Ardını oxu...
2023-cü ilin yanvar-iyun aylarında Azərbaycana 890 milyon ABŞ dolları məbləğində pul baratları daxil olub.

Azərbaycan Mərkəzi Bankı xəbər verir ki, bu göstərici ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 44,5 % və ya 714 milyon ABŞ dolları azdır. Qeyd edək ki, 2022-ci ilin yanvar-iyun aylarında Azərbaycana 1 milyard 604 milyon ABŞ dollar məbləğində pul baratları daxil olub.

Qeyd edək ki, əsasən Rusiya, Türkiyə və digər ölkələrdə çalışan azərbaycanlılar öz ailələrinə vəsait göndərirlər. Bu gün isə həmin ölkələrdə həm rubl, həm də lirənin dəyərdən düşməsi müşahidə edilir. Bu isə nəticədə Azərbaycana göndərilən vəsaitin məbləğinə öz təsirini göstərir.

Ölkəmizddə də 2023-cü ilin yanvar-iyul aylarında pərakəndə ticarət şəbəkəsində əhalinin bir nəfəri orta hesabla ayda 437,9 manat pul xərcləyib. Bu göstərici 2022-ci ilin yanvar-iyul ayları ilə müqayisədə 58,1 manat və ya 15,3 faiz çoxdur. Azərbaycanda qiymət artımı o qədər sürətlə gedir ki, keçən illə müqayisədə istehlak etdiyimiz məhsullar həcm olaraq artmayıb, amma qiymət olaraq rəsmi statistikaya əsasən 15,3% yüksəlib.

Yəni eyni ərzaq zənbilinə keçən ilin eyni dövrünə görə 15,3% daha çox pul xərcləyirik. İnkişaf etmiş ölkələrdə əgər insan qazancının 15-20%-dən çoxunu ərzağa xərcləyirsə, o, kasıb sayılır.

Bu gün ölkədə alıcılıq qabiliyyətinin azaldan əsas faktorlardan biri də ölkəyə göndərilən vəsaitlərin azalmasıdır?

DİA.AZ-ın məlumtına görə, iqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli Cebhe.info-ya bildirdi ki, ölkəyə daxil olan valyutanın həcminin azalmasının əsas səbəbi Rusiya ilə bağlıdır:

“Yəni Rusiadakı vəziyyət, rublın dəyərdən düşməsi, son iki aydır rublının getdikcə daha da ucuzlaşması orada yaşayan azərbacanlıların gəlirlərini dollar ifadəsində azaldıb. Rublla pul qazanırlar, rubl uzuclaşdıqca öz ailələrinə daha az dollar göndərmək imkanları olur. Əsas azalmanın səbəbi budur. Ölkənin daxilində alıcılıq qabiliyyətinə, ticarət dövriyyəsinə təsirinə gəldikdə düşünmürəm ki, böyük həcmdə təsir göstərir.

Ancaq müəyyən təsirləri var. Əsasən də Rusiyadan daha çox vəsait daxil olan regionların ticarət dövriyyəsinə müəyyən təsirləri ola bilər. Ancaq Azərbaycanda pərakəndə ticarətin həcmini nəzərə alsaq, vəsaitlərin azalması o qədər də ciddi təsir göstərməməlidir. Ümumilikdə Azərbaycanda inflyasiyanın, qiymət artımının özü alıcılıq qabiliyyətinin azalmasına təsir göstərir. Çünki inflyasiya insanların real gəlirlərin azalmasına səbəb olur”.
Ardını oxu...
"Mədəniyyət Nazirliyinin regional idarələrində də özbaşınalıq baş alıb gedir. Qarabağ Regional Mədəniyyət İdarəsinə bu yaxınlarda yeni rəis təyin olunan Qalib Həsənov (sabiq icra başçısı Şamil Həsənovun oğlu-red.) işçilərin məzuniyyət hüquqlarını pozur".

Qaynarinfo xəbər verir ki, bunu jurnalist Çingiz Səfərli yazıb.

