Ardını oxu...
D vitamini çatışmazlığı yaşlı insanlarda xroniki yorğunluğa səbəb ola bilər.

Qaynarinfo xəbər verir ki, bunu "Nutrients" jurnalında dərc olunan araşdırma göstərib.

Yeni məqalənin müəllifləri D vitamininin rolu ilə bağlı yüksək keyfiyyətli tədqiqatı nəzərdən keçiriblər. Təcrübələr göstərir ki, maddə yorğunluqla əlaqəli mexanizmlərə təsir edə bilər, məsələn, əzələlərdə iltihabı və ya sərbəst radikalların hüceyrə zədələnməsini azaldan genləri aktivləşdirməklə. Bundan əlavə, sinir siqnallarının ötürülməsində və əhvalın tənzimlənməsində mühüm rol oynayan maddələr olan serotonin və dopamin istehsalında iştirak edir.
Yaşlı insanlarda, eləcə də dağınıq sklerozlu xəstələrdə yorğunluq və D vitamini arasında müəyyən əlaqə var. Revmatizm, xərçəng və xroniki yorğunluq sindromu olan insanlar üçün D vitamininin yorğunluğa təsirinin daha az keyfiyyətli sübutları mövcuddur.

Bir sıra tədqiqatlar normal D vitamini səviyyələri ilə bütün səbəblərdən ölüm riskinin azaldığını tapıb. Lakin dəlillər ziddiyyətlidir və əlavə araşdırmaya ehtiyac var.

Serum D vitamini səviyyəsinin 20 ng/ml-dən aşağı olması çatışmazlığı, 21-29 ng/mL arasında olması isə çatışmazlığı göstərir. Gündəlik 600-800 IU vitamin qəbulu optimal sümük sağlamlığını təmin edir və 30 ng/ml-dən yuxarı səviyyələri saxlamaq üçün 1000-2000 IU lazımdır.
 
Ardını oxu...
Son illərdə paytaxt Bakı başda olmaqla, böyük şəhərlərimizdə havanın həddindən çox çirkli olması barədə narahatlıq mövcuddur. Bu məsələdə ən böyük pay sahibi avtomobillər, xüsusilə də istismar müddətini başa vurmuş nəqliyyat vasitələridir. Mövcud durum artıq müvafiq qurumları da hərəkətə gətirib. Bəs sözügedən sahədə daha hansı işlərin görülməsinə ehtiyac var?

“Kaspi” qəzeti növbəti məqaləsində bu və digər suallara cavab tapmağa çalışıb.

Avtomobilləri sıradan çıxaran səbəblər

Ekoloq Kənan Kərimli dedi ki, nəqliyyat vasitələrinin sayı hər gün artır, xüsusən daxili yanma mühərrikləri ilə işləyən avtonəqliyyat vasitələri atmosferi çirkləndirən başlıca mənbə olaraq qalırlar: “Avtomobillərin əksəriyyəti fiziki və texniki cəhətdən aşınmış, ekoloji göstəricilərinə görə istismara yararsız vəziyyətdədir. Əlverişsiz yol şəraiti, yanacaq-sürtgü materiallarının keyfiyyətinin aşağı olması avtonəqliyyat vasitələrinin texniki hissələrinin və aqreqatlarının sürətlə yeyilməsinə, yanacaq sərfinin və xaric olan qazların zəhərliliyinin artmasına səbəb olur. Texniki qulluq və təmirin keyfiyyətinin yüksək səviyyədə olmaması, müasir avadanlıqların və ixtisaslı mütəxəssislərin çatışmazlığı avtonəqliyyat vasitələrinin iş qabiliyyətinin tam bərpa edilməsinə mənfi təsir göstərir. Avtonəqliyyat vasitələrinin ekoloji parametrlərini normada saxlamaq üçün onların texniki vəziyyətinə diaqnostika stendləri və avadanlıqlarından istifadə olunmaqla dövri nəzarət zəruridir”.

