Ardını oxu...
Əllərində özəlləşdirmə payları (çeklər) qalan yüzminlərlə vətəndaş xeyli müddətdir ki, pozulan hüquqlarının bərpasını istəyir. Dövlətin onlara verdiyi qiymətli kağızların qiymətsiz kağız parçasına çevrilməsi ilə razılaşmayan vətəndaşların problemin həlli üçün müraciət etmədikləri dövlət qurumu qalmayıb.

Dövlətin qiymətli kağızının tədavül müddətinin qanunsuz olaraq 2011-ci ildə bitməsindən narazı qalan vətəndaşlar pozulan hüquqlarının bərpasını tələb edirlər. Haqq sahiblərinin müraciətində qeyd edilir ki, yüzminlərlə vətəndaşın hüquqlarının əlindən alınmasına təcili diqqət yetirilməli və yardım edilməlidir. Haqqı pozulan vətəndaşlar müraciətlərinin mətnində özəlləşdirmə çeklərinin tədavül müddətinin bitməsinin niyə qanunsuz olduğunu hüquqa uyğun şəkildə izah edirlər.



Qeyd edək ki, özəlləşdirmə çekləri sahiblərinin müraciətləri əsasında ötən il Prezident İlham Əliyevin adından problemin aradan qalxması, tarixi ədalətin bərpası üçün Konstitusiya Məhkəməsinə məktub ünvanlanıb. Amma Konstitusiya Məhkəməsi haqqı tapdanmış yüzminlərlə vətəndaşın problemi ilə bağlı qərar vermir.

Problemlə bağlı ölkənin ictimai-siyasi xadimləri, deputatlar, hüquq müdafiəçiləri, ziyalılar aidiyyəti qurumlara çağırışlar ediblər. Bu çağırışlara ölkədə fəaliyyət göstərən informasiya saytlarının rəhbərləri də qoşulub.

AYNA həmsöhbət olduğu media qurumu rəhbərlərinin mövzuya dair fikirlərini təqdim edir.

“Modern.az” saytının rəhbəri Elşad Eyvazlı:

“Mən özümə məxsus olan çeki bugünədək saxlayıram. Zaman-zaman çekdən istifadə etməyən bir qrup vətəndaşın müraciətləri olur. Hesab edirəm ki, dövlət qurumları problemə diqqət yetirməli, iddialar əsaslıdırsa, həqiqətən də hüquqi baxımdan bu insanlar haqlıdırsa, o zaman haqları bərpa olunmalıdır. Yəni, birdəfəlik bu məsələyə son qoyulmalıdır.

Mən bildiyim qədər, tədavül müddəti bir neçə dəfə artırılıb. Həmin vaxt kimlərsə bundan istifadə edib, kimlərsə yox. Hər halda, narazılıq varsa, hökumət yenidən bu məsələyə qayıda bilər”.

“Türküstan” qəzetinin və “Turkustan.info” saytının rəhbəri Aqil Camal:

“Özəlləşdirmə çeklərinin istifadə müddəti ilə bağlı üzərində tarix qeyd olunmayıb. Hər halda, rəsmən o dövrdə elan olunubsa ki, bunların tədavül müddəti bitəcək, çek sahibləri ondan istifadə edə bilərdilər. Ola bilsin ki, həmin vətəndaşlar 2011-ci ildə çeklərin istifadə müddətinin bitməsindən məlumatsız olublar, yaxud da müddətin yenidən uzadılacağına ümid edərək saxlayıblar.

Hesab edirəm ki, əlində qiymətli kağızı olan və bundan istifadə etməmiş vətəndaşların sayını, arealını müəyyənləşdirmək lazımdır. Müvafiq dövlət qurumları vətəndaşların bu müraciətini dinləməli, hüquqlarının bərpası ilə bağlı addım atmalıdır.

Qanunvericiliyə hansısa dəyişiklik etməklə, yaxud da ali icraedici orqanın qərarı ilə məsələni yoluna qoymaq olar. Vətəndaş hüququnun pozulduğunu iddia edirsə, qanun pozulubsa, ədalətin bərpa olunması vacib amildir. Vətəndaşların özəlləşdirmə paylarından hansısa formada istifadə edə bilməsinə şərait yaratmaq olar. Bütün hallarda məsələyə nöqtə qoyulmalıdır”.

“Avtosfer.az” saytının rəhbəri Elməddin Muradlı:

“Çeklərdən istifadə etməyən vətəndaşlara bundan istifadə üçün şərait yaradılmalıdır. Vaxtilə dövlətin verdiyi qiymətli kağızlarından istifadə edə bilməyənlərin hüququ pozulmamalıdır.

Mən deyə bilmərəm ki, bunu dövlət hansı formada həll etməlidir. Amma ortaq bir yol tapılması, vətəndaşın hüququ pozulubsa, onun bərpası, ədalətli qərarın verilməsi yaxşı olardı. Yaxşı olardı ki, hökumət bu məsələyə yenidən qayıtsın, çeklərin özəlləşdirmədə iştirakına şərait yaratsın, yaxud da müəyyənləşdirilsin, kompensasiya yolu ilə məsələ həllinə qovuşsun.

Görünən odur ki, vaxtilə vauçerlərdən hansı formada istifadə olunması ilə bağlı məlumatsızlıq olub. Özəlləşdirmə çekləri paylananda vətəndaşlara onun əhəmiyyəti, insanların bu çeklərdən necə istifadə etməsi ilə bağlı dolğun bilgi verilməliydi. Belə olmadığı üçün vətəndaşlar düzgün istifadə qaydasını bilmədilər. Çeklərini satmayan, saxlayan vətəndaşlar isə dövriyyədən çıxarıldığına görə bundan istifadə edə bilmirlərsə, bunun üçün yenidən addım atılmalıdır”.

