2024-cü il fevralın 17-dən iki həftədən az müddətdə Ukrayna ordusu A-50 də daxil olmaqla 13 Rusiya təyyarəsini vurub. Bir "hiyləgər hiylə" onlara bu işdə kömək edə bilər.

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu sözləri "The Telegraph" yazıb.

Qeyd olunur ki, iki illik genişmiqyaslı müharibə zamanı Rusiya ayda orta hesabla 4 təyyarə itirib. 2024-cü ilin fevralında isə ruslar bu orta göstəricidən ən azı 3 dəfə artıq təyyarə itirmiş ola bilərlər. Bunun səbəbləri arasında Rusiya aviasiyasının fəallığının artması da var.

"Fevralın ortalarında Avdeyevka uğrunda döyüşün qızğın vaxtında Rusiya həmlələrinin ümumi sayı bir gündə yüzü ötdü - yəqin ki, bu, iki il əvvəl müharibənin ilk günlərindəki həmlələrin sürəti ilə eyni idi. Təyyarələrin hər biri Ukraynanın yerüstü raket batareyaları üçün potensial hədəf idi. Hər şey bərabər olduqda, daha çox hava hədəfi daha çox itki deməkdir. Lakin Rusiya uçuşlarının artan tempi fevraldakı "ölüm seriyası”nda yeganə amil olmaya bilər. Birincisi, görünür ki, ukraynalılar ABŞ-ın 3 "Patriot" raket batareyasının bəzi komponentlərini - ən yaxşı hava hücumundan müdafiə batareyalarını götürüb mobil bölmələrə birləşdiriblər", deyə nəşr yazır.

Bununla belə, bəlkə də fevralda əsas atışma - ayın 23-də Azov dənizi üzərində Rusiyaya məxsus nadir A-50 təyyarəsinin məhv edilməsi cəbhə xəttindən 120 mil (190 km-dən bir qədər çox-red.) aralıda baş verdi. Bu, "Patriot" üçün çox uzaqdır. Ukraynanın belə bir mənzilə sahib olduğu yeganə raket sistemi köhnə S-200-dür, onlar 8 tonluq raket atırlar.

Qeyd olunur ki, Ukrayna qoşunları hələ 2013-cü ildə S-200-ləri "təqaüdə" çıxarıb, lakin ötən il onların bəzilərini yer-yer tipli zərbə raketləri kimi bərpa ediblər.

"Hərbi Hava Qüvvələrinin yenidən S-200-dən ilkin "yerdən havaya" rolunda istifadə etməsi tamamilə mümkündür. Bəs hansı radarlar S-200-ü hədəfə alır? Orijinal sovet radarları o qədər enerji yayır ki, onlar adətən gözlənilən raket buraxılışının siqnalını ötürür və pilotlara qaçmaq üçün vaxt verir. Bununla belə, ukraynalıların ən güclü raketlərindən istifadə etmək üçün daha hiyləgər üsul tapdıqlarına dair bir işarə var", deyə materialda qeyd edilir.

Nəşr xatırladır ki, hələ 2023-cü ilin fevralında, ABŞ Konqresində Rusiyaya dost respublikaçıların Ukraynaya yardıma mane olmasından 10 ay əvvəl, Co Bayden administrasiyası 2,2 milyard dollarlıq hərbi yardım paketi elan etdi və bu paketə "Qərb atıcılarını inteqrasiya etmək üçün avadanlıq, Ukraynanın hava hücumundan müdafiə sistemləri ilə raketlər və radarlar" daxil idi.

Bir çox analitiklər bu ifadəni Nortrop Qrumman tərəfindən yaradılmış ABŞ Ordusunun İnteqrasiya Döyüş Komandanlıq Sisteminə istinad kimi qəbul edirlər.

"IBCS radar deyil. Bu, raket deyil. Xeyr, bu, faktiki olaraq istənilən hava hücumundan müdafiə radarının və istənilən hava hücumundan müdafiə raketinin birlikdə işləməsinə imkan verən prosessorlar, radiokanallar və alqoritmlər toplusudur", deyə "The Telegraph" izah edir.

