 |
|
|
İstanbul və ətrafında baş verən zəlzələ nəticəsində 240-a yaxın Türkiyə vətəndaşı xəsarət alıb.
Bu barədə Türkiyənin səhiyyə naziri Kamal Memişoğlu Təbii Fəlakət və Fövqəladə Halların İdarə Edilməsi Agentliyinin (AFAD)operativ qərargahında məlumat verib.
Onun sözlərinə görə, yaralıların əksəriyyətinin xəstəxanaya yerləşdirilməsinə ehtiyac olmayıb, onlara yerindəcə köməklik göstərilib:
“Zəlzələ nəticəsində ümumilikdə 236 vətəndaşımız xəsarət alıb. Əsasən insanlar təşviş içində evlərindən çölə çıxan zamanı xəsarət alıblar. Onlardan 173-ü birbaşa İstanbuldadır”.
Azərbaycanda 82 həkim plastik cərrah kimi fəaliyyət göstərmək üçün Səhiyyə Nazirliyi, Baş Prokurorluq, Daxili İşlər Nazirliyi, Elm və Təhsil Nazirliyinin səlahiyyətli nümayəndələrindən ibarət Xüsusi Təftiş Komissiyasına müraciət etmişdi. Səhiyyə nazirliyinin məlumatına görə, onlardan 42 həkimin plastik cərrah kimi fəaliyyətinə icazə verilib.
Bildiyimiz kimi, ölkədə cəmi 82 plastik cərrah yoxdur. Onların bu saydan çox olduğunu bilmək üçün sosial şəbəkələrdə plastik cərrahlıqla məşğul olduğunu bəyan edənlərin səhifələrinə baxmaq kifayətdir.
Bəs ölkədə yüzlərlə plastik cərrah olduğu halda niyə nazirliyə cəmi 82 nəfər müraciət edib? Müraciət etməyənlərin fəaliyyəti necə yoxlanılır?
Məsələ ilə bağlı Səhiyyə Nazirliyi Analitik Ekspertiza Mərkəzindən Bizim.Media-nın sorğusuna cavab olaarq bildirilib ki, yoxlamalar qanunvericiliyə uyğun şəkildə davam etdirilir:
“Kosmetoloji və cərrahi xidmətlər göstərən istənilən tibb mərkəzinin fəaliyyəti üçün kosmetoloji iş və plastik cərrahi iş üzrə özəl tibbi xidmət lisenziyası tələb olunur. Bu tibb müəssisələrində praktiki tibb fəaliyyəti üzrə müvafiq sertifikata malik plastik-cərrahlar, həkim-dermatoloqlar və sertifikat alaraq, ixtisaslaşma keçən digər həkim mütəxəssislər fəaliyyət göstərə bilər. İstənilən pasiyentin kosmetoloq və ya cərrahın sertifikatını tələb etmək hüququ var.
Lisenziyalı özəl tibb müəssisələrinə nəzarət Analitik Ekspertiza Mərkəzi tərəfindən plan üzrə və plandankənar yoxlamalar şəklində, lisenziyasız müəssisələrə münasibətdə isə əhalinin sağlamlığına birbaşa və ya mühüm təhlükənin olmasına dair konkret faktlar olduqda, həmçinin, müxtəlif qurumlardan daxil olan müraciətlər əsasında plandankənar yoxlamalar şəklində aparılır”.
Qeyd edilib ki, hər hansı bir fəaliyyət subyektində plandankənar (növbədənkənar) yoxlamanın həyata keçirilməsi üçün yoxlamaların vahid məlumat reyestrindən müvafiq icazə alınmalıdır:
“Nəzarət tədbirləri zamanı nöqsanlar aşkar olunduqda qanunvericilikdə nəzərdə tutulan inzibati tənbeh tədbirləri (inzibati cərimə) görülür.
