Gənclərin üstünlük verdiyi enerji içkilərinin zərərləri haqqında çox danışılır. Onun fəsadları saysız-hesabsız olsa da, ən böyük zərərlərindən biri infarkt riskini artırmasıdır. Teleqraf.com xəbər verir ki, son araşdırmaların nəticələri daha böyük narahatlıq doğurur. Mütəxəssislər deyirlər ki, bu içkilər insanları intihara sürükləyə bilər. Enerji içkiləri təkcə fiziki yox, psixi sağlamlığımızı da təhdid edir.

Asılılıq yaradan enerji içkiləri infarktla yanaşı, intihara da səbəb ola bilir. Onların tərkibindəki şəkər və kofein bir araya gələndə təhlükənin miqyası artır. Xüsusilə gənclər arasında çox istifadə edilən enerji içkilərinin psixoloji fəsadları daha böyükdür. Türkiyəli psixiatr Taha Can Tuman deyir ki, idmandan əvvəl enerji içkilərin içilməsi gənclər arasında vərdişə çevrilib. Belə içkiləri intihar düşüncələrinin yaranmasına da səbəb olur.

Kardioloq Fethi Kılıçaslan isə enerji içkilərinin həddindən artıq istehlak edildikdə ürək spazmlarına, ritm pozğunluğuna gətirib çıxardığını, nəticədə infarkt və ani ölüm riskini artırdığını bildirir.

Açıq havada, xüsusilə isti yay günlərində günəşin altında olmağın ən optimal vaxtı səhər 10-a kimi və axşam 6-dan sonra hesab olunur.

Bu barədə Səhiyyə Nazirliyinin Azərbaycanda müşahidə olunan isti hava şəraiti ilə əlaqədar müraciətində qeyd edilib.

Bildirilib ki, yay mövsümündə müşahidə olunan isti hava şəraiti ilə əlaqədar istivurma və günvurma kimi insan sağlamlığına ziyanlı hallar baş verə bilər. Bu zaman orqanizmin ümumi isinməsi, bədən hərarətinin yüksəlməsi və nəticədə vacib funksiyalarının pozulmasına səbəb olur:

“İstivurma və günvurmanın əsas əlamətləri – üzün qızarması, şiddətli baş ağrısı, başgicəllənmə, gözlərin qaralması, ürəkbulanma, qusma, burundan qanın axması və görmə qabiliyyətinin pozulmasıdır. Günvurma və ya istivurmaya məruz qalan şəxsi dərhal təmiz havaya, kölgəyə, sərin və normal ventilyasiya olan yerə çıxartmaq lazımdır.Yay aylarında ilk növbədə yetərincə maye qəbul edilməli və orqanizmi həddindən artıq istilənməkdən qorumaq tövsiyə edilir”.

Müraciətdə vurğulanıb ki, bu mövsümdə meyvə və tərəvəzlərin mütəmadi istehlakının faydaları çoxdur: “Onlar vitamin, mineral deposu olmaqdan əlavə, qida lifi və su mənbəyidir. Bu da istilərdə orqanizmin susuzlaşdığı bir dövrdə çox vacibdir. Yay mövsümündə istehlak edilən hazır və sağlam olmayan qidalar, yağlı yeməklər, spirtli və şirin içkilər – bunlar hamısı həzm sisteminin selikli qişasını qıcıqlandırır, qəbizliyə səbəb olur və öd kisəsinin fəaliyyətini pozur. İsti havalarda həddindən artıq idman etmək insan səhhəti üçün təhlükəli ola bilər. Baş nahiyəsini günəşdən qorumaq üçün gün eynəkləri, qoruyucu papaqlar və çətirlərdən istifadə edilməlidir”.

Bir çoxlarının sevimli yeməyi olan steyklər təhlükə mənbəyidir.

Son illərdə restoranların ən bahalı yeməkləri arasında yer alan steyklərin az bişirilməsi dəb halını alıb.

