"Koronavirusun yeni variantı FLiRT hazırda dünyada COVID-19-un ən dominant ştamıdır"

TEREF oxu.az-a istinadən xəbər verir ki, BBC bu barədə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) hesabatına istinadla xəbər verib.

Bildirilir ki, FLiRT əslində bu variantın qeyri-rəsmi adıdır və variantın genetik kodundakı mutasiyaların adlarından ilhamlanır. Bu variant "Omicron"un JN.1 variantının nəslindəndir.

Nəşr Con Hopkins Universitetinin məlumatlarına istinadla xəbər verib ki, FLiRT-in sünbül zülalında bu variantın bədənin anticisimlərindən yayınmasına kömək edən üç əsas mutasiya var.

Böyük Britaniyanın Səhiyyə Təhlükəsizliyi Agentliyi isə onun nə qədər ağır olduğunu və yoluxuculuğunu anlamaq üçün FLiRT haqqında daha çox məlumata ehtiyac olduğunu bildirib.

Yoluxma halları

COVID-19-un yayılması artıq əvvəlki qədər sürətlə olmasa da, bir sıra ölkələrdə yoluxma halları artıb.

"British Medical Journal" Böyük Britaniyada may və iyun aylarında SARS-CoV-2 üçün testlərdə müsbət cavabların sayında artım olduğunu bildirib. London sakinləri xəstəliyin ötürülməsinin qarşısını almaq üçün hələ də maskalar taxmağa davam edirlər.

ABŞ-də yoluxma halları iyunun sonuna olan məlumata görə həftədə 1.4% artıb.

FLiRT variantının simptomları

FLiRT-ə yoluxma zamanı simptomlar digər Covid-19 variantları ilə eynidir.

ÜST bildirir ki, simptomlar adətən infeksiyadan sonra 5-6 gün ərzində görünür və bir gündən 14 günə qədər davam edir.

Ən çox görülən simptomlar: Hərarət, boğaz ağrısı.

Daha spesifik simptomlar: Əllərdə və ayaqlarda əzələ ağrısı, əzginlik, tənəffüs problemi, baş ağrısı, gözdə ağrılar, başgicəllənmə, öskürək, sinədə ağrılar, nəfəs darlığı, uyuşma, iştahasızlıq, ürəkbulanma, qusma, mədə ağrısı və ya ishal, qoxu itkisi, yuxusuzluq və s.

ÜST aşağıdakı simptomlarla qarşılaşan insanların dərhal tibbi yardım almasını tövsiyə edir: nəfəs darlığı, danışmaqda çətinlik, ürəkgetmə, sinə ağrısı, dərinin solğunlaşması və göyərməsi, hərəkətdə çətinlik.

Mövcud peyvəndlər FLiRT variantına qarşı effektivdirmi?

Amerika Yoluxucu Xəstəliklər Cəmiyyətinin sözçüsü Aaron Qlatt bildirib ki, hazırda mövcud olan vaksinlər hələ ki, yeni varianta qarşı təsirlidir.

2022-ci ildən bəri müxtəlif ölkələrin səhiyyə orqanları peyvənd istehsalçılarından COVID-19 peyvəndinin yeni versiyalarını hazırlamağı xahiş ediblər. Məqsəd peyvəndin dövriyyədə olan yeni variantlara qarşı daha təsirli olmasıdır. Avropanın səhiyyə orqanları vaksin istehsalçılarını əsasən JN.1 variantını hədəf almağa çağırıb.

Xatırladaq ki, bir neçə ay öncə Rusiyada FLiRT-ə 200-ə yaxın yoluxma qeydə alınıb.

