 |
|
|
Naxçıvan istiqamətində Ermənistan Silahlı Qüvvələri yeni Hava Hücumundan Müdafiə və Radio-Elektron döyüş mövqeyi qurub.
Musavat.com xəbər verir ki, bu barədə GSSR44 Teleqram kanalı məlumat yayıb.
Bildirilir ki, yeni qurulan mövqe şərti sərhədin yaxınlığında yerləşir.
Fotoları təqdim edirik.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Füzuli rayonunun böyük hissəsinin işğal edilməsi nəticəsində 83 min 544 dinc sakin didərgin salınıb.
Musavat.com xəbər verir ki, bu barədə Baş prokurorun xüsusi tapşırıqlar üzrə köməkçisi Tuqay Rəhimli sülh və insanlıq əleyhinə, müharibə və digər ağır cinayətlərdə təqsirləndirilən erməniəsilli şəxslərin məhkəməsində bildirib.
Qeyd olunub ki, onların xüsusi mülkiyyətində və Azərbaycan Respublikasının dövlət mülkiyyətində olmuş ümumilikdə 22 min 635 əmlak üzrə 3,4 milyard manatdan artıq maddi ziyan vurulub.
Xatırladaq ki, fevralın 7-də Ermənistanın hərbi təcavüzü nəticəsində sülh və insanlıq əleyhinə cinayətlər, müharibə cinayətləri, o cümlədən təcavüzkar müharibənin hazırlanması və aparılması, soyqırım, müharibə qanunlarını və adətlərini pozma, habelə terrorçuluq, terrorçuluğu maliyyələşdirmə, hakimiyyəti zorla ələ keçirmə və onu zorla saxlama və digər çoxsaylı cinayətlər törətməkdə təqsirləndirilən Ermənistan Respublikasının vətəndaşları Arayik Harutyunyan, Arkadi Qukasyan, Bako Sahakyan, Davit İşxanyan, Davit Babayan, Lyova Mnatsakanyan və digərlərinin barəsində olan cinayəti işləri üzrə məhkəmə prosesinin baxış iclası davam etdirilib.
İşğaldan azad edilmiş digər ərazilərimizdə olduğu kimi, Laçının Bəylik kəndində də quruculuq işləri davam etdirilir.
Bir neçə aydan sonra illərlə yurd həsrətində olan sakinlər öz el-obalarına qovuşacaqlar.
Məcburi Köçkünlərin Sosial İnkişaf Fondunun Bəylik kəndi üzrə nümayəndəsi Ramiz Həsənov bərpa və yenidənqurma işləri barədə danışarkən qeyd edib ki, artıq kənddə son tamamlanma işləri aparılır:
"Evlər fərdi qaydada istilik sistemi, eləcə də mətbəx mebeli ilə təchiz edilib. Fasad, həmçinin daxili bəzək işləri yekunlaşıb. Yaxın vaxtlarda asfalt örtüyünün salınmasına da başlanılacaq".
Kəndin bərpasını həyata keçirən işçilər də işğaldan azad olunmuş torpaqlarımızda çalışmaqdan şərəf hissi duyduqlarını söyləyiblər.
"Qürur hissi keçiririk ki, bir neçə aydan sonra Bəylik kəndinin sakinləri öz evlərinə qayıdacaqlar", - Qabil Quliyev deyib.
Daha ətraflı Baku TV-nin süjetində:
Keçmiş məcburi köçkün: “Doğma yurdumdan didərgin düşəndə 35 yaşım var idi”
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin tapşırığına əsasən, işğaldan azad edilmiş ərazilərə Böyük Qayıdış üzrə I Dövlət Proqramı uğurla icra olunur. Dövlət Proqramının Tədbirlər Planına uyğun olaraq, Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən məlumatlandırma, təbliğat-izahat və təşviqat işləri çərçivəsində sənət adamlarının, müxtəlif sahələrdə çalışan ziyalıların və gənclərin iştirakı ilə fləşmoblar keçirilir. Onlar görülən işlərə, Böyük Qayıdışa münasibət bildirir, geri qayıdan əhaliyə mənəvi dəstək ifadə edirlər.
Hazırda Qarabağda və Şərqi Zəngəzurda, ora köçürülən keçmiş məcburi köçkünlərlə yanaşı, bu bölgədə aparılan layihələrin icrasında çalışan, həmçinin ayrı-ayrı dövlət qurumlarının yerli bölmələrində xidməti vəzifələrini yerinə yetirən, yenidən fəaliyyətə başlamış səhiyyə, təhsil, mədəniyyət, turizm, sənaye, energetika müəssisələrində işləyən, ümumilikdə, artıq Zəngilan, Laçın, Füzuli, Cəbrayıl, Şuşa, Xocalı, Xankəndidə 30 minə yaxın insan yaşayır.
Dövlət Komitəsi tərəfindən hazırlanmış video-fləşmob qurumun rəsmi saytına yerləşdirilib.
