Ardını oxu...
Baba İlyas Türklerin Anadolu ve Horasan tarihinde büyük yeri olan bir Türkmen piridir. Anadolu Selçuklu tarihi içerisinde adı Alaaddin Keykubad kadar çok anılır. Anadolu'da Arap-Fars kültür emperyalizmine, haksızlığa, talana, soyguna ve en önemlisi de Türkmenlerin dışlanmasına karşı büyük bir isyan başlatmıştır. Bu nedenledir ki Baha Said Bey onun için "Baba İlyas, Anadolu'daki ilk Türkçü'dür." demiştir. Yine Prof. Dr. Çetin Yetkin ''Baba İlyas'ın isyan hareketi emperyalizme karşı Anadlu'da yapılmış ilk Türk ihtilalidir.'' der.
Bayındır Boyundan olan Baba İlyas Horasan'da doğmuştur. Artan Moğol baskısı nedeni ile binlerce talibiyle birlikte Anadolu topraklarını yurt edinmişlerdir. Dede Kargın aracılığı ile önce Elbistan'a oradan da 400 talibi ile birlikte Amasya Çat Köyüne gelmiştir. Burada bir zaviye açıp burasını bir okul gibi kullanmıştır. Sultan Alaaddin Keykubad Çat köyüne gelerek zaviyeye uğramıştır. Daha sonra bu zaviye Anadolu'dan gelen insanlarla dolup taşmıştır.
Sultan Alaaddin Keykubad dönemimde Türkiye Selçuklu Devleti ile bir sorun yaşamayan Türkmenler daha sonra tahta geçen 2. Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde gerek dahili ve harici bir çok olumsuz gelişme yaşamaya başlamışlardır. Türkmenler üzerinde artan baskı, Selçuklu Devleti ile artan gerilimler sonunda Baba İlyas liderliğinde Türkmen isyanının patlak vermesine neden olmuştur.
1240 yılında Adıyaman, Maraş, Amasya hattında büyük bir Türkmen ordusu ile Selçuklular savaşa tutuşmuş, çoğu yerde isyancı Türkmen birliklerinin üstün geldiği savaş Amasya'da Baba İlyas'ın çatışmayı kaybedip ele geçirilip idam edilmesi ile son bulmuştur. Ancak halifesi olan Baba İshak daha da öfkelenen Türkmenler ile harekete geçip Amasya'ya girmiş Selçuklu birliklerini dağıtmıştır. Kırşehir yakınlarında ki Malya Ovası'na heraket eden Baba İshak içinde Frank askerlerinin yoğun olarak bulunduğu Selçuklu Ordusu'na yenilmiştir. Baba İshak ve beraberinde ki Türkmenler kılıçtan geçirilmiş neredeyse hiç kurtulan olmamıştır. Böylece Anadolu'da dini ve siyasi olan ilk büyük Türkmen isyanı sonlandırılmıştır.
Baba İlyas'ın öncülük ettiği Babailik, Osmanlıların sonradan Kızılbaşlık dediği bu hareket Anadolu'da Aleviliğin gelişmesine, yayılmasına ve kurumlarının oluşmasında büyük bir rol oynamıştır. Baba İlyas bunun yanında Türk Kültürü ve inançları olan Şamani Gelenekleri Anadolu'ya taşıyarak Türkmenler arasında korunmasına ve ileri ki dönemlere taşınmasına büyük katkılar sağlamış bir Türkmen Piridir.
Türkmen Aleviler
Teref: Xocanın Blogu
Ardını oxu...
İnsanın necə həyat keçirdiyini bilmək istəyirsənsə, onun necə öldüyünə bax. Aygün Bəylər sənətinə, gözəl səsinə layiq şəkildə əsl müğənni kimi oxudu, son imtahanını, son borcunu da sevənlərinə gəldiyi yerdə, səhnədə verdi və getdi.

İndiyə qədər belə gözəl və düzgün şəkildə səhnədən gedən müğənni olmamışdı. İndiyə qədər kimsə xəstə-xəstə oxumamışdı, son gülləsini xərcləməmişdi, enerjisini özünə saxlamışdı. Demək ki, özü demişkən, bir çoxundan fərqli olaraq, iliyinə qədər sənətkar elə O imiş.

Publika.az xəbər verir ki, bu sözləri aparıcı İradə İsak sosial şəbəkədə yazıb. Sənətçi barədə fikirlərini bölüşən tanınmış jurnalist qeyd edib ki, Aygün Bəylər oxumurdu, yaşayırdı hər kəlməni.