“Etikxəbər.az” informasiya portalının rəhbəri və baş redaktoru Kamil Həmzəoğlu:

“Bu məsələ əslində təkcə əllərində çeki qalan vətəndaşları yox, ümumilikdə hər kəsi düşündürən məsələdir. 1990-cı illərin əvvəllərində özəlləşdirmə çeklərinin paylanması qərarı verildi. Həmin ərəfədə böyük iqtisadi və maliyyə çətinlikləri yaşayan insanlarda bu vauçerlər ümid yaratdı. Çoxları özəlləşdirmə çekləri vasitəsilə həyatlarında müsbətə doğru dəyişiklik olacağını düşünürdülər. Çünki dövlətin məqsədi qiymətli kağızlar vasitəsilə vətəndaşlara özəlləşdirmədə iştirak etmək, hansısa müəssisələrdə hissədar olmaq şəraiti yaratmaq idi.

Təəssüf ki, bu məsələdə gözləntilər özünü doğrultmadı. İnsanlarımız özəlləşdirmədə ya məlumatsızlıqdan, ya da digər səbəblərdən iştirakçı ola bilmədilər. Sonda isə vauçerlər mənasız kağız parçasına çevrildi.

Bir vaxtlar insanlar çeklərini dəyər-dəyməzinə satdılar. Amma dövlətin ona verdiyi qiymətli kağızını saxlayanlar da var. 2011-ci ildə çeklərin tədavül müddətinin bitdiyi elan edildi. Bu, hansısa səbəbdən çeklərdən səmərəli istifadə edə bilməyən vətəndaşlarımızın haqlarının pozulması deməkdir. Xeyli sayda vətəndaşda dövlətin verdiyi vauçerlər indi dəyərsiz kağıza çevrilib. Bu çeklər belə qiymətsiz olmamalıdır.

Dövlət rəhbərliyi səviyyəsində çeklərin tədavülünün artırılması, yaxud əlində çeki qalmış vətəndaşların bundan istifadəsi üçün hansısa formada imkan yaradılması lazımdır. Qanunvericilikdə də hansısa dəyişiklik etmək mümkündür. Vauçerlər məsələsində vaxtilə yol verilmiş nöqsanlar, heç olmasa, indi aradan qaldırılmalıdır.

Hesab edirəm ki, bu məsələ öz qanuni həllini tapmalıdır. Əlində çeki qalmış vətəndaşların, bundan yararlana bilməyən insanların hüquqlarının bərpasına ehtiyac var. Hesab edirəm ki, bunu həll etmək üçün, məsələyə birdəfəlik nöqtə qoymaq üçün dövlət rəhbərliyinin iradəsi, dövlətimizin də gücü var”.

“Dünya İnformasiya Agentliyi”nin (DİA) rəhbəri Məhəmməd Ərsoy:

“Vətəndaşın hüququ pozulubsa, onun bərpası lazımdır. Özəlləşdirmə çekləri məsələsi barədə o qədər də məlumatlı deyiləm. Vauçerlərindən istifadə edə bilməyən vətəndaşların müraciətlərini görürəm, onlar iddia edirlər ki, hüquqları pozulub. Hüquqşünaslar, iqtisadçılar bu problemin nə olduğunu, həlli yolunun nədən keçdiyini daha yaxşı izah edə bilərlər.

Amma vətəndaşın müraciətinə lazımi dövlət qurumları reaksiya verməlidir. Məsələ vətəndaşın hüququnun qorunması istiqamətində müsbət həllini tapmalıdır. Ümid edək ki, ali rəhbərlik bu insanların haqqını tanıyacaq, problemi aradan qaldıracaq”.

QEYD

Ötən əsrin sonlarında, konkret desək, 1996-cı ildə Ulu Öndər Heydər Əliyevin fərmanı ilə vətəndaşlara mülkiyyət sahibi olmaq üçün paylanmış qiymətli kağızlar 2011-ci ildən bu yana tədavüldə deyil. Əllərində qiymətli kağız olan vauçerləri qalmış yüzminlərlə vətəndaş tədavül müddətinin bitməsinin qanunsuz olduğunu, hüquqlarının bərpa olunmasını istəyir.

Zaman-zaman özəlləşdirmə çekləri ilə bağlı müxtəlif sahələrin ekspertləri, hüquqşünaslar, deputatlar, ziyalılar hökumətə pozulan hüquqlarının bərpası ilə bağlı müraciətlər edirlər. Müraciət edən şəxslər konkret arqumentlərlə çıxış edir ki, SSRİ dövrü və ya ondan əvvəlki illərdə ölkə daxilində yaranmış sərvətlərin 65 faizinin özəlləşdirmə çekləri vasitəsilə aparılması çeklərin üzərində yazılan “Bu özəlləşdirmə çekləri Azərbaycan Respublikasının dövlət mülkiyyəti ilə təmin edilir” sözləri ilə düz mütənasibdir.

Çeklərin hər birinin dəyəri eynidir və 1 pay 4 çekdən ibarətdir. Bu hissəyə düşən əmlak ekvivalenti payı qanunda inflyasiyadan qorunan əmlak ekvivalenti payı kimi göstərilib. Eyni zamanda, çeklərin etibarlılıq müddəti kimi bir anlayış və göstəriş yoxdur. Əllərində çekləri qalmış vətəndaşlar özəlləşdirmə prosesində iştirak edə bilmədikləri səbəbindən o çekləri hələ də saxlamaqdadırlar.

Vurğulanır ki, tədavüldən çıxarılan özəlləşdirmə çekləri qiymətli kağızlar hesab olunsa da, bu çeklərlə bağlı verilən qərarlar qanunvericiliklə düzgün aparılmayıb. Belə olan təqdirdə əlində özəlləşdirmə payları qalan şəxslərlə bağlı konkret addımlar atılması tələb olunur.

Diqqətə çatdırmaq lazımdır ki, Prezident İlham Əliyevin tapşırığı ilə özəlləşdirmə çekləri ilə bağlı hüquqi problemlərin aradan qaldırılması və bəzi normativ hüquqi aktların Konstitusiyaya uyğunluğunun araşdırılması məqsədilə Prezident Adminstrasiyası tərəfindən Konstitusiya Məhkəməsinə məktub daxil olub və qeydiyyata alınıb. Bu, müstəqil Azərbaycanın tarixində bir ilkdir ki, həm vətəndaşlar, həm deputatlar, həm də Baş nazirin göstərişi ilə Ədliyyə Nazirliyi, Prezident Administrasiyası, eləcə də şəxsən ölkə Prezidenti birbaşa özəlləşdirmə çekləri və bundan dolayı yaranmış kütləvi hüquqi problemlə bağlı Konstitusiya Məhkəməsinə müraciət ünvanlayıb. Amma 11 aydır ki, Konstitusiya Məhkəməsində aparılan araşdırmanın nəticəsi yoxdur.

