 |
|
|
Hazırda “seçkilərdə parlayan azərbaycanlı” kimi türk dünyasında əsas müzakirə edilən şəxs Sinan Oğandır. S.Oğanın ikinci turda kimi dəstəkləyəcəyi maraqla gözlənilir. Onun Azərbaycan əsilli olması, bütün həyatı və fəaliyyəti boyunca Azərbaycanla sıx əlaqələri hazırda diqqət mərkəzindədir.
Oğanın Azərbaycanla əlaqələri Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetində işləməsi, Əbülfəz Elçibəyin hakimiyyəti müddətində onun ofisində çalışması, Azərbaycan və Türkiyə Parlamentlərarası dostluq qrupundakı fəaliyyəti ilə yekunlaşmır.
Sinan Oğan 1990-cı il yanvar hadisələrində Türkiyə daxilində Azərbaycana dəstək üçün təşkilatlanma həyata keçirib.
SSRİ ordusunun 1990-cı il 20 anvar tarixində Bakıda törətdiyi qətliama o dövr Türkiyə xalqı və hakimiyyətinin münasibəti fərqli olub. Həmin illərdə Türkiyə Prezidenti olan Turqut Özalın, “Azərbaycanlılar Anadoludakı türk xalqından daha çox İran azərilərinə yaxındırlar. Onlar şiədir, biz isə sünni” açıqlaması ölkədə skandal yaratmışdı. Bu açıqlama xalq tərəfindən birmənalı qarşılanmamış, bu istiqamətdə kəskin tənqidi fikirlər səsləndirilmişdi.
1990-cı il yanvar mitingindən görüntü
O zaman Türkiyədə İstanbuldan Iğdıra, Diyarbəkirdən Ankaraya kimi ölkənin hər yerində Azərbaycana dəstək mitinqləri keçirilib. Məsələ ilə bağlı ən böyük mitinq isə 25 min nəfərin iştirakı ilə İstanbulda gərçəkləşdirilib. Bu mitinqin əsas təşkilatçısı Sinan Oğan olub. O, SSRİ-nin Türkiyədəki Baş konsulluğu qarşısında, mitinq iştirakçılarının önündə çıxış edərək Bakıda törədilən qətliamı sərt şəkildə qınayıb və xalqa Azərbaycandakı bu qətliamların qarşısının alınması üçün birlikdə aktiv fəaliyyət göstərmək çağırışı edib.
Qeyd edək ki, o zaman Turqut Özalın açıqlamalarına ölkə daxilindıə bir çox siyasətçi sərt reaksiya verib. Tənqidlərin güclü olması səbəbi ilə T.Özal açıqlama verərək çıxışının yanlış anlaşıldığını bildirib.
Globalinfo.az
Ukrayna Prezident ofisi rəhbərinin müşaviri Mixail Podolyak bildirib ki, "Ukrayna Rusiyaya nifrət edir”, Rusiyanı "həmişə və hər yerdə” təqib edəcək və "hüquqi və ya fiziki” yolla ələ keçirəcək.
Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə Podolyak Twitter-də yazıb.
Bununla, o, Rusiyanın BMT-dəki daimi nümayəndəsi Vasili Nebenzyanın Ukrayna hərbi kəşfiyyatının rəhbəri Kirill Budanovun Rusiya vətəndaşlarına qarşı "nifrət nitqi”nə görə BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasına göndərdiyi məktuba reaksiya verib.
"Rusiya BMT-nin fövqəladə iclasında "nifrətə təhrik” barədə qışqırır. Bəli, Ukrayna sizə nifrət edir. Bəli, biz sizi təqib edəcəyik. Həmişə və hər yerdə. Bəli, sizinlə danışacaq bir şey yoxdur - müasir insan dillərini bilmirsiniz... Bəli, Rusiya Federasiyasının nümayəndələri şübhəsiz ki, hər şeyin əvəzini ödəyəcəklər. Bəli, Ukrayna istər qanuni, istərsə də fiziki olaraq hər birinizi tapacaq”, - deyə Podolyak yazıb.
Xatırladaq ki, Vasili Nebenzyanın BMT Təhlükəsizlik şurasına məktubu Kirill Budanovun onun qurumunun rusiyalı ictimai xadimlərin "çoxuna əli çatıb” ifadəsi ilə bağlıdır. Beləliklə, o, Kiyevin Vladimir Solovyov, yoxsa Aleksandr Duqini "ələ keçirə bilərmi” sualına cavab vermiş olub. Bundan əvvəl Budanov Ukraynanın qələbəsinə qədər "dünyanın istənilən yerində rusiyalıları öldürmək” niyyətindən də danışıb.