"Özünü oğlan qiyafəsində göstərdin bizi. Amma səsin o qədər zərif, o qədər xanım idi ki... Bir dəfə demişdim, ürəklə oxuyanlarımızın səsi zəifdir, səsi olanların ürəyi, mahnını yaşaya, yaşada bilmirlər. Sən bu klişeni də dağıtmışdın. Oxumurdun, yaşayırdın hər kəlməni. Səninlə oxumaq hər səsin işi də deyildi.

Bütün dünyada belə səsli müğənnilərə "Diva" deyirlər. Çünki divlik səslə olur, tərzlə deyil. Özün demiş, elə tərz də, imic də, fərqlilik də, təbiilik də səndə idi. Bu tərzdə dünyada bircə oxuyan, belə rahat, sərbəst, doğma və bəzəksiz danışan da Sən idin. Sən özün idin, Aygün, başqalarının bədəni, sənin səsin, danışığın çılpaq idi, boyasız, pudrasız, baxımsız, xalisindən yəni. Xalqınkını əməkdar, ciy-ciyləri xalq edən yerdə çox yaşaya bilməzdin sən. Bunca haqsızlığa sona qədər dözə də bilməzdin.

Balanı kimə əmanət etmisən, bilmirəm. Amma Allah bu dünyada bizə yaşatdığın gözəlliklərə xatir ona daim kömək olsun!

Yerin səni incitməsin, balaca, yaxşı qız, böyük səs. Yeri görünənlərdən, adı yaxşı anılanlardan, torpağı xoş xəbər aparanlardan olacaqsan. Rahat yat!"
 
Ardını oxu...
Mərhum Xalq artisti Rəşid Behbudov və ailəsinin arxiv fotosu yayılıb.

Oxu.Az yazır ki, bu şəkli onun qızı Rəşidə Rəşidin həyat yoldaşı Kamil Şahverdi özünün “Facebook” sosial şəbəkəsində paylaşıb.

“Soldan sağa: Ceyran xanım, Rəşid Məcid oğlu, Rəşidə Rəşid, Ənvər Məcid oğlu və Nəcibə xanım Məcid qızı. Tbilisi, 1982-ci il”, - deyə, K. Şahverdi vurğulayıb.
Ardını oxu...
 
Ardını oxu...
Görkəmli bəstəkarımız Üzeyir Hacıbəylinin əsərləri bir çox dünya ölkələrində səhnələşdirilir. “Arşın mal alan” tamaşasının şöhrəti isə daha böyükdür. Hətta Çində bu tamaşa öz ölkəsinin aktyorlarının ifasında nümayiş etdirilib.

Çinlilərin “Arşın mal alan” tamaşasını sevməsinin əsas səbəbi nədir?

Moderator.az-a açıqlama verən Əməkdar İncəsənət xadimi Hafiz Quliyev bildirib ki, “Arşın mal alan” operettası dünyanın 90-dan çox ölkəsində səhnəyə qoyulub. Ən maraqla qarşılananı isə əlbəttə ki, Çin olub.

“Dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəylinin “Arşın mal alan” operettası dünyanın əksər ölkələrində nümayiş etdirilib. Bu filmin Çində məşhur olmasının isə maraqlı tarixçəsi var. 1945-ci ildə çəkilən “Arşın mal alan” filmi dünyanın 140 ölkəsində nümayiş olunur. Elə həmin ildə də filmi Çinin lideri Mal Tszedun izləyir. Film o qədər xoşuna gəlir ki, baş rol - Əsgər bəyi oynayan Rəşid Behbudovu Çinə dəvət edir. Filmin uğurunu görən Mal Tszedun həmin filmin Çin versiyasını çəkmək haqda göstəriş verir. 1952-ci ildə “Örtük altında məhəbbət” filmi ekranlara çıxır. Çində bu əsər əslində 1956-cı ildə səhnəyə qoyulmuşdu. Çin rejissoru tərəfindən. O vaxt bu tamaşa çox populyarlıq qazandı. Fikir də ordan yaranıb ki, bu əsər yenidən səhnələşdirilsin, bu dəfə də Azərbaycan rejissoru dəvət olunsun. Məni Çinə dəvət etdilər. 1956-cı ildə qoyulan tamaşanın bir neçə aktyoru hələ sağ idi. Biz tərcüməçi vasitəsilə məşqlər edirdik. Çox qəribədir, 21 yaşında çinli aktrisa Gülçöhrəni oynayırdı. Məşq edirdik, deyirdi ki, “olar qalıb iki-üç saat bir az da artıq məşq edək?”. Tamaşaya da vurğunluğu var idi. Çin teatr məktəbi tamam fərqlidir. Onlar simvollarla işləyirlər. Çin aktyorlarının bu tamaşaya, musiqiyə vurğunluğunu bir daha hiss etdim. Başqa tamaşaların məşqlərindən çıxıb bu tamaşanın məşqinə gəlirdilər. Bu musiqidə qəribə nəsə var ki, insanları özünə çəkir. Üzeyir Hacıbəyli Azərbaycan millətinin ruhunu gözəl bilirdi, o bu ruhu musiqiyə köçürə bilmişdi. Oturub məşq edirdik, birdən gördüm bir nəfər içəri girib dedi ki, “salam Rəşid Behbudov”. Hamı qalxdı ayağa, sən demə 1956-cı ildə baş rolu oynayan aktyor idi. Dedilər, biz sevindik ki, tamaşanı yenidən səhnələşdirirsiniz. Tamaşa Çin tərəfindən sonra Beynəlxalq festivallarda nümayiş etdirildi. Təəccüblüdür. Təkcə Pekində 70-80 teatr var, hər gün nə qədər tamaşa səhnələşdirilir, amma onlar festivala bu tamaşanı göndərdilər. Tamaşa onlara gəlir gətirdi, mənə zəng edib təşəkkür etdilər. Üzeyir Hacıbəylinin musiqisi bütün dünyanı zəbt edə bilir”, - deyə sənətçi bildirib.
Ardını oxu...
 
Ardını oxu...
Azərbaycanın Mədəniyyət Nazirliyi Əməkdar artist Aygün Hümmətovanın vəfatı ilə əlaqədar mərhumun ailəsinə və yaxınlarına başsağlığı verib.

Bu barədə nazirlikdən bildirilib.

“Bir qədər əvvəl Azərbaycan Respublikasının Əməkdar artisti Aygün Hümmətova (Bəylər) Türkiyənin paytaxtı Ankara şəhərində vəfat edib.
Mədəniyyət Nazirliyinin kollektivi və mədəniyyət ictimaiyyəti adından sənətkarın vəfatından kədərləndiyimizi bildirir, mərhumun ailəsinə və yaxınlarına dərin hüznlə başsağlığı veririk.

Allah rəhmət eləsin!”, - nazirlikdən bildirilib.
 
 

 


Ardını oxu...
"Mən namuslu ailədən çıxmışam. Heç vaxt xalqımı, millətimi, dövlətimi heç nəyə satmaram. Mən sevmişəm xalqımı. Ola bilər, o qədər açıq danışan adamam ki, xain adamlar bundan istifadə edirlər. Bir də görürsən ki, müəllimlərin pulu, ay nə bilim, uşaqpulu kəsilsin demişəm".

AzFakt.com xəbər verir ki, bu sözləri Xalq artisti Zeynəb Xanlarova deyib. O, illər öncə haqqında səsləndirilən ittihamlara videomüraciətlə münasibət bildirib.

"Sübut edin, görüm, nə vaxt dilə gətirmişəm. Milli Məclisdirsə, oranın arxivində belə şey yoxdur. Axı bunu deməklə 50 ildə yığdığım məhəbbəti, sevgini azalda bilməzsiniz. Pislik ancaq sizə qalar. Məni xalqdan yalnız ölüm ayıra bilər", - o söyləyib.

Z.Xanlarovanın sözlərinə görə, "heç kimin danışmadığı vaxtda" elə sözlər deyib ki, onları təkrar etmək istəmir: "O yazarlara təəccüblənirəm. Tutaq ki, kimsə məni sevmir və adımdan nəsə qurub düzəldir. Axı o çörəyi necə yeyirsən sən, ay jurnalist?! Mənimlə danışmısan? Heç eşitmisən bu sözü ki deyirsən, ay nə bilim, uşaqpulu belə gəldi?! Düzgün deyil, bir az Allahdan qorxun. Burada qorxmursunuzsa, o biri dünyadan qorxun. Boğazınızdan yapışacaqlar ki, sən niyə iftiranı bu adama yapışdırmısan. Özü də elə edirlər ki... Uşaqpulu xalqın ən yaralı yeridir. Əksinə, müəllim istəməsəm, deyərəm ki, müəllim gör nə vəziyyətdədir, uşağını saxlamaq üçün gedib şabalıd satır?! Vicdanınız qarşısında oturun, fikirləşin ki, bu qaranı niyə yaxırıq?! Bununla bu qızı hörmətdən sala biləcəksiniz? Yox! İnanan bilir ki, mən o sözün sahibi deyiləm. Heç vaxt o sözü demərəm".