2020-2024-cü illərdə Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonları ərazisində “Azərbaycan Respublikasının işğaldan azad edilmiş ərazilərinə Böyük Qayıdışa dair I Dövlət Proqramı” çərçivəsində, həmçinin dövlət başçısının sərəncamları əsasında 44 avtomobil yolu layihəsinin tikintisi yerinə yetirilir.
“APA-Economics” xəbər verir ki, işğaldan azad edilmiş ərazilərdə icra olunan avtomobil yolları üzərində ümumi uzunluğu 70,8 km olan 45 tunel, ümumi uzunluğu 9581,6 m 447 körpü və ümumi uzunluğu 3871 m olan 16 viaduk inşa edilir.
Məlumata görə, indiyədək uzunluğu 59,6 km təşkil edən 28 tunelin, uzunluğu 8339,1 metr təşkil edən 392 körpünün və uzunluğu 1695 metr olan 9 viadukun tikintisi başa çatıb.
Bir məsələni də unutmayaq ki, nəhəng vəsait və qüvvə tələb edən bu işləri Azərbaycan öz imkanları hesabına həyata keçirir. Yaxın üç ildə Böyük Qayıdışa dair I Dövlət Proqramı çərçivəsində Qarabağa və Şərqi Zəngəzura 140 min insanın köçürülməsi planlaşdırılır. “Dünya tarixində müharibələrdən sonra bu sürətlə heç bir yerdə quruculuq-bərpa işləri aparılmayıb” söyləyən Prezident İlham Əliyevin fikirlərinə söykənərək qeyd edək ki, Böyük qayıdışla bağlı görülən nəhəng işlər qətiyyətli siyasi iradənin və Azərbaycanın artan iqtisadi gücünün göstəricisidir.
“Böyük Qayıdış planı” çərçivəsində son olaraq, yenidən qurulan Xocalı rayonunun Ballıca kəndinə respublikanın müxtəlif ərazilərində çətin şəraitdə müvəqqəti məskunlaşmış ailələrdən ibarət növbəti köç karvanı yola salınıb. Bu mərhələdə Ballıca kəndinə 22 ailə - 94 nəfər köçürülüb. Kəndə çatan ailələrə evlərinin açarları təqdim olunub.
Xatırladaq ki, bu günə qədər Xocalı rayonunun Ballıca kəndinə dörd köç karvanı olub. Kənddə 90 ailə ( 467 nəfər) məskunlaşıb.
“Doğma yurdumdan didərgin düşəndə 35 yaşım var idi. İndi 68 yaşımdayam. Ömrümün otuz ildən çoxu köçkünlükdə Vətən həsrəti ilə keçdi. Çox sevinirəm ki, uzun illərdən sonra olsa da, bu gün öz torpağıma qayıdıram”.
Bu sözləri Xocalının Ballıca kəndinə köç edən keçmiş məcburi köçkün Südabə Cavadova deyib.
“Atalarımız "Yaman günün ömrü az olar", demişlər. Şükürlər olsun ki, Qarabağımız azad edildi, pis günlərimiz arxada qaldı. Artıq Qarabağın şad günləri başlayıb. Bundan sonra ailəmlə, övladlarımla öz yurdumuzda yaşayacağıq", - deyə Xocalı sakini bildirib.
Onu da qeyd edək ki, “Böyük Qayıdış planı” çərçivəsində artıq azad edilmiş Qarabağımızda körpələr dünyaya göz açır. Belə ki, işğaldan azad edilən Xocalıda ilk körpə səsi eşidilib. Bu barədə Xankəndi şəhərində, Ağdərə və Xocalı rayonlarında Bərpa, Tikinti və İdarəetmə xidmətinin İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin müdiri, əməkdar jurnalist Afət Telmanqızı məlumat verib: “Xocalının ilk körpəsi dünyaya gəldi. İşğaldan azad edildikdən sonra Xocalı rayonunun Ballıca kəndində ilk körpə dünyaya gəlib.
Xocalı sakini, 1996-cı il təvəllüdlü Sevanə Məmmədovanın dünyaya gətirdiyi ilk övladı oğlandır. Ballıca kəndində dünyaya göz açan körpəyə babası Mehdinin adını veriblər. Hazırda anaya və körpəyə zəruri tibbi xidmətlərin göstərilməsi davam etdirilir, vəziyyətləri qənaətbəxşdir.
Körpənin atası İlqar Məmmədov Vətən müharibəsinin iştirakçısı, qazi, müharibə veteranıdır. Hazırda ANAMA-da işləyir. Məmmədovlar ailəsi bir müddət əvvəl Ballıca kəndinə köçüblər".