Onun sözlərinə görə, yay fəsli bitmək üzrə olsa da, yeni rəis idarənin tabeliyində olan müəssisələrin əməkdaşlarının məzuniyyətə çıxmasına icazə vermir:

"Söhbət yüzlərlə işçinin hüquqlarının pozulmasından gedir. Digər bir tərəfdən həmin şəxslərə hələ iyul ayının əməkhaqqıları da ödənilməyib. Halbuki artıq dövlət müəssisələrində avqust ayının maaşlarının ödənilməsinə
 
Ardını oxu...
“...İl ildən pis gəldiyi üçün indiki qazancımız dolanışığımıza birtəhər çatır. Ən yaxşı halda bir həftə, on gün hansısa rayona üz tutmaq imkanımız olur. Sərhədlər bağlandıqdan sonra rayonlarda kirayə evlərin qiyməti ikiqat bahalaşıb. İsmayıllıda, Şəkidə, Qubada, Qusarda sutkası 60 manatdan ucuz ev tapa bilməzsən. Qəbələdə yaxşı evlərin bir günlük kirayəsi 100-150 manatdır. Dərd odur ki, bir həftə üçün 700-1000 manat ödədiyin həmin evlərdə əl yumağa 50 qəpiklik sabun tapa bilmirsən... Restoranlarda, istirahət məkanlarında qiymətlər od tutub yanır. Bazarda meyvə-tərəvəz "su qiyməti"nə olsa da, bir ədəd pomidor və bir ədəd xiyardan hazırlanmış 200 qramlıq salatı müştərilərə 4 manata sırıyırlar. Allahın çayını 5 manata satırlar. Qəbələdə elə restoranlar var ki, bir şiş kabab üçün müştəridən 18 manat tələb edir. Varlanmaq, daha çox qazanmaq ehtirası bu adamların gözünü tutub”. Bunları Yeni Sabah” saytının baş redaktoru Seymur Verdizadə Qəbələ istirahətindən sonra qələmə alıb.

Daxili turizmdə qiymətlərin, elə ölkənin hər yerində olduğu kimi “ceyran belində” olması, zatən sirr deyil. Heç səbəb də sirr deyil, əslində. Təəccüblənmirsən. Sadəcə, təəssüflənirsən. İl boyu çalışan, işləyən insan yay mövsümündə 1 həftəlik istirahətə 11 ayda topladığı əməkhaqqını xərcləmək zorunda qalır. Buna həm təəssüflənir, həm də az da olsa, hiddətlənir insan. Yəni bizim “...Cəbiş müəllim”dəki Əbülfəzin təbirincə desək, “ildə bir dəfə istirahət etmək hüququmuz yoxdu”? Var. Hüququmuz var. Amma istirahət edə bilmirik, çünki pulumuz çatmır. Həmkarımız Seymur Verdizadə də bundan yazıb.

TEREF.AZ xəbər verir ki, iqtisadçı Əkrəm Həsənov “Sherg.az"a açıqlamasında daxili turizmdə qiymət bahalığının bəlli səbəbləri olduğunu bildirdi: "Hamımız yaxşı bilirik ki, quru sərhədləri bağlı saxlandığına görə, insanlar daxili turizmə üz tutmağa məcburdur. Bu da sahibkarların əlinə fürsət verir. Qiymətləri birə-on artırırlar. Soruşursunuz, dövlət niyə nəzarət etmir? 1991-ci ildə biz seçimimizi etmişik; bazar iqtisadiyyatını seçmişik. Bazar iqtisadiyyatında qiymətləri bazar tənzimləyir, dövlət yox. Dövlət harada inhisar varsa, orada tənzimləmə apara bilər. Turizmdə isə inhisar yoxdur. Doğrudur, turizm obyektlərinin çoxu məmurlarındır.Amma inhisardan danışa bilmərik. Burada müəyyən rəqabət var. Bazar iqtisadiyyatında qiymətləri tələb-təklif müəyyən edir. Alan varsa, deməli, qiymət budur. Sahibkar qiyməti endirməyəcək. Yəni istirahət mərkəzləri, restoranlardakı qiymətləri, əslində, biz sizinlə müəyyənləşdiririk. Onlar satışa çıxarır, biz alırıq. Niyə endirim etsinlər ki?!

Ə.Həsənov qeyd etdi ki, qiymət artımı xərclərlə bağlı da deyil:

- Bəzən səhv olaraq belə düşünülür ki, vergi tutulmaları yüksəkdir, nə bilim, icarə haqqı böyükdür, xərclər çoxdur, ona görə qiymətlər bahadır. Xeyr. Bunun xərclərə heç bir dəxli yoxdur. İcarə haqqından 14 faiz vergi ödənilir. Mənfəət vergisi isə 20 faizdir. Sahibkar xərclədiyindən qat-qat artıq qazanc əldə edir. Bizim hesabımıza. Çünki biz onun diktə etdiyi qiyməti ödəməklə onunla razlaşırıq. Bu başqa məsələdir ki, aztəminatlı kəsimin istirahət etməyə maddi imkanı yoxdur. Bu sosial bərabərsizliyi dövlət aradan qaldıra bilər. Varlılardan daha çox vergi tutub, kasıblara daha artıq ödəməklə.
 
