 |
|
|
Stomatoloji xidmətlər dövlət poliklinikalarında və özəl stomatoloji kabinetlərdə demək olar ki, eyni qiymətlə yerinə yetirilir. Halbuki dövlət poliklinikalarında bütün ləvazimatlar, xərclər dövlət hesabına ödənilir. Bəs belə olan halda niyə poliklinikalardakı qiymətlərə nəzarət edilmir? Üstəlik, stomatoloji xidmətlər niyə icbari tibbi sığortaya daxil edilmir?
Xezerxeber.az-ın məlumatına görə, ümumiyyətlə, stomatoloji xidmətlərin tarifləri bəlli deyil.
Vətəndaşlar isə hesab edirlər ki, Tibbi Ərazi Bölmələrini İdarəetmə Birliyinin (TƏBİB) tabeliyində olan poliklinikalarda qiymətlər özəl müəssisələrə nisbətən qənaətbəxşdir.
Bəs stomatoloji xidmətlər üçün vahid tariflərin tətbiqi nəzərdə tutulurmu?
Ətraflı süjetdə:
Alimlər müəyyən ediblər ki, həddindən artıq spirtli içki qəbul edən gənc qadınlarda koroner ürək xəstəliyi riski daha yüksəkdir.
Medicina.az bildirir ki, “News Medical Life Sciences”də yer alan xəbərə görə, tədqiqatçılar ABŞ-ın Kaliforniya ştatındakı bir tibb müəssisəsində müalicə alan, 18-65 yaş arasında olan təxminən 243 mini kişi və 189 mini qadın olmaqla, 430 mindən çox xəstədən toplanmış məlumatları təthlil ediblər.
Tədqiqatçılar 2014 və 2015-ci illərdə rutin qiymətləndirmələrində xəstələrin bildirdikləri spirt qəbulu səviyyələri ilə 2015-ci ildən sonrakı 4 il ərzində qoyulan koroner ürək xəstəliyi diaqnozları arasındakı əlaqəni təhlil ediblər.
Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, orta yaşı 44 olan və tədqiqat zamanı ürək xəstəliyi olmayan iştirakçılardan 3 108-də bu müddət ərzində koroner ürək xəstəliyi yaranıb. Tədqiqatçılar həftədə səkkiz dəfədən çox spirtli içki qəbul edən gənc qadınların daha az spirtli içki qəbul edənlərlə müqayisədə ürək xəstəliyi riskinin yüksək olduğunu qeyd ediblər.
Araşdırmalar göstərir ki, ən çox xəstələnmə riski “son 3 ayda gündə 3 dəfədən çox spirtli içki qəbul edən qadınlarda və ya gündə 4 dəfədən çox spirtli içki qəbul edən kişilərdə”dir. Həddindən artıq spirtli içki qəbul edən qadınların ürək xəstəliyi tapmaq riski orta dərəcədə spirtli içki qəbul edənlərə nisbətən 68 faiz daha yüksəkdir.
Tədqiqat çərçivəsində yüksək miqdarda spirtli içki qəbul edən qadınların orta miqdarda alkoqol istehlak edən qadınlarla müqayisədə ürək xəstəliyi riskinin 29 faiz, az miqdarda spirtli içki qəbul edənlərlə müqayisədə isə 45 faiz daha çox olduğu müəyyən edilib.
Tədqiqatçılardan biri olan kardioloq Camal Rana həddindən artıq spirtli içki qəbul edən kişi və qadınların ürək xəstəliyi riskinin ən yüksək olduğuna diqqət çəkib.
“Həddindən artıq alkoqol istehlak etmədikdə belə qadınlarda risk daha yüksəkdir. Biz yaşlı qadınlarda riskin artdığını gördüyümüz üçün gənc yaş qrupundakı qadınlardan belə bir nəticə gözləmirdik. Bu, tamamilə təəccüblüdür”, - kardioloq bildirib.
Tədqiqatın nəticələri “American College of Cardiology”nin aprelin 6-da keçirəcəyi konfransda təqdim olunacaq.
Son zamanlar əksər mətbəxlərin vazkeçilməzi olan fritozlər həm də təhlükə yaradır.
Xüsusilə təkrar eyni yağdan istifadə etməklə bişirilən yeməklərin zərərləri çoxdur.
“Cebhe.info” xəbər verir ki, bu barədə həkim-endokrinoloq Zöhrə Pavlova danışıb.