Qazaxıstanda əhali Rusiyanın ölkəni işğal edəcəyini gözləyir.
Teref.Az xəbər verir ki, bunu “Reuters” agentliyi MediaNet və PaperLab təşkilatlarının ictimai rəy sorğusunun nəticələrinə istinadən sübut edir.
Bildirilir ki, Qazaxıstanda 6 ay ərzində Rusiyanın öz ölkələrini işğal edəcəyini ehtimal edən sakinlərin sayı iki dəfə artıb.
Sorğu mayın ilk həftəsində keçirilib, 1100 respondent iştirak edib. Altı ayda Rusiyanın Qazaxıstanı da işğal edə biləcəyindən ehtiyat edən respondentlərin nisbəti 8,3%-dən 15%-ə yüksəlib.
Rəyi soruşulanların demək olar ki, üçdəbiri Ukraynaya davam edən işğala görə Rusiyaya münasibətin pisləşdiyini bildirib. Yarıdan çoxu Rusiyaya münasibətinin dəyişmədiyini bildirib. Təxminən 5 faiz Rusiyaya münasibətinin yaxşılaşdığını bildirib.
Eyni zamanda, ötən ilin dekabrından bəri qazaxıstanlıların Ukraynaya qarşı müharibəyə münasibəti praktiki olaraq dəyişməyib.
Respondentlərin yarıdan çoxu (60%) müharibəyə neytral yanaşdığını, 12,8%-i Rusiyanı, 21,1%-i isə Ukraynanı dəstəklədiyini bildirib.
Qeyd edək ki, Qazaxıstan rəsmi olaraq Rusiya və Ukrayna arasında müharibədə neytral mövqedən çıxış edir.
Qazaxıstan Prezidenti Kasım-Jomart Tokayev Ukrayna ərazilərinin ilhaqını tanımadığını bəyan edib. Bununla belə, ölkə Rusiya ilə sıx ticarət əlaqələri saxlayır və Tokayev 2023-cü ildə Moskvada keçirilən Qələbə Paradında iştirak edib. \\KONKRET.az
“Avropa İttifaqının (Aİ) Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşması prosesinə verdiyi töhfəni yüksək qiymətləndiririk”.
Bunu Azərbaycanın ekologiya və təbii sərvətlər naziri Muxtar Babayev Bakıda Avropa Gününə həsr olunmuş tədbirdə deyib.
Onun sözlərinə görə, son vaxtlar Azərbaycanla Avropa İttifaqı (Aİ) arasında münasibətlərin inkişafında yüksək dinamika müşahidə olunur: “Bu, təkcə regionda təhlükəsizliyin təmin edilməsi məsələlərinə deyil, həm də nəqliyyat, logistika və energetika sahələrində əlaqələrin inkişafına aiddir”.
M.Babayev bildirib ki, Azərbaycan qazının Aİ ölkələrinə ixracı əlaqələrdə mühüm rol oynayır: “Bu, aramızdakı münasibətlərin inkişafında yeni səhifə açdı. Aİ həm də Azərbaycanın əsas ticarət tərəfdaşıdır, ölkəmizdə Aİ-yə üzv dövlətlərin bir çox şirkətləri fəaliyyət göstərir”.
Pakistan polisi keçmiş baş nazir İmran Xanın evini mühasirəyə alıb. "Report" xəbər verir ki, bu barədə "Dawn" portalı məlumat yayıb.
Polisin bildirdiyinə görə, Xan öz evində onun həbsinə qarşı ötən həftə etiraz aksiyaları keçirən insanlara sığınacaq verib.
Pakistanın keçmiş baş naziri mayın 9-da İslamabadda saxlanılıb. Bir gün sonra məhkəmə Xanın səkkiz sutka həbs edilməsi barədə qərar çıxarıb. Bundan sonra ölkədə kütləvi etirazlar başlayıb, hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşları 2 mindən çox insanı saxlayıb.
İttihama əsasən, Xan və onun ən yaxın tərəfdarları Əl-Qədir Universitetinin yaradılması üçün birgə fond təsis edib və bu, ölkə büdcəsinə təxminən 170 milyon dollar ziyanla nəticələnib.
Daha sonra Pakistanın Ali Məhkəməsi Xanın həbsinin qanunsuz olduğuna qərar verib. Qərarda məhkəmə qeyd edib ki, siyasətçi dərhal azadlığa çıxmalıdır.