"Məni saxlamaq istəyirdilər ki, Türkiyədə yaşayın, Zeynəb xanım, sizin heykəlinizi qurarıq. Türkiyə canımdır, sevdiyim yerdir, ancaq yuxarı məhəllədə sökülən evləri heç yerə dəyişmərəm. İstəmirəm sizin ağzınızdan belə sözlər çıxsın, mən axı sizi sevirəm", deyə Xalq artisti bildirib.

 
Ardını oxu...
Müğənni Serdar Ortaç həmkarı Alişanın qonağı olub.

Qumar oyunu ilə tanınan Ortaç verilişdə “Pulu qoymağa yer tapa bilmədim. Qumar məni məhv etdi” deyib.

TRT1-də yayımlanan verilişdə Serdar açıqlamaları ilə gündəmə gəlib. Qumar həvəsinə görə banklara 10 milyon lirə borcu olan və bir müddət əvvəl bu borclarını bağlayan sənətçi “35 il oynadım, heç vaxt qalib olmadım” deyib:

“Gələcək üçün heç bir plan qurmadım. Rəhmətlik atama dedim ki, pulu qoymağa yer tapa bilmirəm. O da mənə dedi ki, oğlum, sən onu banka yatır. O vaxt bütün banklarda pulum var idi. Bilmirdim ki, pul tükənəcək, ona görə də belə olur. Mən heç vaxt pula dəyər verməmişəm.

Ölümlər məni məhv etdi, çox pul itirdim, çox qumar oynadım. İndi yox, amma çox gecdir. And içirəm ki, qalib gələ bilməyəcəklər. Bazar ertəsi 1 qalib gəlsə, çərşənbə 2 uduzur. Özünü itirirsə, 10 gedir. 10 lirəni geri almaq üçün 10 il lazım olacaq. Heç kim qalib gələ bilməz, mən qazana bilsəydim, mən olardım. İnsan ancaq öz peşəsindən qazanır. Ola bilər ki, o, öz peşəsindən az qazanır, amma siz qumardan qazana bilməzsiniz. Ən yaxşı evlərdə yaşayırdım və ən yaxşı maşınları sürmüşəm. Hər şeyin ən lüksünü yaşadım. Belə bir həyat yoxdur. Sağlam olduğum günlər, gəncliyim üçün darıxıram”
 
Ardını oxu...
Əziz dostlarım, neçə gündür Zeynəb Xanlarovanın sosial şəbəkələrdə müzakirəsi gedir. Heç istəmirdim qoşulam! Amma day məcbur qaldım!
Bəli, Zeynəb Xanlarova sənətkardı, istedadlıdır, hələ uşaq vaxtınmdan atam da, mən də onun aludəçisi olmuşuq. Bütün mahnılarına qol götürüb oynamışıq! Lap "nune" mahnısına da)) Bir mənalı olaraq Azərbaycan xalqı da, Qafqaz xalqları da, Asiya ölkələri də onu sevib. Amma gəlin etiraf edək ki, Zeynəb nə İtaliyada, nə İspaniyada, nə Almaniyada, ümumiyyətlə Avropada məsələn, Ermənistandakı qədər sevilmədi!
Avropa Rəşid Behbudovu, Müslüm Maqomayevi daha üstün gördü! Çünki hər ikisinin səsi Zeynəbin səsindən daha gözəl idi, səs diapazonu daha geniş idi!
Atam danışırdı ki, 1970-ci illərdə respublikada Zeynəb qədər imkanlı , varlı insan yox idi və çox da möhkəm qorunurdu!Bəli, o vaxt bütün respublika tədbirlərində Zeynəb əsas idi. Vazkeçilməz idi.
Ardını oxu...
İndi keçək, dünyaca hörməti, dünyaca pulu, imkanı olan Zeynəb bir vətəndaş olaraq bu xalq üçün nə etdi, nəyindən keçdi?- məsələsinə!

Gəlin, son 30 ilin tarixində Zeynəbin mövqeyinə, əqidəsinə baxaq! Yadınızdadırmı, ermənilərin Qarabağı tələb etdiyi , Azərbaycan xalqı ayağa qalxıb meydanlara axışdığı, "Azadlıq" deyə bağırdığı illər?Hardaydı o günlərdə Az SSRİ və SSRİxalq artisti? Niyə xalqının yanında 1 dəfə olmadı? Meydanlarda görünmədi? Qarabağı tələb etmədi o tribunadan?