Bu avtomobillərə keçid tək çarədir

K.Kərimlinin fikrincə, hibrid və elektromobillərə keçid tək çarədir: “Yararsız və ya istismar müddətini başa vurmuş avtomobillərin dövriyyədən çıxarılması ekoloji durumun yaxşılaşmasında rol oynamaqla yanaşı, həm də yol-nəqliyyat hadisələrinə səbəb olan halların azalmasına da təsir göstərəcək. Nisbətən ekoloji təmiz hesab olunan hibrid, tam elektrik və buraxılışı 1-3 il aralığında olan yeni, kiçik həcmli daxili yanma mühərrikli avtomobillərin ölkəyə gətirilməsini stimullaşdıran addımların atılması ekoloji tarazlığı bərpa edəcək. Bununla yanaşı, tam elektrikli avtomobillərə digər nəqliyyat vasitələrində olmayan müəyyən imtiyazların verilməsi əhali arasında onlara marağın yaranmasına səbəb olar. Bu imtiyazlara dayanacaqların pulsuz olması, faizsiz kredit şərtləri ilə satış, sığorta qiymətində, texniki servis xidmətlərinin qiymətlərində endirim, enerji doldurma məntəqələrinin sayının artırılması və s. daxildir”.

Bu sahədə müvafiq addımlar atılacaq

Ekoloqun sözlərinə görə, ictimai nəqliyyat şəbəkəsinin hər kəs üçün əlçatan olması avtomobil sahiblərinin də ondan istifadəsinə zəmin yaradar: “Bu baxımdan son illərdə atılan addımlar, xüsusən avtobus hərəkəti üçün ayrılmış xüsusi zolaq bu keçidin sürətlənməsinə səbəb olub. Gələcəkdə istismara yararsız avtomobillərin utilizasiyası, idxal olunan yeni avtomobillərə güzəştlər, ölkə ərazisində ekoloji göstəricilərə nəzarət edən ekoloji postların sayının artırılması, texniki qulluq və təmirin keyfiyyətinə dövlət nəzarətinin artırılması, yeni avtomobillərin daha əlçatan olması üçün müvafiq addımlar atılması gözlənilir”.

Yeni qərarlar veriləcək

Nəqliyyat eksperti Eldəniz Cəfər bildirdi ki, Azərbaycanda ekosistemin yaxşılaşdırılması üçün bir sıra yeni layihələr həyata keçirilib: “2022-ci ilin sonunda Yol Xəritəsi hazırlanıb. Ölkəyə idxal olunan ekoloji təmiz nəqliyyat vasitələri gömrük və digər rüsumlardan azad edilib. Görünür, növbəti mərhələdə atmosferə buraxılan zərərli qazların miqdarını azaltmaq üçün yeni qərarlar veriləcək. Bu gün Azərbaycana idxal olunan avtomobillərin ekoloji standartı Avro-4-dür. Növbəti illərdə ölkəmizdə artıq Avro-5 standartına keçid olacaq. Yəqin ki, hazırlıqlar ona doğru gedir”.

Avtomobillərin 80 faizinin yaşı 10 ildən artıqdır

Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Ekoloji siyasət şöbəsinin müdiri Faiq Mütəllimovun sözlərinə görə, ölkəmizə idxal olunan 80 faizdən çox avtomobilin istismar ili 10 ildən artıqdır. Burada 30 ildən daha çox yaşı olan avtomobillərin də payı böyükdür: “Vacib məqamlardan biri avtomobillərin mütəmadi texniki baxışdan keçirilməsi və həmin nəqliyyat vasitələrinin mövcud standartlara uyğunluğunun yoxlanılmasıdır. Avtomobilin bir sıra hissələrinin sıradan çıxması ətraf mühitə ciddi təsir göstərə bilər. Ona görə atmosfer havasına atılan çirkləndirici qazların 80 faizdən çoxu məhz nəqliyyat sektorunun üzərinə düşür. Bu da müvafiq tədbirlərin görülməsinin sürətləndirilməsini tələb edir”.