Ardını oxu...
Bakı və Abşeronda inşa edilən yeni tikili binaların çoxu təhvil verildikdən uzun müddət sonra oradakı mənzillər çıxarışla təmin edilir. Həmin çıxarışsız mənzilləri alanlar digər şəxsə satanda Mənzil-Tikinti Kooperativləri (MTK) onlardan alqı-satqı müqaviləsinin dəyişdirilməsinə görə ödəniş tələb edir. Bu ödənişlərin məbləği MTK-lara görə min manatdan dörd-beş min manata qədər dəyişə bilir.

Belə ödənişlərin alınması qanunidirmi?

Daşınmaz əmlak bazarı üzrə ekspert Elnur Fərzəliyev “Report”a açıqlamasında qanunvericilikdə belə bir ödənişin nəzərdə tutulmadığını deyib:

“Həmin ödəniş olmasa MTK-lar alqı-satqını aparmaqdan imtina edirlər. Çıxarışlı mənzillərdə proses isə fərqli olur. Binanın yerləşdiyi ünvana çıxarışlı mənzil sahibinin qeydiyyatı olmayanda və ya üç ildən az olanda mənzilin ümumi sahəsindən 30 kvadratmetrlik hissə çıxılır, yerdə qalan hissəyə görə binanın yerləşdiyi əraziyə əsasən vergi (yaşayış mənzilinin sahəsi 30 kvadratmetrdən az olduğuna görə əmlak vergisi hesablanmır) ödənilir”.

Onun sözlərinə görə, yeni tikililərdə çıxarışsız mənzillərin satışı ilə bağlı tez-tez problemlər yaşanır:

“Burada ümumi reyestrin aparılmaması, mənzillərin qeydiyyatının olmaması bir mənzilin bir neçə nəfərə satılması hallarına yol açıb”.

Müqaviləni dəyişmək MTK-nın borcudur

“Azərbaycan Qiymətləndiricilər Cəmiyyəti” İctimai Birliyinin İdarə Heyətinin sədri Vüqar Oruc da bu cür ödənişlərin qanunsuz olduğunu bildirib:

“Çıxarış almaq üçün vətəndaşın kommunal xidmətləri və xidmət haqqı ödənişlərinə görə MTK-lara borcu olmamalıdır. Bu ödənişlər vaxtlı-vaxtında edilibsə və vətəndaşın belə borcu yoxdursa, ona arayış təqdim edilir. Bundan sonra vətəndaş müvafiq sənədlərlə çıxarış almaq üçün dövlətə müraciət edir. Bu zaman da ondan yalnız dövlət rüsumlarını ödəmək tələb oluna bilər. MTK-ya vətəndaş borclu deyilsə, hansısa ödənişdən söhbət gedə bilməz”.

V.Oruc hesab edir ki, MTK-lar vətəndaşların məlumat səviyyəsinin aşağı olmasından istifadə edərək sənədləşmə işləri zamanı pul tələb edirlər:

“O vətəndaşdan ödəniş tələb edilə bilər ki, o, uzun illər kommunal xidmətlərin ödənişini etməyib, yaxud xidmət pulunu verməyib. Əks halda vətəndaşın tələb etdiyi sənədləri vermək MTK-nın borcudur. Vətəndaş çıxarışsız mənzili başqa bir şəxsə satanda MTK alqı-satqı müqaviləsini dəyişməkdən başqa heç bir xidmət göstərmir. Buna görə qanunda heç bir ödəniş nəzərdə tutulmur. Burada kargüzarlıq xərcləri kimi müəyyən rüsumlar ola bilər. Amma başqa xərclər ola bilməz”.
 
 
 
Ardını oxu...
Azərbaycanda ali məktəblərə qəbul üzrə III qrupda (beş qrup olur) dövlət sifarişli yerlərin sayı azaldılıb. Bunu avqustun 11-də Dövlət İmtahan Mərkəzinin (DİM) Direktorlar Şurasının sədri Məleykə Abbaszadə deyib. O bildirib ki, keçən illə müqayisədə III qrupda yerlərin sayı 940 yer artırılıb.

"Dövlət sifarişli yerlərin sayında isə artım yoxdur, əksinə, 328 yer azalıb", - DİM sədri vurğulayıb.

