Azərbaycanda xərçəng DƏHŞƏTLİ DƏRƏCƏDƏ ARTIB - Səbəbləri ortaya çıxdı...

Yaradılıb 14.06.2025 07:21 | Baxış sayı: 43
          
Ardını oxu...
Ötən il Azərbaycanda 9681 nəfər xərçəngdən dünyasını dəyişib. Dünyasını dəyişənlərin 5546 nəfərin kişilər, 4135 nəfərini isə qadınlar təşkil edir.

Ümumilikdə, 15 164 xəstədə ilk dəfə xərçəng diaqnozu qoyulub: 7 113 kişi və 8 051 qadın.

Ən çox diaqnoz qoyulan süd vəzi xərçəngi (2674 hadisə), nəfəs borusu və bronxlar (hər biri 1525), mədə (1437), düz bağırsaq və sigmoid bağırsaq (hər biri 854), yemək borusu (528), ağız boşluğu və farenks (267), qırtlaq (249), dəri və dodaq 5 xərçəngidir.

Mövzu ilə bağlı professor Adil Qeybulla “Referans”- açıqlamasında danışıb.

“Onkoloji xəstəliklərin dinamikasının artması təkcə Azərbaycanda deyil, bütün dünyada müşahidə edilir. Bu, ilk növbədə ekoloji səbəblərlə bağlıdır. Ümumiyyətlə, nə qədər ki, canlı orqanizm var, o qədər də onkologiya olacaq. Nə qədər ki, insan və digər canlılar var, o qədər də bədxassəli şişlər, xərçəng və s. olacaq. Heç vaxt da bunun birmənalı müalicəsi olmayacaq. Xərçəng hüceyrələrin bölünmə prosesinin sıradan çıxması ilə meydana gəlir”.

Professor bildirib ki, hazırda dünyada mövcud ekoloji proseslər də onkoloji xəstəliklərin çoxalmasının əsas səbəblərindəndir.

“Atmosfer havasının çirklənməsi, havada benzopren, polisiklik aromatik karbohidratların konsentrasiyasının artması, içməli suda olan müxtəlif qarışıqlar, kimyəvi zavodların, xüsusilə də, Ermənistandan Araz çayı ilə axıdılan kimyəvi maddələrin təsiri və s. Bundan başqa siqaret çəkənlərin sayının artması, müxtəlik konservativ qidaların, hisə verilmiş ərzaqların həddindən çox qəbulu kimi faktorları da bu sıraya daxil etmək olar. Eyni zamanda həddən ziyadə qida qəbulu, az hərəkətlilik, köklük, avtomobillərin artması, insanların tənbəlləşməsi – bütün bunlar onkoloji xəstəliklərin dinamikasının artmasına səbəb olur. Yəni onkoloji xəstəlikləri ekoloji səbəblər, irsi faktorlar və digər kanserogen faktorlar tətikləyir”.
 
 
 

Harvard doktoru izah etdi: Xərçəngə səbəb olan 6 qida

Yaradılıb 13.06.2025 17:43 | Baxış sayı: 101

Ardını oxu...

Hər il dünyada bir çox insanlar xərçəng xəstəliyindən əziyyət çəkir. İstifadə etdiyiniz bəzi qidalar xərçəng riskinizi artıra bilər.

Gununsesi.info xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, dünyada hər il milyonlarla insana təsir edən xərçəng xəstəliyi təkcə genetik və ətraf mühit faktorları ilə deyil, həm də gündəlik qidalanma vərdişlərimizlə sıx bağlıdır.

Harvard Universitetinin məzunu qastroenteroloq Dr. Saurabh Sethi sosial mediada yayılan bir videoda elmi araşdırmalara əsaslanaraq xərçənglə əlaqəli olan altı qida qrupunu izah etdi. Sethinin fikrincə, bu qidaların azaldılması və ya tamamilə həyatımızdan çıxarılması uzunmüddətli perspektivdə sağlamlığımızın qorunmasında böyük rol oynaya bilər.

1. Emal edilmiş ət

Kolbasa, və sosiska kimi emal edilmiş ət məhsulları Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) tərəfindən “Qrup 1 kanserogenlər” kimi təsnif edilir. Yəni bu məhsulların xüsusilə bağırsaq xərçəngi ilə əlaqəsi elmi şəkildə sübuta yetirilib. Doktor Sethi bildirir ki, işlənmiş ətlərdə istifadə edilən nitratlar və konservantlar bağırsaq hüceyrələrinə zərər verə bilər. Bunun əvəzinə qril toyuq və mərcimək kimi evdə hazırlanmış və bitki mənşəli protein mənbələri tövsiyə olunur.