Əlavə qeyd

Hamı bilməlidir ki, Ulu Öndər Heydər Əliyev tərəfindən verilən miras özəlləşdirmə payı mülkiyyət hüququ və bu hüququ təsdiq edən dövlət qiymətli kağızı olan özəlləşdirmə çekləri qanunla verilib!

Heydər Əliyevin özəlləşdirmə qanununun icrası üçün verdiyi və imzaladığı 450 nömrəli Fərman isə qanunla müəyyən edilmiş qaydada hər bir vətəndaşa düşən miras özəlləşdirmə paylarını təsdiq edən özəlləşdirmə çeklərinin dövlət öhdəliyi olaraq vətəndaşlara paylanılması və birincili olaraq yerləşdilməsini icra etmək üçün verilib. Bu gün də qüvvədə olan bu Fərmanla təsdiq olunmuş özəlləşdirmə çekləri haqqında Əsasnamənin 5-ci bəndi ilə bütün özəlləşdirmə dövründə özəlləşdirmə çeklərindən ödəmə vasitəsi kimi qəbulundan imtina etmək qəti qadağan olunub.

Fərman nə hüquq verir, nə də qanunun verdiyi hüququ ala bilər! Kompensasiya ödəmədən, məmurların hiyləsi ilə Fərman əsasında özəlləşdirmə çeklərini dövriyyədən cıxarmaqla aparılan özəlləşdirmə qanunsuzluq, xalqa qarşı ədalətsizlik və dövlətə qarşı təxribatdır!

Konstitusiya Məhkəməsinin ekspertləri olan hüquqşünas alimlərin 2022-2023-cü illərdə apardıqları elmi-praktik araşdırmaların nəticəsi kimi, 10-dan çox alimin rəyi əsasında yazılmış, Prezidentin nəzarətində olan Ali Attestasiya Komissiyasının “Qanun” jurnalında dərc olunmuş 4 məqalədə təsdiqlənmiş hüquqi faktlardan sonra, artıq hüquqşünaslar və ziyalılar mətbuatdakı çıxışlarında 13 ildir çeklərsiz aparılan özəlləşdirmənin xalqa qarşı cinayət və dövlətə qarşı təxribat olduğunu açıq-aşkar səsləndirirlər. Bu isə öz növbəsində tarixi ədalətin bərpa ediləcəyinə böyük ümidlər yaradır.

Alimlərin araşdırmasından məlum olur ki, qanunla inflyasiyadan qorunuan hər özəlləşdirmə payına düşən əmlak payı dəyəri bu gün üçün ən azı 20 000 ABŞ dolları dəyərindədir və Ulu Öndərin xalqa vədinə əsasən, tarixi ədalət naminə bu gün qanunvericiliklə Azərbaycan İnvestisiya Holdinqindəki bütün müəssisələrin və gələcəkdə özəlləşdiriləcək bütün orta və iri müəssisələrin əmlak dəyərinin ən azı 65%-i özəlləşdirmə çekləri ilə əvəzləndirilməlidir.

Qanunla bütün investorlar kollektivə məxsus 15%-dan qalan səhmlər və 50%-in üstünə gələrək ancaq özəlləşdirmə çekləri ilə ödəməlidir. Dövlət qanunla belə müəssisələrin ancaq ona məxsus olan 35%-nin pulla satışını həyata keçirə bilər. Ulu Öndərin imzaladığı qanunlar və Konstitusiya yeni ictimai sistemə keçid üçün sosisal tarixi ədalət naminə ölkənin ən kasıb vaxtında dövlətin iqtisadi və sosial siyasətinin əsası kimi qəbul olundu. Ümummilli Lider qanunla bütün özəlləşdiriləcək orta və böyük müəssisələrin 50+15%-nin özəlləşdirmə çekləri ilə aparılacağını dünyaya elan etdi. Hətta icarəyə verilmiş müəssisələrin gələcəkdə özəlləşdirilməsi və investisiya müsabiqələrinin özəlləşdirilməsi ancaq qanunun qoyduğu bu qayda ilə aparılmalı idi. Dövlət öhtəliyi kimi qanunla qoyulmuş bu qaydaları heç bir Fərman və hətta sonradan qəbul olunacaq hec bir qanun Konstitusiyaya zidd olaraq dəyişə bilməz!

Ardını oxu...
Azərbaycanda bir sıra vəzifəli şəxslərin qulluq stajına görə əmək pensiyasına əlavələrin hesablanması qaydası dəyişib.

Tribunainfo.az xəbər verir ki, bu, Prezident İlham Əliyevin iyunun 29-da “Əmək pensiyaları haqqında” qanuna dəyişikliyi imzalaması ilə mümkün olub.
Dəyişiklik əmək pensiyası yaşına çatmış və ya bu yaşa çatanadək orqanizmin funksiyalarının 81-100 faiz pozulmasına görə əlilliyi müəyyən edilmiş sabiq deputatlar, Mərkəzi Seçki Komissiyasının (MSK) və Naxçıvan Muxtar Respublikası MSK-nın üzvü kimi azı səlahiyyət müddətinin yarısı qədər sığorta stajı olan MSK və Naxçıvan MSK-nın üzvləri, İnsan hüquqları üzrə müvəkkil (Ombudsman) və Naxçıvan Ombudsmanı kimi azı səlahiyyət müddətinin yarısı qədər sığorta stajı olan Ombudsman və Naxçıvan Ombudsmanı və Hesablama Palatasının üzvü kimi azı səlahiyyət müddətinin yarısı qədər sığorta stajı olan Hesablama Palatasının üzvlərinə şamil olunacaq.
Həmin şəxslər üçün 2024-cü il iyulun 1-dən pensiyaya əlavələrin təyinatında pensiya təyinatı tarixinədək əməkhaqqındakı sonrakı artımlar da nəzərə alınmaqla səlahiyyət müddəti ərzində müvafiq vəzifə üzrə aldığı əməkhaqqının orta aylıq məbləğinin 80 faizi miqdarı prinsipi əsas götürüləcək. Eyni zamanda bu şəxslərə “Əmək pensiyaları haqqında” qanunun 2024-cü il iyulun 1-dək qüvvədə olan normaları tətbiq ediləcək.
 