Yazını hazırladı: Cavanşir ABBASLI
"Yaxın vaxtlarda Ağdamda atamın büstü qoyulacaq. Bununla bağlı dekabrın 24-də xüsusi nümayəndə Emin Hüseynovun qəbulunda olduq. Daha sonra onun köməkçisi bizimlə əlaqə saxladı və bildirdi ki, yaxın zamanlarda büst Ağdama aparılacaq".
Bunu Musavat.com-a açıqlamasında Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, şəhid Allahverdi Bağırovun qızı, Dövlət Sərhəd Xidmətinin (DSX) Tibb xidməti kapitanı Aynur Bağırova deyib.
"İmarət stadionuna atamın adının veriləcəyini deyirlər. Millət vəkili Aqil Abbas bizə bildirdi ki, belə bir təkliflə çıxış ediblər. Ona görə də, büstün o istiqamətdə qoyulmasını arzulayırıq. Ümumilikdə isə bizim üçün ciddi fərq yoxdur, Ağdamın hər yeri atamı xatırladır, haraya qoysalar, qəbulumuzdur. Yəqin ki, bunu Ağdamın planına uyğun edəcəklər", - deyə A.Bağırova bildirib.
Azərbaycan ərazisində hərbi cinayətlər törətməkdə ittiham edilən şəxslərin məhkəməsi erməni diasporunda narahatlığa səbəb olub.
Globalinfo.az xəbər verir ki, diaspor həmin şəxslərin səsləndirdikləri etiraflar fonunda Bakıya qarşı təzyiqləri gücləndirməyə çalışır. Xüsusilə Ruben Vardanyanın azad edilməsi tələbi ilə başlayan təzyiqlər silsiləsinə artıq erməni lobbisi ilə işləyən amerikalı konqresmenlər də qoşulub.
Diqqətçəkən məqam isə bu işdə demokrat konqresmenlərin aktivlik nümayiş etdirməsidir. Belə ki, qatı ermənipərəst mövqeyi ilə seçilən demokrat konqresmen Adam Şiff ABŞ Dövlət Departamentini Azərbaycanı “insan haqlarının pozulmasına” görə məsuliyyətə cəlb etməyə çağırıb. Onun məhz erməni diasporunun direktivləri ilə bu məsələdə canfəşanlıq etdiyi bildirilir.
Xatırladaq ki, yanvarın 17-si keçirilən məhkəmədə Araik Arutyunyan bəyanatla çıxış edərək bildirib ki, 44 günlük müharibə zamanı Gəncənin raketlərlə vurulması əmrini o verməyib. Araikin bu etirafından rəsmi İrəvan, həmçinin erməni diasporu təşvişə düşüb. Diaspor məhz bu məhkəmədən sonra Ruben Vardanyanla bağlı məsələni gündəmə gətirməyə çalışır.
Daşaltı kəndinin erməni silahlı birləşmələrindən təmizlənməsi məqsədilə keçirilən əməliyyatdan 33 il ötür.
Daşaltı əməliyyatı hərb tariximizə I Qarabağ müharibəsində Azərbaycan Ordusunun ağır məğlubiyyətə uğraması ilə yanaşı, ordumuzun qəhrəmanlığı və şücaəti ilə də düşüb.
Daşaltı əməliyyatı 1992-ci il, yanvarın 25-də saat 20:00-da başlanıb, yanvarın 26-da gecə uğursuzluqla başa çatıb.
Şuşa yaxınlığında yerləşən Daşaltı kəndinin erməni yaraqlılarından azad edilməsi məqsədilə keçirilən əməliyyata sabiq müdafiə naziri, general-mayor Tacəddin Mehdiyev birbaşa rəhbərlik edib.
Əməliyyatda yeni yaranmış Azərbaycan Ordusunun könüllülərdən ibarət 3 bölüyü və Şuşa şəhərinin müdafiə taborunun döyüşçüləri iştirak ediblər.
Taktiki səhvlər, qruplar arasında rabitə əlaqəsinin olmaması, əməliyyat sirrinin yayılması və bələdçilərin xəyanəti nəticəsində Nəbilər kəndi istiqamətindən Daşaltına daxil olan Azərbaycan əsgərləri düşmənin pusqusuna düşərək tamamilə məhv edilib.
Kəndə daxil olmuş bir neçə taqım isə xeyli itki verərək geri çəkilə bilib.
Rəsmi məlumatlara görə, Daşaltı əməliyyatında Azərbaycan Ordusu 90 nəfərdən artıq itki verib, bundan başqa onlarla əsgər hələ də itkin düşmüş sayılır.
Döyüşdə ermənilər də bir neçə texnika və 80-ə yaxın canlı qüvvə itiriblər.
Qeyd edək ki, 2020-ci ilin noyabrın 9-da Azərbaycan Ordusu 1991-ci ildən erməni silahlı dəstələrinin işğalı altında olan Daşaltı kəndini azad edib. Beləliklə, 28 ildən sonra Daşaltı əməliyyatının qisası alınıb.