2. Şəkərli içkilər

Qazlı içkilər və şəkərlə şirinləşdirilmiş içkilər qanda şəkərin səviyyəsini artırmaqla yanaşı, piylənmə ilə bağlı xərçəng riskini də artırır. Döş, mədəaltı vəzi və bağırsaq xərçəngləri bu qrupa daxildir. Alternativ olaraq evdə hazırlanmış meyvə şirələri, bitki çayları və ya təzə kokos suyuna üstünlük verilə bilər

3. Qızarmış qidalar

Kartof qızartması və qızardılmış qəlyanaltılar, xüsusilə də dəfələrlə istifadə edilən yağlarda bişirildikdə, kanserogen birləşmə olan akrilamidin əmələ gəlməsinə səbəb ola bilər. Bu maddələr oksidləşdirici stress və iltihabı tətikləyərək xərçəng riskini artırır. Buxarda bişirmək alternativlər arasındadır.

4. Manqalda bişən qidalar

Manqalda yüksək temperaturda bişmiş və kömürlənmiş ətlər DNT-nin zədələnməsinə səbəb olan HCA və PAH adlı kimyəvi maddələr buraxa bilər. Doktor Sethi bu şəkildə bişirilmiş ətin tez-tez istehlak edilməsinin xərçəngin inkişafına təkan verə biləcəyinə diqqət çəkir. Yavaş bişirmə, buxarda bişirmə təhlükəsiz üsul kimi tövsiyə olunur. Bundan əlavə, ətin marinasiyası və ədviyyatlarla zənginləşdirilməsi riski azalda bilər.

5. Alkol istifadəsi

Bir stəkan şərab zərərsiz görünsə də, araşdırmalar göstərir ki, spirt xüsusilə döş və qaraciyər xərçəngi riskini artıra bilər. Doktor Sethi vurğulayır ki, spirt bədəndə estrogen səviyyəsini dəyişir və DNT təmirini çətinləşdirən qida maddələrinin udulmasına mane olur. Kombuça və nar suyu kimi fermentləşdirilmiş içkilər sağlam alternativlər arasındadır.

6. Hazır qidalar

Hazır şorbalar, qablaşdırılmış qəlyanaltılar və dondurulmuş yeməklər vaxta qənaət etsə də, emal edilmiş maddələr səbəbi ilə xroniki iltihaba səbəb ola bilər. Mütəxəssislər bu vəziyyətin xərçəngə yol açdığını bildirirlər. Bunun əvəzinə təzə tərəvəzlər, bütün taxıllar, qoz-fındıq və evdə hazırlanmış yeməklər tövsiyə olunur.

Sağlam bəslənmə nədir

Balanslaşdırılmış pəhriz bədənin inkişafı, təmiri və toxunulmazlığı üçün lazım olan zülalların, karbohidratların, yağların, vitaminlərin və mineralların düzgün nisbətlərini təmin edən qidalanma modelidir. Mütəxəssislər fərqli qida qruplarının balanslı şəkildə istehlak edilməsinin xərçəngdən qorunmaq üçün əhəmiyyətli bir addım olduğunu söyləyirlər.

İdman bir qalxandır

Elmi araşdırmalar göstərir ki, müntəzəm fiziki fəaliyyət döş, bağırsaq, ağciyər və mədə kimi bir çox xərçəng növlərinin riskini azaldır. Məşq bədən çəkisini tarazlayaraq hormon balansını təmin edir, immuniteti gücləndirir və iltihab səviyyəsini azaldır. O, həmçinin həzmi sürətləndirir və potensial kanserogenlərlə təmas müddətini azaldır.