 
 
Ardını oxu...
Azərbaycanda parklanma qaydalarının pozulmasına görə yeni cərimələr müəyyənləşir.

"DogruXeber.az" xəbər verir ki, bununla bağlı İnzibati Xətalar Məcəlləsinə dəyişiklik layihəsi parlamentin bugünkü iclasında III oxunuşda müzakirəyə çıxarılıb.

Məcəlləyə təklif edilən yeni 346-1.6-cı maddəyə görə enerji doldurulması üçün müəyyən edilmiş parklanma yerlərində enerji doldurmaq məqsədilə elektrik mühərrikli nəqliyyat vasitələrinin durması istisna olmaqla nəqliyyat vasitələrinin parklanmasına görə 20 manat məbləğində cərimə tətbiq ediləcək.

Eyni zamanda 346-1.7-ci yeni maddəyə görə, velosiped və kiçik elektrik nəqliyyat vasitələrinin onlar üçün ayrılmış parklanma yerlərindən kənarda parklanmasına görə 10 manat, xidməti zərurətlə əlaqədar dövlət orqanlarının (qurumlarının) istifadəsində olan və dövlət orqanlarının (qurumlarının) əməkdaşlarına məxsus olan nəqliyyat vasitələrindən başqa, digər nəqliyyat vasitələrinin xidməti parklanma yerlərində parklanmasına görə 40 manat məbləğində cərimə olacaq.

Digər dəyişikliklə nəqliyyat vasitəsinin istifadəçisi tərəfindən nəqliyyat vasitəsi ilə ödənişli parklanma yerinə daxil olduqdan sonra xüsusi proqram təminatı və ya SMS vasitəsilə parklanma müddətinin başladılmamasına, nəqliyyat vasitəsinin parklanmasına görə müəyyən edilmiş ödəniş edilmədən və ya ödəniş edilmiş müddətdən artıq parklanma yerindən istifadə üçün əlavə ödəniş edilmədən parklanma yerinin tərk edilməsinə görə 20 manat məbləğində cərimə ediləcək.

Mövcud qanunvericilikdə isə qeyd edilib ki, nəqliyyat vasitəsinin parklanmasına görə müəyyən olunmuş ödəniş edilmədən və ya ödəniş edilmiş müddətdən artıq parklanma yerindən istifadə üçün əlavə ödəniş edilmədən sürücünün parklanma yerini tərk etməsinə görə 10 manat məbləğində cərimə edilir.

Digər dəyişikliklə parklanma yerində müvafiq yol nişanları və nişanlama xətləri ilə müəyyən edilmiş parklanma üsulunun sürücü tərəfindən pozulması nəticəsində digər nəqliyyat vasitəsinin növbəti parklanma yerində qanuna uyğun parklanması qeyri-mümkün olduqda və ya digər nəqliyyat vasitələrinin hərəkətinə maneə yaratdıqda 20 manat məbləğində cərimə olunacaq.

Hazırkı qanunvericilikdə bildirilir ki, nəqliyyat vasitəsinin qanunla müəyyən edilmiş parklanma üsulunu pozmaqla parklanmasına görə 10 manat məbləğində cərimə edilir.

Daha bir dəyişikliklə parklanma yerlərində icazə verilmiş maksimum kütləsi 3,5 tondan çox olan yük avtomobillərinin parklanmasına, habelə parklanma yerlərinin rezervasiya edilməsi və ya digər üsullarla nəqliyyat vasitələrinin sərbəst parklanmasına maneələr yaradılmasına görə 20 manat məbləğində cərimə ediləcək. Hazırda bu məbləğ 10 manatdır.

Bundan əlavə, əlilliyi olan şəxslərin nəqliyyat vasitələri üçün nəzərdə tutulmuş parklanma yerlərində digər nəqliyyat vasitələrinin parklanmasına görə 60 manat məbləğində cərimə ediləcək. Hazırda bu məbləğ 10 manatdır.

Müzakirələrdən sonra dəyişiklik layihəsi səsverməyə çıxarılaraq III oxunuşda qəbul edilib.
 
Ardını oxu...
Bakı Fransız Liseyi fəaliyyətini tam dayandırıb. Bu barədə kompleksdə təhsil alan şagirdlərin valideynləri Bizimyol.info xəbər portalına məlumat verib. Onlar liseyin yeni tədris ilindən daha fəaliyyət göstərməyəcəyini bildirib. Şagirdlərin təhsilini necə davam etdirəcəyinə hələ aydınlıq gətirilməyib. Bakı şəhər Təhsil İdarəsindən dövlət məktəblərinə köçürülmənin mümkün olduğu deyilib.
Bakı Fransız Liseyinin bağlanması məsələsi hələ aprelin ortalarında mətbuata çıxmışdı. Valideynlərin hamısına bununla bağlı məktub göndərilmişdi. Onlar da narahatlığını ifadə etmişdi. Xüsusilə, yuxarı sinif şagirdlərinin valideynləri uşaqların sonrakı taleyi ilə bağlı narahat görünürdü. Çünki təhsil fransız dilində aparılır, sonradan məktəblilər üçün davam etmək asan olmayacaqdı.

Valideynlər bildirir ki, zamanla liseyin bağlanması ilə bağlı söz-söhbətlər olub. Amma rəhbərlik hər dəfə məsələnin həllini tapacağı barədə açıqlama verib. Yəni valideynləri arxayın ediblər ki, problem olmayacaq.