Xatırladaq ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Daşaltı kəndinin yenidən qurulması ilə bağlı görüləcək işlərlə tanış olub, burada özəl investisiya hesabına inşa ediləcək yeni yaşayış kompleksinin və turizm obyektlərinin təməlini qoyub. Eyni zamanda, Prezident İlham Əliyev Daşaltı kənd məscidində tikinti işlərinin gedişi ilə tanış olub.
İşğaldan azad edilmiş torpaqlarda, o cümlədən Daşaltı kəndində kütləvi məzarlıqlar aşkarlanıb.
Belə ki:
Şuşa rayonunun Daşaltı kəndi ərazisində aşkar edilmiş meyit qalıqlarından biri 19.12.1960-cı ildə Bakı şəhəri, Suraxanı rayonunda anadan olmuş, 26.01.1992-ci ildə Şuşa rayonunun Daşaltı kəndi ərazisində itkin düşmüş Abdullayev Nurəli Hacıbaba oğluna (hərbi qulluqçu) məxsus olduğu müəyyən edilib;
Şuşa rayonunun Daşaltı kəndi ərazisində aşkar edilmiş meyit qalıqlarından biri 12.1971-ci ildə Bakı şəhəri, Sabunçu rayonunda anadan olmuş, 26.01.1992-ci ildə Şuşa rayonunun Daşaltı kəndi ərazisində itkin düşmüş Qurbanov Nofəl Nəriman oğluna (hərbi qulluqçu) məxsus olduğu müəyyən edilib;
Şuşa rayonunun Daşaltı kəndi ərazisində aşkar edilmiş meyit qalıqlarından biri 07.04.1968-ci ildə Xızı rayonunun Giləzi qəsəbəsində anadan olmuş, 26.01.1992-ci ildə Şuşa rayonunun Daşaltı kəndi ərazisində itkin düşmüş Rüstəmov Araz Bağı oğluna (hərbi qulluqçu) məxsus olduğu müəyyən edilib;
Şuşa rayonunun Daşaltı kəndi ərazisində aşkar edilmiş meyit qalıqlarından biri 25.02.1951-ci ildə Abşeron rayonunun Qobu qəsəbəsində anadan olmuş, 26.01.1992-ci ildə Şuşa rayonunun Daşaltı kəndi ərazisində itkin düşmüş Hüseynov Gülverdi Ağahüseyn oğluna (hərbi qulluqçu) məxsus olduğu müəyyən edilib;
Şuşa rayonunun Daşaltı kəndi ərazisində aşkar edilmiş meyit qalıqlarından biri 26.02.1961-ci ildə Bakı şəhəri, Nizami rayonunda anadan olmuş, 26.01.1992-ci ildə Şuşa rayonunun Daşaltı kəndi ərazisində itkin düşmüş Abbasov Məhərrəm Abbas oğluna (hərbi qulluqçu) məxsus olduğu müəyyən edilib;
Şuşa rayonunun Daşaltı kəndi ərazisində aşkar edilmiş meyit qalıqlarından biri 24.07.1966-cı ildə Xaçmaz rayonunun Kiçik Buraxum kəndində anadan olmuş, 26.01.1992-ci ildə Şuşa rayonunun Daşaltı kəndi ərazisində itkin düşmüş Niftəliyev Adil Kamal oğluna (hərbi qulluqçu) məxsus olduğu müəyyən edilib;
Şuşa rayonunun Daşaltı kəndi ərazisində aşkar edilmiş meyit qalıqlarından biri 22.09.1969-cu ildə Şamaxı rayonunun Göylər kəndində anadan olmuş, 26.01.1992-ci ildə Şuşa rayonunun Daşaltı kəndi ərazisində itkin düşmüş Mikayılov Baba Balakişi oğluna (hərbi qulluqçu) məxsus olduğu müəyyən edilib;
Şuşa rayonunun Daşaltı kəndi ərazisində aşkar edilmiş meyit qalıqlarından biri 25.05.1967-ci ildə Bakı şəhərində anadan olmuş, 26.01.1992-ci ildə Şuşa rayonunun Daşaltı kəndi ərazisində itkin düşmüş Məmmədov Elmar İnqilab oğluna (hərbi qulluqçu) məxsus olduğu müəyyən edilib;
Şuşa rayonunun Daşaltı kəndi ərazisində aşkar edilmiş meyit qalıqlarından biri 17.11.1963-cü ildə Bakı şəhəri, Xətai rayonunda anadan olmuş, 26.01.1992-ci ildə Şuşa rayonunun Daşaltı kəndi ərazisində itkin düşmüş Qasımov Veysəl Qasım oğluna (hərbi qulluqçu) məxsus olduğu müəyyən edilib;
Şuşa rayonunun Daşaltı kəndi ərazisində aşkar edilmiş meyit qalıqlarından biri 20.12.1956-cı ildə Bakı şəhəri, Səbail rayonunda anadan olmuş, 26.01.1992-ci ildə Şuşa rayonunun Daşaltı kəndi ərazisində itkin düşmüş Əhmədov Riad Fikrət oğluna (hərbi qulluqçu) məxsus olduğu müəyyən edilib.\\apa
Tavuş rayonundan gələn xəbərlərə görə, Ermənistan-Azərbaycan sərhədinin qovşağında delimitasiya başlayıb və tərəflər bir neçə saat ölçmə aparıblar.
