Ardını oxu...
Ötən gün keçirilən hərracda 44,9 milyon dollar həcmində valyuta satılıb. Bu sifarişin azalması müəyyən sualların yaranmasına səbəb olub.

Əsas suallardan biri Azərbaycanda dolların mümkün ucuzlaşma ehtimalının olub-olmamasıdır.

Millət vəkili Vüqar Bayramov bu məsələyə aydınlıq gətirib. Deputat bildirib ki, dollara tələbin azalması, daha çox dollar satışındakı yüksək tələblə balı olub:

"May ayında dollara tələbin azalması müşahidə olunub. Xüsusilə yanvar-fevral ayındakı kəskin artımlardan sonra dollara tələbin azalması qeydə alınıb. Sözsüz ki, bu hərraclara təsir göstərib.

Bütün bunlara bxmayaraq Azərbaycanda dolların ucuzlaşması gözlənilmir. Tələbin azalmasına baxmayaraq, Mərkəzi Bank mövcud məzənnəni qoruyub saxlamağa çalışıb. Növbəti mərhələdə məzənnənin dəyişməsi Mərkəzi Bankın mövqeyindən asılı olacaq. Çünki Mərkəi Bank intervensiya etmək hüququna malikdir. Azərbaycan üzən məzənnə rejiminə keçməyib. Bu da kursun məzənnəsinin müəyyənləşməsində inzibati təsir imkanlarını qoruyub saxlayır". \\BAKU.WS

Ardını oxu...
Naftalan Şəhər İcra Hakimiyyəti (tərkibindəki müəssisə və idarələr daxil olmaqla) elan etdiyi tenderlə və bağladığı müqavilələrlə pul "paylamaqdan" usanmır. Belə ki, icra orqanı təkcə 2023-cü ildə 1 milyon manatdan çox tender müqavilələri imzalayıb və köçürmələr edib.

Naftalan Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Vüqar Novruzovun izni və nəzarəti ilə həyata keçirilən tender müqavilələrinin siyahısını təqdim edirik.

Naftalan şəhər İcra Hakimiyyəti Başçısının 1 nömrəli sahə inzibati ərazi dairəsi üzrə nümayəndəliyi - "CONSTRUCTION BUSINESS GROUP" MMC - "Naftalan şəhəri Qasımbəyli və Qaşaltı Qaraqoyunlu kəndlərində kənddaxili yolların əsaslı təmir işlərinin satın alınması" - Məbləğ 339.715,03 AZN

Naftalan şəhər İcra Hakimiyyəti - "CONSTRUCTION BUSINESS GROUP" MMC - "Naftalan şəhərinin küçə və parklarında əsaslı təmir işlərinin satınalınması" - Məbləğ 383.564,04 AZN

Bildirək ki, nizamnamə kapitalı 1120 AZN olan "CONSTRUCTION BUSINESS GROUP" Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin qanuni təmsilçisi Yusif Axundov Səfa oğludur.

Naftalan şəhər İcra Hakimiyyəti Başçısının 1 nömrəli sahə inzibati ərazi dairəsi üzrə nümayəndəliyi - "CONSTRUCTION BUSINESS GROUP" MMC - "Naftalan şəhəri, İslam Həsənzadə küçəsində yerləşən 31 nömrəli 6 bloklu yaşayış binası və 26 nömrəli 7 bloklu yaşayış binasının əsaslı təmir işlərinin satın alınması" - Məbləğ 89.347,44 AZN

Naftalan İcra Hakimiyyətinin tabeliyində olan Naftalan şəhər Kommunal Təsərrüfatı İstehsalat Birliyi - "LEADS GROUP SUPPLY" MMC - Təsərrüfatda istifadə olunacaq mal-materiallarının satın alınması - Məbləğ 138.889,94 AZN

Bildirək ki, tenderin qalibi olan "LEADS GROUP SUPPLY" MMC-nin qanuni təmsilçisi ƏLİ ƏHMƏDOV VİDADİ OĞLUdur. Şirkətin nizamnamə kapitalə isə cəmi 1 AZN-dir.

Naftalan İcra Hakimiyyətinin tabeliyində olan Naftalan şəhər Kommunal Təsərrüfatı İstehsalat Birliyi - "BELESTREFTA LL" Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti - Təsərrüfatda istifadə olunacaq mal-materiallarının satın alınması - Məbləğ 120.355,33 AZN

Bildirək ki, tenderin qalibi olan " "BELESTREFTA LL" MMC-nin qanuni təmsilçisi MƏHƏRRƏM QƏNBƏROV FƏRHAD OĞLUdur. Şirkətin nizamnamə kapitalə isə cəmi 10 AZN-dir.