Təkrar aşkar edildikdə təkrar inzibati tənbeh və əlavə tədbirlər həyata keçirilir. Konkret olaraq bu hallara görə İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 210.1.-ci maddəsində Lisenziya olmadan özəl tibbi fəaliyyətlə və ya əczaçılıqla məşğul olmağa görə fiziki şəxslər iki min manatdan üç min manatadək məbləğdə, vəzifəli şəxslər beş min manatdan on min manatadək məbləğdə, hüquqi şəxslər iyirmi min manatdan otuz min manatadək məbləğdə cərimə, 215.1.-ci maddəsində tibb fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslər tərəfindən özəl tibb fəaliyyəti sahəsində onlara verilmiş lisenziyada göstərilən işlərdən və xidmətlərdən kənar tibb fəaliyyətinin həyata keçirilməsinə görə fiziki şəxslər üç yüz manatdan beş yüz manatadək məbləğdə, vəzifəli şəxslər səkkiz yüz manatdan min manatadək məbləğdə, hüquqi şəxslər altı min manatdan səkkiz min manatadək məbləğdə cərimə, 215.4-cü maddəsinə uyğun olaraq sertifikasiyadan keçməyən şəxslərin (işçilərin) praktik tibb və əczaçılıq fəaliyyətinə buraxılmasına görə vəzifəli şəxslər səkkiz yüz manatdan min manatadək məbləğdə, hüquqi şəxslər altı min manatdan səkkiz min manatadək məbləğdə cərimə nəzərdə tutulub”.
“Vətəndaşlara bir daha xatırladırıq ki, özəl tibb müəssisələrində və aptek təşkilatlarında üzləşdikləri hər hansı problemlə bağlı, o cümlədən reseptsiz antibiotik satışı hallarına rast gəldikdə AEM-in “bir pəncərə” sistemi, “qaynar xətt”i (012 596 05 20), aem@pharma.az elektron ünvanı və ya pharma.az saytının MÜRACİƏT bölməsi vasitəsi ilə bizə müraciət edə bilər. Bu halda araşdırılma aparılır və lazım gələrsə, plandankənar yoxlamanın keçirilməsi barədə qərar qəbul edilir” – məlumatda vurğulanıb.
Siyahıda olmayan plastik cərrahlarla bağlı məsələyə gəldikdə isə nazirlikdən bildirilib ki, Xüsusi Təftiş Komissiyasının qərarlarına müvafiq olaraq siyahıya adları daxil edilməyən həkim-mütəxəssislərin Azərbaycanda plastik cərrahiyyə ixtisası üzrə tibb fəaliyyəti ilə məşğul olmaq üçün icazə verən sənədlərinin əsaslılığı təsdiq olunmayıb, bəziləri isə ümumiyyətlə tələb olunan sənədləri Komissiyaya təqdim etməyiblər.
Qeyd edilib ki, siyahıya adları daxil edilməyən həkim-mütəxəssislər praktik tibb fəaliyyəti ilə yalnız ali ixtisas tibb təhsili sənədinə uyğun onlara verilmiş ixtisaslar üzrə məşğul ola bilərlər:
"Bu mütəxəssislər plastik cərrahiyyə ixtisası üzrə qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş qaydada rezidentura təhsili almadan həmin sahədə praktik tibb faəliyyəti ilə məşğul ola bilməzlər".
“Uşaqların müəyyən yeməklərə qarşı istəksizliyi çox zaman valideynlər üçün narahatedici olsa da, bu, əslində inkişafın təbii bir mərhələsi ola bilər”.
Musavat.com xəbər verir ki, bu fikirləri 93 FM dalğasında yayımlanan “Sağlam radio”da Səhiyyə Nazirliyinin mütəxəssis eksperti, uşaq endokrinoloqu Azad Əkbərzadə açıqlayıb.
Onun sözlərinə görə, uşaqlar xüsusilə 2-6 yaş arasında “seçici yemək dövrü”nə girə bilər. Bu dövrdə onlar əvvəllər yedikləri yeməkləri birdən-birə rədd edə bilərlər:
“Uşaqların yeməyi rədd etməsi, onların öz nəzarət və müstəqillik hissini sınadığı bir dövr ola bilər. Uşaq nəzarətin onda olduğunu hiss etdikdə, süfrə ətrafındakı gərginlik azalır və daha rahat yemək davranışı formalaşa bilər. Uşaqların yeməyi rədd etməsinin səbəbləri yalnız fiziki deyil, emosional və psixoloji amillərlə də sıx bağlıdır. Yemək uşaqlar üçün sadəcə bir qida ehtiyacını qarşılamaq deyil, bəzən diqqət çəkmək, duyğularını ifadə etmək və ya nəyəsə etiraz bildirmək vasitəsi ola bilər. Uşaqların yeməyə münasibəti, ailədəki yemək vərdişlərindən və süfrə atmosferindən çox güclü şəkildə təsirlənir. Bundan başqa, uşaq valideynlərin davranışını modelləşdirir. Əgər ana və ata sağlam qidalar yeyirsə, müxtəlif qidaları dadmaqdan çəkinmirsə, uşaq da bu davranışı təqlid edir. Amma əksinə, valideyn özü seçici davranırsa və ya yemək zamanı mobil telefondan istifadə edirsə, uşaq da yeməyə diqqətini yönəldə bilmir”.