Fevral ayından bu sistem işə başlayacaq

Müsahibimiz bildirdi ki, istismar müddəti bitmiş nəqliyyat vasitələrinin utilizasiyası ilə bağlı qanunvericiliyə müvafiq dəyişikliklər qəbul olunub: “Tullantılar haqqında” qanuna xüsusi bölmə və yeni maddələr daxil edilib. Hazırda istismar müddəti bitmiş köhnə nəqliyyat vasitələrinin utilizasiyası ilə bağlı müvafiq tədbirlər görülür. Fevral ayından artıq bu sistem işə başlayacaq. Ödəmələr olunması üçün fond yaradılır. Sentyabr ayından köhnəlmiş nəqliyyat vasitələri müvafiq özəl şirkətlərdən təşkil olunacaq utilizatorlara təhvil veriləcək”.

Əhaliyə alternativ təklif etməliyik

F.Mütəllimov qeyd etdi ki, hazırda elektromobillərin istifadəsinin təşviqinə, köhnə nəqliyyat vasitələrinin idxalı ilə bağlı tənzimləmələrin həyata keçirilməsinə daha çox fokuslanılıb. Amma əhaliyə alternativ təklif edilməlidir: “Bu gün hər kəsin bir nəqliyyat vasitəsindən istifadəsi tıxaclara gətirib çıxarır. Lakin ictimai nəqliyyatdan istifadə üçün imkanlar daha da yaxşılaşdırılmalıdır. İctimai nəqliyyat sisteminin yaxşılaşdırılması istiqamətində Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi tərəfindən işlər görülür. Metro şəbəkəsinin genişləndirilməsi, müntəzəm marşrut xətlərinin yaxşılaşdırılması, fərdi avtomobillərdən istifadənin azaldılması, velosiped yollarının olması və digər mühərriksiz nəqliyyat vasitələrindən istifadənin artırılması ilə bağlı kompleks tədbirlərin görülməsi nəzərdə tutulur”.
Ardını oxu...
Xəbər verdiyimiz kimi, Binə qəsəbəsində bir ailənin bütün üzvləri kolbasadan zəhərlənib. Bir çox məclis və süfrələrin ənənəvi təamı olan bu məhsuldan zəhərlənmə halları insanlar arasında narahatlıq doğurur.

Qida ekpertləri sözügedən mövzu ilə bağlı bir sıra məqamlara diqqət çəkirlər.

Qida məsələləri üzrə mütəxəssis ekspert Ağa Salamov Yenisabah.az-a bildirib ki, bir sıra ətlərdən hazırlanan kolbasa-sosiskalar təhlükəli hesab olunur:

“Qida zəhərlənmələrinə yol açan səbəblərə emal, istehsalat, saxlanma və daşınma prosesləri aiddir. Bunların hamısı qida üçün şərtdir. Çox vaxt qida zəncirinin əvvəlində mikroorqanizmaların ifraz etdiyi toksinlər nəticəsində qida çirklənir. İstehsalatda olan antisanitar vəziyyət, daşınma prosesində qaydalara əməl olunmaması və riskli qidaların daşınması, emal prosesində qidanın çarpaz çirklənməyə məruz qalması kimi amillər zəhərlənməyə səbəb olur.

Tərkibində mənşəyi bəlli olmayan, baytarlıq nəzarətindən keçməyən ətlərdən hazırlanan kolbasa-sosiskalar da təhlükəli hesab olunur. Çünki bu ətlər mikroorqanizmlərlə çirklənmiş olur. Həmin bakteriyalar isə həzm olunduqdan sonra daxildə toksinlər ifraz edir. Ağır nəticələnə bilən patogen bakteriyalara Salmonella, E- Coli , Listeria aiddir. Salmonella bakteriyasına daha çox toyuq əti tərkibli kolbasa və sosiskalarda rast gəlinir.