Hələ apreldə liseyin bağlanması səbəbi kimi maliyyə sıxıntısı göstərilmişdi. Lakin Azərbaycan və Fransa hökumətlərinin münasibətlərinin korlanmasının burada vacib rol oynadığını deyənlər çoxdur. İş orasındadır ki, lisey də məhz hökumətlərarası razılaşmanın nəticəsi kimi fəaliyyətə başlamışdı. Məktəbin təməli Fransanın keçmiş prezidenti Nikola Sarkozinin 2011-ci ildə Bakıya səfəri zamanı imzalanan sazişlə qoyulmuşdu. Açılış bir az yubanmışdı və yalnız 2014-cü ilin sentyabrında baş tutmuşdu.

Bakı Fransız Liseyində son vaxtlar təxminən 200 şagird təhsil alırmış. Hərçənd, müəssisə 320 məktəbli üçün nəzərdə tutulmuşdu. Qiymətlərin yüksək olması bu məsələdə özünü göstərirdi. Məsələn, ən yuxarı - 11-12-ci siniflərin şagirdləri üçün 22 min 990 manat təhsil haqqı ödənməli idi.

Bakı Fransız Liseyinin binası paytaxtın “Ağ şəhər” adlanan ərazisindəki Paris məhəlləsində inşa edilmişdi. Kompleksin ümumi sahəsi 14 min kvadratmetrə çatır.

Liseydə əsasən Azərbaycanda müvəqqəti və ya daimi məskunlaşmış fransızdilli əcnəbi vətəndaşlar oxuyurdu. Zamanla məktəbli sayında azərbaycanlıların payı da artmışdı. Məzunlar öz seçimlərinə uyğun olaraq təhsillərini Fransanın istənilən ali təhsil müəssisəsində davam etdirmək imkanı qazanırdı.

Bizimyol.info
 
Ardını oxu...
İşəgötürən - əmək münasibətləri prosesində işçiyə vurduğu mənəvi və maddi ziyana görə məsuliyyət daşıyır. İşçilərə vurulan mənəvi ziyan dedikdə:işəgötürən,onun tabeçiliyində olan vəzifəli şəxs tərəfindən hər hansı üsulla işçinin şərəf və ləyaqətinin ləkələnməsi, ona böhtan atılması, alçaldılması, şəxsiyyətinin təhqir edilməsi, kollektiv arasında gözdən salınması məqsədi ilə barəsində həqiqətə uyğun olmayan, yalan məlumatlar yayması, habelə mənəviyyatına və əxlaq normalarına, milli qürur hissinə vurulmuş ziyan başa düşülür.
Azər Quliyev.
TEREF
 
Ardını oxu...
Bakı şəhəri Binə qəsəbəsi sakini Şəfiyev Əli İsmayıl oğlu tərəfindən Hurriyyet.az saytının redaksiyasına şikayət məktubu daxil olub. Şikayətçi iddia edir ki, iş yeri olan “Master-Ofis” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyət (MMC) bu ilin aprel ayında ona xəbər etmədən işdən çıxardıb.

“Mən, Şəfiyev Əli İsmayıl oğlu, yazaraq bildirirəm ki, bu ilin 28 yanvar tarixində “Master-Ofis” MMC-də bir neçə sənədi imzaladım, səhv etmirəmsə, müqavilə idi, fəhlə kimi işə götürüldüm. Burada daim əmək hüquqlarım pozulub. İş vaxtı 8 saat təyin olunmasına baxmayaraq 10 saat çalışırdım, bazar günü də məni çağırıb məcbur işə cəlb ediblər. Müddətdən artıq işlədiyimə görə heç bir ödəniş olunmayıb.

23 aprel tarixində mənə deyilmədən, heç bir səbəb göstərilmədən işdən azad olundum. Ancaq təzminatım verilməyib. Alim adlı müdirlə danışmağa çalışdım. O, mənə dedi ki, sənə bu hüququ kim verib ki, mənim ofisimə gəlmisən, çıx çölə! Məni hədələdikdən sonra mühafizəni çağırdı, zor gücü ilə müəssisədən çıxardıldım.

Məsələ ilə bağlı Dövlət Əmək Müfəttişliyi Xidmətinə müraciət etdim. Mənə cavab gəldi ki, bəs tələb olunan aidiyyəti sənədlər işlədiyim şirkət tərəfindən quruma təqdim edilmədiyindən araşdırılmanın başa çatdırılması mümkün olmayıb.

Çox çıxılmaz vəziyyətdəyəm. Məhkəməyə müraciət etməyi düşünürəm, amma maddi cəhətdən çətinlik çəkirəm, necə olacağını bilmirəm”.

Qeyd edək ki, şikayətçi Şəfiyev Əli İsmayıl oğlu qeyd edir ki, onu işə təhlükəsizlik mühəndisi olaraq “Master-Ofis” MMC-də fəaliyyət göstərən Pəhlivan adlı şəxs götürüb. Onunla əlaqə saxlamağa çalışsaq da, zənglərimizə cavab verilməyib.

Ardını oxu...
"Azəriqaz İstehsalat Birliyinin Ağsu Regional Qaz İstismar İdarəsinin Ağsu xidmət sahəsində çalışan (ictimai işlər üzrə) işçiləri kütləvi şəkildə işlərindən azad olunurlar". Dia-az.İnfo xəbər verir ki, bu barədə işçilərin müraciətində deyilir.

Məlumatda daha sonra bildirilir:

"Həmin işçilər fəhlə köməkçisi işləyirdilər. 2016 cı ildə işə daxil olan işçiləri çıxarıblar. Heç bir səbəb göstərmədən işçilərlə bağlanmış Əmək Müqaviləsinin müddəti artırılmayıb.

İşçilərlə müqavilə 1 aydan bir bağlanırdı. İşdən azad olunanlar arasında şəhid ailələri də var..."

Ardını oxu...
Ekspert: “İnklüziv təhsil sahəsində biz 20 ildən artıqdır ki, yerimizdə sayırıq”

Son iki onillikdə ölkəmizdə əlillər üçün bərabər imkanların yaradılmasından çox danışılır. Amma onların çoxu hələ də maneəsiz mühit olmadığı üçün cəmiyyətdən təcrid olunub. Bəzi infrastruktur yaradılıb, lakin əsasən şəhərin mərkəzində və hətta bu, həmişə istifadəyə yararlı deyil.