Yadınızdadır, Sumqayıtda KQB və erməni terrorçuları tərəfindən törədilən qırğın?Bəs , niyə həmin vaxt, 0 "təkrarsız insan" çıxıb sovet hökümətinə etiraz etmədi?

Yadınıza gəlir, 1990-cı ilin 20 yanvar günü? Niyə " dünyanın hər tərəfində Azərbaycanı tanıdan, hamının sevdiyi" Zeynəb yox, rəhmətlik şairimiz Bəxtiyar Vəhabzadə xarici ölkələrin medialarına o cümlədə Mirzə Xəzərə faciəmizi hayqıra-hayqıra, ağlaya-ağlaya xəbər verirdi...

Hardaydı o zeynəbiniz?
Mən unutmuşam, ay zeynəbpərəstlər, bəlkə eşidəsiniz, Zeynəb 1990-cı ildən bu günə qədər neçə şəhid ailəsində qonaq olub, onların neçəsini himayə edib, neçə yaralının sağalmasına maddi yardım edib?Sən Allah bilirsinizsə deyin!

Deyirsiniz e, dünya onu tanıyırdı, yaxşı bəs onu tanıyan dünyaya Azərbaycan xalqının dərdi ilə bağlı 1 dəfə müsahibə verdimi, xəbər çatdırdımı?
Xeyr, sovet höküməti çökəndən sonra da yenə ölmus soveti dəstəklədi, Sovet hökümətini dəstəkləmək isə Azərbaycan xalqına düşmənçilikdən başqa bir şey deyildi.

Xatırladım, 31 deputat həmin vaxt Azərbaycan müstəqilliyi əleyhinə səs verdi, onlardan birincisi isə sizin istedadlı müğənniniz idi! Bəli cəsədləri dənizlərə tökülüb balıqlara yem olan şəhidlərin ruhunu belə incitdi sizin zeynəb!

Tarixin təkəri zeynəblərə baxmayaraq irəliləyib! Müstəqilliyimiz qanlar bahasına baş tutdu! Zeynəbin dini-imanı olan "sovet höküməti" öldü. "peyğənbəri ölmüş" Zeynəb naəlac qalıb başladı Azərbaycan hökümətinə kim başçılıq edir ona "peyğənbərim" deməyə ! Azərbaycanın ilk prezidenti Ayaz Mütəllibovun dəvəti ilə 5 sentyabr 1991-ci il tarixdə "Azadlıq" meydanında o vaxtkı hökumətin keçirdiyi seçkiqabağı mitinqinə gəlib, orda çıxış edən "xalq artısti" deyir: "Mən 20 yanvardan sonra oxumuram. Amma sizə söz verirəm, siz seçkilərdə iştirak edib peyğəmbər kimi təmiz olan Ayaz müəllimə səs verin, mən də bu meydanda sizlərə pulsuz konsert verəcəm".

Əbülfəz Elçibəy hakimiyyətə gələndən sonra zeynəb "peygənbər titulu"nu ona aid etdi. Bəli, Elçibəyin özü etiraf edirdi:"Zeynəb xanıma xüsusi hörmətim vardı, çünki o, Azərbaycanın səsini dünyaya yayırdı. Bir xahişə gəlmişdi. Elə insanın sözünü yerə salmaq olmaz. Çantasından kiçik bir qutu çıxardı. Saat idi, hədiyyə gətirmişdi. Bir də haqqında yazılan kitabı bağışladı. Kitabın üstündə yazmışdı: “MƏNİM PEYĞƏMBƏR PREZİDENTİMƏ”.

Bu çoxpeyğənbərli bəxtəvər növbəti prezident Heydər Əliyev üçün "köhnəlmiş" yox, yeni epitet axtarışına çıxır!Tapır da... xalq artistinin özü 2014-cü ildə “Azərbaycan” qəzetinə verdiyi müsahibədə bir növ etiraf edərək deyirdi:

“Həmişə ona deyirdim ki, sizə dağlar qədər ömür arzulayıram. “Nə üçün dağlar qədər? De, günəş qədər”deyə cavab verərdi. Mənsə həmişə deyirdim:

“Ona görə dağlar qədər deyirəm ki, dağlar həmişə yaşayır, zirvədə olur. Günəş isə sönür, sonra yanır. Siz isə həmişə sönməzsiniz. Odur ki, Sizi ancaq dağa bənzədirəm”.