Yerdən kənarda canlı varlıqların yaşaması məsələsi uzun müddətdir müzakir edilir. Bununla bağlı çeşidli iddialar var və eyni zamanda “Biz kainatda təkikmi?” sualı da aktualdır.
Tribunainfo.az xəbər verir ki, bu sual çoxlarının beynini məşğul etsə də, düz 46 il əvvəl baş vermiş canlı yayımın kəsilməsi hələ də böyük bir müəmma olaraq qalır. Tarixə “Yadplanetli Yayımı” kimi keçən canlı yayımın arxasındakı təfərrüatlar isə maraqlıdır.
Təqvimlər 1977-ci ili göstərərkən İngiltərədə xəbər proqramının rutin axını zamanı qəribə bir hadisə baş verdi. Xəbər yayımı stansiyanın fəaliyyəti əvvəllər görmədiyi heç bir şeyə bənzəməyən qəribə bir siqnalla kəsildi. Zaman keçdikcə siqnalın yadplanetli sivilizasiyanın mesajı olduğu fikri qəbul edildi və bu hadisə tarixə “Yadplanetlilərin yayımı” kimi düşdü. Bəs bu yayım zamanı nə baş verdi?
26 noyabr 1977-ci ildə İngiltərədə bir televiziya kanalı “Cənubi İTV” adlı gecə xəbər proqramı yayımlayırdı. Saat 17:12 radələrində ekran qəfil qaraldı və ətrafı qorxunc bir uğultu bürüdü. Bir neçə dəqiqə sonra verilişin kəsilməsindən gələn səs dedi: “Sizinlə danışan Aştar Qalaktika Komandanlığının nümayəndəsi Vrillondur”.
Səs sülh mesajını çatdırmağa, nüvə silahlarının təhlükələri barədə xəbərdarlıq etməyə və insanları daha yaxşı bir dünya yaratmaq üçün birlikdə işləməyə təşviq etməyə davam etdi. Mesaj təxminən 5 dəqiqə çəkdi. Hadisə izləyicilər arasında böyük çaşqınlıq və təşviş yaratmışdı. Onların çoxu mesajın doğru olduğuna inanırdı.
Hadisədən sonra sirli siqnalın mənbəyi ilə bağlı bir çox fərziyyələr ortaya çıxdı. Bəziləri bunun hiylə olduğuna inanırdı, bəziləri isə bunun gizli bir hökumət təcrübəsi və ya hətta yadplanetlilərlə əlaqə ola biləcəyini düşünürdü. Siqnalın əsl mənbəyi heç vaxt dəqiq müəyyən edilməsə də, zaman keçdikcə siqnalın çox güman ki, bir qrup prankster tərəfindən yaradılmış saxtakarlıq olduğu düşünülürdü. Bu hadisə bu gün də sirr olaraq qalır.
Ancaq bu, yadplanetlilərdən gəldiyi düşünülən yeganə siqnal deyildi! ABŞ alimləri Ohayo ştatının kəndlərində radio yayımlarını axtarmaq və səmanı skan etmək üçün nəhəng radio teleskop “Böyük Qulaq”ı işə saldılar. Yenə 1977-ci ildə baş verən hadisədən sonra heç nə əvvəlki kimi qalmadı. Yay gecəsi radioteleskopun çəkdiyi heyrətləndirici siqnal 46 il ərzində heç kim tərəfindən deşifrə edilməyib.
Təqvimlər 1977-ci ilin 15 avqustunu göstərirdi. Bir yay gecəsi ABŞ-ın Ohayo Dövlət Universitetinin professoru Cerri R. Ehman saatlarla işləməkdən olduqca yorğun olduğunu hiss etdi. “Yerdənkənar Kəşfiyyat Axtarışı”nda (SETI) könüllü olaraq işləyən Ehmanın işi yadplanetlilərin varlığını sübut etmək üçün kompüterdə çap edilmiş sənədləri nəzərdən keçirmək idi. Həmişə olduğu kimi kompüterdə çap olunanları təfərrüatlı şəkildə araşdıran Ehman, əvvəlki yazılarda görmədiyi mühüm bir detalla qarşılaşdı. Ehman eynəyini taxıb mat qalmış halda kağıza daha diqqətlə baxdı. Çünki o, əvvəllər belə bir şeylə üzləşməmişdi. Onun tapdıqları tarix boyu yerdənkənar həyatın axtarışına böyük təsir göstərəcəkdi. Lakin o zaman professor bütün bunlardan xəbərsiz idi. Bir neçə dəqiqə davam edən professor nəhayət qərarını verdi”.