Bu barədə “Hraparak” qəzeti yazıb. “Maraqlıdır ki, Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan regionun qubernatoru Hayk Halumyanı yanvarın 27-dən fevralın 10-dək məzuniyyətə göndərib.
Qubernatorun qardaşı, Ermənistanın hakim Vətəndaş Müqaviləsi partiyasından olan deputatı Vahe Halumyan delimitasiya prosesinin başlayıb-başlamadığını bilmədiyini deyib. Sərhədlərin delimitasiyası komissiyası ötən həftə heç bir təfərrüat təqdim etmədən prosesin Ermənistanın şimalından bərpa olunacağını bildirib. Qəzet delimitasiya işlərinin hansı prinsip əsasında aparılacağı sualını qoyur. Ermənistan-Gürcüstan dövlətlərarası magistral yolunun taleyi necə olacaq? Bu sualların cavabları havadan asılı qalıb.
“Ermənistan” blokundan olan deputat Qarnik Danielyan Ermənistan hökumətinin baş nazirinin müavini Mher Qriqoryandan yolun hansı hissəsinin Azərbaycana keçəcəyini soruşub. Qriqoryan bildirib ki, qərarların necə qəbul edildiyini, necə göründüyünü və necə qüvvəyə mindiyini aydın şəkildə təsvir edən, suallara cavabların bu çərçivədə tapıla biləcəyini izah edən təsdiq edilmiş Əsasnamə var”, - nəşr qeyd edir.
Qeyd edək ki, Sərhədlərin Delimitasiyası və Demarkasiyası üzrə Azərbaycan və Ermənistan Komissiyalarının sonuncu iclası yanvarın 16-da keçirilib. Baş nazirlərin müavinləri Şahin Mustafayev və Mher Qriqoryan arasında keçirilən görüşdə iki ölkə arasında şimaldan cənuba qədər sərhədlərin delimitasiya edilməsi barədə razılıq əldə olunub.
Şimalda Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstan sərhədinin qovşağındakı Babakar dağından başlanan yeni sərhəd xəttinin cənubda Araz çayına qədər uzanacağına dair məlumatlar var. Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ermənistanla sərhədinin müəyyənləşməsi prosesi ayrıca aparılacaq. Lakin bu, Sovet dövründə hər iki respublikanı ayıran inzibati sərhəd xəttinin de-yure tanınması anlamına gəlmir.
Çünki Sovet dövründə Azərbaycanın bir çox əraziləri qanunsuz olaraq Ermənistana bağışlanıb və indi delimitasiya prosesində həmin torpaqların qaytarılması məsələsi gündəmə gələ bilər. Qeyd edək ki, tərəflər ötən il aprelin 24-də keçirilmiş 8-ci iclasın protokoluna uyğun olaraq, delimitasiya və demarkasiya prosesinin 1991-ci il Almatı Bəyannaməsinə uyğun aparılmasını razılaşdırıb. Lakin rəsmi İrəvan Almatı Bəyannaməsinin mahiyyətini təhrif edərək 1991-ci ilə aid xəritələrin əsas götürülməsində israr edir. Ancaq Sovet dövrü 1920-ci ilin aprel ayından başlayır və 70 ildən artıq bir dövrü əhatə edir.
Başqa ərazilər üzrə ayrıca xəritələr razılaşdırılmalıdır
Ona görə də delimitasiya zamanı istənilən ilə aid xəritəni əsas götürmək mümkündür. Sonuncu topoqrafik xəritələr 1976-cı ildə tərtib edildiyindən Ermənistan bundan əvvəlki sənədlərə istinad etməyə qarşı çıxır. Rəsmi Bakı isə şərti sərhədin müxtəlif hissələri üzrə ayrı-ayrı xərilərdən istifadə olunmasını təklif edir.
1976-cı ilə dair xəritələr ötən ilin may ayında Qazax rayonunun işğal altındakı Qızılhacılı, Bağnıs Ayrım, Aşağı Əskipara və Xeyrimli kəndlərinin Azərbaycana qaytarılması zamanı istifadə edilib. Bu şərti sərhədin digər hissələrinə aid deyil. Yəni başqa ərazilər üzrə ayrıca xəritələr razılaşdırılmalıdır. SSRİ-nin dağıldığı dövrdə mövcud olmuş inzibati sərhədlərin dövlət sərhədi kimi tanınması ilə bağlı iki ölkə arasında müqavilə də yoxdur.