Onun sözlərinə görə, kartof qızartması, soğan halqaları və xırtıldayan toyuq qanadları yemək təkcə piylənməyə deyil, həm də demensiyaya səbəb ola bilər.
Həkim özünün “Telegram” kanalında qeyd edib ki, bu hazırlanma üsulu ilə yemək çox yağlı və yüksək kalorili olur, tərkibində çoxlu trans yağlar və digər zərərli birləşmələr olur. Pavlova siçovullar üzərində aparılan son araşdırmanın nəticələrinə istinad edərək, fast foodun zehni aydınlığa mənfi təsir etdiyini göstərib:
"Emal edilmiş yağın tez-tez istehlakı neyrodegenerasiyanı artırır".
ABŞ-nin Vanderbilt Universitetinin alimləri son onilliklərdə ilk dəfə olaraq yeni antibiotik sinfi kəşf ediblər.
“Cebhe.info” xəbər verir ki, bu barədə “ACS Infectioushoods” jurnalında dərc olunan məqalədə bildirilir.
Tədqiqatçılar triazaasenaftilen antibakterial dərmanlar sinfində birinci olan gepotidasinin sidik yollarının infeksiyalarına səbəb olan dərmana davamlı Escherichia coli-yə qarşı təsir mexanizmini təhlil ediblər. Molekulyar hədəflər antibiotiklərə toxunulmazlığın əsasını təşkil edən giraza və topoizomeraz fermentləridir.
Nəticələr göstərir ki, gepotidasin sidik yollarının ağırlaşmamış infeksiyalarının müalicəsi üçün effektiv və təhlükəsiz oral antibiotikdir.
İnsan ömrünün uzunluğu zaman-zaman araşdırılsa da, tam dəqiq cavab ala bilməyiblər. Ancaq müşahidələr onu göstərir ki, insan ömrü uzanıb.
TEREF lent.az-a istinadən bildirir ki, 21-ci əsrin sonunda insanlar 130 ilə qədər yaşaya, maksimum ömür isə 180 ilə çata bilər.
Riyaziyyat elmləri namizədi və tədqiqatın müəllifi Leo Belzile statistik məlumatları təhlil etdikdən sonra məlum olub ki, maksimum ömür uzunluğu sonuncu dəfə 1997-ci ildə fransalı qadın Jan Kalmentə məxsusdur. Yeni rekordun isə 2100-cü ildə olacağı güman edilir.
Hazırda dünyada 110 yaşdan yuxarı 12 nəfər var. Kanadalı alim hesab edir ki, insan ömrünün yuxarı həddi yoxdur. Bununla belə, o, yüz illiklərin sayının artmasının tibbi xərclərin və sosial təminat sistemindəki gərginlik kimi mənfi nəticələri barədə xəbərdarlıq edir.
Cənubi Kaliforniya Universitetinin professoru Eileen Krimmins də oxşar fikri ifadə edir. O qeyd edir ki, ölüm riski 50 yaşından sonra sürətlə artır, sonra 80 yaşa doğru və hətta 110 yaşa qədər yavaşlaya bilər.
İnsan 110 yaşına çatdıqda, növbəti ildə ölmək şansı 50%-ə çatır ki, bu da bəzi 130-180 il ömrünün yuxarı həddini göstərə bilər.
DogruXeber.az: - Şüyüd toxumu yağının hər kəsə məlum olan faydaları var. Onun haqqında bilməli olduğunuz şeylərdən biri də ondan necə və nə qədər istifadə edilməli olduğudur. Bəs, onun arıqlamağa kömək etdiyini bilirdiniz?
Sizə şüyüd toxumu yağının 6 faydasını təqdim edirik:
Dərman bitkisi olan şüyüd toxumu orqanizmə verdiyi faydalarla bir çox xəstəliklərdən qoruya bilir. Şüyüd toxumu yağı müntəzəm olaraq istehlak edilərsə, maddələr mübadiləsini sürətləndirərək arıqlamağı asanlaşdıra bilər.
Şüyüddə C vitamini, kalium, manqan, kalsium və dəmir var. Vitamin C bədəninizdə güclü antioksidant rolunu oynayır, sərbəst radikallar adlanan qeyri-sabit molekulların yaratdığı hüceyrə zədələnməsindən qoruyur.