A.Əkbərzadə bildirib ki, uşaqların bəzi qidalara qarşı həssas davranışının kökündə onların bioloji və hiss orqanlarının inkişaf səviyyəsi dayanır:
“Bəzən yeməyi rədd etmə sadəcə “şıltaqlıq, ərköyünlük” deyil, uşağın bədəninin hələ hazır olmaması ilə bağlı ola bilər. Uşaqlarda dad duyğusu böyüklərlə müqayisədə daha güclüdür. Xüsusilə acı, turş və acılı dadlara qarşı çox həssas olurlar. Yeməyin qoxusu da uşaqlar üçün çox önəmlidir. İştahanın olmaması və ya itməsində qoxu duyğusu mühüm rol oynayır. Eyni zamanda, uşaqların həzm sistemi də böyüklərə nisbətən daha həssas və zəifdir. Piyli, çox duzlu, ədviyyatlı və ya ağır yeməklər uşaq üçün narahatlıq yarada bilər”.
Endokrinoloq sonda vurğulayıb ki, bu səbəblər göstərir ki, uşağın bəzi qidaları sevməməsi bəzən sadəcə “istəksizlik” deyil, onun bədəninin və duyğu orqanlarının təbiəti və inkişaf səviyyəsindən asılı olur:
“Uşağın bu fərqliliyini anlamaq və səbirlə yanaşmaq, qida münasibətinin müsbət yöndə dəyişməsinə kömək edə bilər”.
Musavat.com
Şərqi Anadolunun yüksək yaylalarından toplanan və xalq arasında "ışkın", "ırgın" və ya "uçkun" kimi tanınan bu bitki, xərçəngin müalicəsində perspektivli təsiri ilə dünya tibb ictimaiyyətinin diqqətini cəlb edib. Təbii şəraitdə yetişən bu bitki artıq yalnız regional dəyər deyil - beynəlxalq sağlamlıq resursuna çevrilməkdədir. Bu bitkinin latın dilində adı "Rheum ribes"dir.
Atlanta Universitetində aparılan tədqiqatlar ışkının tərkibindəki maddələrin xərçənglə mübarizədə təsirli ola biləcəyini göstərib. Bu nəticələr bitkinin yalnız xalq təbabətində deyil, həm də müasir tibbdə istifadə olunma ehtimalını gücləndirib. Həmin araşdırma ışkını qlobal sağlamlıq gündəminə gətirib və onun ABŞ də daxil olmaqla bir çox ölkədə maraqla qarşılanmasına səbəb olub.
Sağlamlığa faydaları nədir?
Işkın yüksək miqdarda C vitamini ilə yanaşı, A, B1, B2, E və K vitaminləri ilə də zəngindir. Bu bitki təravətli şəkildə istehlak edildikdə həzmi asanlaşdırır, ürəkbulanmanı aradan qaldırır və immun sistemini gücləndirir. Qripal infeksiyalar və hərarətə qarşı da faydalı təsirləri ilə tanınır. Yerli əhali illərdir müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində bu bitkidən istifadə edir və son araşdırmalar bu ənənəvi biliklərin elmi əsaslarını ortaya qoyub.
Tələbat artır, qiymətlər dəyişir
Ərzincanda uzun illərdir dağlardan ışkın toplayıb satan yerli sakinlərdən biri, İsa Kurt bildirir ki, bu bitkiyə son dövrlərdə maraq əhəmiyyətli dərəcədə artıb. Təkcə Şərqi Anadolu bölgəsindən deyil, Türkiyənin qərb bölgələrindən də alıcılar gəlir. Tələbat artdıqca, satışlar da artır, amma yaxın vaxtlarda məhsul bolluğu səbəbilə qiymətlərin nisbətən aşağı düşəcəyi gözlənilir.
Sağlamlıq sirlərinin sərhədləri aşması
Bir vaxtlar yalnız dağ kəndlərinin təbii sərvəti olan ışkın, indi beynəlxalq tibb dairələrinin maraq göstərdiyi bir müalicə vasitəsinə çevrilib. Xərçəng müalicəsində potensialı ilə bağlı aparılan araşdırmalar bu bitkini sadəcə lokal deyil, qlobal bir sağlamlıq ümidinə çevirib. Hazırda yerli əhali ışkını daha intensiv şəkildə yığaraq həm iqtisadi, həm də tibbi baxımdan bu fürsətdən yararlanmağa çalışır./E-saglam.az
"Alkoqol şəkərli diabetdən əziyyət çəkən insanlar üçün inanılmaz dərəcədə təhlükəlidir".