Nəticədə isə faciəvi son qaçınılmaz olur. Yəni, bu proses orqanizmdə zəhərlənməyə yol açır. Listeria bakteriyası isə sudan, torpaqdan, otdan heyvana yoluxur. Həmin heyvanın ətindən hazırlanan məhsullarda da bu bakteriya qalmış olur”.

Qida eksperti İsa Əliyev isə vurğulayıb ki, belə məhsullar istehsal edən firmaların keyfiyyətə nəzarət və keyfiyyət təminatı mexanizmləri olmalıdır:

“İlk növbədə ət və ət məhsulları, kolbasa-sosiska hazırlanan müəssisələrdə, istehsalat yerlərində sanitar-gigiyenik qaydalara riayət olunması çox önəmli məqamlardan biri sayılır. Çünki ətin tərkibində ən həssas olan Salmonella bakteriyasıdır. Əgər istehsal prosesində məhsulun içərisində məhv olmayıbsa, o zaman bu, birbaşa zəhərlənməyə səbəb olan amil hesab edilir. Ona görə də, sözügedən məhsullar hazırlanarkən mikrobiolojik cəhətdən siteril olmalıdır. İstehsal prosesi zamanı isə kolbasa-sosiska məhsulları təmiz qurğulardan keçməlidir. Kritik kontrol nöqtələri hər dəfə yoxlamadan keçməlidir. İstehsalçı firmada keyfiyyətə nəzarət və keyfiyyət təminatı mexanizmləri mövcud olmalıdır. Belə olduğu təqdirdə yaxşı məhsul ortaya çıxır və insan sağlamlığını təhlükəyə atmır”.

Aytac ŞAHİN
 
Ardını oxu...
Paytaxtın Sabunçu rayonunda sakinlər içməli sudan sarılıq xəstəliyinə yoluxduqlarını iddia edirlər.

Xezerxeber.az-ın məlumatına görə, Əmircan və Bülbülə qəsəbə sakinləri içməli sudan sarılıq xəstəliyinə yoluxduqlarını və zəhərləndiklərini deyirlər.

Vətəndaşların şikayətləri ilə bağlı Tibbi Ərazi Bölmələrini İdarəetmə Birliyidən (TƏBİB)-bildiriblər ki, sözügedən ərazilərdən sarılıq xəstəliyi ilə bağlı müraciətlər daxil olub. Pasientlərə zəruri tibbi xidmət göstərilir. Məsələ isə diqqətdə saxlanılır.

Xatırladaq ki, əhalinin daha keyfiyyətli içməli su ilə təmin edilməsi üçün bir neçə il əvvəl Ceyranbatan Ultrasüzgəcli Sutəmizləyici Qurğular Kompleksi istifadəyə verilib. Bu layihə Pirallahı qəsəbəsi də daxil olmaqla, Bakı şəhəri və Abşeron yarımadasının digər yaşayış məntəqələrini dayanıqlı və keyfiyyətli içməli su ilə təmin etməli idi. İndi sudan zəhərlənmə və sarılıq xəstəliyinə yoluxma iddiaları suyun keyfiyyəti ilə bağlı şübhələr yaradır.
Məsələ ilə bağlı “Azərsu” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti ilə də əlaqə saxladıq. Qurumun Mətbuat xidmətinin rəhbəri Anar Cəbrayıllı məlumatın həqiqəti əks etdirmədiyini dedi. Ümid edirik ki, məsələnin ciddiliyi nəzərə alınacaq və bu hal araşdırılacaq.

Ətraflı süjetdə:

 
 
 

 

Ardını oxu...
 