Qeyd olunur ki, IBCS-in inkişafı hələ tam başa çatmayıb, lakin başa çatmaq üzrədir. Amerikalılar hələ IBCS-in heç bir əsas komponentini yerləşdirməyiblər, lakin polyaklar bunu edib. Nəşrin yazdığına görə, Respublikaçılar Ukraynaya yardımı əngəllədiyi üçün Polşa hazırda hava hücumundan müdafiə avadanlıqlarının ən böyük təchizatçılarından biridir.

Ukrayna Hərbi Hava Qüvvələri bu texnologiya ilə köhnə sovet modelləri və daha yeni Qərb modelləri də daxil olmaqla yüzlərlə uzaqmənzilli radarı birləşdirə və orta və ya uzaq mənzilli raketləri idarə etmək üçün bu tam sensor əhatə dairəsindən istifadə edə bilər.

Qeyd edək ki, Ukrayna Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahının rəsmi statistikasına görə, ölkəyə qarşı genişmiqyaslı müharibə zamanı Rusiya 600-dən çox hava gəmisi itirib. Söhbət 347 təyyarə və 325 helikopterdən gedir.

Son həftələrdə vurulan təyyarələrin sayı çoxlarını şoka salıb. Hərbi Hava Qüvvələri demək olar ki, hər gün Rusiya təyyarələrinin vurulması barədə məlumat verir - bəzən gündə birdən çox. Bir neçə Su-34, Su-35, eləcə də A-50 uzaqmənzilli radar aşkarlayan təyyarələr məhv edilib - yeri gəlmişkən, bu, 2024-cü ilin əvvəlindən bəri ikincidir.

Böyük Britaniyanın ATƏT-dəki nümayəndə heyətinin hərbi müşaviri Nikolas Okott bildirib ki, Rusiya təyyarələrinin məhv edilməsi Rusiyanın hərbi səyləri üçün əhəmiyyətli məğlubiyyətdir. Onun sözlərinə görə, hesabatlar göstərir ki, Rusiya Federasiyası təyyarələri əvəz edə biləcəyindən 20 dəfə tez itirir.

Ukraynada gedən ağır döyüşlər fonunda ABŞ və Avropadan ukraynalılar üçün gah ümidverici, gah da məyusedici bəyanatlar gəlir. Hiss olunur ki, Qərb müharibənin uzanması və Rusiyanın ləng addımlarla irəliləməsinə hələ ki, şərait yaradır. Nəticədə isə bu üzücü müharibə çoxsaylı insan tələfatına yol açır.

İnsan resursu cəhətdən Rusiyadan təqribən dörd dəfə geri qalan Ukraynaya Qərbdən əhəmiyyətli və cəbhədə ciddi dönüş yarada biləcək səviyyədə yardım gəlməyəcəksə, Kiyevin radikal qərarlar qəbul etməkdən başqa çarəsi qalmayacaq. Hələ ki, ABŞ rəsmiləri dumanlı və eyni zamanda şirnikləndirici vədlərini davam etdirirlər.

Belə vədlərdən biri də ABŞ Dövlət Departamentinin nümayəndəsi Metyu Millerə aiddir: “Biz hesab edirik ki, Ukrayna ordusunun qələbə qazanmaq üçün həyata keçirə biləcəyi planları var. Biz inanırıq ki, onların ehtiyatda bir neçə sürpirizi var”.

Görəsən, ABŞ rəsmisi “sürpirizlər” dedikdə nəyi nəzərdə tutur? Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin cəbhə xəttindəki son uğurları qısa müddət ərzində Rusiyanın çoxlu sayda qırıcı-bombardmançı təyyarələrini məhv etməsindən ibarətdir. Ukraynalıların göstərəcəyi sürpirizlər heç şübhəsiz ki, ABŞ-nin yollayacağı texniki vasitələr və güclü silahlar sayəsində reallaşa bilər.

Əlbəttə, belə sürprizlərdən biri kimi Rusiya qırıcılarının məhv edilməsində ABŞ-nin stels texnologiyalı “F-35 Lightning” təyyarələrinin mümkün iştirakını göstərmək olar.