Yemiş dadlı və sərinləşdirici bir yay meyvəsidir və tərkibində bir çox faydalı maddələr vardır. Lakin bəzi insanlar üçün yemiş yemək məsləhət görülməyə bilər. Foodinfo.az xəbər verir ki, yemiş yüksək şəkər tərkibinə malikdir və bu səbəbdən qan şəkərini sürətlə artıra bilər. Diyabet xəstələri üçün bu, qan şəkərinin idarə edilməsini çətinləşdirər. Diyabet xəstələri yemiş yemək istədikdə miqdarını məhdudlaşdırmalı və qan şəkərini diqqətlə izləməlidirlər.Yemişin tərkibindəki turşu və lif mədə turşuluğunu artıra bilər. Qastrit və mədə xorası kimi həzm problemlərini qabardar. Bu cür narahatlıqları olan insanlar yemişi ölçülü şəkildə istehlak etməli və ya tamamilə ondan çəkinməlidir. Bəzi insanlar yemişə qarşı allergik reaksiya göstərə bilər. Bu reaksiyalar arasında qaşınma, şişlik, ürtiker və hətta anafilaksi kimi ciddi simptomlar ola bilər. Yemişə qarşı allergiyası olan insanlar bu meyvədən tamamilə uzaqlaşmalıdır.Yemişin tərkibindəki şəkər və kalori miqdarı həddindən artıq istehlak edildikdə çəki artımına səbəb ola bilər. Çəki problemləri olan insanlar da yemişi ölçülü şəkildə yeməlidir ki, kalori qəbulunu nəzarətdə saxlaya bilsinlər.Bu meyvə kaliumla zəngindir və böyrək problemləri olan insanlar üçün yüksək kalium səviyyəsi təhlükəli ola bilər. Böyrək funksiyası zəif olan insanlar yemişin kalium tərkibindən dolayı onu məhdudlaşdırmalıdır.Yemişin qabığında olan bakteriyalar bəzən zərərli ola bilər və hamilə qadınlar üçün risk təşkil edə bilər.

Özünüzdən razı deyilsiniz və ətrafınızdakılar sizi qancıq hesab edirlər?
Aptekə getməyi dayandırın, endokrinoloq Dilyara Lebedevanın məsləhətini tətbiq etməyə çalışın.
O, bunu peşəkar bloqda dərc edib.Əhval-ruhiyyənin aşağı olması, hamıdan və hər şeydən, hətta özündən də narazılıq psixoloji problem olmaya bilər. Ola bilsin ki, bədəninizdə vacib maddələrin istehsalı yoxdur. Pəhrizinizə bir neçə qida daxil etməklə çatışmazlığı tamamlamağa çalışın.
Yumurta sarısı, noxud, balıq və ispanaqda bol olan asetilkolin əsəbləri sakitləşdirəcək.
İspanaqda, həmçinin qarabaşaqda, pomidorda və çayda bol olan qamma-aminobutirik turşusu gərginliyi aradan qaldıracaq.

Son günlər xəstəxanalara göz quruluğu, göz yaşarması kimi konyuktivit əlamətləri ilə şikayət edənlərin sayı artıb.

Həkimlər bildiriblər ki, xüsusilə yay aylarında göz xəstəlikləri ilə bağlı şikayətlər çoxalıb.

Bu xəstəliklərin sağalma müddəti isə əlamətlərə görə 10 gündən 3 həftəyə qədər çəkə bilir.

Qeyd olunan göz xəstəlliklərinin simptomları olan şəxslər isə həkim təyinatına əsasən göz damcılarından, eyni zamanda eynəkdən istifadə etməlidirirlər.

Bununla yanaşı uzun müddət davam edən qusma, yüksək hərarət və ishalla müşahidə edilən virus simptomları ilə müraciət edənlərin sayı da artıb.
Ətraflı

Həkimlər deyirlər ki, istər uşaqlar, istərsə də böyüklər arasında yayılan bu xəstəlik rotavirus infeksiyasıdır və sağalma müddəti 10 gündür.

Qeyd olunub ki, xəstəxanaya müraciət edən hər 10 nəfərdən 3-4-ü bu simptomlardan əziyyət çəkir, belə olan halda insan bol maye qəbul etməli və pəhriz saxlamalıdır.

Ətraflı "Xəzər Xəbər"in süjetində:

Autizmli insanlar ətraf aləm haqqında fərqli təsəvvürə malikdirlər.

Onlar ünsiyyətdə və sosiallaşmada çətinliklərlə uzlaşdıqları üçün ictimai yerlərdən uzaqlaşıb tək qalmağı üstün tuturlar.
Baku TV-də yayımlanan “Aydın tarix” verilişinin budəfəki buraxılışında autizm haqqında bilinməyənlərə aydınlıq gətirilib.

