəb bölgələrdə sosial problemlərin varlığıdır. Yeni prezident miqrasiya problemləri ilə də məşğul olmaq məcburiyyətindədir. Amerika Birləşmiş Ştatlarına qanunsuz keçməyə çalışanların mütləq əksəriyyəti bunu Meksika ərazisindən reallaşdırmağa çalışır. ABŞ qanunsuz miqrantları qəbul etmədiyinə görə müxtəlif ölkələrin vətəndaşları Meksikada ilişib qalırlar.

Meksikanın iqtisadi potensilalı bu ölkənin problemlərini həll etməyə yardımçı ola bilər. Əvvələr böyük şirkətlər ucuz işiçi qüvvəsinə görə müəssisələrini Çində açırdılar. Hazırda Meksika cazibə mərkəzinə çevrilib. ABŞ-dakı şirkətlər Çin əvəzinə Meksikanı seçirlər. Çinin özü də Meksikaya yatırımlarını artırıb. Meksikada yeni müəssisələr və nəqliyyat şəbəkələri açılır. İqtisadi ekspertlərin rəyinə görə, Meksika 2050-ci il üçün dünyanın yeddi ən inkişaf etmiş dövlətindən biri olacaq.

Elxan Şahinoğlu - Dia-az.İnfo
Ardını oxu...
Bir qrup millət müdriki ortaya çıxıb yazdıqlarımızda hər dəfə bir qüsur axtarmağa çalışır. Son müsahibəmdə söyləmişəm ki, millətimiz naminə dəyərli xidmətləri olmuş Zeynəlabdin Tağıyevin mürtəce bir axundun qəbrinin ayaq hissəsində dəfn olunması barədə vəsiyyətini fəxarət menyunuzdan çıxarmanız lazım. Adam desəydi ki, Həsən bəy Zərdabinin və ya Mirzə Fətəlinin ayaqları altında basdırın, bunun dəyəri daha fərqli olmazdımı? Bu müdriklərimiz oturub mənə cahilliyin, dinçi geriçiliyin lideri olmuş Abu Turabın böyük fəzilət sahibi olmasından bəhs edən mənbəyi məchul nağıllardan danışırlar. Mən isə onlara Əhməd Ağaoğlunun xatirələrindən bir epizodu oxumağa dəvət edirəm. Bu mənbədən sonra buyurub birər-birər hərəniz bir axundun, bir mollanın ayaqları altında, bir ziyarətgahın küncündə dəfn olunmanızı vəsiyyət edərsiniz! 21-ci əsrin savadlı cahilləri!

Böyük mütəfəkkirimiz Əhməd Ağaoğlunun "Xatirələri"ndən:

"Bakının baş axundu Hacı Mirzə Əbu Turab da orada idi. 70 yaşlı bu ixtiyar Bakının ən öndə gələni, ən nüfuzlu axundu idi. Özünə inanmış elə müridləri vardı ki, bir işarəsi ilə tərəddüdsüz adam öldürərdilər və bu hərəkətləri ilə cənnətin tam ortasında ən gözəl bir köşklə ən nəfis huri və qılmanlara sahib olacaqlarına dərindən inanırdılar. Buna görə də axunda qarşı söz söylənməz, hər nə desə, "bəli, cənab ağa, buyruğunuzdur" deyilərdi.

Cövdət proqramı oxumağa başladı. Dərslər, dərslərin saatları bir-bir zikr edildi: hesab, tarix, coğrafiya, kimya, fizika...

Axund yatırdı, nəhayət, Cövdət oxudu: Türk səhv və nəhvi!

Axund gözlərini açdı və üzərindəki əbanı geri ataraq:

- Nəmənə?

- Türk səhv və nəhvi!

Xeyr! Belə bir şey yoxdur. Ərəbcədən başqa heç bir dilin sərf və nəhvi yoxdur. Türkcə nəmənədir ki, sərf və nəhvi olsun? Xeyr!

Zavallı Cövdət qələm əlində dayandı və ətrafa baxdı. Hər kəs başını aşağı salmış, kimsədə nəfəs almaq qüdrəti qalmamışdı. Axundun müridləri isə qəzəbli-qəzəbli ətrafa baxırdılar. Bir neçə dəqiqə bu öldürücü sükut içində keçdi. Nəhayət, mən dözə bilmədim və büzülə-büzülə, kiçilə-kiçilə (Ah bu büzülmələr, bu küçülmələr!): "Cənab Axund! Hər dilin özünə görə bir sərf və nəhvi vardır", - dedim və misal kimi öz adımı götürərək, - Əhməd, Əhməddən, Əhmədə...", - deyə tərif etməyə başladım.

Axund qəzəbləndi:

- Sus! Cahil! Ərəbcədən başqa heç bir dilin sərf və nəhvi olmaz!