Belə ki, bu yaxınlarda Sinqapurun Müdafiə naziri Enq Henq bildirib ki, ABŞ Rusiyanın Ukraynadakı Hava Hücumundan Müdafiə sistemlərinin mövqeyini aşkarlamaq üçün “F-35” təyyarələrindən istifadə edir. Doğrudur, Pentaqon bu məlumatı təkzib edib. Lakin Pentaqonun təkzibinə baxmayaraq, bu məlumat inandırıcı görünür.

Məsələ ondadır ki, ”F-35” radarlara yaxalanmayan “görünməz” təyyarə olduğu üçün onun Ukrayna səmasındakı varlığından kim xəbər tuta bilər ki? Digər tərəfdən, mətbuatda yayılan məlumtalara görə, son vaxtlar “F-35”lər Polşa və Rumıniya hava məkanında tez-tez uçuş həyata keçirirlər. Bu təyyarədə “AN/ASQ -299 Barracuda ELINT” elektron kəşfiyyat sistemi qurşadırılıb ki, bunun da köməyi ilə 926 kilometr uzaqlıqdakı hədəfləri aşkarlamaq mümkündür.

Avdeyevkanın alınmasında Rusiya aviasiyasının Ukrayna mövqelərinə atdığı idarə olunan ağır bombalar döyüşlərin müqəddəratını həll etmişdi. Yoxsa, bəlkə də bu şəhərin işğalı zamanı ruslar 17 min nəfər yox, dəfələrlə çox itki verəcəkdilər. Rusiya komandanlığı bu taktikanın səmərəli olduğunu görüb, təyyarə itkisinə baxmayaraq, hava hücumlarını durmadan artırımışdılar. Bu bombaların aerodinamik xüsusiyyəti və tuşlayıcı sistemi hədəfi vumaq üçün nəzərdə tutulub.

Rusların istifadə etdikləri idarə olunan ağır aviasiya bombaları SSRİ vaxtından istehsal olunur və indi onun üzərində müəyyən yenilənmələr aparıblar. İdarə olunan bombaların ağırlığı əsasən 500 kiloqram olur. Çəkisi 1500 kiloqrama çatan bombalar da var. Onlardan həmçinin beton istehkam örtüklərinin dağıdılmasında istifadə olunur.

Rusiya döyüş aviasiyasıının daşıdığı idarə edilən bombaların maksimal uçuş məsafəsi 40 kilometrdir.

Təyyarələr cəbhə boyu Ukrayna mövqelərinə zərbələr endirmək üçün gün ərzində 100-150 uçuş həyata keçirirlər. Rusiya ordusu cəbhədə hər gün bu bombalardan istifadə edir. Belə hücumların qarşısını almaq üçün Ukraynanın kifayət qədər Hava Hücumundan Müdafiə sistemi yoxdur, ona görə də onlar ölkənin iri şəhərlərini qorumaq üçün qurulmuş HHM sistemlərinin bir hissəsini cəbhəyə yaxın yerlərə gətiriblər. Təbii ki, belə aviasiya bombaları ABŞ-nin silah arsenalında da yer alır.

Onu da qeyd edək ki, müharibənin əvvəlində ruslar əsasən SSRİ dövründən qalma, köhnəlmiş “Su-24” və “Su-25” təyyarələrindən daha çox istifadə edirdilər. Lakin onlar son zamanlar idarə olunan ağır aviasiya bombaları atdıqları üçün “Su-34” və “Su-35” təyyarlərini hücuma tez-tez göndərirlər. Bu təyyarələr öz xarakteristikasına görə bir-birinə yaxın olsalar da onların müəyyən modifikasiya fərqləri var.

Rusiyanın ən müasir təyyarələri sırasında yer alan “Su-34” qırıcı bombardmançı təyyarəsinin ilk sınaq uçuşu 1990-cı ildə həyata keçirilsə də, onun Rusiya Silahlı Qüvvələrinin döyüş cərgəsinə qoşulması 2014-cü ildən başlayıb. Bu da onu göstərir ki, əslində, “Su-34” təyyarəsi SSRİ istehsalı “Su-25” və “Su-27” təyyarələrinin dərin modernləşdirilməsi nəticəsində ərsəyə gətirilib.