Bunu "Veçernyaya Moskva" nəşri ilə söhbətində həkim-endokrinoloq və genetik Kristina Kuznetsova deyib.
Mütəxəssis xəbərdarlıq edib ki, spirt mühüm orqanların işini pozur, onlardan biri məhz şəkər xəstələri üçün zəruri olan insulin istehsal edir.
"Alkoqol şəkərli diabetdən əziyyət çəkən insanlar üçün çox qorxulu bir şeydir. O, ölümə səbəb ola bilər, çünki o, insulin istehsal edən qaraciyər və mədəaltı vəzinin fəaliyyətini pozur", - deyə K. Kuznetsova izah edib.//Oxu.az
Kiyev artıq martın 11-də ABŞ-ın 30 günlük tam müvəqqəti atəşkəs təklifi ilə razılaşıb və rus qoşunlarının bütün istiqamətlərdə atəşi dayandırmasını görmək istəyir.
Bunu Ukraynanın xarici işlər naziri Andrey Sibiqa deyib.
"Ukraynanın mövqeyi aydın və dəyişməz olaraq qalır: martın 11-də yenidən Ciddədə biz ABŞ-ın 30 günlük tam müvəqqəti atəşkəs təklifi ilə qeyd-şərtsiz razılaşdıq. Rusiya isə imtina etdi və bu imtina artıq 39 gündür ki, ABŞ-a qarşı davam edir. Lakin bu müddət ərzində Moskva müxtəlif şərtlər irəli sürərək Ukraynaya, mülki şəxslərə və mülki infrastruktura qarşı hücumları gücləndirib. İndi Vladimir Putin guya atəşkəsə hazır olması barədə bəyanatlar verib. 30 gün əvəzinə 30 saat. Təəssüf ki, bizdə onun sözlərinin əməlləri ilə üst-üstə düşmədiyi ilə bağlı ciddi təcrübə var. Bilirik ki, onun sözlərinə etibar etmək olmaz və biz sözə yox, əmələ baxacağıq", - Sibiqa dedi.
Nazir vurğulayıb ki, Rusiya istənilən vaxt 30 gün müddətinə tam və qeyd-şərtsiz atəşkəs təklifi ilə razılaşa bilər və bu təklif artıq mart ayından müzakirə olunur. \\Musavat.com
Bakıda toyda kütləvi zəhərlənmə baş verib.
"DogruXeber.az" "Teleqraf"a istinadən xəbər verir ki, hadisə aprelin 18-də, axşam saatlarında paytaxtın Xətai rayonu, general Mehmandarov küçəsində yerləşən "Venesiya" şadlıq sarayında qeydə alınıb.
Mərasim zamanı zəhərlənən 21 nəfər Kliniki Tibbi Mərkəzə yerləşdirilib. Onların bəzilərinin vəziyyətinin ağır olduğu bildirilir.
Zəhərlənənlər arasında qonaqlarla yanaşı, toyda çıxış edən müğənnilərin də olduğu qeyd olunur.
İlkin ehtimallara görə, zəhərlənməyə səbəb qida məhsulları olub.
Faktla bağlı araşdırma aparılır.
Kolbasa və sosislərlə bağlı xoşagəlməz hallara tez-tez rast gəlinir. Bu dəfə də vətəndaş iddia edir ki, mağazadan aldığı kolbasadan rəngli maddə çıxıb.
Milli.Az xəbər verir ki, vətəndaşın sözlərinə görə, "Sevimli dad" markasına məxsus kolbasanı iri marketdən alıb. Kolbasanı kəsəndən sonra içindən rəngli maddə çıxıb.
Məsələ ilə bağlı şirkətdən bildirildi ki, məhsulun üzərində rəng olan hissənin yalnız fotosu var, digər hissədə isə yoxdur.
"Şəkil əsasında rəy vermək düzgün deyil. Əgər şəkilə görə rəy verilirsə, burda ədviyyat toplanıb çox güman. Bunun da qida üçün heç bir zərəri yoxdur".
Mövzu ilə bağlı AQTA-dan bildirildi ki, bu kimi hallarda dərhal agentliyin 1003 qaynar xəttinə müraciət eləsinlər. Fakt araşdırılacaq.