Ancaq həkimlər az bişmiş ətin ölümcül təhlükəli olduğu barədə xəbərdarlıq ediblər.

Dr. Aleksandr Umnov bildirib ki, yaxşı bişməmiş ətdə “Campylobacter” kimi xəstəlik törədən bakteriyalar ola bilər:

“Bu bakteriyalar adətən mal-qaranın bağırsaqlarında olur, lakin heyvanın ölümündən sonra toxumalara keçir.

Bu cür bakteriya artrit, ürəyin və qan damarlarının zədələnməsi, enterokolit, meningit və digər xəstəliklərə səbəb ola bilər”.

Həkim qeyd edib ki, ət dondurulub və sonra yaxşıca qızardılırsa,” Campylobacter” də daxil olmaqla, bütün bakteriyalar böyük ehtimalla öləcək.

“Ətdə hələ də qırmızı liflər olduqda, yoluxma və xəstəlik riski daha yüksəkdir”, - deyə o qeyd edib.

Doktor vurğulayıb ki, iribuynuzlu heyvandan keçən bakteriya yalnız bağırsaqlarda parazitlik edirsə, donuz ətinin sürfəsi beyin də daxil olmaqla, digər insan orqanlarına keçərək ciddi ziyan vura bilər.

“Çiy ət vasitəsilə ağır zəhərlənməyə, hətta ölümə səbəb olan salmonellyoz və ya kampilobakterioza yoluxa bilərsiniz. Bundan əlavə, teniarhynchosis (parazitar xəstəlik) inkişaf edə bilər. Bu, əsəbilik, yuxusuzluq və ya yorğunluq, baş ağrıları, taxikardiya və ya aşağı qan təzyiqi, allergik reaksiyalar və narahatlıq yaradır.

Xəstəliyin ağırlaşması hallarında pankreatit, xolesistit, kəskin appendisit müşahidə oluna bilər”, - deyə həkim xəbərdarlıq edib. (medicina)

Bəzi məhsulları qarışdırıb istehlak ettmək qan laxtalanmasını və təhlükəli ağırlaşmaların riskini artırır.

TEREF Lent.az-a istinadən xəbər verir ki, araşdırmalara görə, qidalarda dadlandırıcıların istifadəsi qan laxtalanmasını artıraraq ciddi fəsadlar riskini artırır.
Tədqiqatlar göstərir ki, ksilitol kimi müəyyən növ dadlandırıcılar insan sağlamlığına mənfi təsir göstərə bilər. Şəkər spirti olaraq da bilinən ksilitol tez-tez əlavə olaraq istifadə olunur və adi şəkərdən 40% daha az kalori ehtiva edir. Təbii olaraq meyvə və tərəvəzlərdə az miqdarda olur və insan orqanizmi tərəfindən də istehsal olunur.

Ksilitol şəkərsiz saqqız, konfet, bişmiş məmulatlar, diş pastası və keto qidaları da daxil olmaqla müxtəlif məhsullarda geniş istifadə olunur.

Tədqiqatçılar 3000-dən çox iştirakçının qanında ksilitol səviyyəsini ölçüblər və ksilitol səviyyəsi aşağı olanlarla müqayisədə üç il ərzində infarkt, insult və ya ölüm riskinin təxminən iki dəfə yüksək olduğunu aşkar ediblər.

Alimlər ksilitol və buna bənzər şəkər spirtlərindən uzaq durmağı məsləhət görür. Bunun əvəzinə şirin dad əlavə etmək üçün az miqdarda adi şəkər, bal və ya meyvə kimi təbii əvəzedicilərdən istifadə etmək daha yaxşıdır.

Sağlam, güclü və xəstəliklərə davamlı bədənə sahib olmaq üçün təbiətdəki meyvələrin gücündən faydalanmaq lazımdır. Lakin bəzi meyvələrin düşündüyünüz qədər faydalı olmadığı məlum olub.