Ətraflı süjetdə

Son günlər xəstəxanalara uzun müddət davam edən qusma, yüksək hərarət və ishalla müşahidə edilən virus simptomları ilə müraciət edənlərin sayı artıb.

Bu barədə İctimai TV-nin hazırladığı süjetdə qeyd olunur.

İnfeksionist Aygül Əhmədova deyir ki, istər uşaqlar, istərsə də də böyüklər arasında yayılan bu xəstəlik rotavirus infeksiyasıdır və sağalma müddəti 10 gündür. Onun sözlərinə görə, xəstəxanaya müraciət edən hər 10 nəfərdən 3-4-ü bu simptomlardan əziyyət çəkir:

“Belə olan halda insan bol maye qəbul etməli və pəhriz saxlamalıdır”.

Süjetdə qeyd olunur ki, son günlər insanlar arasında gözlərdə quruluq və konyuktivit əlamətləri də geniş yayılıb.

Daha ətraflı:

Yayın gəlişi ilə sərinləmək üçün tez-tez dənizin və hovuzun sərin sularına dalırıq. Ancaq lazımi tədbirləri görməsək, xarici qulaq kanalının infeksiyası kimi sağlamlıq problemləri inkişaf edə bilər!
Tribunainfo.az Milliyet-ə istinadən xəbər verir ki, Qulaq Burun Boğaz Xəstəlikləri Mütəxəssisi Dr. Esin Özlem Atmış yay aylarında xarici qulaq yolu infeksiyasından qorunmaq üçün almalı olduğunuz tədbirləri sadaladı.

Bu xəstəliyin səbəb olduğu qulaqcıqda ağrılar, qulaq tıxanıqlığı və eşitmə itkisi həyat keyfiyyətini aşağı salsa da, müalicə gecikdirildikdə sümük iltihabı, üz iflici, meningit və ya beyin absesi kimi ciddi vəziyyətlər yarana bilər.

Bundan əlavə, göbələk infeksiyaları davamlı infeksiyalar ola biləcəyi üçün qulaqların təkrar təmizlənməsi lazım ola bilər. Ancaq erkən müdaxilə sayəsində xarici qulaq yolu infeksiyası asanlıqla müalicə edilə bilər. Ən əsası, bəzi sadə ehtiyat tədbirləri görülməklə infeksiyanın qarşısını almaq olar.

Qulaq Burun Boğaz Xəstəlikləri Mütəxəssisi Dr. Esin Özlem Atmış, “Təbii ki, dəniz və hovuzlar yay üçün əvəzolunmazdır. Bununla belə, xarici qulaq kanalı nəm qaldığı üçün infeksiyalara qarşı həssas olur. Buna görə də qulağın quru qalması çox vacibdir. Bunun üçün əməl edilməli olan ən mühüm qayda üzgüçülükdən və ya çimdikdən sonra qulaqdakı yaşın kənardan yumşaq dəsmal və ya parça ilə qurudulmasıdır”, – deyə vurğulayıb.

Balqabaq tumu təbii lif mənbəyidir. Bir ovuc balqabaq tumu bağırsaqların düzgün işləməsini təmin edir.
Balqabaq tumu sağlam qəlyanaltı hesab edilir. Çünki sağlam yağ turşuları ehtiva edir.

Bundan əlavə, bu çərəz zülal, lif, vitamin və minerallarla zəngin qida mənbəyi kimi də diqqəti cəlb edir.
Bu tumdan faydalanmağın ən yaxşı yolu açıqlanıb. Yatmazdan əvvəl bir ovuc balqabaq tumu yedikdən sonra bir stəkan ilıq su içmək lazımdır.

Bu üsul həzm sisteminin çox daha sürətli işləməsinə imkan verir və qəbizlik problemini aradan qaldırır.

Bəhs edilən üsulun digər faydaları isə belə sıralanır:

1. Antioksidant effekt verir.

2. Diabet riskini azaldır.

3. Xərçəng əleyhinə təsir göstərir.

4. Pis xolesterol səviyyəsini aşağı sala bilər.

5. Yuxunu yaxşılaşdırır.

6. Parazitlərin bədəndən çıxarılmasını təmin edir.

7. Sidik kisəsinin sağlamlığı üçün faydalıdır.

8. Sümüklər üçün vacib bir qidadır.

9. Retinanın sağlamlığını qoruyur.

10. Saçlarınızı gücləndirir.

11. İmmuniteti gücləndirir.