Portağal ürək-damar sisteminin sağlamlığını qorumağa kömək edir.
Rusiya mediası xəbər verir ki, C vitamini qan damarlarının divarlarını gücləndirir, məhsulun tərkibində olan lif isə lipid mübadiləsini normallaşdırmağa kömək edir.
C vitamini ürək-damar sağlamlığı üçün faydalıdır. Damar divarının möhkəm və elastik qalmasına kömək edir. Portağaldakı lif, öz növbəsində, lipid mübadiləsini normallaşdırmağa kömək edir.
100 q portağal pulpasında tövsiyə olunan gündəlik C vitamininin təxminən 50%-i var. O, orqanizmi mövsümi tənəffüs xəstəliklərindən qoruyur və immunitet sistemini dəstəkləyir.
Bu meyvənin tərkibində A vitamini, B vitaminləri, kalium, kalsium, sink, efir yağları və meyvə turşuları da var. Eyni zamanda, portağalın kalorisi yüksək deyil.
Dietoloqlar xəbərdarlıq edir ki, bu məhsulun həddindən artıq istehlakı allergik reaksiyaya səbəb ola bilər.
 
Ardını oxu...
Ət məhsullarının 90 faizində xərçəng yaradan mikroplastiklər aşkar edilib. Qida vasitəsilə hər il 11500 mikroplastik istehlak edilir.

AJMEDİA.İNFO xəbər verir ki, bu barədə Kolumbiya Universitetinin tədqiqatçıları araşdırma aparıblar.


Bildirilib ki, mikroplastiklər qablaşdırma prosesində qidalara qarışdırılır.


Araşdırma zamanı 16 növ zülal, o cümlədən toyuq göbələkləri, mal əti, balıq filesi və burgerlər sınaqdan keçirilib.


Tədqiqatlar nəticəsində mal ətində 90 rezin hissəcik, balıq əti nümunəsində isə 25 və 40 ədəd rezin hissəciklərinin olduğu müəyyən edilib.


Qeyd edək ki, həmin araşdırmaya əsasən, plastik qablarda satlan sularda 100 nanometr olan plastik hissəciklər aşkarlanıb.(Sfera.az)
 
Ardını oxu...
“Nadir hallarda rast gəlinən və spesifik müalicə tələb edən xəstəliklərin müalicəsi üçün nəzərdə tutulan dərman vasitələrinin siyahısı”nda dəyişiklik edilib.

Bununla bağlı Səhiyyə Nazirliyinin Kollegiyası müvafiq qərar qəbul edib.

Siyahıya yeni 11 dərman adı əlavə edilib. Bununla da siyahıda yer ala dərmanların sayı 120-yə çatıb.

Qərarın icrasına nəzarət səhiyyə nazirinin müavini İlqar Qasımova həvalə edilib.
 

 
Ardını oxu...
 
Dünya Səhiyyə Təşkilatının (DST) dərc etdiyi məlumatlara görə, dünyada 1 milyarddan çox artıq çəki və ya piylənmədən əziyyət çəkən xəstə var. 2035-ci ildə bu rəqəmin 4 milyardı keçəcəyi düşünülür. Ölkəmizdə də artıq çəkilərindən şikayət edənlərin sayı kifayət qədər çoxdur. Alimlər 1 ayda 7 kilo arıqlamanın sirrini açıqlayıblar.
Mütəxəssislərin fikrincə, arıqlamaq istəyənlər, ilk növbəə, gəzintini məsləhət görüblər. Gəzinti bədənin sinir, əzələ və həzm sisteminə təsir edir. Buna görə də sürətli gəzinti və qaçış arıqlama prosesində faydalıdır.
Mütəxəssislər arıqlamaq üçün asta yerişlərin kifayət etməyəcəyini vurğulayır və 30 dəqiqəlik sürətli gəzinti tövsiyə edirlər.Bu yolla 200 kalori yandırmaq mümkündür. Vaxtı 1 saata qədər artırsanız, 400 kalori yandıra bilərsiniz.
Sürətli gəzinti zamanı nəzərə alınmalı başqa bir məsələ fasilə verməməkdir. Gəzinti zamanı heç bir məşq tövsiyə edilmir. Məşqlər tempin aşağı düşməsinin qarşısını almaq üçün gəzintidən əvvəl və ya sonra edilməlidir.
Arıqlamaq üçün gəzinti hər gün təkrarlanmalıdır. İdmanın həftədə 3 gün edilməsi lazım olduğunu bildirən mütəxəssislərə görə, hər gün 1 saatlıq gəzinti və həftədə 3 gün müntəzəm idman arıqlama prosesinə ciddi töhfə verə bilər. Amma bunu edərkən sağlam qidalanmaya da mütləq diqqət yetirilməlidir. Bu yolla 1 aya 7 kilo arıqlamaq mümkündür.
Ardını oxu...
Ev itinin dişləməsi sepsis və quduzluğa səbəb ola bilər.