Araşdırmalar bəzi meyvələrin çox tez-tez istehlak edilməsinin mədə xəstəliklərinə və diabetə səbəb ola biləcəyini ortaya qoyub.

Meyvələr çox vaxt vitaminlər, liflər və antioksidantlarla dolu olur. Meyvələrin orqanizm üçün saysız-hesabsız faydaları var. Ancaq bunu hər meyvə üçün söyləmək mümkün deyil. Bəziləri xüsusilə həddindən artıq və ya müəyyən şəkildə istehlak edildikdə sağlamlığınıza ciddi zərər verə bilər.

Populyar olsa da, sağlamlığa düşündüyünüz qədər faydalı olmayan meyvələri təqdim edirik:

Portağal

Portağal, ümumiyyətlə, immunitet sisteminizi gücləndirmək üçün əla olan yüksək C vitamini tərkibi ilə tanınır. Amma bu sitrus meyvəsi yüksək dərəcədə turşu da ehtiva edir. Buna görə də mədə turşusunun artmasına, mədə yanması probleminə, hətta reflüksə səbəb ola bilər.

“Journal of Gastroenterology and Hepatology” jurnalında dərc olunan araşdırmaya görə, portağal kimi sitrus meyvələri reflüks riskini artırır.

Liçi

Afrodiziak təsiri ilə tanınan ekzotik meyvələrdən biri olan liçi son illər çox populyarlaşıb. Həm dadı, həm də vitamin və antioksidantlarla dolu tərkibinə görə çox sevilən liçi də gizli təhlükə mənbəyidir.

Belə ki, liçi hipoqlisin A adlı təbii toksin ehtiva edir. Xüsusilə acqarına istehlak edildikdə qan şəkərinin səviyyəsini artırır. “Journal of Investigative Medicine”də dərc olunan araşdırma göstərib ki, acqarına çoxlu miqdarda liçi istehlak edən uşaqlar kəskin hipoqlikemiyaya məruz qalır. Bu, bəzi hallarda qıcolmalara, hətta ölümə səbəb olur. Liçi qan şəkəri səviyyələri dəyişən və ya hipoqlikemiyaya meylli insanlar üçün xüsusilə riskli seçimdir.

Riskləri azaltmaq üçün, liçidən həmişə az miqdarda yemək lazımdır. Bu meyvədən balanslaşdırılmış menyunun bir hissəsi kimi həzz alın.

Cənnət xurması

Xurma yüksək şəkər tərkibi sayəsində sürətli enerji artırıcıdır. Kalium və maqnezium kimi vacib mineralları təmin etməsinə baxmayaraq, şəkər səviyyəsi həddən artıq yüksəkdir. Bir xurmanın tərkibində 16 qrama qədər şəkər ola bilər ki, bu da onu ən yüksək şəkər tərkibli meyvələrindən birinə çevirir.

Amerika Diabet Dərnəyinə görə, xurma kimi təbii şəkəri yüksək olan qidaları istehlak etmək qan şəkəri səviyyələrində sıçrayışlara səbəb ola bilər. Bu, xüsusilə diabetli və ya diabet inkişaf
riski olan insanlar üçün risklidir.

Kokos

Hind qozu qurudulmuş formada, bir çox desert və qəlyanaltıların məşhur tərkib hissəsidir. Təzə hind qozunun sağlamlığa faydaları olsa da, qurudulmuş kokos kalori bombasına çevrilir.

Qurudulmuş hind qozunun kiçik bir porsiyasında əhəmiyyətli kalori və doymuş yağ olur. Bu, çox miqdarda istehlak edildikdə çəki artımına və ürək-damar problemlərinə gətirib çıxara bilər.