Müridlər gözlərini mənə doğru dikmişdilər. Fəqət mən dözə bilmədim:

-Cənab Axund, məsələn, rus dilinin sərf və nəhvi vardır. Rus məktəblərində tədris edilir.

Türk dilinin qrammatikası

Axund tamam hirsləndi və bir söyüş də söydü:

- Demək, sən bizi rus etmək istəyirsən! Kafir!"

Heyrət içində qaldım. Milli məktəblərin təsisi üçün milli bir darülmuallimin açmaq, İstanbuldan bunun üçün adamlar gətirtmək rus etmək üçün imiş!

Cavab vermək istədim. Fəqət müridlərdən biri ayağa qalxaraq belindəki tapançaya əl uzatdı və mənə xitabən: "Sus! Yoxsa, indicə leşin ortada qalar!” – deyə bağırdı.

Ətrafdan da mənə göz ağartdılar, susdum.

Cövdət proqramdan türkcə sərf və nəhvi çıxartdı və bu şəkildə 30 il əvvəl Bakıda türk dilinin sərf və nəhvi olmadığına qərar verildi!

Təbii ki, bu qərar uzun müddət yürümədi. Məktəb açıldı, Cövdət türkcə sərf və nəhv dərslərini də müntəzəm verdirdi". ("Əhməd Ağaoğlunun Peterburq və Paris xatirələri" s. 103 – 105 )

Fazil MUSTAFA,

millət vəkili
Ardını oxu...
Problem öz aktuallığını saxlasa da, rəsmilərin “tədbirləri” boş vədlərdən o yana keçmir
Bakı sürətlə genişlənməyə davam edir ki, bu da həm yeni problemlər yaradır, həm də köhnə problemləri dərinləşdirir. Bakıda ən aktual problemlərdən biri hələ də ictimai nəqliyyatda vəziyyətin acınacaqlı olmasıdır. Fəaliyyəti dayandırılmış Bakı Nəqliyyat Agentliyinin (BNA) səyləri sayəsində bu vəziyyət daha da pisləşdi. “Optimallaşdırma” adlı BNA təcrübəsi sərnişinlərə baha başa gəldi, nəticədə onlarla avtobus marşrutu bağlandı və ya azaldı. Bu səbəbdən sərnişinlər iki, bəzən də üç nəqliyyat vasitəsi ilə istədikləri yerə çatmalı olurlar. Bu da öz növbəsində avtobuslarda sərnişinlərin sayının artmasına, cibinizə zərər vurması bir yana qalsın, sıxlıq və basabasa səbəb olur.
Bakıda ictimai nəqliyyat sektoru tamamilə Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyinə (AYNA) veriləndən sonra vəziyyətin müsbətə doğru dəyişəcəyinə ümidlər az idi. Xüsusən də AYNA-nın İdarə Heyətinin sədri Anar Rzayevin yerli telekanalın efirində ölkənin ictimai nəqliyyat şəbəkəsində dəyişikliklərin olacağını açıqlamasından sonra.
“Bakının yeni marşrut şəbəkəsi artıq hazırdır. Marşrut xətlərinin sayını azaldıb, marşrutlarda avtobusların sayını artıracağıq. Dublikat (bir-birini təkrarlayan) xətlər dəyişəcək. Məqsəd vətəndaşları şəxsi nəqliyyatdan avtobuslara köçürmək və tıxacları azaltmaqdır. Bakının avtomobildən daha çox piyadalar üçün əlverişli şəhər olması üçün addımlar atılır”, - deyə o bildirmişdi.