Dövlət başçısı İlham Əliyev Zeynəb Xanlarovaya “Heydər Əliyev” ordenini təqdim edərkən Xalq Artistinin"sonuncu peyğənbərinə" müraciəti yadınızdadırmı?"- Ay Allah, kaş Ulu Öndərimiz sağ olaydı və görəydi ki, Siz bu ordeni mənə vermisiniz".

İndi "ah zeynəbimiz deyib sinə yırtanlar unudubmu ki, “uşaq pulları verilməsin” deyib bunu səs verməyə çıxaran onların zeynəbi imiş?

Bir nüansı xatırladım: 2020-ci ildə 44 günlük müharibə zamanı Şəkinin Baş Küngüt kəndindən olan Hikmət baba ayaqqabılarının köhnə və cırıq olmasına baxmayaraq, 180 manatlıq təqaüdünü Ordumuza hədiyyə etdi. 33 ili soruşmuram. son 3 ili nəzərdə tuturam: Zeynəb ordumuza neçə manat yardım etdi? Neçə qazinin müalicəsi üçün, neçə kasıb şəhid ailəsinin himayəsi üçün 1 manatından keçdi? Neçə ocağı sönmüş ailədə oldu, gəlişi ilə onları sevindirdi?

Özündən də İmkanlı oğlanları niyə orduya getmədi? Getməsin, yardımsa etmədi axı? Hətta o arada xalqı bir başına qoyub ailəsi ilə birgə ABŞ-a qaçdı Zeynəbiniz..

Sizin o Zeynəbdə azacıq azərbaycançılıq, vətən sevgisi, vətəndaşlıq hissi olsaydı, 32 illik işğalı demirəm, Xocalı soyqırımından sonra "Ermənistan xalq artisti" adından imtina edərdi, xarici medialara bunun səbəbini açıqlayardı, dünya bir də Zeynəbinizin sözü ilə erməniyə nifrət edərdi. Təəssüf ki, Zeynəb Azərbaycan xalqını adam yerinə qoymadı. Adam yerinə qoymadıqları isə az qalır Zeynəb üçün özünü "lezvalasın"!!
Son olaraq: İnsan istedadlı şair, artist, müğənni, həkim və s.ola bilər, hər sənətin sahibi ola bilər və sənətinin sənətkarı da ola bilər! Amma hər istedadlının, hər sənətkarın insan olması, vətəni sevməsi, əsil vətəndaş olması onun vətənin dar günündə vətən üçün nə etməsi ilə ölçülməlidir! Mən elə düşünürəm, mənim üçün ayaqqabısı cırıq olan amma 180 manatlıq pensiyasını ordumuza hədiyyə edən Hikmət baba mənəvi cəhətdən Zeynəbdən qat-qat zəngindir! Belə deyək də, Zeynəb Xanlarova Hikmət babanın o cırıq ayaqqabısı qədər də deyil!
Etirazı olan varsa, buyursun!
Əntiqə Rəşid Aslan
Teref: Xocanın Blogu
 
Ardını oxu...
O Azərbaycan teatr və kino sənətinin ən məşhur simalarından biri idi. Doğum günündən 1 həftə öncə əbədiyyətə qovuşan aktrisa, xalq artisti Səfurə İbrahimovanı xatırlayırıq. Bu gün sevilən aktrisanın 85 yaşı tamam olur.

