Rusiya və Belarus liderləri Vladimir Putin və Aleksandr Lukaşenko arasında danışıqlar başlayıb.

Bu barədə Belarus prezidentinin mətbuat xidməti məlumat yayıb.

“Liderlər arasında danışıqlar artıq başlayıb. Amma mətbuat hələ ki, dəvət olunmayıb”, - deyə məlumatda deyilir.

Qeyd edək ki, Aleksandr Lukaşenko Moskvada işgüzar səfərdədir.

Böyük Britaniyanın baş naziri Rişi Sunak İranın İsrailə qarşı cavab təhdidlərini qəbuledilməz adlandırıb.

TEREF report-a istinadən xəbər verir ki, bu barədə "Evening Standard" qəzeti məlumat yayıb.

"İrandan gələn təhdidlər qəbuledilməzdir və biz də amerikalılar kimi İsrailin onlara qarşı özünü müdafiə etmək hüququnu tam dəstəkləyirik", - Sunak deyib.

Britaniyanın baş naziri həmçinin qeyd edib ki, London İranı regional təhlükəsizliyə əhəmiyyətli təhdid kimi tanıyır və krallıq İran kəşfiyyat xidmətlərinin fəaliyyəti ilə mübarizə aparır.

ABŞ Prezidenti Cozef Bayden sabiq keçmiş lider Donald Trampı ölkədəki azadlıq və demokratiya üçün ən böyük təhlükə adlandırıb.

TEREF report-a istinadən xəbər verir ki, bu barədə TASS məlumat yayıb.

"Donald Tramp çıxışında "Konstitusiyanı məhv edəcəyik" kimi ifadələr işlədir. O, ilk gündən diktator olacaq. Trampın Konstitusiyaya qeyri-sağlam yanaşması var", - C.Bayden vurğulayıb.

D.Tramp konstitusiyanın bəzi maddələrini yersiz hesab edəcəyi təqdirdə onlara əməl etməyəcəyini açıq şəkildə bildirib.

Yunanıstan Xarici İşlər Nazirliyinin Egey və İon dənizində iki yeni dəniz parkı elan edəcəyini açıqlaması Ankara ilə Afina arasında yenidən gərginliyə səbəb olub.

Məsələ ilə bağlı rəsmi Ankara Yunanıstana sərt reaksiya versə də, Afinadan da cavab gecikməyib.

Rəsmi Ankara bəyanatında Yunanıstanın ekoloji problemlərində sui-istifadə etdiyini vurğulayıb:

“Yunanıstanın uzun müddətdir ki, Egey problemləri kontekstində demək olar ki, hər platformadan faydalanmağa çalışdığı məlumdur. Yunanıstan-Türkiyə münasibətlərində son yumşalmalara baxmayaraq, görünən odur ki, Afina bu dəfə ekoloji problemlərdən sui-istifadə edir. Yunanıstana tövsiyə edirik ki, Egey dənizindəki problemlərdən və beynəlxalq qanunlar çərçivəsində onlara aid olmayan ada və qayaların statusu ilə bağlı məsələlərdən öz gündəmi çərçivəsində istifadə etməsinlər. Bununla yanaşı, AB daxil olmaqla, üçüncü tərəflərə xəbərdarlıq etmək istərdik ki, Yunanıstanın ətraf mühit proqramları ilə bağlı siyasi addımları üçün alətə çevrilməsinlər”.

Rəsmi Afina isə Türkiyə tərəfinin məsələni siyasiləşdirdiyini açıqlayıb:

“Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyinin bəyanatı ekoloji məsələni tamamilə siyasiləşdirir. Yunanıstan hökuməti xarici siyasət prinsipləri çərçivəsində ölkənin suverenliyini və suveren hüquqlarını hərtərəfli dəstəkləməyə davam edəcək. Məsələ ilə bağlı tədbirlər planı artıq hazırlanıb və yalnız ətraf mühitin qorunmasına yönəlib. Türkiyə ilə müzakirə etməli olduğumuz yeganə mövzu, beynəlxalq hüquq səviyyəsində həll olunacağına ümid etdiyimiz kontinental şelfin müəyyən edilməsidir”.

Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov ölkəsinin Çinlə strateji əlaqələrini vurğulamaq, Ukraynadakı müharibəni və Asiya-Sakit okean regionundakı vəziyyəti müzakirə etmək üçün Çinə səfər edib.
Lavrovun Çinə yollanmasının böyükölçülü aspekti Rusiya-Ukrayna müharibəsinin fonunda yaranan qlobal gərgin münasibətlərlə əlaqəlidir.
Hərçənd ki, Lavrovdan əvvəl ABŞ-nin maliyyə naziri Canet Yellen Çinə səfər edərək müzakirələr aparıb və iki rəqib ölkənin dil tapmasına çalışıb.
Lavrovun səfərindən sonra isə Yellen Çini Rusiyanın Ukraynadakı hərbi əməliyyatlarına maddi dəstək göstərəcəyi təqdirdə sanksiyalarla hədələyib.
Əgər ortada gizli bir razılaşma yoxdursa və ABŞ ilə Çin arasındakı rəqabətə əlavə süni fon verilmirsə, onda deyə bilərik ki, Pekin Vaşinqtonun masaya qoyduğu materialları dəstəkləmir.
Əvəzində Çin Rusiyanın sıxışan vəziyyətindən və beynəlxalq təcridə məruz qalmasından istifadə edib onu öz ağuşuna çəkir. Çünki Moskvanın beynəlxalq təcridinin dərinləşməsi ilə Çinin nüfuzu daha da artır.
Lavrovun səfərindəki məqsədlərin toplusu da Rusiyanın Çindən daha böyük dəstək ummasına əsaslanır. Yəni indi qarşılıqlı maraqlar olsa da, Çin Rusiyaya ən azından üç səbəbə görə daha çox ehtiyac duyur.
Birincisi, Rusiya ona tətbiq edilən sanksiyalarla beynəlxalq iqtisadi izolyasiyaya salındığından alternativ bazarlar axtarır. Alternativ bazarlar platformasında Çinin xüsusi rolu var.
İkincisi, Moskva Ukraynada apardığı hərbi kampaniyada Çindən əhəmiyyətli hərbi-texniki dəstək gözləyir.
Üçüncüsü, Rusiya Çinin ekspansiyasının geosiyasi əsaslarından faydalar alıb məsuliyyəti Pekinlə bölüşmək istəyini göstərir.
Bunlar ABŞ üçün həyəcan siqnalıdır, çünki o, Çinin Şərqdəki regionlardan tutmuş Avropaya doğru uzanan xətt boyunca nəhəng maraqlarında Rusiyaya pay verəcəyini düşünür.
Bu səbəbdən bəla qənaətə gəlmək olar ki, Rusiyanın baş diplomatı Sergey Lavrov Çindən ala biləcəyi “bəxşiş”ləri aydınlaşdırmağı qarşıya məqsəd qoyur.
Böyük ehtimalla, Çin Rusiyaya kritik yardımlar göstərsə və geosiyasi bölgüdə Kremlin maraqlarını nəzərə alsa, Moskva Pekinə Mərkəzi Asiya, Arktika, Cənubi Qafqaz regionlarında birgə hərəkət etməyi təklif edəcək.
Amma Çinin doktrinası daha ehtiyatlı və iddialıdır, Pekin indi spesifik genişlənmə siyasəti ilə bütün bölgələrə əlini uzadır.
Bununla Pekinin məqsədi həqiqi müttəfiqlər taparaq Qərbə, elə yeri gələndə də Rusiyaya təzyiqlər tətbiq etmək və əldə edə biləcəyi nəticələri şişirtməkdən ibarətdir.
Bu, bəlkə də, Çinin nəzərində uzunmüddətli bir proqramdır, cari vəziyyətdə isə Pekin Rusiyaya dəstəkdə maraqlı tərəf kimi çıxış edir.
Çinin Rusiyaya dəstəyi NATO-nun Ukraynaya qoşun göndərə bilməsi ilə əlaqədar Moskvada yaranan həyəcanı basdırır.
Hərçənd ki, hələ nə NATO Ukraynaya qoşun yollamaq fikrindədir, nə də Çinin Moskvaya əhəmiyyətli hərbi dəstəyi barədə dəqiq informasiyalar mövcuddur.
Hər halda, Lavrovun səfəri və ABŞ ilə Çin arasında artan narazılıqlar fonunda qarşıdakı aylarda qlobal rəqabətin daha təhlükəli olacağı gözləniləndir.
Aqşin Kərimov
TEREF

Avropa İttifaqı (Aİ) Şurasının Siyasi və Təhlükəsizlik Komitəsinin üzvlərinin Cənubi Qafqaza səfəri başlayıb.
Bakupost.az xəbər verir ki, əvvəlcə nümayəndə heyəti İrəvana gedib.
Ermənistanda bu ölkənin xarici işlər naziri Ararat Mirzoyanla görüşən heyət Avropa İttifaqı ilə münasibətlərin əhəmiyyətli dərəcədə dərinləşməsinə yönəlmiş prosesi məmnunluqla qeyd edib.
Cənubi Qafqazda təhlükəsizlik məsələlərinə toxunan Ararat Mirzoyan Ermənistanla Azərbaycan arasında münasibətlərin nizamlanması prosesindən danışıb.
Nümayəndə heyəti Gürcüstan və Azərbaycana da səfər edəcək.

Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun tikintisi layihəsi çərçivəsində Türkiyə, Azərbaycan və Gürcüstan arasında “gömrük tranzit əməliyyatlarının asanlaşdırılması üçün ilkin məlumat mübadiləsi” haqqında Sazişə yaşıl işıq yandırıb.

Dövlət başçısının təsdiq etdiyi rəsmi sənəd rəsmi qəzetdə (Resmi Gazete) dərc edilib.

Üç ölkənin hökumətləri tərəfindən 18 Avqust 2022-ci il tarixində Bakıda imzalanmış bu Saziş, hər üç ölkənin ərazisindən keçən Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu ilə tranzit yolu ilə gedən mallar üçün gömrük protokollarının sadələşdirilməsinə yönəlib.(Turan)

ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Tramp şəxsi söhbətlərində etiraf edib ki, o, Ukrayna hakimiyyətini ərazi güzəştlərinə getməyə məcbur etməklə, hərbi münaqişəyə son qoya bilər: Ərazi güzəştləri dedikdə, Krım və Donbasın Rusiyanın nəzarətində qalması nəzərdə turulur.

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "The Washington Post (WP) belə söhbətlərdə iştirak edən mənbələrə istinadən yazıb.

WP-nin məlumatına görə, Donald Tramp şəxsi söhbətlərində Rusiya və Ukraynanın özünü xilas etmək və münaqişəni dayandırmaq istədiklərini əsaslandırıb. WP mənbələrinə görə, ABŞ-ın keçmiş prezidenti əmindir ki, Rusiya Federasiyasının tərkibinə daxil olan Ukrayna ərazilərinin sakinləri "bundan razı qalacaqlar".

Donald Trampın kampaniyası WP-nin sorğusuna cavab verib ki, keçmiş prezidentin planları ilə bağlı hər hansı məlumat "nə baş verdiyini və nə baş verəcəyi barədə heç bir fikri olmayan, adı açıqlanmayan və məlumatsız mənbələrdən gəlir".

2023-cü ilin iyulunda Donald Tramp hakimiyyətdə olsaydı, Ukraynadakı münaqişəni 24 saat ərzində dayandıracağını deyib. Bunun üçün o, Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenskidən danışıqlara başlamağı xahiş edəcək, eyni zamanda Vladimir Putini dialoqdan imtina edəcəyi təqdirdə ABŞ-ın Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə hərbi yardımın həcmini artıracağı ilə hədələyib. "Bloomberg" yazıb ki, Tramp prezident seçkilərində qalib gələrsə, danışıqlardan imtina edəcəyi təqdirdə Zelenskiyə hərbi yardımın dayandırılması barədə məlumat verməyi planlaşdırır.

NATO baş katibi postuna namizədliyini irəli sürən Niderland Baş naziri Mark Rutte bəzi Şərqi Avropa ölkələrinin təzyiqi ilə üzləşib.

Bu barədə “Blumberq” rəsmi mənbələrə istinadla məlumat yayıb.

Agentliyə görə, Rutte məqsədinə nail olmaqçün Macarıstan, Rumıniya, Slovakiya və Türkiyədən namizədliyinə dəstək almalıdır. Bu ölkələr də Şərqi Avropanın NATO rəhbərliyində təmsilçiliyinin artırılmasının tərəfdarıdır.

Şərqi Avropa ölkələri özəl danışıqlar çərçivəsində Niderland baş naziri qarşısında alyans rəhbərliyində coğrafi təmsilçilik məsələsini qaldırıblar. Rutte bu ölkələrin nümayəndələrini əmin edib ki, bu məsələ onun baxış sahəsinə aiddir.

“Blumberq” yazır ki, Türkiyə bu məsələdə yeni baş katibin Avropa Birliyindən (AB) kənardakı NATO üzvlərinə qərəzli münasibət bəsləməməsini təmin etməyə çalışır.

Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan ötən ay Rutte ilə görüşdən sonra NATO-nun növbəti liderinin terrorla mübarizəyə daha ciddi yanaşmasını və AB-yə daxil olmayan müttəfiqlərin maraqlarını nəzərə almasını istədiyini açıqlamışdı.