Qarşısındakı kağızdakı ardıcıllığı həll etmək üçün əlinə qırmızı qələm alan Ehman 2 rəqəm və 4 hərfdən ibarət silsiləni dövrə vuraraq “Vay!” dedi. “Professor məəttəl qalmışdı. 1, 4 və 3-ün ölçüldüyü çıxışda aydın şəkildə ‘6EQUJ5’ qeyd edilirdi. Bir-birinin ardınca gələn bu rəqəmləri və hərfləri başa düşə bilməyən Ehmanın beynində çoxlu sual işarələri var idi. Kosmosdan göndərilən bu mesaj kimə və ya kimlərə idi? Bu təsadüf idi, yoxsa əslində, məşhur inancın əksinə olaraq daha dərin məna daşıyan gizli bir mesaj idi? İllər keçdikcə ‘Vay! “Vay!” kimi tanınan bu siqnal o zaman peykdən, yoxsa səmadakı təyyarədən gəlirdi?”
‘Heyrət! Vay!’ Bu gün siqnal NASA-nın 46 ildir yerdənkənar canlıların axtarışı üçün başlatdığı SETI layihəsində ən güclü siqnal namizədi olaraq görülür. Siqnalın kəşfindən təxminən yarım əsr sonra həvəskar astrofizik Alberto Kabalero siqnalın sirrini tapmaq üçün Avropa Kosmik Agentliyinin (ESA) Gaia Kosmik Rəsədxanası tərəfindən toplanan məlumatları tədqiq etdi. Eyni temperatur, genişlik və parlaqlıq müşahidəsindən sonra Kabalero Günəşə çox oxşar bir ulduz tapdığını sübut etmək üçün çox çalışdı. Astrofizikin tədqiqatları zamanı diqqət yetirdiyi yeganə şey yer üzündə həyata bənzər bir forma idi.
Lakin Cabalero-nun “Vay!” deyə siqnal əsasında tapdığı ulduz Yerdən çox uzaqda olduğundan bölgədə yaşayan mümkün sivilizasiya ilə ünsiyyət qurmaq çətindir. Demək olar ki, mümkün deyil. Yenə də Kabalero bu bölgənin ulduzun ətrafındakı ekzoplanetləri müşahidə etmək üçün çox uyğun bir yer olacağını düşünürdü.
Türkiyədə erkən seçkilərin keçirilməsi mümkün deyil.
APA-nın İstanbul müxbirinin verdiyi xəbərə görə, bu barədə Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan “CNN Türk” və “Kanal D”nin birgə canlı yayımında bildirib.
O qeyd edib ki, başçılıq etdiyi hakim “Cümhur İttifaqı” 14 may seçkilərində Məclisdə 322 yerlə çoxluğu əldə etdiyinə görə, prezident seçkilərinin 2-ci turunda müxalifət namizədi qalib gəldiyi halda erkən seçimi keçirə bilməyəcək.
Türkiyə müxalifəti və CHP-yə yaxınlığı ilə tanınan jurnalist Fatih Portakal seçkilərlə bağlı diqqətçəkən çağırış edib.
Jurnalist CHP sədri və Millət İttifaqının prezidentliyə namizədi Kamal Kılıçdaroğlunu istefaya çağırıb.
“Kılıçdaroğlu “inanıram” deyərək, hələ də ayaqda olduğu mesajını verdi. Yerində edilmiş davranışdır. Mənim ona bir təklifim var, bu, daha məqsədəuyğun və təsirlidir. Dərhal CHP başqanlığından getsin və müstəqil olduğunu bəyan etsin. Mayın 28-də seçkiyə belə getsin. Onsuz da qalib gəlsəydi, partiyanı tərk etməli olacaqdı. Uduzanda da CHP-nin başında durmamalıdır. Həm yaşına görə, həm də bəlkə də məğlub olmuş lider kimi partiyaya rəhbərlik edə bilməyəcək. Bu, qərarsız seçicilərə təsir, insanları yenidən seçkiyə cəlb edə bilər. İtirəcək nəyi qalıb? İnsanlar onun haqda “mübarizəsini apardı” deyə danışacaqlar”, - Portakal bildirib.
Jurnalist Azərbaycan cəmiyyətinə ölkəmiz əleyhinə yanaşması ilə tanışdır. Mayın 14-də sosial mediada verdiyi açıqlamasında Azərbaycanın Türkiyənin dostu olmadığını iddia etmişdi. Yersiz açıqlaması ölkəmizdə etirazlara səbəb olmuşdu.