Bəzi sosial şəbəkələr istifadəçiləri düşünür ki, III qrupda dövlət yerlərinin azaldılması sosial təminatı zəif olan şəxslərin hüquq və digər çox bal tələb edilən ixtisaslara qəbulunu çətinləşdirəcək.

Deputat: "Bu düşüncələrdən xilas olmalıyıq"
Amma Milli Məclisin Elm və təhsil komitəsinin üzvü Ceyhun Məmmədov "Turan"a bildirib ki, III ixtisas qrupunda plan yerlərinin azaldılmasının hansısa subyektiv amillə bağlı olduğunu düşünmür: "Ümumiyyətlə, bunun səbəbi son illər texniki sahəyə, informasiya texnologiyaları, mühəndislik və tibb sahələrinə gənclərin meylinin artmasıdır. Artıq gənclər özləri də anlayırlar ki, humanitar sahədən daha çox bu gün texniki sahəyə yönəlmək daha uyğundur... Hamı hüquqşünas, dövlət qulluqçusu, diplomat olmalı deyil. Biz bu düşüncələrdən xilas olmalıyıq".

C.Məmmədov deyib ki, hər il humanitar sahəyə kifayət qədər sənəd verənlər və bitirənlər var: "Amma bu gün onlar iş tapmağa çətinlik çəkirlər. Azərbaycanda İnformasiya Texnologiyaları (İT) sahəsində mütəxəssislərə çox böyük ehtiyac var. Nəinki Azərbaycanda, dünyada 3 milyona yaxın belə mütəxəssislərə ehtiyac var. Bu baxımından, humanitar sahəyə həddindən artıq meyl göstərməyin tərəfdarı deyiləm. Təşviq etməliyik ki, insanlar daha çox texniki, inşaat, tibbi sahəyə meyl göstərsinlər".

"Bunu "varlı-kasıb" məsələsinə..."
Deputat Fazil Mustafa da hesab edir ki, III qrupda plan yerlərinin azalmasını "varlı-kasıb" məsələsinə aid etmək doğru deyil: "Sadəcə bu sahədə işsizlik səviyyəsi daha çox artmaqdadır, işlə təmin olunmaq problemi var. Hamı bu ixtisasları daha çox seçməyə çalışır".

Deputatın sözlərinə görə, ali məktəblərin kadr potensialı çox zəifdir və hazırlıq imkanları yetərli deyil: "Ona görə də humanitar sahədə konveyer üsulu ilə diplomlu mütəxəssislərin artması ictimai inkişafımıza heç bir təsir göstərmir".

"Dövlətin kommersiya maraqlarına..."
Tələbə Güc Mərkəzi təşkilatının sədri Fərid İmanov isə AzadlıqRadiosuna bildirib ki, nəinki III qrup, heç bir qrupda dövlət sifarişli yerlər azaldılmamalıdır: "Ümumiyyətlə, mən təhsilin dövlətin öhdəliyi olduğunu və ödənişsiz olmalı olduğunu düşünürəm".

Onun fikrincə, dövlət universitetlərində təhsilin pullu olması dövlətin kommersiya maraqlarına xidmət etməsindən başqa bir işə yaramır: "Minimal əməkhaqqının 350 manat olduğu ölkədə 2000 manat təhsil haqqı tələb etmək, yüngül şəkildə desək, gülüncdür. Üstəlik, dövlətin təqdim etdiyi təhsil keyfiyyəti də bu qiymətlər ilə təzad təşkil edir".

III qrupda ödənişsiz yerlərin azaldılmasına gəlincə isə, F.İmanov bunu dövlətin tələbələri, az da olsa, siyasi və hüquqi baxımdan inkişaf edəcəkləri ixtisaslardan uzaq tutmaq məqsədi kimi dəyərləndirir.

Rəsmi açıqlamalara görə, son beş ildə Azərbaycanın ali təhsil müəssisələrində dövlət sifarişli yerlərin sayı 118.7 faiz, qəbul plan yerlərinin sayı isə 34.6 faiz artıb. Rəsmilərin deməsinə görə, ötən illə müqayisədə bu il dövlət sifarişli yerlərin sayı 8 faiz artaraq 27 min 691-ə çatdırılıb.

Altı-yeddi il əvvəl yerlərin təqribən 70 faizindən çoxunun ödənişli olduğu bildirilirdi.