Şüyüd və şüyüd toxumlarının bəlkə də ən təsirli faydaları tərkibindəki antioksidantlardan və güclü bitki birləşmələrindən qaynaqlanır. Bitkinin efir yağının tərkibində 87-dən çox uçucu birləşmə olduğu sübut edilmişdir.
Şüyüd toxumu yalnız yeməklərinizə ləzzət əlavə etmir, həm də iştahı azaltmağa kömək edir. Şüyüd efir yağının əsas komponenti olan anethole, otun iştahı yatırma xüsusiyyətlərinin arxasında ola bilər. Bu sahədə aparılan tədqiqatlar ziddiyyətlidir və şüyüdün potensial iştah kəsici xüsusiyyətlərini tam başa düşmək üçün daha çox araşdırmaya ehtiyac var.
Şüyüd və onun toxumlarını yemək ürək sağlamlığına bir neçə cəhətdən fayda verə bilər, çünki onlar yüksək xolesterin kimi müəyyən ürək xəstəliyi risk faktorlarını azaltdığı sübut edilmiş bir qida maddəsi olan liflə doludur.
Estrogen hormonunu stimullaşdırdığı düşünülən şüyüd çayı ananın bədənində daha çox süd istehsalına səbəb ola bilər. Şüyüd çayının həddindən artıq istehlakı süd istehsalını azalda və körpədə həzm problemlərinə səbəb ola bilər. Bundan əlavə, bəzi maddələr körpələrdə yuxu problemlərinə və ya əsəbiliyə səbəb ola bilər.//Axşam.az
Beynəlxalq alimlər qrupu yuxusuzluğun öhdəsindən gəlməyin yolunu kəşf edib.
BMJ Open jurnalında dərc olunan məqaləyə görə, uzun müddət həftədə 2-3 dəfə müntəzəm məşq etmək yuxunu yaxşılaşdırır.
10 illik araşdırmada 4399 insan iştirak edib. İştirakçıların 37 faizi fiziki fəaliyyətsiz, 18 faizi fiziki fəaliyyətə yeni başlamlış, 20 faizi fiziki aktivliyi dayandırmış, 25 faizi isə daim fiziki fəaliyyət göstərib.
Nəticədə fiziki cəhətdən aktiv olanlar yuxuya getməkdə əhəmiyyətli dərəcədə daha az çətinlik çəkib.
Məşqin yuxusuzluqdan əziyyət çəkənlər üçün faydalı olduğuna dair əvvəlki sübutlar bird aha təsdiqini tapıb. Lakin burada davamlılığın olması önəm kəsb edir.
Əsrlər boyu gözəl bir içki hesab edilən limonlu çay çox faydalıdır. Foodinfo.az xəbər verir ki, müasir tədqiqatlar onun yalnız sağlamlığımız üçün dəyərini bir daha təsdiqləyir.Belə ki, çay və limonun tərkibindəki antioksidantlar qan damarlarında xolesterinin yığılması ilə mübarizə aparır, qan dövranını yaxşılaşdırır. Limonun tərkibindəki C vitamini immunitet sistemini stimullaşdırır. Limonlu çay mədə şirəsinin ifrazını stimullaşdıraraq mədə və bağırsaqların fəaliyyətinə müsbət təsir edir.İlıq limonlu çay içmək xüsusilə soyuq havalarda bədənin su səviyyəsini saxlamağa kömək edir.
İnsanın uzun müddət olan yemək vərdişləri uşaqlıq və ya yeniyetməlik dövründə kifayət qədər davamlı və sabit ola bilər. Ona görə də onların dəyişdirilməsi heç də həmişə asan olmur və bu proses müəyyən vaxt aparır.Foodinfo.az xəbər verir ki, şiddətli aclıq yaşamamaq üçün pəhrizinizi strukturlaşdırmaq vacibdir. Pəhrizə həcmli, lakin kalorisi olmayan qidalar əlavə etmək lazımdır.Ardıcıllığı və hazırlanma üsulu ilə fərqlənən tərəvəz və meyvələr pəhrizinizi şaxələndirməyə kömək edəcək.Arıqlama zamanı pəhrizdə quş əti, yağsız mal əti, balıq, az yağlı süd məhsulları və yumurta kimi zülallı qidalara diqqət yetirmək vacibdir. Kifayət qədər protein olmalıdır, çünki o, toxluq hissi verir.