12. Prostat sağlamlığını dəstəkləyir.

13. Dərinin sağlamlığını qoruyur.

14. Qəbizlik problemlərini aradan qaldırır.

15. Ürək sağlamlığını qoruyur.

Milli.az

Gənclərin üstünlük verdiyi enerji içkilərinin zərərləri haqqında çox danışılır. Onun fəsadları saysız-hesabsız olsa da, ən böyük zərərlərindən biri infarkt riskini artırmasıdır. Teleqraf.com xəbər verir ki, son araşdırmaların nəticələri daha böyük narahatlıq doğurur. Mütəxəssislər deyirlər ki, bu içkilər insanları intihara sürükləyə bilər. Enerji içkiləri təkcə fiziki yox, psixi sağlamlığımızı da təhdid edir.

Asılılıq yaradan enerji içkiləri infarktla yanaşı, intihara da səbəb ola bilir. Onların tərkibindəki şəkər və kofein bir araya gələndə təhlükənin miqyası artır. Xüsusilə gənclər arasında çox istifadə edilən enerji içkilərinin psixoloji fəsadları daha böyükdür. Türkiyəli psixiatr Taha Can Tuman deyir ki, idmandan əvvəl enerji içkilərin içilməsi gənclər arasında vərdişə çevrilib. Belə içkiləri intihar düşüncələrinin yaranmasına da səbəb olur.

Kardioloq Fethi Kılıçaslan isə enerji içkilərinin həddindən artıq istehlak edildikdə ürək spazmlarına, ritm pozğunluğuna gətirib çıxardığını, nəticədə infarkt və ani ölüm riskini artırdığını bildirir.

Açıq havada, xüsusilə isti yay günlərində günəşin altında olmağın ən optimal vaxtı səhər 10-a kimi və axşam 6-dan sonra hesab olunur.

Bu barədə Səhiyyə Nazirliyinin Azərbaycanda müşahidə olunan isti hava şəraiti ilə əlaqədar müraciətində qeyd edilib.

Bildirilib ki, yay mövsümündə müşahidə olunan isti hava şəraiti ilə əlaqədar istivurma və günvurma kimi insan sağlamlığına ziyanlı hallar baş verə bilər. Bu zaman orqanizmin ümumi isinməsi, bədən hərarətinin yüksəlməsi və nəticədə vacib funksiyalarının pozulmasına səbəb olur:

“İstivurma və günvurmanın əsas əlamətləri – üzün qızarması, şiddətli baş ağrısı, başgicəllənmə, gözlərin qaralması, ürəkbulanma, qusma, burundan qanın axması və görmə qabiliyyətinin pozulmasıdır. Günvurma və ya istivurmaya məruz qalan şəxsi dərhal təmiz havaya, kölgəyə, sərin və normal ventilyasiya olan yerə çıxartmaq lazımdır.Yay aylarında ilk növbədə yetərincə maye qəbul edilməli və orqanizmi həddindən artıq istilənməkdən qorumaq tövsiyə edilir”.

Müraciətdə vurğulanıb ki, bu mövsümdə meyvə və tərəvəzlərin mütəmadi istehlakının faydaları çoxdur: “Onlar vitamin, mineral deposu olmaqdan əlavə, qida lifi və su mənbəyidir. Bu da istilərdə orqanizmin susuzlaşdığı bir dövrdə çox vacibdir. Yay mövsümündə istehlak edilən hazır və sağlam olmayan qidalar, yağlı yeməklər, spirtli və şirin içkilər – bunlar hamısı həzm sisteminin selikli qişasını qıcıqlandırır, qəbizliyə səbəb olur və öd kisəsinin fəaliyyətini pozur. İsti havalarda həddindən artıq idman etmək insan səhhəti üçün təhlükəli ola bilər. Baş nahiyəsini günəşdən qorumaq üçün gün eynəkləri, qoruyucu papaqlar və çətirlərdən istifadə edilməlidir”.