Ötən il ali təhsil müəssisələrinə qəbul olmaq üçün 51 min 881 plan yeri ayrılıb. Bu il bu rəqəm 56 mindən çox olub.

AzadlıqRadiosu
 

Ardını oxu...
...Quru yollarımız bağlı olduğundan yay istirahətini cibinə görə keçirmək istəyənlər çıxılmaz vəziyyətdə qalır...

Çünki Azərbaycanın iaşə və turizm sektorundakı başıpozuqluq vətəndaşların iliyinə işləyir, onları bu təbii zərurətdən də məhrum edir.

Dəfələrlə deyildiyi kimi, belə süni problemlər üzündən quru sərhədlərimiz açıq olduğu dönəmlərdə hər il Gürcüstana və Rusiyaya, Türkiyəyə yüz milyonlarla dollar valyutamız axıb. Səbəb qiymətlərin Azərbaycandakından ən azı 2-3 dəfə ucuz, xidmətin bu qədər də keyfiyyətli olmasıdır.

Bu isti yay günlərində əli hər yerdən üzülənlər isə ölkədaxili ərazilərdə istirahətə üz tuturlar. Amma və lakin...

XXX

Sosial şəbəkələrdə bu mövzuda çoxsaylı narazılıqlar var. Sosial platforma istifadəçisi Xəqani Hüseynov isə '"AMBURAN BEACH CLUB"DA başına gələnlərdən yazlb. O, bir neçə nəfərlə olan istirahətinin sonda burunlarından necə töküldüyünü yazıb və qiymətlər menyusunu təqdim edib. Siz də tanış olun...

"Təzadlar"

Ardını oxu...
 
Ardını oxu...
İşçilərin iş vaxtının rejiminin tənzimlənməsi üçün tədbiq olunmalı əmək qanunvericiliyi
ARƏM Maddə 95. İş vaxtının rejimi
1. İş vaxtının rejimi qaydaları — gündəlik iş vaxtının müddəti, onun başlanması və qurtarması, işdə fasilələrin vaxtı və müddəti, sutkadakı növbələrin sayı, növbə sənədləri və onların tərtibi, bir növbədən digər növbəyə keçirilmə, iş vaxtının cəmlənmiş uçotu, işlənmiş iş günlərinin istirahət günləri ilə əvəz edilməsi (əvəzgünün verilməsi) qaydaları, habelə həftəlik iş günlərinin sayı:
müəssisədaxili intizam qaydaları və ya əmək müqaviləsi,
Kollektiv müqavilə ilə müəyyən edilir.
Xüsusi qeyd: Kollektiv müqavilə dedikdə sahə rəislərinin tələsik keçirtdiyi (keçirtmədiyi), iclasın protokolu yox, hər il NQÇİ rəhbərliyi ilə Həmkarlar Təşkilatı arasında bağlanmış Kollektiv müqavilə (ARƏM maddə 29 ) nəzərdə tutulur. ☝️
2. İş vaxtının rejimi və onu müəyyən edən qaydalar bu Məcəllə və digər normativ hüquqi aktlarla müəyyən edilmiş iş vaxtı müddətinə əməl olunmaqla işəgötürənin əmri (sərəncamı, qərarı) ilə təsdiq edilir. Bu qaydalarla işçilər hökmən tanış edilməlidirlər. Həmin qaydaların iş rejimini tənzimləyən əsas bölmələri böyüdülmüş şəkildə bütün işçilərin hər gün görə biləcəyi yerdən asılmalıdır.
Hörmətli neftçilər ! Sizin iş qrafikinizin (əsasən də 7/8 iş günü) hansı sənədlə tənzimləndiyini , rəhbərlikdən və HT-dan tələb edin sizi tanış etsinlər!
Mirvari Gahramanli
Teref.az
Ardını oxu...
Bir qrup məcburi köçkün qadın Nazirlər Kabinetinin onları müavinətdən məhrum edən qərarının ləğv olunması üçün Konstitusiya Məhkəməsinə müraciət edib.

Teref.az bildirir ki, Abzas Media-ya bu barədə feminist fəal Nisə Hacıyeva məlumat verib.

Hacıyevanın sözlərinə görə, Nazirlər Kabinetinin məcburi köçkünlər üçün ayrılan müavinətlərlə bağlı qərarında qeyd olunub ki, məcburi köçkün qadınlar analoji statusu olmayan şəxsə ərə getdiyi, həmçinin sonradan boşandığı zaman onlara müavinət verilmir.