Nəqliyyat problemləri də həllini tapmayıb. Xüsusi təhsilə ehtiyacı olan uşaqlar, illər əvvəlki həmyaşıdları kimi, əsasən ya xüsusi məktəblərdə, ya da evdə təhsil alırlar. Nəticədə, onlar ictimailəşmir, ehtiyac duyduqları bacarıq və təhsili almırlar ki, bu da onların müstəqil yetkin həyatına mane olur.

Azərbaycanda sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların ümumi təhsil sisteminə daxil edilməsinə yönəlmiş layihələr uzun müddətdir ki, həyata keçirilir. 2005-ci ildə Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Respublikasında xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqlar üçün 2005-2009-cu illər üçün təhsilin təşkilinin İnkişaf Proqramı əsasında, pilot layihə çərçivəsində bəzi şəhərlərdə inklüziv siniflərin təşkilinə başlayıb.

2015-2016-cı tədris ilində Təhsil Nazirliyi UNİCEF ilə birgə “İbtidai təhsil səviyyəsində inklüziv təhsilin tətbiqi” layihəsinin icrasına başlayıb. 2017-ci ildə “Azərbaycan Respublikasında sağlamlıq imkanları məhdud şəxslər üçün inklüziv təhsilin inkişafına dair 2018-2024-cü illər üçün Dövlət Proqramı” təsdiq edilib və bu, BMT kimi beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən müsbət qiymətləndirilib.

İnklüziv təhsil bütün şagirdlərə fayda verir. Onlar özlərindən fərqli olanlarla ünsiyyət qurmağı, daha tolerant və empatik olmağı öyrənirlər. Son vaxtlar məktəblərdə inklüziv siniflərin sayı artmaqdadır, lakin belə təhsil hələ də ehtiyacı olanların yalnız kiçik bir hissəsinə çatır. Belə ki, bu tədris ilinə paytaxtın 18 ümumi təhsil müəssisəsindən 160-a yaxın şagird cəlb olunub. Bu barədə Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsindən bildirilib ki, bu təhsil növü fiziki qüsurlu uşaqlarla sağlam uşaqların birgə təhsil almasına şərait yaradır.

Azərbaycanda Əlillərin Müstəqil Yaşam Mərkəzinin sədri Aydın Xəlilov mövzuya dair AYNA-ya təəssüf hissi ilə deyib ki, ölkədə heç bir QHT bununla bağlı layihə həyata keçirmir: “Bu, yalnız Elm və Təhsil Nazirliyi tərəfindən həyata keçirilir. Məndə olan məlumata görə, inklüziv siniflər çox azdır və ora yalnız yüngül formada əqli qüsurlu uşaqlar qəbul olunur. Əgər Bakıda cəmi 160 şagird belə təhsil alırsa, bu, çox az rəqəmdir, amma bu gün Azərbaycanda 70 minə yaxın qeydiyyatda olan var, qeydiyyatdan keçməyənləri götürsək, 100 mindən çox belə uşaq ola bilər”.

Ekspertin fikrincə, respublikada inklüziv təhsilin inkişafı prosesi 2002-ci ildən başlayıb: “O vaxtdan bəri dövlət proqramı çərçivəsində işlər aparılsa da, bütün ölkə üzrə təhsil müəssisələrinin əhatə dairəsinin genişləndirilməsinə töhfə verəcək qanunvericilik bazası və ya aktlar yoxdur. Deyə bilərik ki, biz bu sahədə 20 ildən artıqdır yerimizdə sayırıq və bu, kifayət qədər uzun müddətdir. Müvafiq kadrların hazırlanması, eləcə də bütün siniflərin və məktəb ərazisinin uyğunlaşdırılması çoxdan zəruri idi. Pedaqoji kollektivlə işləməklə yanaşı, bütün məktəblilərlə, eləcə də onların valideynləri ilə işləmək lazımdır”.

“İnklüziv təhsilin müəyyən qaydaları var ki, onlara əməl edilməlidir. Buna nail olmaq üçün çox iş görülməlidir, xüsusən də əlilliyi olan tələbələrin oxuduqları yerə və geri qayıda bilmələri üçün əlçatan mühit və nəqliyyat təşkil edilməlidir. Məktəb auditoriyasını da maarifləndirmək lazımdır, çünki uşaqlar hər gün müəyyən məsafə qət etməli, yol boyu müxtəlif insanlarla görüşməli olacaqlar. Və onlar heç kimin təhqir və lağ obyektinə çevrilməməlidirlər”, - deyə Xəlilov bildirib.

Onun sözlərinə görə, indiyədək Azərbaycanda bu qəbildən olan bütün pilot layihələr məktəblərin birinci mərtəbələrində həyata keçirilib: “Bu, o deməkdir ki, söhbət əsasən ibtidai siniflərdən gedirdi. Bu illər ərzində əlilliyi olan yetkinlik yaşına çatmayanların inklüziyasının ümumi əhatə dairəsi 500 nəfəri ötməyib. Normal orta ümumi təhsil almadan belə uşaqlar kollec və universitetlərə daxil ola bilməzlər. Bu, o deməkdir ki, onların iş tapmaq imkanlarına tam çıxışı olmayacaq. İnkişaf etmiş, həqiqətən də bir çox inkişaf etməkdə olan ölkələrdə əqli qüsurlu vətəndaşların təhsil almaq, kurslarda iştirak etmək hüququ var və onların məşğulluğu ilə dövlət məşğul olur. Eyni şey bizdə də tətbiq olunmalıdır”.

Müəllif: Elya Belskaya
ayna.az
 
Ardını oxu...
Beyləqan rayonu, Aşkalar kənd sakini Qarayev Elşən Dayandur oğlu tərəfindən “Hürriyyət” qəzetinin redaksiyasına şikayət məktubu daxil olub. Şikayətçi iddia edir ki, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin əməkdaşları onun evinə baxış keçirən zaman qonşuya məxsus heyvana görə ona imtina cavabı veriblər:

“Mən, Qarayev Elşən Dayandur oğlu, bildirirəm ki, sosial yardım almaq üçün dəfələrlə Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinə müraciət etmişəm. İlk dəfə müraciət edəndə imtina cavabı verdilər. Daha sonra yenidən müraciət etdim. Adıma heç bir mal-mülk yoxdur. Torpağa görə də 8 aydır vergi ödəyirəm. Yaşayışım, evim göz qabağındadır.