Digər tərəfdən, rəsmi İrəvan 1989-cu il dekabrın 1-də keçmiş Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin Ermənistana birləşdirilməsi haqqında qərar çıxartmaqla Azərbaycanla sərhədi tanımaqdan imtina edib. Bunun ardınca Ermənistan Qazax rayonunun kəndlərinin və digər ərazilərin işğalını həyata keçirməklə Almatı Bəyannaməsində ərazi bütövlüyünə və sərhədlərin toxunulmazlığına hörmətlə yanaşılması prinsipini pozub. Ona görə də sərhədlər yenidən müəyyən edilməlidir.
İrəvan nəyə hazırlaşır?
Bütün hallarda delimitasiya və demarkasiya işlərinin Qazax-Tavuş istiqamətində aparılacağına dair razılıq əldə olunub. Ermənistan mediasında rəsmi mənbələrə əsasən delimitasiya prosesinin koordinatları da qeyd edilir. Söhbət ilk növbədə “Əskipara üçbucağı” adlanan ərazidən gedir. Ermənilərin yaşadığı Əskipara və Günən (Kirants) kəndləri arasındakı ərazi hazırda işğal altındadır. Nikol Paşinyan hökumətinin sözügedən ərazini Azərbaycana qaytarmağa hazırlaşdığı barədə məlumat yayılıb.
Bunu təsdiq edən digər açıqlama isə Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyandan gəlib. Ermənistan parlamentinin deputatı Artur Xaçatryanın “Niyə demarkasiyaya şimaldan başlamaq qərarı verildi? Bunu Ermənistanın işğal olunmuş ərazilərindən, məsələn, Nerkin-Hənddan və ya Cermukdan (İstisu) başlamaq daha ağıllı olmazdımı?” sualına cavabında Ararat Mirzoyan bununla bağlı ikitərəfli razılaşma əldə edildiyini deyib. “Bir daha deyirik ki, bizdə 200 kvadrat kilometrdən artıq işğal edilmiş ərazilər var. Biz təbii ki, delimitasiya prosesində öz arqumentlərimizi, əsaslandırmalarımızı, sənədlərimizi və s.
təqdim etməliyik. Dürüst qiymətləndirməni istəyirsinizsə, şimaldan və ya cənubdan başlayın. Siz öz düşüncənizdə nəsə çəkmisiniz, amma bizdən başqa planetdə daha 200 ölkə var. Biz delimitasiya prosesində maraqlıyıq və bunu sülh prosesinin çox vacib komponenti hesab edirik”, - deyə Mirzoyan cavab verib.
Baş nazir Paşinyan da bildirib ki, Tavuş-Qazax sərhədinin bir hissəsi artıq demarkasiya olunub. Onlar bu hissədə demarkasiyanı başa çatdırmaq istəyirlər.
“Bizim bu ərazidə bir neçə demarkasiyamız var, dediyimiz kimi, Kirants ərazisi demarkasiya olunub. Başqa sözlə, Berkaberdən (Bibiş) Kirantsa (Günən) qədər, Bağanısdan Cucevana qədər o hissə müəyyən edilməyib. İndi bu ərazinin sərhədləri müəyyən edilməyib. Biz bu ərazini bütöv etmək istəyirik”,-deyə Paşinyan bildirib.
Ermənistana bağışlanmış ərazilər geri qaytarılmalıdır
Ararat Mirzoyanın açıqlaması Qazax rayonunun işğal altındakı Barxudarlı, Sofulu və Yuxarı Əskipara kəndlərinin delimitasiya prosesində Azərbaycana qaytarılacağı ilə bağlı qənaəti artırır. Delimitasiya və demarkasiyadan asılı olmayaraq, həmin kəndlər Azərbaycanın işğal olunmuş suveren əraziləri olduğuna görə Ermənistan bu yaşayış məntəqələrini qeyd-şərtsiz boşaltmalıdır. Həmin kəndlərlə yanaşı, “Əskipara üçbucağı”na daxil olan ərazilər qaytarılarsa, Azərbaycan daha geniş ərazilərin işğaldan azad olunmasına nail ola bilər. Bu isə anklav vəziyyətdə olan Yuxarı Əskipara arasında əlaqəni asanlaşdıracaq. Lakin Ermənistan müxalifəti hökumətin Günənlə Əskipara arasındakı yolu Azərbaycanın nəzarətinə verməkdə ittiham edir.
Ona görə də tərəflərin həll etməli olduğu əsas məsələlərdən biri Ermənistan-Gürcüstan dövlətlərarası magistral yolunun “Əskipara üçbucağı”ndan keçən hissəsinə nəzarətlə bağlı olacaq. Ancaq yeni sərhədlərin hansı ərazilərdən keçməsi xəritələrin seçilməsindən asılıdır. 1920-1928-ci illərin xəritələri əsas götürülərsə, həmin dövrdə Qazax qəzasının heç bir kəndi anklav vəziyyətdə olmayıb.