Feminist fəal deyir ki, bu, qanunvericilikdə olan ayrıseçkilikdir:

“Bundan əvvəl 2002-ci ilin qərarına görə də məcburi köçkün qadınlar məcburi köçkün olmayan kişi ilə evləndikdə onların müavinəti kəsilirdi. Lakin həmin qərarda bu, bir az qəliz ifadə olunmuşdu. 2017-ci ilin qərarında isə ətraflı belə bir bənd əlavə olundu.

Bununla bərabər, məcburi köçkün statusunun verilməsi haqda qaydalarda qeyd olunub ki, yalnız atası məcburi köçkün olan uşaqlara məcburi köçkün statusu şamil olunur. Amma təcrübədə ümumiyyətlə məcburi köçkün olmayan şəxslə evlənmiş məcburi köçkün qadınların statuslarını da bərpa etmirlər. Bu halda da qadınlar nəinki müavinəti itirirlər, həmçinin digər imtiyazlardan da məhrum olurlar. Məsələn, pulsuz təhsil və sairə”, – deyə Hacıyeva bildirib.

Feminist fəal deyir ki, müavinətin geri qaytarılması ilə bağlı bəzən qadınlar məhkəməyə müraciət edib, ilk instansiyalarda məhkəmə onların şikayətini təmin etməsə də, Ali Məhkəmə şikayəti təmin edib, müavinəti geri qaytarıb.

Onun sözlərinə görə, bu, yalnız məhkəməyə gedən qadınlar üçün keçərli olub:

“Ümumilikdə isə gərək qərar dəyişilsin ki, bütün məcburi köçkün qadınların hüquqları bərpa olunsun. Bunun üçün də Konstitusiya Məhkəməsinə müraciət edilib. Tələblər ondan ibarətdir ki, Nazirlər Kabinetinin qərarında 2.4-cü bənd ləğv olunsun və məcburi köçkün qadınların kiminlə evlənməsindən asılı olmayaraq müavinətləri kəsilməsin, valideynlər arasında ayrıseçkilik qoyulmadan övladlara məcburi köçkünlük statusu şamil olunsun.

Hər iki şikayətdə vətəndaşlar Konstitusiyanın 25-ci maddəsi ilə təsbit edilmiş bərabərlik hüququnun bərpasına istinad edirlər”, – deyə Nisə Hacıyeva bildirib.

Hüquqşünas Səməd Rəhimli deyir ki, ayrıseçkilik həm yerli, həm də beynəlxalq qanunvericiliklə qadağan olunur. Onun sözlərinə görə, məcburi köçkün qadın məcburi köçkün olmayan biri ilə evlənəndə onlar üçün nəzərdə tutulan imtiyazları itirirsə, bu heç bir şübhə olmadan bərabərlik hüququ və diskriminasiya qadağasının pozulmasıdır.

“Həm Azərbaycan Konstitusiyasına, həm də Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 14-cü maddəsinə, eyni zamanda, bu konvensiyanın 12 saylı əlavə protokoluna əsasən bərabərlik hüququ təsbit edilir və diskriminasiya qadağan olunur. Eyni zamanda, Mülki və Siyasi Hüquqlar Haqqında Beynəlxalq Paktın 26-cı maddəsi də bunu qadağan edir”, – deyə hüquqşünas bildirib.

Məsələ ilə bağlı Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsindən bildirildi ki, mövzu məcburi köçkünləri əhatə etdiyi üçün Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri Üzrə Dövlət Komitəsinə müraciət edək. Komitənin mətbuat xidmətindən sorğumuza cavab veriləcəyi bildirilsə də, sonradan zənglərimizə cavab verilmədi.
 
Ardını oxu...
Türkiyədə koronavirus pandemiyası dövründə tibbi maskadan istifadə qaydalarının və başqa qadağaların pozulduğuna görə vətəndaşların ödədiyi cərimələr artıq geri qaytarılır. Bununla bağlı ölkənin Konstitusiya Məhkəməsinin qərarı var. Qərara əsasən, vətəndaşlar ödədikləri məbləğləri geri ala biləcəklər.

Rəsmi məlumatlara görə, koronavirus pandemiyası dövründə maska taxmadığına və komendant saatını pozduğuna görə Türkiyədə 1 milyon 388 min 865 nəfər cərimələnib. Ümumi cərimə 3 milyard lirə olub. Hər dörd nəfərdən biri isə cəriməsini ödəyib.