Günel Həsənova

Gununsesi.info

Qan təzyiqini tənzimləyən və ürəyə faydalı olan 6 məhsul

Yaradılıb 13.06.2025 09:02 | Baxış sayı: 65
Ardını oxu...
Son illər ürək-damar xəstəliklərinin artması sağlam qidalanmanın vacibliyini gündəmə gətirib. Foodinfo.az xəbər verir ki, bəzi təbii məhsullar təzyiqin normallaşmasında və ürək sağlamlığında mühüm rol oynayır.Ən önəmlisi nardır. Onun tərkibindəki antioksidantlar damar elastikliyini qoruyur. Ispanaq isə kalium və maqneziumla zəngin olduğu üçün təzyiqi aşağı salır. Balıq, xüsusilə somon və skumbriya, Omega-3 yağ turşuları ilə ürəyi qoruyur.Qara şokolad flavonoid tərkibi ilə qan dövranını yaxşılaşdırır. Avokado kalium və sağlam yağlarla təzyiqin tənzimlənməsinə dəstək olur. Çobanyastığı çayı isə sinir sistemini sakitləşdirib, təzyiqi balanslaşdırır.
 

İydənin faydaları nələrdir?

Yaradılıb 12.06.2025 08:19 | Baxış sayı: 92
Ardını oxu...
İydə həm dadlı, həm də çox faydalı bir meyvədir. Onun həm meyvəsi, həm də tumu və çiçəkləri xalq təbabətində geniş istifadə olunur. Tərkibində C vitamini, tanin, flavonoidlər və təbii antioksidantlar boldur.Foodinfo.az iydənin faydalarından bəzilərini təqdim edirik:
– Bağırsaqları möhkəmləndirir, ishala qarşı çox təsirlidir.– Boğaz ağrısı, öskürək və soyuqdəymə zamanı yumşaldıcı və sağaldıcı təsir göstərir.
– Mədə və bağırsaq selikli qişasını qoruyur, xora və qastrit kimi problemlərdə faydalıdır.– C vitamini və antioksidantlarla zəngin olduğu üçün immuniteti gücləndirir.
– Qadınlarda aybaşı nizamsızlığını tənzimləməyə kömək edir.
– Yüngül sidikqovucu təsiri ilə bədəndəki artıq mayeni atmağa kömək edir.
– Susuzluğu yatırır və ağız quruluğunu azaldır.
– Yara sağaldıcı və iltihab əleyhinə təsiri vardır.İydə tumunun da qurudulub üyüdülərək ağrıkəsici kimi istifadə edildiyi hallar olur, amma bu zaman miqdarına diqqət yetirmək vacibdir.Hamilə qadınların, xroniki qəbizliyi olanların və mədə-bağırsaq tıxanma problemi yaşayanların iydəni çox miqdarda qəbul etməməsi tövsiyə olunur. Hər şeydə olduğu kimi, ölçülü şəkildə yemək daha faydalıdır.
 

Sürətli yemək və onun sağlamlığa təsiri

Yaradılıb 11.06.2025 09:33 | Baxış sayı: 200
Ardını oxu...
Sürətli yemək (fast food) mədəniyyəti qlobal şəkildə yayılsa da, sağlamlıq baxımından ciddi risklər daşıyır. Bu qidalar adətən yüksək yağ, duz və şəkər tərkibli olur. Foodinfo.az vildirir ki, tez-tez fast food istehlakı artıq çəkiyə və piylənməyə səbəb ola bilər.Eyni zamanda qanda xolesterin səviyyəsini yüksəldərək ürək-damar xəstəlikləri riskini artırır. Qida dəyəri aşağı olduğu üçün orqanizmə lazım olan vitamin və minerallar təmin olunmur. Fast food mədəniyyəti tez doyma hissi yaratsa da, uzun müddətdə enerji çatışmazlığına yol açır.Uşaqlarda və yeniyetmələrdə piylənmə problemi ilə yanaşı, davranış pozğunluqları da müşahidə oluna bilər. Bu qidalar həzm sistemini zəiflədərək qəbizlik və mədə problemlərinə səbəb ola bilər. Yüksək kalorili, amma faydasız tərkibli olması sağlamlıq üçün təhlükə yaradır. Alternativ olaraq evdə hazırlanmış, tərəvəzlərlə zəngin yeməklər daha faydalıdır. Fast food nadir hallarda və ölçülü şəkildə qəbul edilməlidir. Sağlam qidalanma uzunmüddətli rifahın açarıdır.