Qeyd edilən xəritələrin tətbiqi 1922-1928-cü illərdə Qazax qəzasının Ermənistana bağışlanmış 4151 kvadrat kilometr ərazisinin qaytarılması üçün əsas yaradır. 1976-cı ilin xəritələrindən istifadə edilsə belə, 1982-ci ildə Qazax rayonunun Kəmərli, Qaymaqlı, Astanbəyli kəndlərinin, İncədərə yaylasının 5000 hektar, 1986-cı ildə 2500 hektar otlaq sahələrinin qanunsuz şəkildə Ermənistana bağışlanmış əraziləri də geri qaytarılmalıdır.
Müşfiq Abdulla
“Cebheinfo.az”
Qurum rəsmisi deyir ki, bu günə kimi 2500-dən çox şəxs işlə təmin olunub və...
“İndiyədək həyata keçirilən sosial islahatlar dörd milyondan çox vətəndaşımızı əhatə edib və dövlət büdcəsindən əlavə olaraq bu məqsədlə hər il yeddi milyard manat vəsait xərclənib. Builki sosial islahatları da əlavə etsək, artıq cari ildən başlayaraq sosial məqsədlərə ildə 8,5 milyard manat vəsait xərclənəcək. Bunu açıqlamasında (Azərtac) Milli Məclisin Əmək və sosial siyasət komitəsinin sədri Musa Quliyev bildirib. O əlavə edib ki, Prezidentin elan etdiyi beşinci sosial islahatlar paketi çərçivəsində minimum əməkhaqqı 55 manat artırılaraq 400 manata, minimum pensiya 40 manat artırılaraq 320 manata çatdırılıb: "Beləliklə, 2025-ci il üçün dövlət büdcəsində sosialyönümlü xərclər 17 milyard manatı keçdi. Bu isə bütövlükdə dövlət büdcəsinin 41 faizi deməkdir. Bu kimi tədbirlər - daimi pensiyaların, orta aylıq əməkhaqqının artması, bütövlükdə əməkhaqqı fondunun böyüməsi vətəndaşlarımızın sosial rifahının daha da yaxşılaşdırılmasına gətirib çıxarır.
Musa Quliyev
Musa Quliyev dövlətin apardığı sosial siyasətin bir istiqamətinin də aktiv sosial müdafiə tədbirləri olduğunu qeyd edərək deyib: “Yeni iş yerlərinin açılması, vətəndaşlarımızın məşğulluq imkanlarının genişləndirilməsi, xüsusən gənclərin və ilk peşə fəaliyyətinə başlayan şəxslərin peşə hazırlığının aparılması, onların daha çox tələb olunan və daha çox əməkhaqqı verilən ixtisaslara yönləndirilməsi istiqamətində də kifayət qədər işlər görülür. Məsələn, bu məqsədlə 2025-ci ildə İşsizlikdən Sığorta Fondunun vəsaiti ötən ilə nisbətən 9,5 faiz artırılıb. Pensiya təminatının, vətəndaşlarımızın ehtiyacı olan müavinət və təqaüdlərin təmin olunmasının yüksək səviyyədə həyata keçirilməsi üçün Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun vəsaitləri də bu il ötən ilə nisbətdə 1,5 faiz artırılaraq 7,7 milyard manata çatıb. Beləliklə, 2025-ci ilin dövlət büdcəsi xərcləri 41 milyard manata və bütövlükdə icmal büdcənin xərcləri isə 48 milyard manata çatıb ki, bu da müstəqilliyimizin son illərinin ən yüksək büdcəsidir”.
Bəs işğaldan azad olunan ərazilərdə məskunlaşma, əhalinin işlə təmin olunma prosesi necə gedir? Bu vaxta qədər nə qədər insan işlə təmin olunub? Əsasən hansı sahələr bu bölgə üçün prioritetdir?
Yeri gəlmişkən, işğaldan azad edilmiş ərazilərə qayıdış prosesi mərhələli şəkildə həyata keçirilir. 2024-cü ilin oktyabr ayına olan məlumata görə, bu ərazilərdə ümumilikdə 8517 nəfər (2228 ailə) daimi məskunlaşıb. Əhalinin məskunlaşdığı əsas bölgələr bunlardır: Füzuli şəhəri: 822 ailə (3132 nəfər), Laçın şəhəri: 570 ailə (2090 nəfər), Zabux kəndi: 217 ailə (823 nəfər), Sus kəndi: 59 ailə (215 nəfər), Zəngilan rayonu, Ağalı kəndi: 175 ailə (871 nəfər), Şuşa şəhəri: 204 ailə (763 nəfər), Talış kəndi: 20 ailə (90 nəfər).
Qeyd edək ki, məskunlaşma prosesi davam edir və əhalinin qayıdışı üçün infrastrukturun yaradılması istiqamətində işlər sürətlə aparılır. Gələcəkdə daha çox vətəndaşın doğma yurdlarına qayıdışı planlaşdırılır.