Aprelin 17-də Ümumdünya Hemofiliya Günü qeyd olunur.
TNS xatırladır ki, hemofiliya valideynlərin genləri ilə ötürülən nadir anadangəlmə xəstəlikdir. Bu xəstəliyə başqalarından yoluxma mümkün deyil. Hemofiliyalı xəstələrin qanında laxtalanma faktoru çatışmadığından onlarda qanaxma sağlam insanlara nisbətən daha uzun müddət davam edir. Hemofiliyaya bəzən ailələrində bu xəstəlik olmayan insanlarda da rast gəlinir. Buna xəstəliyə insanın öz genlərindəki dəyişikliklər səbəb olur. Maraqlıdır ki, hemofiliya ilə yalnız kişilər xəstələnir, genin ötürücüləri isə qüsurlu genin daşıyıcısı qadınlar olur. Xəstəlik anadan oğlan uşaqlarına keçir. Bu xəstəliklə doğulan qız uşaqları adətən ölü doğulur, yaxud da yeniyetməlik yaşına qədər ancaq yaşaya bilirlər.
Xəstəliyin əsas səbəbləri yaxın qohumların nikahı, radiasiyalı ətraf mühit, qida və tütün məmulatlarının təsiridir. Hemofiliya əsasən Asiya, Afrika qitəsində, Aralıq dənizi hövzəsində yayılıb. Ümumdünya Sağlamlıq Təşkilatının məlumatlarına görə, dünyada təxminən 500 min nəfər hemofiliyalı xəstə var.
Ümumdünya Hemofiliya Federasiyasının (WFH) 2020-ci il hesabatına görə, hər il dünyada, 7 mini ağır olmaq üzrə, təxminən 20 min hemofiliyalı insan doğulur.
Azərbaycanda bu xəstəlikdən 1700-dən çox insan əziyyət çəkir. Hazırda hemofiliyanın müalicəsi çatışmayan laxtalanma faktorunun inyeksiya üsulu ilə yeridilməsi ilə aparılır.
Ciddi xəstəlik hesab edilən hemofiliya vaxtında aşkarlanmazsa, ölümlə nəticələnə bilər.
Onu da qeyd edək ki, dünyada hemofiliyada qüsurlu geni düzəltmək üçün genetik tədqiqatlar da davam edir.
Ağır hemofiliyanın radikal həlli xəstəyə sağlam genin köçürülməsi və ya genin xəstəliyə səbəb olan qüsurlu hissəsinin düzəldilməsidir. Gen transplantasiyasında laboratoriyada hazırlanmış normal gen daşıyıcıya yüklənir və xəstənin qaraciyər, əzələ və ya damar hüceyrələrinə yerləşdirilir. Nəql edilən genin faktor səviyyəsinin yüzdə 10-dan yuxarı artırılmasının həyati təhlükəsi olan qanaxmaların və əlilliklərin qarşısını ala biləcəyi ifadə edilir.
Son illər bu sahədə gəlinən ən maraqlı nəticələrdən biri hemofiliyada və bir çox digər genetik xəstəliklərdə qüsurlu genin yerində düzəldilməsidir. Tibbdə inqilabi bir irəliləyiş olan bu yeni texnologiya sayəsində gen transplantasiyasının yan təsirləri olmadan xəstəliyin tamamilə müalicə oluna biləcəyi vurğulanır.
Ölkəyə idxal olunan bir sıra qida məhsullarından götürülmüş nümunələrin laborator müayinəsi nəticəsində uyğunsuzluqlar aşkarlanıb.
Bu barədə Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) məlumat yayıb.
Bildirilib ki, müəyyən olunan konkret faktlar üzrə qurum tərəfindən qanunamüvafiq tədbirlər görülür. Yeni Zelandiya, Çin, Özbəkistan, Rusiyadan idxal olunan qida məhsullarında aşkarlanan uyğunsuzluqlarla əlaqədar müvafiq sağlamlaşdırıcı tədbirlərin görülməsi üçün sözügedən ölkələrin aidiyyəti qurumlarına xəbərdarlıq məktubları ünvanlanıb. Qanunvericiliyə uyğun müvafiq tədbirlər görülüb.
Uyğunsuzluq aşkarlanan məhsul partiyaları bunlardır: Yeni Zelandiyaya məxsus kərə yağı, Çinə məxsus nərə kürüsü, Özbəkistana məxsus araxis və ərik qurusu, Rusiyaya məxsus mal piyi və dondurulmuş donuz əti məhsulları.