Metobolizmi maşın kimi işlədən üsul

Yaradılıb 10.06.2025 09:17 | Baxış sayı: 257
Ardını oxu...
Metabolizm bədəninizdəki bütün kimyəvi reaksiyaları təsvir edən vacib bir termindir. Maddələr mübadiləniz sizə yediyiniz qidaları yanacağa çevirməyə imkan verir, eyni zamanda həyatınızı hərəkətdə saxlayır. Nəfəs alma, hərəkət etmə, qidaları həzm etmə, zədələnmiş toxuma və hüceyrələrin bərpası kimi çox mühüm vəzifələri icra edir. Foodinfo.az xəbər verir ki, yaşınız, qidalanma sisteminiz, cinsiniz, bədən ölçüsü və sağlamlıq vəziyyəti kimi bir çox faktor maddələr mübadiləsinə təsir göstərir. Bütün bunlarla yanaşı, metabolik sürətinizi asanlıqla artıra biləcək bir neçə üsul var.
‌Hər yeməkdə bir qədər zülal qəbul edin.
Yemək bir neçə saat ərzində maddələr mübadiləsini müvəqqəti olaraq artıra bilər. Buna qidanın termik effekti (TEF) deyilir. Bunun səbəbi yeməyinizdəki qidaları həzm etmək, udmaq və emal etmək üçün lazım olan əlavə kaloridir.Zülal TEF-də ən böyük artıma səbəb olur. Pəhriz zülalının istifadə edilə bilən enerjisinin 20-30 faizi maddələr mübadiləsinə, 5-10 faizi karbohidratlara, 0-3 faizi isə yağlara sərf edilməlidir.
‌Daha çox su istehlak edin.
Şəkərli içkilər yerinə su içən insanlar, ümumiyyətlə, çəki itirmək və saxlamaqda daha müvəffəqiyyətli olurlar. Bunun səbəbi şəkərli içkilərin kalori ehtiva etməsidir, ona görə də onları su ilə əvəz etmək avtomatik olaraq kalori qəbulunuzu azaldır.Bununla belə, içməli su da maddələr mübadiləsini müvəqqəti sürətləndirə bilər. Əgər arıqlamaq istəyirsinizsə, su da sizi tox tutmağa kömək edə bilər. Araşdırmalar göstərir ki, yeməkdən yarım saat əvvəl su içmək daha az yeməyə kömək edə bilər. Maraqlıdır ki, kiçik bir araşdırma 12 həftə ərzində yeməkdən 30 dəqiqə əvvəl 500 ml su içən insanların içməyənlərə nisbətən təxminən 1,3 kq daha çox arıqladığını göstərdi.
‌Məşq intensivliyini artırın.
Yüksək intensivlikli interval təlimi (HIIT) sürətli və çox gərgin fəaliyyətləri əhatə edən bir məşq növüdür. Əgər bu cür məşq sizin üçün təhlükəsizdirsə, hətta məşqinizi bitirdikdən sonra da maddələr mübadiləsi sürətinizi artıraraq daha çox yağ yandırmağınıza kömək edə bilər. Bu təsirin HIIT üçün digər məşq növlərinə nisbətən daha böyük olduğuna inanılır. Üstəlik, HIIT-in yağ yandırmağınıza kömək etdiyi də sübut edilmişdir. Başlamaq üçün velosiped sürmək və ya qaçmaq kimi artıq tanış olduğunuz metodu sınaya bilərsiniz.
‌Ağırlıq qaldırma
Əzələ metabolik olaraq yağdan daha aktivdir. Əzələ qurmaq, hətta istirahətdə belə hər gün daha çox kalori yandırmağınıza kömək etmək üçün maddələr mübadiləsini sürətləndirməyə kömək edə bilər. Ağırlıq qaldırmaq həm də əzələ saxlamağınıza və kilo itkisi zamanı baş verə biləcək maddələr mübadiləsinin azalmasına qarşı çıxmağınıza kömək edə bilər.
‌Oturmağı azaldın
Həddindən artıq oturmaq sağlamlığınıza mənfi təsir göstərə bilər. Bu qismən ona görədir ki, uzun müddət oturmaq daha az kalori yandırır və çəki artımına səbəb ola bilər.2018-ci il araşdırması, iş yerində ayaqda durmağın və ya addım atmağın kardiometabolik risk (CMR) skorları, çəki, bədən yağı, bel ətrafı, sistolik və diastolik qan təzyiqi və oruc trigliseridləri, total/HDL xolesterin və insulin ilə əlaqəli olduğunu müəyyən edib. Bununla belə, ayaq üstə durmaq əvəzinə addımlar atmaq sistolik qan təzyiqini və insulin müqavimətini azaltmaqda daha böyük irəliləyişlərə səbəb olub.Əgər stolüstü işiniz varsa, oturmağa sərf etdiyiniz vaxtı azaltmaq üçün ara-sıra ayaq üstə durmağa çalışın. Gün ərzində gəzintiyə çıxmağa da cəhd edə bilərsiniz.