Əsmər Nəcməddin
Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi yanında Dövlət Məşğulluq Xidmətinin mətbuat katibi Əsmər Nəcməddin qızı mövzu ilə bağlı “Yeni Müsavat”a deyib ki, hazırda “Böyük Qayıdış” proqramının icrası uğurla davam edir: “Artıq işğaldan azad olunan ərazilərin sakinləri öz doğma yurdlarına köçürülür. Sakinlərin işğaldan azad olunmuş ərazilərə qayıdışı təmin edildikcə diqqət mərkəzində saxlanılan vacib məsələlərdən biri də həmin ərazilərdə məşğulluğun təmin olunmasıdır. Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyində Dövlət Məşğulluq Agentliyi tərəfindən artıq həmin ərazilərdə əhalinin məşğulluq məsələlərinin həlli sahəsində genişmiqyaslı işlər aparılır. Görülən işlərin nəticəsi olaraq artıq 4 minə yaxın şəxs Dövlət Məşğulluq Agentliyi tərəfindən aktiv məşğulluq proqramları ilə əhatə olunub. Onlardan 2500-dən çox şəxs işlə təmin olunub və daha bir qrup sakinin də məşğulluğunun təminatı üçün işlər aparılır. Eyni zamanda sakinlər üçün peşə hazırlığı kurslarının təşkili işləri aparılır. Artıq 130-a yaxın şəxs işəgötürənlərlə birgə təşkil olunan peşə hazırlığı kurslarına cəlb edilib. Doğma yurdlarına qayıdan vətəndaşlardan 200-ə yaxın sakin üçün isə özünüməşğulluq proqramı çərçivəsində kiçik təsərrüfatlar da yaradılıb. İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə əmək yarmarkalarının təşkili də davam etdirilir. Ötən il həmin ərazilərdə daha 6, yanvar ayında isə 2 yarmarka keçirilib”.
Qurum rəsmisi “İşğaldan azad olunan ərazilərdə işəgötürülənlər daha çox hansı sahələrə yönləndirilir, hansı sahəyə tələbat daha çoxdur”, sualına da cavab verib: “Təbii ki, burada işə götürülənin təqdim etdiyi vakansiyadan asılıdır. Amma nəzərə alsaq ki, işğaldan azad olunan ərazilərdə daha çox tikinti-quruculuq işləri, xidmət sahələri üzrə əməkdaşlara ehtiyac ola bilir. Daha çox yönləndirmə bu istiqamətlər üzrədir”.
Yazını hazırladı: Afaq MİRAYİQ
Füzuli rayonunda ictimaiyyətin, rayon ağsaqqallarının, din xadimlərinin, ziyalıların birgə təşəbbüsünə əsasən artıq 11 ilə yaxındır ki, yas mərasimləri israfçılıqdan, təmtəraqdan uzaq və sadə şəkildə təşkil olunur.
“Qafqazinfo” xəbər verir ki, bu barədə Füzuli Rayon İcra Hakimiyyəti məlumat yayıb.
Məlumata görə, ehsan süfrələri halva, xurma, limon, qənd, çay, su və yuxa olmaqla yeddi əsas predmetlə açılır.
Qeyd olunub ki, son 11 ildə yas yerlərinin tam sadələşdirilmiş formada təşkil olunması nəticəsində rayon əhalisi təxminən 19.1 milyona qədər vəsaitə qənaət edib:
“Əgər əvvəllər yas sahibi 3, 7, 40 və cümə axşamları üçün orta hesabla 10-15 min AZN xərcləməli olurdusa, hazırda sadələşdirilmiş ehsan məclislərinə dəfn xərcləri də daxil olmaqla orta hesabla 3000 AZN-nə qədər vəsait tələb olunur” - RİH-in məlumatında bildirilir.
O da qeyd olunub ki, 1 yanvar 2025-ci il tarixdən etibarən ziyalıların və Füzuli ictimaiyyətinin birgə təşəbbüsü, eləcə də səyyar qəbullarda səsləndirilən vətəndaş müraciətləri əsasında, cümə axşamları (bir cümə axşamı saxlanılmaqla) həyata keçirilmir:
“Bu təşəbbüsün bir aya yaxın müddətdə həyata keçirilməsinə baxmayaraq camaatımız tərəfindən çox müsbət qarşılanır və təbliğ olunur. Rayon sakinləri bildirirlər ki, ehsan süfrələrinin sadə, təmtəraqdan uzaq keçirilməsi onlara maddi zərər vurmur, banklara, kredit təşkilatlarına borclu qalmalarına səbəb olmur. Rayonda ehsan məclislərindən toplanan vəsaitlə vətəndaşlar həm yas mərasimlərini təşkil edir, həm də mərhumun dəfn oluması, qəbirüstü abidəsinin düzəldilməsi və digər işləri yerinə yetirirlər”.