Ana olmaq hər bir qadınının arzusu, hər evin, ailənin əsas sütunlarından biridir.
Lakin ana olmaq heç də hər qadına asanlıqla nəsib olan bir nemət olmur. Övlad sahibi olmaq istəyən ailələr isə bu yolda hər bir addımı mübah sayırlar.
Ana ola bilməyən ailələrə müalicə üsulları haqqında müxtəlif səpkidə vasitələr var. Lakin bəzən yaş ötdükcə qadın orqanizmində olan folekulların gücləri mayalanmaya çatmır və hamiləlik baş vermir.
Bu zaman digər cavan qadınlardan hamilə qala bilməyən fərdə folekulyar donor olur. Bu könüllü şəkildə baş verir.
Lakin dəfələrlə sosial şəbəkələrdə yayımlanan, hətta məşhur xəstəxanaların və həkimlərin reklamlarında qadınlara 10 gün ərzində 500-800 manat müqabilində folekul donor olmaq təklif edilir. Hətta bunun üçün açıq şəkildə uyğun olan kriteriyalar da göstərilir.
Məsələ ilə bağlı mama-ginekoloq Rəşad Sultan "Cebhe.info"-ya açıqlamasında bildirib ki, bunun adı yumurta hüceyrə donorluğudur:
"Belə ki, bəzi qadınlarda yaşla və yaxud digər faktorlarla bağlı öz yumurtalıqlarında yumurta hüceyrə olmur, tükənir. Ona görə də onlar övlad sahibi olmaq üçün donor yumurtalarından istifadə edirlər. Bu proses süni mayalanmada olan dərmanlar vasitəsilə yumurta yetişdirmə prosesi başqa bir qadında aparılır.
Həmin qadından yumurtalar yumurta toplama prosesi ilə toplanır, sonra uşaq sahibi olmaq istəyən qadının ərinin spermatozoidləri ilə birləşdirilərək rüşeym əldə edilir və müəyyən vaxtdan sonra həmin rüşeymlər ana olmaq istəyən qadının uşaqlığına qoyulur".
Ginekoloq qeyd edib ki, bu prosedura bütün dünyada tətbiq olunur:
"Yumurta donorluğuna icazə verilən və verilməyən ölkələr var. Ümumiyyətlə, ölkəmizdə “Reproduktiv sağlamlıq haqqında” qanun yoxdur. Yəni, bu prosesləri icra etməyə icazə verən qanun mövcud deyil. Eyni zamanda bunu qadağan edən qanun da yoxdur.
Buna görə də illərdir bu xidmət edilir və bu sahədə yumurtalığı tükənmiş minlərlə qadın ana olub. Donorun necə seçilməsi ilə bağlı da qanun olmadığına görə, o da tənzimlənmir. Halbuki ən həssas məsələ məhz budur. O qanun hələ də hazırlanmaqdadır, ümid edirəm ki, qəbul edilməsi uzun vaxt almaz.
Donorun seçilməsi, əslində, etik olaraq yaxşı olar ki, o donoru övlad sahibi olmaq istəyən şəxs tanımasın. Normal ölkələrdə qanun bu şəkildədir. Sadəcə donorun fiziki parametrlərini və qan qrupunu seçə bilsin. Biz də ölkəmizdə bu prosesi edərdən etik qaydalara riayət etməyə çalışırıq, amma bəzi mərkəzlərdə övlad sahibi olmaq istəyən şəxslərin tanıdığı donorlardan da istifadə olunur.
Məsələn, qadın bacısını gətirir ki, mənim yumurtalığım tükənib, bacımdan yumurta toplayın.
Follikulların satılması məsələsinə gəkdikdə isə, donorlar təsadüfi insanlar seçilir, bu da doğrudur. Buna görə elanlar verilir ki, kim donor olmaq istəyirsə, müraciət etsin".
Həkim donorluğun orqanizmə təsirlərindən də danışıb və vurğulayıb ki, donorluğun orqanizmə fəsadları da var:
"Yumurta yetişdirmə və toplama prosesinin riskləri var. Ödənilən pul da buna görədir. Belə ki, proses zamanı həmin donorda hiperstimulyasiya dediyimiz yumuralıqların şişməsi baş verə bilir. Yumurta toplama da kiçik cərrahi müdaxilədir və hər müdaxilədə olduğu kimi zədələnmə, infeksiya riskləri vardır".