Ləpə qarışıqları ürək sağlamlığı üçün əvəzsizdir

Yaradılıb 10.06.2025 09:01 | Baxış sayı: 120
Ardını oxu...
Qoz, badam, fındıq kimi ləpələr ürək-damar sistemi üçün mükəmməl qida hesab olunur.
Harvard Universitetində aparılan geniş miqyaslı tədqiqat bu qidaların LDL xolesterini azaltdığını və damar divarlarını gücləndirdiyini təsdiqləyib. Araşdırma müəllifi Dr. Frank Hu gündə 40–50 qram qarışıq ləpə istehlakının ürək sağlamlığına əhəmiyyətli töhfə verdiyini bildirib.İspaniyanın Barselona Tibb Fakültəsindən Dr. Lucia Martinez əlavə edib ki, ləpələrdəki E vitamini və omeqa-3 yağ turşuları iltihab əleyhinə təsir göstərir. Mütəxəssislər bu qidaların duzsuz və qovrulmamış formada qəbulunu tövsiyə edirlər.
 

Qaraçörək otunun toxumu – Qədim müalicəvi gücün müasir izahı

Yaradılıb 09.06.2025 10:03 | Baxış sayı: 133
Ardını oxu...
Qaraçörək otunun toxumu min illərdir təbii şəfa vasitəsi kimi tanınır və bu gün elmi tədqiqatlarla da faydaları sübut olunur. Foodinfo.az xəbər verir ki, Səudiyyə Ərəbistanının King Saud Universitetində aparılan araşdırmalar bu toxumun iltihab əleyhinə və immun sistemini gücləndirici xüsusiyyətlərə malik olduğunu ortaya qoyub. Tədqiqatın rəhbəri, farmakoloq Dr. Khalid Al-Mufleh bildirir ki, qaraçörək otunun tərkibindəki timokinon maddəsi orqanizmdəki oksidləşdirici stresi azaldır.Türkiyənin Ərciyəs Universitetindən professor Dr. Zeynep Doğan isə vurğulayır ki, bu toxum metabolik sindrom, yüngül astma və şəkər balanssızlığı kimi hallar üçün təbii dəstək vasitəsi ola bilər. Onun sözlərinə görə, mütəmadi və az miqdarda qəbul edildikdə qaraçörək otunun tərkibi bədənin özünü tənzimləmə qabiliyyətini artırır.Almaniyanın Bonn Universitetinin klinik qidalanma üzrə mütəxəssisi Dr. Helmut Weber əlavə edir ki, qaraçörək otu bağırsaq mikroflorasına müsbət təsir göstərir və xüsusilə probiotiklərlə birlikdə istifadə edildikdə təsiri daha da güclənir.Qaraçörək otunun yağı isə dəridəki iltihablı vəziyyətlər, ekzema və akne hallarında faydalı təsir göstərir. Hətta bəzi araşdırmalarda bu toxumun allergiyaya qarşı potensialı da qeyd olunur.Toxum həmçinin dəmir, sink və maqneziumla zəngindir. Bu isə onu gündəlik enerji balansını qorumaqda və yorğunluğun azalmasında da mühüm vasitəyə çevirir. Bəzi Avropa ölkələrində artıq qaraçörək otu əlavələri rəsmi şəkildə dietik əlavələr kateqoriyasına daxil edilib.Qida rasionuna gündəlik olaraq az miqdarda – məsələn, qatıq və ya bal ilə qarışdırılıb – əlavə edilməsi ən tövsiyə olunan üsullardandır.Mütəxəssislər qeyd edir ki, qaraçörək otu müasir tibbin bir çox sahəsində araşdırma mövzusudur və təbii gücü sayəsində daha geniş istifadəyə açıq potensiala malikdir.
 

Səssiz düşmən: Gənclərin görünməyən dərdi bu imiş… - DİQQƏT!

Yaradılıb 09.06.2025 09:56 | Baxış sayı: 127
Ardını oxu...
Son illər gənclər arasında geniş yayılan panik atak, qəfil başlayan və şiddətli qorxu ilə müşayiət olunan narahatlıq vəziyyətidir. Gərgin həyat tərzi, psixoloji təzyiqlər və gələcək qorxusu bu halın əsas səbəblərindəndir. Panik atak gənclərin gündəlik həyatına ciddi təsir edir və tez-tez fiziki xəstəliklərlə qarışdırılır. Bəs çıxış yolu nədir?