“American Journal of Clinical Nutrition”da yayımlanan araşdırma, qurudulmuş kokosdakı doymuş yağların yüksək qəbulunun ürək xəstəliyi riskinin artması ilə əlaqəli olduğunu göstərib.//Medicina.az

"Dəniz suyunun keyfiyyətinin yoxlanılması məqsədilə hər il Respublika Gigiyena Epidemiologiya Mərkəzi tərəfindən dəniz suyunun analizi olunur və monitorinqlər aparılır".

Bu sözləri News24.az-a açıqlamasında infeksionist-hepatoloq Mərdan Əliyev deyib.

Həkim çimərliklərdə olan virus və bakteriyalardan danışıb:

"Analizlərdə əsas 2 göstərici istifadə olunur: koli titri və koli indeksi. Bu göstəricilərin normaya uyğun olmaması dəniz suyunun daha çox kanalizasiya sistemi ilə çirkləndiyini göstərir. Təbii ki, belə sularda çimmək olmaz".

Həkim qeyd edib ki, Bakı kəndləri istiqamətində dəniz suyunun keyfiyyəti daha yaxşıdır:

"Yəni, orada su daha təmiz olur. Amma Şıxov çimərliyi istiqamətində və bu ərazilərdə dəniz suyunun daha çirkli olduğunu görürük. Belə dəniz sularında çimmək olmaz, çünki daha riskli hesab olunur. Ən əsası isə müxtəlif xəstəliklərə yoluxma ehtimalımız var. Yəni koli titri və koli indeksinin yüksək olması onu göstərir ki, dəniz suyu kanalizasiya sistemi ilə daha çox çirklənib. Orada E.Koli bakteriyaları və virusların miqdarı çoxdur. Və belə halda yoluxma ehtimalı yüksəkdir. Müxtəlif mədə-bağırsaq xəstəlikləri, ürək bulanma, qusma, ishal, hətta bəzən temperatur yüksəlməsi ilə müşahidə olan xəstəliklər ola bilər. Ona görə də, belə dənizlərdə çimmək düzgün deyil. Bu su uşaqlar və yaşlılar üçün daha təhlükəli hesab olunur. Çünki onların immun sistemi daha zəif olduğu üçün sözü gedən bakteriya və viruslar daha ağır xəstəliklər törədə bilər",- deyə infeksionist əlavə edib.

M.Əliyev bundan əlavə günəşdən qorunmağın vacibliyini də vurğulayıb:

"Onu da bildirmək istəyirəm ki, insanlar daha çox günortalar çimərliyə getdiyi üçün onlarda günəşə məruz qalma, günəşdən yanma kimi hallar daha yüksək olur. Bu da öz növbəsində dəri xəstəliklərinə, hətta dəri xərçənginə səbəb olur. Buna görə də axşam saatlarında getmək daha məqsədə uyğundur",- deyərək həkim fikrini yekunlaşdırıb.

Paylaşılan bu foto sosial şəbəkədə gündəm olub.

32gun.az Türkiyə mediasına istinadən bildirir ki, balıq kürüsünə bənzəyən fotodakı əslində gənə yumurtasıdır. Təhlükəli olduğu üçün gördüyünüz zaman məhv edib deyə qeyd edilib.

Həmib fotonu təqdim edirik:

Alimlər xatırladıblar ki, mümkün risklərdən qaçmaq üçün suyu şüşə qablarda almaq daha yaxşıdır.
Plastik içməli su qablarında sağlamlıq üçün təhlükəli olan bir neçə kimyəvi birləşmə var.
Jinan Universitetinin (Çin) alimləri bu barədə xəbərdarlıq ediblər. Onlar məşhur qablaşdırmanın kimyəvi tərkibini uzun müddət araşdırdıqdan sonra bu qənaətə gəliblər.
Mütəxəssislər dünyanın hər yerindən - Afrika, ABŞ, Avropa və Asiyadan altı plastik butulka seçiblər. Sonra butulkaların kimyəvi tərkibi ətraflı təhlil edilib. Məlum olub ki, bütün qabların tərkibində uçucu üzvi birləşmələr olub.
Bununla bağlı alimlər xatırladıblar ki, mümkün risklərdən qaçmaq üçün suyu şüşə qablarda almaq daha yaxşıdır.
“Maraqlıdır ki, bu məsələnin öyrənilməsi məhz bu gün plastikin əsas istehsalçısı olan Çində başlayıb” - nəşr qeyd edib.
Bundan əvvəl Rusiya Dövlət Duması plastik qabların təbiətə zərərli olması ilə bağlı etiketlənməyə çağırıb. Xəbərdarlıqlar tütün və alkoqol məhsullarındakı etiketlərə bənzər əlavə edilə bilər.