Bu açıqlamalara baxmayaraq, AYNA BNA-dan ona miras qalmış və əksər hallarda bu strukturun səmərəsiz, bəzən də ziddiyyətli fəaliyyəti nəticəsində yaranmış bir çox problemləri hələ də həll etmək məcburiyyətindədir. BNA avtobus sürücülərinə sürücülük mədəniyyətini aşılaya bilməyib. Sərnişin avtobuslarının sürücülərinin necə yarışdığını, yollarda fövqəladə vəziyyətlər yaratdığını, siqaret çəkmələrinin, salonda yüksək səsli musiqinin, kobud rəftarın sərnişinləri də narahat etdiyini indi də görmək olar. Taksi sürücülərinin avtobus dayanacaqlarında, bəzən iki cərgədə saxlaması avtobus gözləyən sərnişinlər üçün narahatlıq yaradır. Yollarda əsas asayişi bərpa etmək nəqliyyat rəsmiləri üçün qeyri-mümkün bir missiya olaraq qalır.
Bundan əlavə, BNA nümayəndələri yüksək səslə və bütün televiziya ekranlarında avtobusların qapısı açıq sürülməsi kimi neqativ halla daim mübarizə apardıqlarını bəyan etsələr də, ötən günlərdə Bakının Sabunçu rayonunda baş verən faciəvi hadisə bu söhbətlərin heç bir faydası olmadığını açıq şəkildə göstərir.
Belə ki, Babək küçəsi, 157 ünvanında yerləşən dayanacaqda sərnişin, 1964-cü il təvəllüdlü Tamella Nadir qızı Cəfərova avtobusun açıq qapısından yıxılıb. Bu zaman avtobus hərəkətə keçərkən avtobusun qabaq təkəri qadını tapdalayıb və o, aldığı xəsarətlərdən yerindəcə keçinib. Yəni avtobus sürücüsünün qapıları bağlamaq üçün zəhmət belə, çəkmədən dayanacağı tərk etməsi qadının faciəli şəkildə ölümünə səbəb olub.
Azərbaycan mətbuatı avtobus sürücülərinin qapıları açıq sürməyə meylli olması barədə saysız-hesabsız yazıb. Amma BNA qapıları açıq avtobusların şəhərdə necə hərəkət etməsinə göz yumurdu. Məsələ Bakı avtobus sürücülərinin cəzalandırılması ilə bağlı boş vədlərdən o yana getməyib. Və hamımızın gördüyümüz kimi, nəqliyyat işçilərinin belə səhlənkarlığı bir qadının faciəli ölümünə səbəb olub.
Bu yerdə xatırlatmaq yerinə düşərdi ki, mart ayında mətbuatda Bakı Beynəlxalq Avtovağzal Kompleksindən Qobu kəndi istiqamətində hərəkət edən 567 saylı avtobusun, sərnişinlərin dəfələrlə xəbərdarlıq etməsinə baxmayaraq, yüksək sürətlə və qapıları açıq hərəkət etməsi barədə məlumatlar yayılmışdı.
Tezliklə Bakıya yay gələcək. Adətən ilin bu vaxtında soyutma sistemi ilə təchiz olunmayan Bakı avtobuslarının sürücüləri nəqliyyat rəsmilərinin “xəbərdarlıqları”na baxmayaraq, salonu havalandırmaq üçün qapıları açıq şəkildə getməyə üstünlük verirlər. Bu, o deməkdir ki, hər dəqiqə Bakı avtobuslarının sərnişinlərinin həyat və sağlamlığı üzərindən “Domokl qılıncı” asılacaq, xüsusən də pik saatlarda, salonların açıq qapıdan asılan adamlarla dolu olduğu vaxtlarda...
Müəllif: Asif Aydınlı
 
