Bakıda mənzil bazarında qiymət artımları nisbətən səngiyib. Xüsusən, daha bahalı mənzillərdə. Belə ki, 150 min manatadək olan mənzillərin qiymətində oktyabrda 2 faiz, 150-250 min manat qiymət aralığında təklif olunan mənzillərdə isə 1 faiz bahalaşma olub. Avqustda bu artım müvafiq olaraq 6 və 5 faiz olub.

Mənzil bazarında tələb aşağı olsa da, qiymətlər əvvəlki kimi əl yandırır.

Mövzu ilə bağlı açıqlama verən əmlak eksperti Elnur Fərzəliyevin sözlərinə görə, bahalaşma həm yeni, həm də köhnə tikili binalarda müşahidə olunur:

“Mənzillərin satışı mövsümi xarakter daşıyır - avqustun sonu, sentyabr və yanvar aylarında daha çox satılır, may ayına doğru satışlar sürətlənir. Yayın ilk iki ayı nisbi sakitlik olur. Mənzillər daha çox kreditlə satılır. Həmçinin banklar ipoteka kreditləri verməyə başlayanda əmlak bazarında ciddi canlanma baş verir”.

E.Fərzəliyev qeyd edib ki, son bir neçə ildə satılan mənzillərin əksəriyyəti kreditlə satılıb:

“Tikinti materiallarının qiymətində kəskin artımlar var. Tikilən binaların əksəriyyəti pilot layihələr üzərindədir. Köhnələri söküb, onun yerinə yeni bina tikirlər. İstismar müddəti bitmiş köhnə binaların qiyməti artıb. Bu da tikinti şirkətləri üçün sərfəli deyil. Mənzil sahibləri ilə tikinti şirkətləri arasında daim münaqişələr baş verir ki, bu da prosesi uzadır və mənzillərin satış qiymətinə təsir edir.

Azərbaycandakı əmlak alıcılarının əksəriyyəti birincini deyil, ikinci, üçüncü və ya dördüncü evini alan adamlardır. Kapital kimi saxlayır, kirayə verirlər. Bu məsələlərə görə bizdə əmlak bazarı işləyir. Ancaq çoxkvadratlı, 4-5 otaqlı mənzillərə maraq artıq azalıb”.

Ekspert əlavə edib ki, əmlak qiymətləri insanların alıcılıq qabiliyyəti ilə üst-üstə düşmür:

“Minimal və orta əməkhaqqı ilə yaşayan insanlar üçün çox çətindir. Təklif yüksək olsa da, alıcılıq qabiliyyəti düşüb. Bakının bir çox ərazilərində binaların söküləcəyi ilə bağlı anons verilib. Sürətlə sökülməsini istəyiriksə, mütləq şəkildə satışlarla bağlı müəyyən qanunlarda dəyişikliklər olmalıdır. Tikilməkdə olan mənzillərin, çıxarışı olmasa belə, onlar ipoteka predmetinə çevrilməlidir ki, şirkət də tikə bilsin. Şirkət satdığı mənzillərin hesabına tikə bilir. Sata bilməsə, işi yarımçıq qalacaq.

Satış üçün münbit şərait yaratmaq lazımdır. Tək Azərbaycan vətəndaşları üçün yox, xarici ölkə vətəndaşlarını da cəlb etməliyik. Türkiyədə əmlak alıcılarının böyük qismi digər ölkələrin vətəndaşlarıdır. Hər il Türkiyədə azı yüz mənzil Azərbaycan vətəndaşları tərəfindən alınır. Biz də bunu hansısa formada təşkil etsək, pullar bizə axar, əmlak sektoru inkişaf edər. Qiymətlərin artmasının tərəfdarı deyiləm. Çöküş də kapitalların çökməsinə və ölkə iqtisadiyyatına mənfi təsir edər. Alıcı qüvvəsini cəlb etmək üçün sərfəli satışlar həyata keçirmək lazımdır”.

İqtisadçı-ekspert Eyyub Kərimli isə əlavə edib ki, Ukraynada gedən proseslər mənzil bazarında tələbin artmasına təsir göstərir:

“Hər bir iqtisadi prosesdə qiymətlər tələb-təklif əsasında formalaşır. Ukraynada gedən proseslər mənzil bazarında tələbin artmasına təsir göstərir. Belə ki, tikinti materiallarının əksər hissəsi, əsasən, Rusiyadan idxal olunur. Bu da mənzillərin maya dəyərinin və nəticədə yekun qiymətinin artmasına gətirib çıxarır. Hesab edirəm ki, mənzil bazarında qiymətin tənzimlənməsi üçün geniş ipoteka proqramlarının həyata keçirilməsinə daha böyük ehtiyac var.

Həm dövlət, həm də mənzil tikintisi ilə məşğul olan müəssisələr tərəfindən yaxşı olar ki, geniş ipoteka proqramı, daxili kreditləşmə proqramları həyata keçirilsin. Bu, mənzil bazarında tələbin artmasına səbəb ola bilər”.

E.Kərimli qeyd edib ki, mənzillərin investisiya aləti kimi istifadə edilməsi onların qiymətinə təsir edən amillərdəndir:

“Mənzil bazarına müəyyən qeyri-təbii amillərin təsirini də çox görürük - məsələn, insanlar mənzillərdən investisiya məqsədilə istifadə edirlər. Bir nəfər bir neçə mənzil alır, sonra tikintisinin başa çatmasını gözləyərək satış edir. Qiymətlər enəndə də investisiyanı itirməmək üçün gözləyir, qiyməti salmır. Bu da sözsüz ki, mənzil bazarına müəyyən təsirlər göstərir.

Bu baxımdan, dövlət bu sahədə müəyyən stimullaşdırıcı, pilot layihələr həyata keçirməlidir. Hazırda bizdə böyük sahəli mənzillərin tikilməsi cəlbedici deyil. Yaxşı olar ki, gələcəkdə ekonom formatında mənzillərin tikilməsinə geniş yer verilsin. Bu sahədə müəyyən araşdırmaların aparılmasına ehtiyac var. Hədəfli mənzillər tikilməlidir”.
ipoteka.az