Yeri gəlmişkən, bu sözləri elə “Su-35”-lər üçün də söyləmək olar, hərçənd ki, çoxfunksiyalı “Su-35”in ilk sınaq uçuşu 2008-ci ildə baş tutsa da, mütəxəssislər bu təyyarəni də SSRİ-Rusiya hibridi hesab edirlər.

Rusiya Ukraynaya hücum edən zaman onun ordusunun döyüş cərgəsində təxminən 150 ədəd “Su-34” və 130 ədəd “Su-35”in olduğu qeyd edilirdi. Müharibənin gedişində vurulan Rusiya təyyarələrinin çoxu köhnə “Su-24” və “Su-25”olub. 2023-cü ilin noyabrının əvvəlindən başlayaraq isə “Su-34” və “Su-35” təyyarələri Ukrayna ordusunun mövqelərinə ağır aviasiya bombaları atır. Bu zaman həmin təyyarələrin özləri də tez-tez vurulur.


Digər tərəfdən, vurulma riskinin artmasına baxmayaraq, bu təyyarələrdən intensiv istifadə olunmasının səbəblərindən biri də Rusiya nizami ordusunda yaranmış problemlərlə bağlıdır. Ordu xeyli itki verib və hər hansı yaşayış massivinin zəbt olunması üçün təyyarələrin köməyinə böyük ehtiyac yaranır.

ABŞ Ukraynadakı müharibənin gedişini diqqətlə izləyir və rus təyyarələrinin məhv edilməsində onun iştirakı istisna edilmir. Bunun səbəbi isə Avdeyevkadan sonra Ukrayna ordusunu çıxılmaz vəziyyətdən qurtarmaq ola bilər. Artıq son bir aya yaxın müddətdə Rusiya ordusu Ukrayna müharibəsində 15 müasir qırıcı-bombardmançı təyyarəsini itirib. Məhz buna görə də rusların Ukrayna ordusunun döyüş mövqelərinə hücumlarının intensivliyi xeyli səngiyib. Bu nəticənin əldə edilməsində “F-35”-lərin nə dərəcədə rol oynadığını isə heç kim bilmir. Bu rol varsa da, həmin təyyarənin özü kimi görünməzdir... /azpolitika.info

PKK terror təşkilatının qış aylarında logistik məqsədlər üçün istifadə etmək və terror aktları təşkil etmək üçün hazırladıqları mağara və sığınacaqların aşkarlanması üzrə əməliyyat keçirilib.

Bu barədə Türkiyə daxili işlər naziri Ali Yerlikaya özünün “X” hesabında paylaşım edib.

Terrorçuların mağaralarda gizlətdikləri müxtəlif silah, sursat və partlayıcı maddələrin məhv edilməsi məqsədilə Türkiyə jandarm qüvvələrinin keçirdiyi “Bozdoğan-8” əməliyyatlarında PUA və ATAK helikopterlərindən də istifadə edilib və 2866 personal əməliyyatlara qatılıb.

Əməliyyat zamanı 9 vilayətdə 59 mağara, sığınacaq və partlayıcıların olduğu anbar məhv edilib.
Bölücü Terör Örgütü (BTÖ) mensubu teröristlerin kırsalda kış aylarında eylem yapmak amacıyla mağara ve sığınaklara sakladıkları çeşitli silah, mühimmat ve patlayıcıların yok edilmesine yönelik gerçekleştirilen “BOZDOĞAN-8” operasyonlarında 9 ilde 59 mağara, sığınak ve pic.twitter.com/TpT2w3godF

— Ali Yerlikaya (@AliYerlikaya) March 6, 2024

Yunan mediası iddia edir ki, Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenskinin korteji Odessada raket zərbəsi ilə vurulub.

Musavat.com xəbər verir ki, bu barədə “Prototema” qəzeti yazır.