Ardını oxu...
"Rusiya Dövlət Dumasının deputatı, MDB işləri üzrə komitə sədrinin birinci müavini Konstantin Zatulin Moskvada keçirilən “Lazarev Klubu”nun 6-cı iclasında yenə Azərbaycan əleyhinə təxribatçı fikirlər səsləndirib".

Bunu politoloq Elxan Şahinoğlu bildirib.

"Ümumiyyətlə Rusiya ilə Ermənistanın birgə təsis etdikləri “Lazarev klubu” erməni separatizminə və Qarabağ klanına dəstək verən başlıca müzakirə platformasıdır" -deyə, ekspert əlavə edib.

Politoloqun sözlərinə görə, Zatulin deyib ki, guya Qarabağ ərazisində “erməni kilsələri” albanlaşdırılır.

"Həmin kilsələr elə əvvəldən də alban kilsələri idi. Zatulin “erməni kilsələrinin albanlaşdırılmasını” tarixi irsə “cinayət” kimi qiymətləndirib" - deyə, o, əlavə edib.

E.Şahinoğlu gesab edir ki, Zatulinin erməni kilsəsi haqqında danışması təsadüfi deyil:"Görünür, Zatulin erməni kilsəsinin “irsi” haqqında danışmaqla bu gün İrəvanda hakimiyyətlə kilsə arasındakı mübarizədə ikinciyə dəstəyinə işarə etmiş olur. Zatulin hiyləgər və təhlükəli siyasətçidir. “Rusiyanın Xankəndidə konsulluq xidmətinin açılması” təklifinin ideya müəllifinin də Zatulin olduğuna təəccüb etmərəmsadəcə mövzunu həmkarı Karasin vasitəsilə gündəmə gətirib ki, bu Azərbaycanda etiraz doğurmasın".
Ardını oxu...
Elə şeylər var ki, bəzən biz ciddiyə almırıq, bəsit hesab edirik. Cəmiyyətdə, hətta telekanallarda müzakirəsini görəndə, anlayırsan ki, görüləcək çox iş, deyiləcək çox şey var.
Qazaxın 4 kəndi Azərbaycanın nəzarətinə keçdi. Hər iki ölkənin Sərhəd qoşunları üz-üzə, göz-gözə xidmət aparacaq. Yəni, sərhədin mühafizəsini təşkil edəcəklər.
Sual yaranır bəs ordu nə olacaq? Hər kəsin anlayacağı dildə deyim. Ordu posta çıxmayacaq. Səngərdə xidmət aparmayacaq. Ordu dislokasiya yerində xidmət aparacaq. İldə iki dəfə müdafiə zolağına çıxacaq, həmin istiqamətdən təhlükə yaranarsa, müharibə olarsa necə davranacağının təlimlərini keçəcək. Ermənistan da eynən bunu edəcək. Hesab edək ki, sabah Ermənistanla sülh müqaviləsi imzalandı, bütün sərhəd boyu mühafizəni Sərhəd qoşunları götürdü. Onda ordu lazım olmayacaq?
Xidmət etdiyim hərbi hissənin iki müdafiə rayonunu əsgər olsam da bilirdim. Qarabağ müharibəsi olarsa Beyləqandan Laçın dəhlizinə qədər, Rusiya ilə müharibə olarsa SDK istiqaməti. Ölkələrlə dost münasibəti olsa belə, ordular xəritə üzərində həmişə ən pis varianta hazır olur, bir manqanın belə harda duracağı dəqiq bilinir. Ermənistanı boş verin, Gürcüstan, İran, Rusiya, dənizdəkilər. Lap loru dildə yazım. Misal üçün şimal rayonundakı hərbi hissə təkcə şimala yox, bütün istiqamətlər üzrə çıxacağı istiqaməti xəritələrdə var. Təkcə Ermənistan yox, "X" bir ölkə ilə müharibə olarsa, hansı manqanın harda duracağı, tapşırığının nə olacağı bəllidir.
Pafos, populiz siyasətlə sevgilidir, hərblə günüdür, düşməndir.
Ermənistanı necə istəyirsiniz aşağılayın, ancaq qoyub qaçırdılar deməyin. Ən azı şəhidlərə hörmətsizlikdir. Kimin döyüşüb, döyüşmədiyini müəyyən etməyin ən asan yolunu deyim sizə. Kim deyirsə ki, ermənilər qaçırdı, biz də qovalayırdıq, bilin o adam müharibə görməyib...
Səxavət Məmməd
TEREF

 
 
 
Ardını oxu...
Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinə son dövrlərdə edilən əlavə və dəyişikliklərlə bağlı qəribə bir vəziyyət yaranıb. Bu əlavə və ya dəyişikliklərdən biri də: "Saatlıq minimum əmək haqqına keçidlə bağlı"olan müzakirələr və yəqinki bu istiqamətdə hər hansı bir əlavə və ya dəyişikliyin olmasıdlr.
AR-nın Əmək Məcəlləsinə edilməsi nəzərdə tutulan bu əlavə və dəyişikliklərlə bağlı son dövrlərdə televiziya və dövlət orqanlarında da təbliğatlar aparılır.
Sanki kimlərsə: Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsində olan və daha vacib olan problemlərdən yayındırmağa çalışır. Görüntü xatirinə olan, formal və ya digər səbəblərdən Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinı əlavə və ya dəyişikliklər təklif edirlər.
Halbuki, Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsində: müddətli əmək müqaviləsi, növbə üsulu, işsizlik sığortası, bayram və ya istirahət günlərinində əmək haqqının ödənilməsi, əmək qanunvericiliyinə ictimai və dövlət nəzarəti, güzəştli şərtlərlə əmək pensiyasına çıxmaq və sair sahələrdə kifayət qədər problem, əlavə və dəyişikliyə ehtiyac vardır.
Qaldı ki, "Saatlıq minimum əmək haqqına keçidlə bağlı". Hal hazırda Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsi işçilərin əmək haqqının həm işəmuzd və saatlıq həm də aylıq ödəniş növlərini tənzimləyir. Eyni zamanda Əmək Məcəlləsində işçiyə: Minimum əmək haqqı — iqtisadi, sosial şərait nəzərə alınmaqla qanunvericiliklə ixtisassız əməyə və xidmətə görə aylıq əmək haqqının ən aşağı səviyyəsini müəyyən edən sosial normativ də vardlr.
Hesab edirəm ki, heç bir zərurət olmadan Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsində belı bir dəyişikliyin olması yaxşı hal deyildir, belə əlavə və ya dəyişikliklər sonda işçilərin əmək haqqının azalması ilə nəticələnəcək, bu əlavə və dəyişikliklərdən istifadə etməklə.
Sadə bir misal: By gün aylıq əmək haqqı alan işçilərin aylardakı Bayram və qeyri iş günləri üçün əmək haqqı dəyişmir. Lakin, gözlənilən bu əlavə və dəyişikliklərdən sonra bu aylarda işçilərin əmək haqları azala bilər, saat hesabı ilə ödənişə görə.
Azer Quliyev
TEREF
 

Dünyapress TV

Xəbər lenti