May ayının 20-dən gəlib baxış keçirməlidirlər, hələ də gələn yoxdur. Nazirliyin 142 "qaynar xətti"nə zəng vurdum, dedilər ki, səbrli ol.

Evimin hasarı yoxdur, bu səbəbdən də qonşunun mal-qarası bəzən həyətə keçir. Bu, imtina üçün səbəb olmamalıdır. Bunun adı ancaq "kasıba sosial yardım vermirəm" deməkdir. Heyvan saxlayan adamın həyətində onlar üçün yeri də olmalıdır. Belə haqsızlıq olmaz, axı”.

Jalə FAMİLQIZI

Redaksiyadan: Qarşı tərəfin mövqeyini dərc etməyə hazırıq.
Ardını oxu...
Ardını oxu...
Ardını oxu...
Ardını oxu...
Ardını oxu...
 
Ardını oxu...
Qusar sakini Səmayə Xəlilova 65 illik ömrünün 5 ilini Birinci Qarabağ müharibəsində, ən aktiv döyüş bölgələrində keçirib.

Orta ixtisas təhsilli Xəlilova Qusarda peşə məktəbində müəllim, daha sonra 1989-1991-ci illərdə Qusar Rayon Polis Şöbəsində çalışıb.

“Beş il fasiləsiz ön cəbhədə iştirak etmək qadın üçün nə deməkdir?”

Onun sözlərinə görə, 1992-ci il yanvarın 8-də 10 günlük Qarabağ döyüşlərinə göndərilib. Geri dönüş olmadığından 1996-cı ilin 22 iyuluna qədər tağım komandiri kimi fasiləsiz hərbi xidmətdə olub:

“Laçının Güləbird kəndinə göndərildim və sonra tərk etməyə qoymadılar. 1985-ci ildə həkim həyat yoldaşım rəhmətə getdi, övladlarımı nənə himayəsinə qoyub getmişdim. Hətta 10 yaşlı oğlum dayana bilməyib 1995-ci ildə yanıma, döyüş bölgəsinə gəlmişdi. Övladla döyüşən ana idim. Bizim çəkdiyimiz zülmü tarix yazmaz. Mənim qadın kimi çəkdiyim zülmü indi heç bir kişi çəkməyib. Beş il fasiləsiz ön cəbhədə iştirak qadın üçün nə deməkdir? Tabeliyimdə 158 əsgər vardı. Bir tək Kəlbəcərdə olmadım, bütün döyüş nöqtələrində, ərazilərdə tağım komandiri kimi iştirak etdim. Allahverdi Bağırovu üç dəfə görmüşəm”.

“Orada tibb bacıları, həkimlər vardı, amma tək döyüşçü qadın mən idim. Orada litvalı Tatyana adlı yazıçı, Zülfiyyə adlı çeçen tibb bacısı da vardı. Hər anımız təhlükəli idi. Gözümün qarşısında nə qədər ölümlər oldu. Neçə əsgərin həyatını xilas etdim, yeri gələndə tibb bacısı olub yaralarını sarıdım, mənəvi dəstək oldum ki, qorxmasınlar. Yadıma düşəndə stress keçirirəm”, – deyə o qeyd edib.

“Beş dəfə əməliyyat keçirdim”

Səmayə Xəlilova müharibədə üç dəfə ağır yaralanıb, 25 ildir ki, I qrup Qarabağ əlilidir.

Dediyinə görə, ilk dəfə Laçının Minkənd ərazisində başından, ikinci dəfə 1993-cü ilin 27 aprelində Zəngilan-Qubadlı ərazisində qolundan güllə yarası alıb.

1995-ci ilin mayın sonunda isə Füzulinin Horadiz qəsəbəsində minaya düşüb, çanaq sümüyü və ayaqlarından ağır yara alıb.

Öncə Beyləqan və Bakıdakı xəstəxanalarda müalicə alıb, daha sonra yaralarının ağırlığı nəzərə alınaraq Ukraynaya əməliyyata göndərilib:

“Beş dəfə əməliyyat keçirdim və 1997-ci ilin noyabrında döyüşdən tərxis olundum. Sonra da mənə birinci qrup Qarabağ əlili statusu verildi”.

“İçalatımın çox hissəsi yoxdur”

Birinci qrup Qarabağ əlili indi tənha yaşayır. 60 yaşınadək aşpaz kimi çalışıb övladlarına dəstək olsa da, sonradan səhhəti imkan verməyib. Üç qız övladı ailə qurub, oğlu işsizlikdən dolayı rayonu tərk edib. Hazırda Bakıda çalışmaq məcburiyyətindədir.

Deyir ki, son 10 ildə ayaqlarında və çanaqda güclənən ağrılardan əziyyət çəkir. Ona görə də növbəti əməliyyat qaçılmazdır. Aylıq müalicəsi də öz hesabınadır. Nə hərəkət edə, nə əyləşə bilir. Gününün əsas hissəsini yataqda keçirən xəstə qadın ikitərəfli çanaq endoprotezlərinə möhtac olduğunu deyir:

“Övladlarım qonşu rayonda ailəlidir, hərdən gəlib baxırlar. Qarın nahiyəsində çanaqlara görə içalatımın çox hissəsi yoxdur. Bağırsaqlar kəsik-kəsik, yumurtalıq yoxdur. Hər iki ayaq dizdən yuxarı şişib, hərəkətsizdir. Çanaqlar minaya düşəndə yerindən çıxıb. Sol ayağım lap ağırdır. 20 gündür ki, vəziyyətim lap ağırlaşıb. Gəzə, otura, yol gedə bilmirəm”.