Nəşr bildirir ki, zərbə kortej Zelenski və Yunanıstanın baş naziri Kiriakos Mitsotakisin oturduğu avtomobilin yanından keçərkən vurulub.

Qəzet partlayışın iki nümayəndə heyətinin ehtimal edilən görüş yerinin 150 metrliyində baş verdiyini bildirib.

Qeyd edək ki, Ukrayna mənbələri hələlik bu xəbərə münasibət bildirməyib. Bununla belə, Odessanın raketlə vurulması faktı etiraf edilib.

Rusiyanın Qara dəniz donanmasına məxsus patrul gəmisi "Sergey Kotov" Krım sahillərində vurulub.
Bu barədə məlumatı Ukrayna Müdafiə Nazirliyinin kəşfiyyat bölməsi yayıb.

Açıqlamada Krım sahillərində Rusiya Qara Dəniz Donanmasının patrul gəmisinin Magura V5 pilotsuz dəniz vasitələri ilə hədəfə alındığı bildirilib. 2022-ci ildə istifadəyə verilən 65 milyon dollar dəyərində olan "Sergey Kotov"un müxtəlif hissələrinə ziyan dəyib.

"Daily Mail" nəşri hadisəni belə şərh edib: “Putinin ən müasir döyüş gəmilərindən birinin bir gecədə dağıdıcı pilotsuz təyyarə ilə vurulması heyrətamizdir”.
Gəmidə adətən 80 nəfərlik ekipaj olur və göyərtəsində olanların taleyi qeyri-müəyyən olaraq qalır.
Rusiya Müdafiə Nazirliyi məsələ ilə bağlı hələ açıqlama verməyib.

Novosibirsk xüsusi təyinatlı briqadasının rus əsgərləri Avdeevka yaxınlığında daha bir - üçüncü Amerika istehsalı olan "Abrams" tankını məhv ediblər.
32gun.az bildirir ki, bu barədə TASS-a Novosibirsk vilayətinin Qanunvericilik Məclisi sədrinin birinci müavini, “Veqa” könüllü dəstəsinin yaradıcısı və birinci komandiri Andrey Panferov məlumat verib.

Onun sözlərinə görə, tankı artıq Rusiya Qəhrəmanı tituluna malik olan Novosibirskdən olan hərbçi məhv edib.
"Onun komandiri mənə yazdı. Onlar Abramları vurdular. Dəqiq zərbə, obyektə təxminən altı kilometr məsafə var, gecə vurdu", - agentliyin həmsöhbəti bildirib.

"Novosibirsk, o, artıq Rusiya Qəhrəmanıdır. Və düşmənə qalib gəlməkdə davam edir. O, yəqin ki, artıq düşmənin iki rotasını məhv edib", - Panferov əlavə edib.

Üçüncü Abramsı məhv edən hərbçinin effektivliyindən danışan agentliyin həmsöhbəti qeyd edib ki, əgər onun məhv etdiyi texnika Novosibirskdəki Lenin meydanında nümayiş etdirilsə, o, ərazinin yarısını tutacaq.

Britaniya kəşfiyyatı Rusiyanın “Rostec” müdafiə konserninin rəhbəri Sergey Çemezovun bazar ertəsi Rusiyanın “ən müasir əsas döyüş tankı” olan T-14 “Armata”nın Ukraynaya qarşı müharibədə iştirak etməyəcəyinə dair bəyanatını təhlil edib.

Gununsesi.info xəbər verir ki, bu barədə Böyük Britaniya Müdafiə Nazirliyinin kəşfiyyat icmalında deyilir.

“Bu gün T-14 “Armata” tankının Ukraynada olmayacağını demək olar. Bu, çox güman ki, döyüşdə “prestijli” avtomobilin itirilməsi nəticəsində nüfuza dəyən potensial ziyan, eləcə də ehtiyacla əlaqədardır”, – kəşfiyyat icmalında qeyd edilir.

Britaniya Müdafiə Nazirliyi xatırladıb ki, T-14 “Armata” 2015-ci il mayın 9-da Moskvada təlim zamanı dayandığı zaman təqdim edilib və elan olunduğu kimi 2021-ci ildə Rusiya ordusunda görünməyib.