Türkiyə xaricindəki 5 ölkədə prezident seçkilərinin səsvermə müddəti uzadılıb.
Türkiyə mediası xəbər verir ki, həmin ölkələr ABŞ, Kanada, Avstraliya, İrlandiya və İngiltərədir.
Xaricdə səsvermə mayın 20-də başlayacaq və mayın 24-də başa çatacaq, lakin seçici sayının çox olduğu bu ölkələrdə səsvermə prosesi 1 gün daha uzadılacaq.
Türkiyədə mayın 14-də keçirilən prezident və parlament seçkiləri maraqlı nüanslarla yadda qaldı. Hakim Ədalət və İnkişaf Partiyası (AKP) parlamentdə əzici üstünlüyə sahib olsa da, prezident kürsüsü uğrunda gedən mübarizə nəticəsiz qalıb. Türkiyənin yeni dövlət başçısının kimliyi mayın 28-də keçiriləcək növbəti turdan sonra bəlli olacaq.
Ötən bazar baş tutan seçkilər əsas 2 namizəd arasında keçib. Hazırkı ölkə başçısı Rəcəb Tayyip Ərdoğan və ana müxalifət lideri, CHP sədri Kemal Kılıçdaroğlu prezidentlik uğrunda yarışsalar da, tələb olunan 50,1% baryerini ilk turda onlardan heç biri keçə bilməyib.
Seçkinin nəticələri təkcə Türkiyədə deyil, dünyanın hər yerində ən müxtəlif kontekstlərdən təhlil olunur. Dövlət başçısı Ərdoğanın prezidentlik postunu 0,50% səslə əldən verməsi çoxsaylı suallar doğurub.
“Yeni Sabah” məsələnin təfərrüatlarını araşdıranda maraqlı məqamlar üzə çıxıb. Türkiyənin siyasi həyatına yaxın bələd olan adamların saytımıza bildirdiyinə görə, R. T. Ərdoğanın bu mübarizədən qalib ayrılması tamamilə mümkün idi. Belə ki, etibarsız sayılan səslərin sayı 1 milyondan çoxdur. Analitiklərin fikrincə, hakim AKP seçki məntəqələrində etiraz hüququndan istifadə edərək, etibarsız sayılan 1 milyon səsin ən azı yarısını öz namizədinin xeyrinə çevirə bilər. Bu zaman Ərdoğanın qələbəsini təmin etmək üçün tələb olunan 50,1%-i təmin etmək mümkün olacaqdı.
Bəs Türkiyə prezidenti niyə rəqibi ilə ikinci turda təkrar yarışmağa razı olub?
AKP-yə yaxın dairələr bizimlə söhbət zamanı bu məsləyə aydınlıq gətiriblər. Onların fikrincə, 2002-ci ildən bəri Türkiyəyə rəhbərlik edən R. T. Ərdoğan 50,1% səslə prezident seçilməyi özünə rəva bilməyib. Ərdoğanın ikinci turda rəqibi ilə yenidən qarşılaşmaq istəməsi 2 vacib amillə izah olunur.
Birinci və əsas amil dövlət başçısının ikinci turda səslərini artırmaq arzusudur. Ərdoğan seçicilərin ən azı 60%-nin səsini qazanmağa iddialıdır. Bu nəticə onun Türkiyə üzərindəki təsir imkanlarını artırmağa imkan verəcək.
İkinci amil isə Türkiyə Prezidentinin seçki dönəmində “başını ağrıdan” K. Kılıçdaroğlunun və onun timsalına ölkə müxalifətinə “dərs vermək” planıdır. Hakimiyyət ideoloqları hesab edirlər ki, Ərdoğan ikinci turda rəqibini ən azı 15-20% səslə qabaqlamaqla onun tamamilə sıradan çıxmasını təmin edə bilər. Prezidentlik uğrunda mübarizədə rəqibinə 15-20% fərqlə uduzan Kılıçdaroğlunun siyasətdə uzun müddət duruş gətirməsi inandırıcı görünmür. AKP rəsmiləri bunu bildikləri üçün Kılıçdaroğlunu “nokaut”a salmaqda israrlı görünürlər. Onların qənaətinə görə, ikinci turda qazanılan parlaq qalibiyyət ənənəvi müxalifətin tamamilə sıradan çıxması ilə nəticələnəcək.
Hadisələrin inkişafı Ərdoğanın və ətrafının bu planı reallaşdırmağa yaxın olduğunu göstərir.