Moderator.az ömrünü tənhalıqla başa vuran, bəxtsiz qadın aktrisalarımızdan biri olan Səfurə xanımı dayısı qızı Nailə Səlimova ilə birgə xatırlayır. Qeyd edək ki, Nailə xanım tanınmış müğənni Samirə Yusifqızının anasıdır.
Ardını oxu...
"Səfurə mənim doğma bibimin qızıdır. 14 nömrəli məktəbdə oxuyurdu. Həsən Turabov, Eldəniz Zeynalov da onunla birlikdə həmin məktəbdə təhsil alırdılar. Çox adam istəyirdi onu. Kubinkada qonşuluqda yaşayırdıq. Səfurəyə elçi gələndə bibim bizi də çağırırdı. Elçiləri qapıdan qaytarırdı. Deyirdi ki, "mən hələ oxuyuram, ərə getmək istəmirəm". Elə bir gün yox idi ki, ona elçi gəlməsin. O qədər gözəl, ağıllı, yaraşıqlı, tərbiyəli, əxlaqlı qız idi ki. Tibb universitetinə sənədlərini verdi, amma kəsildi. Sənədlərini götürüb İncəsənət universitetinə verdi. Verən kimi də daxil oldu. Universiteti bitirməmiş onu Akademik Milli Dram Teatrına aktrisa təyin etdilər. Teatrın səhnəsində çox gözəl rollar oynayırdı. Hər dəfə də premyera günü bizi dəvət edirdi. Gedib baxırdıq, ləzzət alırdıq. Heç kəsi bəyənmədi, ildən-ilə elçilərin də ardı-arası kəsildi. Yaş da keçirdi. O vaxt aktrisaya, müğənniyə bir az pis baxırdılar. Neçə dəfə qardaşları onu az qalmışdı ki, döysünlər ki, bizim başımızı aşağı etmisən. Hətta üstünə balta da çəkmişdilər. Heç cür fikrindən dönmədi. Rəcəb adlı bir fanatı var idi. Səfurədən 11 yaş kiçik idi. Amma onun dərdindən dəli-divanə olmuşdu. O qədər sevirdi Səfurəni. Dəstə-dəstə güllərlə tamaşalarına gedirdi. Rəcəb hüquq fakültəsində oxuyurdu. Gəlib-getdi, əl çəkmədi. Çox göyçək, tərbiyəli bir oğlan idi. Nəhayət Səfurə razı oldu. Ona iki gün toy etdik. Birinci gün bütün teatr gəldi. İkinci günü dedi ki, "arzum var, mənim üçün qız toyu edin". Onun üçün qadınlardan ibarət qız toyu da etdik. Getdi Rəcəbin evinə. Gedəndən 3-4 ay sonra Rəcəb universiteti bitirdi. Sonra onu xarici ölkəyə göndərdilər. Nə illah etdi Səfurə onunla getmədi. Dedi ki, "mən sənətimi heç nəyə dəyişmərəm". Xoşbəxtliyini, ailəsini sənətinə qurban verdi. Rəcəb son dəfə ona dedi ki, "gedirəm, arxamca gələrsən". Rəcəbə demişdi ki, "get sənə yaxşı yol"
Ardını oxu...
Belə-belə Rəcəb də soyudu ondan. Rəcəb sağdırsa Allah ona ömür versin. Bu gün yəqin ki, 75 yaşı var. Onu bilirəm ki, Rəcəb Bakıdadır, məsul vəzifədə işləyir, amma harada yaşadığını bilmirəm. O Səfurədən sonra ailə həyatı qurub, övladı da var, nəvəsi də. Rəcəbdən sonra Səfurə heç vaxt evlənmədi. Ömrünün axırına qədər nə bir kişiyə "hə" dedi, nə də ki, kiməsə tamah saldı. Nailə Səlimova xalq artistinin insanlardan uzaq gəzməsinin, özünə qapanmasının səbəbini də ilk dəfə açıqlayıb."Samirənin xətrini çox istəyirdi. Bir aya yaxın qızım onun evində qalıb. Ona heç kim baxmırdı. Çünki yanına heç kəsi buraxmırdı. Vallah qapını açsaydı yaşımın çoxluğuna baxmazdım, özüm gedib qulluğunda dayanardım, bacı olardım ona. Səfurənin tərkidünyalığının səbəbi də var idi. Bunu ilk dəfə sizə açıqlayıram. Demək o bir dəfə bir gəncin İncəsənət Universitetinə daxil olmağına kömək etmişdi. Aktrisalardan biri bunu eşitmişdi. Xalq artisti idi. Telefonu götürüb, səsini dəyişdirib, ona zəng edib demişdi ki, "bunu yuxarılara deyəcəyik, sən rüşvət alıb iş görmüsən". Bu zəngdən sonra o çox qorxdu. Əlləri qıc olmuşdu, hərəkətini itirmişdi. Elə qorxmuşdu ki, özünə qapanıb, hamıdan uzaqlaşmışdı. Ondan sonra qapını heç kimə açmırdı, o aktrisanın adı gələndə qorxurdu. Havalanmışdı. Teatrdan aktyorlar zəng edib deyirdilər ki, gəlin pulunuzu götürün. Qorxudan heç nə qəbul etmirdi. O qədər pulu, evi olan insan yıxılıb, döşəmənin üstündə qalmışdı. Səfurə sənət fədaisi idi. Heyf ondan. İncəsənətimiz böyük bir aktrisasını itirdi"
Ardını oxu...
Müğənni Samirə Yusifqızı da Səfurə İbrahimova ilə bağlı xatirələrini bizimlə bölüşüb. "Uşaqlıq illərindən get-gəlimiz olub. Səfurə xanımın bacısı Rübabə bizə daha yaxın idi. Toylarda nağara çalırdı. "Sevil" filmində Dilbəri oynayanda Həsənağa qardaşı üstünə balta çəkmişdi. Onu öldürmək istəyirdilər. Qaçıb bizə gəldi. Atama dedi ki, "ay dayı, qoyma Həsənağa məni öldürür". Atam onları başa saldı ki, bu aktrisadır, hər rolu oynaya bilər. Təmiz, namuslu qadın idi. Bir sevgisi var idi, o da Rəcəb. Onun evində qalanda şeyin şahidi oldum ki, Səfurə xanım ancaq xatirələrlə yaşayır. Bir sözü indiyə qədər yadımdadır. Deyirdi ki, "Samirə, qızım, hər şeyə döz, it olsun, qurd olsun, nə olursa-olsun evdə kişin olsun. Kişisiz qadına küçədən keçən it də hürür". Səfurə xanım bir toyuqu 4-5 yerə bölüb, onu bir dəfəyə bişirib yeyirdi. Soyuducuda yemək qaldısa onu yemirdi. Hər şeyi az-az alırdı. Ömrünün son illərində yaddaşını itirmişdi.. Hətta jurnalistlər ona mənimlə bağlı sual ünvanlayanda demişdi ki, "Samirə kimdir? Samirəni tanımıram". Biz qan qohumuyuq, qohumluğu axı silib atmaq olmur. Yeri gələndə öz bacısını da heç tanımırdı.. Ömür boyu güclü sənətkarı vurmağa çalışıblar. Səfurə xanım da dahi aktrisa idi. Həm də gözəl idi. Təsəvvür edin ki, görün onun nə qədər sevməyəni, paxıllığını çəkəni var idi. Bizim sənətdə paxıllıq adi bir şeydir. Paxıllıqla qadının həyatını yedilər. O qədər gözəl idi. Bu gün onu heç kim yada salmır. Görün bir dəfə adını çəkirlər? Ölməyəsən, öldünsə hər şey boşdur" deyə müğənni bildirib.
 