Bir gün əvvəl Britaniya kəşfiyyatı bəyan edib ki, 2024-cü ilin fevralında Rusiya Ukraynanın regional enerji obyektlərinə hücum etməyə cəhd edib. Buna baxmayaraq, Ukrayna enerji sistemi şəbəkənin stabil fəaliyyətini qoruyur.

Əvvəllər Britaniya kəşfiyyatı iddia edirdi ki, 2024-cü ilin fevral ayına qədər Ukraynada rusiyalı itkilərin (ölən və yaralananların) orta gündəlik sayı müharibə başlayandan bəri ən yüksək göstəricidir.

Bundan əvvəl o, Rusiyanın hərbi-sənaye kompleksinin Ukraynaya qarşı müharibə ehtiyaclarını tam ödəməyə qadir olmadığını bildirmişdi.

Ermənistanın Sünik rayonu Teh kəndi yaxınlığında erməni hərbçiləri tərəfindən saxlanılan azərbaycanlı hərbçi Ruslan Pənahova qarşı cinayət təqibi dayandırılıb.
Bu barədə Ermənistan İstintaq Komitəsi məlumat yayıb.
Xatırladaq ki, fevralın 28-i səhər saatlarında Azərbaycan Ordusunun əsgəri Pənahov Ruslan Eldəniz oğlu Laçın rayonu ərazisindəki xidməti mövqelər arasında hərəkət edərkən əlverişsiz hava şəraitində istiqaməti itirərək azıb.

Tehran Qırmızı dənizin Sudan sahillərində öz hərbi-dəniz bazasının yaradılması ilə bağlı danışıqlar aparsa da, uğursuzluğa düçar olub.

Bu barədə “Wall Street Journal” (WSJ) Sudan kəşfiyyatçısı Əhməd Həsən Məhəmmədə istinadən məlumat yayıb.

Onun sözlərinə görə, İran bu yolla dəniz nəqliyyatına nəzarət etməyi ümid edirdi, həmçinin bazadan “kəşfiyyat məlumatları toplamaq” üçün istifadə etməyi və orada hərbi gəmilər yerləşdirməyi planlaşdırırdı.
Razılıq müqabilində Tehran ölkənin çevik reaksiya bölmələri (xüsusi təyinatlılar) ilə silahlı qarşıdurmanı davam etdirən Sudan ordusuna helikopter daşıyıcısı tədarük edəcəyinə söz verib.

Qeyd olunub ki, Xartum İranın təklifindən imtina edib, çünki o, ABŞ və İsraillə münasibətləri çətinləşdirmək istəmir.

Rusiyanın Milli Terrorla Mübarizə Komitəsi İnquşetiyanın Qarabulaq şəhərində əməliyyat keçirib.

SAVASH.ORG Rusiya mediasına istinadla xəbər verir ki, açıqlanan rəsmi informasiyaya görə, əməliyyat çərçivəsində İŞİD terror təşkilatının üzvü olan altı silahlı öldürülüb.

“Quldurlar İŞİD beynəlxalq terror təşkilatının tərəfdarları olublar və 2023-cü ilin martında yol polisi postuna hücum və üç polis əməkdaşının qətli də daxil olmaqla, bir sıra terror cinayətlərində iştirak ediblər”, – verilən açıqlamada bildirilir.

Xatırladaq ki, Qarabulaq İnquşetiyanın Nazran (124 min) və Sunjadan (62 min) sonra əhalisinin sayına görə üçüncü şəhəridir. Martın 2-si axşam saat 19:30-dan etibarən şəhərdə antiterror əməliyyatı rejimi tətbiq edilib. Əməliyyat şəhərin mərkəzində dörd küçədə keçirilib. Məlumatda bildirilir ki, silahlıların gizləndiyi evdə silah, sursat və bomba aşkar edilib. Təhlükəsizlik qüvvələri və əhali arasında itki və xəsarət alan olmayıb. Döyüşlər çoxmərtəbəli binaların yerləşdiyi ərazidə baş verib.