Rəsmi məlumatlarda habelə bildirilir ki, 1 milyon 67 min 485 nəfərin ödəmədiyi 2.7 milyard lirəlik cərimə qanun çərçivəsində silinib. Bu çərçivədə Türkiyədə epidemiya dövründə 321 min adamın ödədiyi 309 milyon lirə cərimə sahiblərinə geri qaytarılmalıdır.

2020-ci ilin martından Azərbaycanda da koronavurus səbəbindən karantin rejimi elan edilib. Rejim tam ləğv edilməsə də, maska və ona uyğun qadağalar götürülüb. Rəsmi qurumlar həmin vaxt cərimə edilənlərin ümumi sayı və cərimənin yekun məbləği ilə bağlı məlumatları tam açıqlamırlar.

İqtisadçı Rəşad Həsənov AzadlıqRadiosunun bu mövzuda suallarını cavablandırarkən məsələyə bir neçə aspektdən yanaşmağın tərəfdarı olduğunu bildirib: “Türkiyədə yalnız cərimələrə münasibətdə deyil, həm də bir sıra hallarda kredit öhdəliklərindən və dövlət qarşısında yaranmış maliyyə öhdəliklərindən azad etmək haqda amnistiya aktları qəbul edilir. Azərbaycanda belə bir təcrübə vətəndaşlara deyil, hüquqi şəxslərə münasibətdə, əsasən, kommunal xidmətlər üzrə öhdəliklərinin silinməsi ilə müşahidə edilir”.

R.Həsənov sual edir ki, pandemiya dövründə vətəndaşların üçdə ikisi kölgə iqtisadiyyatının bir parçası idisə və yaradılan sistem vasitəsilə lazım olan icazələri ala bilmirdisə, belə halda nə baş verməli idi: “İnsanlar o zaman seçim qarşısındaydı, məcburən iş üçün çıxırdılar və cərimələnirdilər. Ona görə uzunmüddətli dövrdə hökumətin apardığı siyasətin nöqsanları olaraq ortaya çıxan səbəbləri nəzərə alaraq, vətəndaşlara münasibətdə həmin cərimələr ləğv edilə bilər. Belə olanda digər bir məsələ çıxacaq: cərimə ödəyənlərə münasibətdə nə baş verəcək? Yalnız qalan borclara amnistiya tətbiq ediləcəkmi?”.

İqtisadçı düşünür ki, Azərbaycanda da pandemiya ilə əlaqədar yalnız qalan borcların silinməsi deyil, ödənmiş cərimələrin qaytarılması qərarı da qəbul edilməlidir: “Amma indiki şərtlər daxilində belə qərarı gözləmirəm”.

Hələlik, belə təkliflərə Nazirlər Kabinetindən münasibət almaq mümkün olmayıb. Amma Milli Məclisin deputatı Rüfət Quliyev Turana bildirib ki, oktyabrda parlamentin iclasları başlayanda məsələni həmkarları ilə müzakirə edəcəyi istisna deyil: “Amma gəlin əvvəlcə cərimələrin təsnifatını araşdıraq, doğrudanmı, maska taxmamağa görə cərimələnənlər var? Çünki pandemiya illərində maska taxmağın qaydaları vardı, bəzi yerlərdə təlimatla, səhiyyə müəssisələrində isə məcburi idi. Yəni, mən küçədə, kafedə, restoranda kiməsə yaxınlaşıb maskaya görə nəsə dediklərini görməmişəm”.

“Amma cərimələnənlər olubdur axı” sualına “bilirəm, bütün dünyada maska taxmayanlar, gigiyenik şərtləri pozanlar cərimələnirdi. Bu, hər yerdə var idi”,-deyən R.Quliyev əlavə edib ki, bütün hallarda araşdırmaq lazımdır cərimələr harada və nə vaxt olub, bundan sonra suallara cavab vermək olar.

2019-cu ilin sonlarında dünyada yeni koronavirus aşkar edilib. 2020-ci il martın 11-də Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) koronavirusu pandemiya elan edib. Dünyada sürətlə yayılan bu virusdan indiyə qədər 7 milyon civarında şəxsin vəfat etdiyi açıqlanıb. Azərbaycanda isə avqustun 10-nə qədər 830 mindən çox insanın bu virusa yoluxduğu, onlardan 10 min 300-ə yaxınının vəfat etdiyi bildirilir. Ölkədə xüsusi karantin rejimi oktyabrın 2-dək uzadılıb. Hərçənd ÜST bu pandemiyanın başa çatdığını elan edib. Azərbaycanın özündə də son aylar bu virusa yoluxma kəskin azalıb.
 