Həkim, nevroloq Rəna Abbasova bu haqda “Yeni Sabah”a danışıb:

“Öncə ondan başlayaq ki, gənclərin panik ataq adlandırdıqları problem həqiqətən budurmu? Panik ataq nədir? Heç bir səbəb olmadan, insanın normal həyat məşğuliyyətlərini icra etdiyi zaman ürək döyünməsi, döş qəfəsində ağrı, soyuq tər basması, arterial təzyiqin bəzən artması, enməsi, təşviş, qorxu, tez yardım axtarmaq istəyinin yaranmasıdır. Heç bir səbəb olmadan bu hal baş verir və 15-20 dəqiqə davam edir. Həmin an xəstə həddən artıq həyəcan içində olur və həkimə müraciət edir, təcili yardım çağırılmasını tələb edir, yanındakı insanlardan kömək istəyir və dərhal öləcəyini düşünür. Belə xəstələr daha çox insan olan yerlərə gedir və evlərini belə tibb məntəqələri olan yerlərə yaxın seçirlər”.

Həkim vurğulayıb ki, digər hallar, yəni gənclərin panik ataq adlandırdıqları əslində həqiqi deyil:

“İmtahan, yaxud iş stressi gənclərdə həyəcan, qorxu ilə bərabər məsuliyyət hissi də yaradır. Bütün bu faktorlardan normal olmayan bir təşviş hissi yaranır ki, gənclər bu əlamətləri axtaranda qarşılarına panik ataq xəstəliyi çıxır. Bu sadəcə olaraq həyəcan simvoludur. Gənclər situasiyaya uyğun olaraq imtahan qabağı, yaxud intervyu öncəsi mövcud rəqabəti hiss edərək təşvişə düşürlər. Haradasa özünü göstərmək və tanıtmaq istəyi və bunun yetərsiz olması düşüncəsi gənclərdə bir həyəcana səbəb ola bilir. Bu ikisi tamamilə fərqlidir.

Belə olan hallarda gənclər düzgün yönləndirilərsə, yaxud psixoloji yardım alarsa, daha düzgün olar. Onlar informasiyanı xəstəlik olaraq qəbul etməməlidirlər”.
 
 
 

Gənclər arasında ani ölümə səbəb nədir?

Yaradılıb 08.06.2025 10:30 | Baxış sayı: 232
Ardını oxu...
 

Son dövrlər gənclər arasında qəfləti ölümlərin sayı artır. Vəfat edənlər arasında tələbələr üstünlük təşkil edir.

Maraqlıdır, gənclər arasında ölüm hallarının artmasının səbəbi nədir?

Professor, həkim Adil Qeybulla Hit.az-a deyib ki, bu gün insanlar avtomatlaşdırılmış sistemdə yaşayır:

"Buna görə də əhali orqanizmin qəbul etdiyi kolori ilə sərf etdiyi kalori arasındakı balansı qoruya bilmir. Onsuz da hazırda qidaların tərkibindəki dəyişikliklər orqanizmə yetəri qədər ziyan vurur. Bununla yanaşı, insanlar da çoxlu qida qəbul edərək passiv və oturaq həyat tərzi keçirirlər. Bu da bir sıra xəstəliklərin yaranmasına şərait yaradır. Piylənmə şəkər xəstəliyi, yüksək təzyiq, siqaret istifadəsi müsbət xolesterolun aşağı olması, gündəlik zəruri idman hərəkətlərinin edilməməsi stress, əsəb, ürək-damar xəstəliklərinə səbəb ola bilir. İnsanlar çox tənbəlləşib. Kalori qəbulu və sərfiyatı arasındakı disbalans isə maddələr mübadiləsi məhsullarının kirəc şəklində damarların divarlarına çökərək, onun daralmasına səbəb olur. Bax, bu isə vaxtından əvvəl ürək və beyin əzələlərində işemik xəstəliklərin yaranmasına gətirib çıxarır. Çünki. ürək və beyin oksigenə olduqca həssas orqanlardır. Bununla yanaşı bir sıra başqa xəstəliklər də ani ölümlərə gətirib çıxara bilir".

Dünyapress TV

Xəbər lenti