“Tək istəyim əməliyyat olunmaqdır, onu da pulsuz etmirlər”

Səmayə Xəlilova deyir ki, bütün aidiyyəti qurumlara müraciət etsə də, pulsuz əməliyyatdan imtina edirlər. Əməliyyatına 12 min manat vəsait tələb olunur ki, bu məbləğ də onun üçün əlçatmazdır:

“Tibbi Sığorta ilə əməliyyat üçün müraciət etdim. Topçubaşovda hər protez üçün 3500 manat istədilər. Ümumilikdə iki çanaq endoprotezi üçün 12 min manat tələb edirlər. Guya alman ya italyan istehsalı protezlərdir. Qubaya bu ilin yanvarında yönəldib dedilər ki, bir protez qiyməti 4800-dür. Pulsuz, icazəsiz yoxdur. Bütün xəstəxana, TƏBİB-ə, YAŞAT və Heydər Əliyev Fonduna etdiyim müraciətlər nəticəsiz qaldı. Rayonda da kimsə maraqlanmır”.

“YAŞAT Fondu bir dəfə dərmanlarıma 150 manat kömək edib. Aylıq bir ağrıkəsici iynəm 280 manatdır, özüm alıram. Hər ay 350-400 manat müalicəmə gedir. Pensiya ilə dolanan adamam. Pensiya bitəndə bir çörəyə belə pulum qalmır, əməliyyatı necə edim? Tək istəyim əməliyyat olunmaqdır ki, onu da pulsuz etmirlər”, – belə deyir müharibə əlili.

“Təəssüflər olsun ki, bu ölkədə yaşamışam”

Birinci Qarabağ əlilinin bir digər problemi vaxtilə etdiyi şücaət və qəhrəmanlığa görə dövlət tərəfindən verilən həyət evinin “Rabitəbank” tərəfindən girov götürülməsidir.

Onun sözlərinə görə, 2013-cü ildə ehtiyac üzündən bankdan götürdüyü yeddi min manat kredit əvəzinə evini girov qoyub. Pulun yarısını ödəsə də, üç aylıq gecikməyə görə bank evini ondan xəbərsiz məhkəmə yolu ilə girov götürüb:

“Pulun 3600 manatını ödəmişdim, 3400 manatı qalmışdı. Pensiya kartımı banka təhvil verdim ki, hər ay pulu çıxın, borclu qalmayım. Səhlənkarlıq edib pulu üç ay çıxarıb köçürməyiblər, borclu qalmışam. Bir ildir ki, bank evimi hərracda satıb və özü girov götürüb. Düzdür, pensiyamı gətirib verib, ancaq məhkəmədən xəbərim olmayıb. İndi halal evimdə kirayə qalıram. 3400 manat faizlə 5 000 manat olub. Etiraz edəndə gəlib məni evdən çıxarmaq istədilər, amma çıxmadım. Hər ay pensiyamdan 200 manat banka ödəyirəm. Təəssüflər olsun ki, bu ölkədə yaşamışam. Xəstəlik, əməliyyat dərdi bir tərəfdən, bir də bu əsəb, haqsızlıq adamı yorur. Çox şeyə görə peşmanam. Pulum yoxdur deyə nə yada düşürəm, nə də fəxri ad aldım. Bir tək adıma film çəkilib, döyüş vaxtı deputat və jurnalistlər ön cəbhədə məni görməyə gələrdi. İndi isə heç kimin yadına düşmürəm”.

Qarabağ əlilinin şikayəti ilə bağlı TƏBİB və İcbari Tibbi Sığorta Agentliyindən bildirilib ki, məsələ araşdırılır.

“Cavabdeh YAŞAT Fondu deyil, TƏBİB-dir”

YAŞAT Fondunun mətbuat xidmətinin rəhbəri Elnur Niftəliyev isə Meydan TV-yə bildirib ki, bu tip əməliyyatlar TƏBİB-in səlahiyyətinə aiddir:

“Bu, TƏBİB-in səlahiyyətində olan məsələdir. TƏBİB və xəstəxana əməkdaşları həmin vətəndaşla əlaqə saxlayıblar. Gömrük Xəstəxanasına göndəriş də yazıblar, ora göndərəcəklər. Bir tək qalıb o yardımı vətəndaşa xəstəxanada göstərmək. Bu tip müraciətlərdə cavabdeh YAŞAT Fondu deyil, TƏBİB-dir. YAŞAT Fondu əlavə dəstək mexanizmdir. Nə xəstəxanası var, nə də həkimi. Biz də TƏBİB-ə yönləndiririk. Biz o halda yardım edirik ki, Azərbaycan səhiyyəsi bunu qarşılamır və ya əməliyyat, müalicə xaricdə olur. O zaman Fond xalqdan, təşkilatlardan topladığı ianələrdən ona vəsait ayırır. Bu tip əməliyyatlar isə TƏBİB-in xidmətlər paketinə daxildir, o etməlidir”.

“Gömrük Xəstəxanası məni qəbul etməkdən imtina etdi”

TƏBİB-in “araşdırılıb kömək ediləcək” vədindən sonra Meydan TV yenidən Qarabağ əlili ilə əlaqə saxlayıb.

Məlum olub ki, TƏBİB göndəriş versə də, Gömrük Xəstəxanası onu qəbul etməkdən imtina edib:

“Gün ərzində məni özləri gəlib Qusar Rayon Mərkəzi Xəstəxanasına apardılar və orda birinci gün üçün göndəriş yazıb Gömrük Xəstəxanasına göndərəcəklərini bildirdilər. Dedilər ki, müalicə yaxud əməliyyatım orada müəyyənləşdiriləcək. Ancaq bir gün sonra baş həkim zəng edib dedi ki, Gömrük Xəstəxanası səni qəbul etməkdən imtina etdi. Hələ heç bir xəstəxanaya göndəriş və kömək yoxdur. YAŞAT Fondu dörd il öncə müalicə üçün mənə 1500 manat pulu ödəmədi. Hətta xaricdə əməliyyat üçün verilən tibbi rəy əsasında da kömək etmədi. İndi hər ikisi, həm TƏBİB, həm də YAŞAT yalan və boş vəd verir”.

Vətəndaşın bank tərəfindən girov götürülmüş evi ilə bağlı sorğuya isə “Rabitəbank” cavab verməyib.

Qarabağ əlili Qusar Rayon İcra Hakimiyyətini də ona qarşı biganə münasibətdə qınasa da, qurum şikayətlə bağlı Meydan TV-nin sorğusunu cavablandırmayıb.

Dünyapress TV

Xəbər lenti