Kusinq sindromu orqanizmdə kortizol hormonunun həddindən artıq ifrazı nəticəsində yaranan bir vəziyyətdir. Kortizol, adətən, böyrəküstü vəzilər tərəfindən istehsal olunan və həyat üçün vacib olan bir hormondur. Bu hormon insana xəstəlik kimi stresli vəziyyətlərə cavab verməyə kömək edir. Demək olar ki, bütün bədən toxumalarına təsir göstərir.
Sindromun simptomları hər bir xəstədə yüngüldən şiddətə qədər geniş diapazonda özünü göstərir. Yetkinlərdə ən çox görülən simptom çəki artımıdır və xüsusilə, gövdədə özünü göstərir. Digər ümumi göstəricilər hipertəzyiq, yaddaş problemləri, diqqət və konsentrasiya itkisi kimi sıralana bilər.
Kortizol hormonunun həddən artıq ifrazı bədən toxumalarında protein itkisinə səbəb olur. Buna görə də, protein itkisi əzələ zəifliyinə gətirib çıxarır. Bədənin müxtəlif yerlərində yağlı toxuma yataqları görünür. Xüsusilə, üz və çiyinlər arasında yığılma nəticəsində qəribə bir vəziyyət yaranır.
Kuşinq sindromunun bəzi simptomları;
Narahatlıq
Yuxusuzluq
Zəiflik
Baş ağrısı
Depressiv əhval
Emosional nəzarətin itirilməsi
Sızanaqların artması
Üzdə qızartı
Osteoklaz
Sümüklərin asan qırılması
Həddindən artıq susuzluq
Tez-tez sidiyə çıxma
Yüksək qan şəkəri səviyyəsi
Həddindən artıq çəki artımı nəticəsində piylənmə
Təkrarlanan infeksiyalar
Dərinin incəlməsi və asan göyərmə
Qarın, omba, döş və qollarda çəhrayı və ya bənövşəyi uzanma izləri
Kuşinq sindromunun müalicə məqsədi bədəninizdəki yüksək kortizol səviyyələrini azaltmaqdır. Müalicə xəstəliyin səbəbinə uyğun olaraq planlaşdırılır.
Sindromun səbəbi kortikosteroid dərmanlarının uzun müddətli istifadəsidirsə, həkiminiz dərmanın dozasını müəyyən müddətə azaltmağı düşünə bilər.
Xəstəliyin səbəbi bir şişdən qaynaqlanırsa, cərrahi müalicə variantları qiymətləndirilir. Şiş toxumasını cərrahi yolla tamamilə çıxarmaq mümkün olmadıqda radioterapiya tətbiq edilir. Radioterapiya kifayət deyilsə, kortizol istehsalını boğan dərmanlar istifadə olunur.
Bu müalicə variantlarından heç biri uyğun və ya təsirli deyilsə, həkiminiz böyrəküstü vəzilərin cərrahi üsulla çıxarılmasını tövsiyə edə bilər. Bu prosedur kortizolun həddindən artıq istehsalını müalicə edir, lakin ömür boyu müəyyən dərmanlardan istifadə etməyi tələb edir.
Mənbə: Medicalpark
Tərcümə etdi: Fərahim Rzazadə
https://24media.az/