32gun.az bildirir ki, bunu rusiyalı yoluxucu xəstəliklər üzrə mütəxəssisi Svetlana Serebryakova deyib.

Serebryakova it dişlədiyi halda nə edəcəyinizi xatırladıb. Bir dişləmə patogen bakteriyaların yaraya daxil olması səbəbindən son dərəcə təhlükəli ola bilər, irinli-iltihabi prosesləri tetikler, ən pis halda qan zəhərlənməsinə səbəb olacaqdır.

"Dişləndikdə öncə yara müayinə edilməlidir. Əgər dişləmə səthi olarsa, yara axan suyun altında yuyulmalı və antiseptiklə müalicə edilməlidir, ÜST isə yaranın təmizlənməsinə ən azı 15 dəqiqə sərf etməyi məsləhət görür. Yara dərindirsə, kənarları yırtılırsa, qan axırsa, həkim çağırmaq lazımdır. Həkimlər sizə tikiş tikib quduzluq peyvəndi verəcəklər. Həkim yolda olarkən qanın dayandırılması lazımdır: ya təzyiq edib qan tədarükünü pozun, ya da dişlənmiş yeri bədəndən yuxarıya qoyun".

Serebryakova qeyd edir ki, ev itlərinin ağızlarında patogen bakteriyalar var, onlar yaraya düşərsə, yumşaq toxumaların irinli iltihabı, meningit, sepsis, qanqren, quduzluq və tetanoz inkişaf edə bilər. Ölüm göstəricisi 100%-ə çatan quduzluqdan qorunmağın əsas yolu təkcə insanlar üçün deyil, həm də heyvanlar üçün peyvənddir. Bir şəxs müntəzəm və ya təcili peyvənd edilə bilər.
Ardını oxu...
"Şəfa” Müalicəvi Diaqnostika Mərkəzi MMC barəsində iqtisadi fəaliyyət qaydaları əleyhinə olan (Valyuta tənzimi qaydalarının pozulması) inzibati xəta protokolu tərtib olunub.

32gun.az-ın məlumatına görə, protokol İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 430.4-cü maddəsi ilə irəli sürülüb.

İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 430.4-cü maddəsinə görə avans yolu ilə ödənilmiş valyuta vəsaitinin müqabilində müəyyən edilmiş müddətlərdə müvafiq mallar idxal edilmədikdə, işlər görülmədikdə və ya xidmətlər göstərilmədikdə ödənilmiş valyuta vəsaitinin xaricdən geri qaytarılmamasına görə vəzifəli şəxslər inzibati xətanın bilavasitə obyekti olmuş valyuta vəsaiti məbləğinin 10 faizindən 20 faizinədək məbləğdə, hüquqi şəxslər inzibati xətanın obyekti olmuş valyuta vəsaiti məbləğinin 20 faizindən 30 faizinədək məbləğdə cərimə edilir.

İşə Bakı Şəhəri Yasamal Rayon Məhkəməsinin hakimi Rauf Daşdəmirov sədrliyi ilə baxılacaq.

Bildirək ki, mərkəzin qanuni təmsilçisi KANAN ƏLİYEV ƏYYUB OĞLU, nizamnamə kapitalı 20 AZN-dir.
 

Dünyapress TV

Xəbər lenti