Ardını oxu...
"Xaricdə təhsil alan azərbaycanlı tələbələr üçün yeni tədris ilində aviabiletlərin qiyməti endirilməlidir”.

TEREF.AZ bildirir ki, bunu Qaynarinfo-ya açıqlamasında təhsil eksperti Elmin Nuri bildirib. Ekspert təəssüf hissi ilə qeyd edib ki, cəmi bir aydan sonra yeni tədris ilinin başlanmasına baxmayaraq, ali təhsillə bağlı bir sıra problemlər hələ də öz həllini gözləməkdıdir:

"Onlardan biri də xaricdə təhsil alan azərbaycanlı tələbələrlə bağlıdır. Lakin bu mövzu gündəmə gətirilmir. Cəmi bir aydan sonra dərslər başlayacaq, lakin quru yollar bağlıdır, yalnız təyyarə ilə harasa gedib-gəlmək mümkündür. Bu hədindən artıq bahalı biletlər deməkdir, tələbələrin özləri və ailələri üçün çətinlik yaradan amildir”.

Ekspert əlavə edib ki, bu problemlə bağlı təhsilini yarımçıq qoyan, donduran, imtina edən gənclərin sayı da çoxluq təşkil edir:

"Rusiya, Türkiyə, yaxın çevrədə təhsil alan tələbələr bu səbəbdən təhsilini yarımçıq qoyublar. Belə getsə yəqin ki, imkanı olmayan tələblərin hamısı təhsildən imtina edəcəklər. Bu da vaxt, maliyyə, motivasiya, bəlkə də gələcək itkisi olacaq. Bir müddət əvvəl problem Milli Məclisdə qaldırılmışdı. Deputat Ceyhun Məmmədov bununla bağlı fikir səsləndirib, təklif irəli sürmüşdü ki, xaricdə oxuyan tələbələrlə bağlı müəyyən bir stimullaşdırıcı addımlar atılsın, güzəştlər paketi həyata keçirilsin. İlk növbədə aviabiletlərin qiyməti ilə bağlı təklif vermişdi. Bildirilmişdi ki, xaricdən Azərbaycana gələn soydaşlarımızın biletlərinə müəyyən endirimlər edilsin. Həqiqətən də onlar çıxılmaz vəziyyətdədirlər”.

Elmin Nuri bildirib ki, həmin tələbələrin əksəriyyətinin maliyyə imkanları olmadığından onlar iki ildir ailələri ilə görüşə bilmir:

"Xaricdə oxuyan tələbələrlə bağlı təkcə aviabiletlərin qiyməti ucuzlaşmamalıdır. Bu istiqamətində işlər görülməyib. Amma bununla bağlı bir neçə təklif irəli sürərdim. Birinci, əgər onlarla bağlı güzəştlər paketi hazırlansa, nəqliyyat xərclərinin aşağı salınması müsbət hal ola bilər. İkinci, nəzərə alaq ki, bu gənclər həm də aktiv, dinamik təbəqəyə aiddirlər, ictimai fəallığı digərlərindən daha çox olan şəxslər siyahısındadırlar. Onlara ölkəmizi yaşadığı yerdə Azərbaycanın həqiqətlərini müsbət istiqamətdə dünyaya yaymaqdan ötrü əlavə maddi dəstək vermək lazımdır. Onlar da bu vəsaitin qarşılığında ildə bir dəfə müəyyən bir hesabatla çıxış edə bilərlər. Bu hər iki tərəf üçün faydalı ola bilər”.

Elmin Nuri hesab edir ki, onların təhsil aldıqları ölkələrdə yerli diasporlarımızın vasitəsi ilə əlaqələri genişləndirmək üçün müəyyən stimullaşdırıcı addımlar atılmalıdır:

"Bu, həmin tələblərin maddi durumuna da təsir göstərməlidir. İstəlinən ölkədə azərbaycanlı iş adamları var. Həmin iş adamları bu proqramlara dəvət edilməli, onların ianələri intelektual tələbələrə yatırılmalıdır. Bu, ölkəmiz adına böyük uğur ola bilər. Digər tərəfdən, xaricdə oxuyan tələbələrin ən azı 50%-i üçün müəyyən təqaüd proqramı hazırlamaq olar. Simvolik olaraq onlara aylıq təqaüd ayrılsa, aviabiletləri özləri də ala bilərlər. Belə təkliflərin sayını daha da artırmaq mümkündür".
 

Dünyapress TV

Xəbər lenti