Ardını oxu...
Məmləkətdə camaatın, toplumun hər şeydən - yüksək qiymətlərdən, ədalətsiz mühitdən, korrupsiyadan, inhisarçılıqdan, qanunsuz siyasi həbslərdən, bağlı qalan quru sərhədlərdən, bir sözlə, bir çox məsələdən şikayətini (təəssüf ki, etiraz yox ha, məhz şikayət) anlayıram, bir tək TV kanallardan, orada göstərilənlərdən şikayətini anlaya bilmirəm. Həzərat, hələ ki, ölkədə kanal seçmək hüququmuz var, bu məsələyə, hələ ki, hökumət qarışmır, əlimizdə pult, əksəriyyətin evində kabel televiziyası var, xoşun gəlmir – baxma, TV reytinqdən asılıdır, sən baxmasan o mənasız verlişlər də efirdə olmayacaq, elə sən baxırsan deyə elə verlişlər ekranlarda görünür.
Ümumiyyətlə, dünyada, elə bizdə də böyük ekran kiçik ekrana, TV-lər telefona, planşetə uduzub – bu faktdır, bəs nədir bizdə israrla TV tənqidinin səbəbi?! Bizim evdə TV böyük planşet kimi işləyir, daha çox İnternetə çıxış üçündür, amma mənim TV-lərdə baxdığım kanallar da var, idman, futbol oyunlarını çıxsam, TV-də ən çox izlədiyim kanalları və verlişləri sizinlə böyüşə bilərəm: 1) History Channel - əsasən orda qədim tarix haqqında canlandırılmış hekayələrə baxmağı xoşlayıram, 2) DMAX, və ya Discovery Channel – bu kanallarda əsasən antik mallar satıcısı Drew Pritchardın verlişini, avtomobil təmiri, bərpası ilə məşğul olan “Wheeler Dealers” verlişini izləyirəm, 3) Heyvanlar aləmindən bəhs edən bir neçə kanala baxıram.
Bizdə TV kanallar normal iqtisadiyyat olanda düzələcək – TV reklamdan, reklam rəqabətdən, rəqabət isə ədalətli sistemdən asılıdır. Odur ki, TV-lərdən şikayət etməkdənsə ədalətli sistemə söykənən rəqabətli iqtisadi mühitin yaradılmasına çalışaq. Belə...
Natig Cəfərli
Teref: Xocanın Blogu
 

Dünyapress TV

Xəbər lenti