Hurriyyet.az
 
Ardını oxu...
Milli Məclisin növbədənkənar sessiyası çağırılacaq.
Bununla bağlı deputatlar arasında imza toplanılmasına başlanılıb.
Milli Məclisin Daxili Nizamnaməsinə əsasən, növbədənkənar sessiyasının çağırılması üçün müvafiq qaydada imzalar toplanmalıdır.
Milli Məclisin sədri 42 deputatın tələbi əsasında parlamentin növbədənkənar sessiyasını çağırır.
Qeyd edək ki, növbədənkənar sessiyada hansı məsələlərin müzakirə olunacağına dair hələlik heç bir açıqlama verilməyib.
Məlumata görə, sessiyada Milli Məclisin indiki tərkibinin özünü buraxması barədə qərar qəbul edilə bilər.
Məsələ ilə bağlı Referans.Az-a deputat Elman Nəsirov danışıb:
"Əvvala onu qeyd edim ki, fevral ayının 1-dən may ayının 31-dək Parlamentin yaz sessiyasının müddətidir. Mayın 31-i yaz sessiyası bitir. Hər il deputatların imzası ilə növbədənkənar sessiya çağırılır. Bu sessiya müddəti iyul ayının ortalarına qədər fəaliyyət göstərir. Təxminən 45 gün ərzində yeni-yeni qanunlar qəbul edilir və bu da Parlamentin fəaliyyətinin daha səmərəli təşkil edilməsi üçün çox önəmli məsələdir. Bu il də oxşar proses baş verməkdədir. Həmişə olduğu kimi növbədənkənar sessiya çağırılır, təsdiqini gözləyən qanunların müzəkirəsi bu sessiya çərçivəsində təmin ediləcəkdir".
Millət vəkili qeyd edir ki, növbədənkənar sessiya iclasları hər il baş verir və yeni qanunlar gəlir: "Yəqin ki, biz büdcənin dürüstləşdirilməsi məsələlərinə baxacağıq. Büdcəyə bu və ya digər dəyişikliklər ola bilər. Bu məsələlər indi aktualdır".
Parlament üzvü Parlament seçkilərində yenidən iştirakı ilə bağlı sualı da cavablandırıb: "Bilirsiniz ki, mən hakim partiyanı Parlamentdə təmsil edən deputatlardanam. Hakim partiya növbəti seçkilərdə öz siyahısını müəyyəm edir və həmin siyahı təsdiqəndikdən sonra müvafiq dairələr üzrə namizədlər seçki prosesinə qatılır. Səsverən xalqdır. Xalqın seçdiyi insan isə Parlamentdə təmsil olunur".

Şəlalə Babayeva
 
Ardını oxu...
“Qiymətləndirmə fəaliyyəti ilə məşğul olmaq üçün ixtisas imtahanlarının təşkili və keçirilməsi, qiymətləndiricinin ixtisas şəhadətnaməsinin forması və verilməsi Qaydaları” təsdiqlənib.
Bununla bağlı Baş nazir Əli Əsədov qərar imzalayıb.
Eyni zamanda ixtisas imtahanlarında iştirak etmək üçün ödənişin məbləği də müəyyən edilib. Ödənişin məbləği 98 manat müəyyən edilib.
 
Ardını oxu...
Yay fəslində vətəndaş rayonlara üz tutur. Amma bir çox insan rayonlarda yerləşən otellərin qiymətindən şikayətçidir. Onlar qiymət artımından narazıdırlar. Bəs Azərbaycanda otellərin qiymətlərinin baha olmasının səbəbi nədir?

Məsələ ilə bağlı turizm ekspert Göydəniz Qəhrəmanov Sonxeber.az-a açıqlama verib.

Ekspert qiymətlərin baha olmasının səbəbini otellerın az olması ilə əlaqələndirib. O bildirib ki, elə rayonlarımız var ki, orada otellerin sayı o qədər də çox deyiı:

"Təəssüflər olsun ki, elə rayonlarımız var ki, orada otellerin sayı o qədər də çox deyil. Bu da öz növbəsində qiyməti təsir edir. Əgər otellerin sayı artsa, həm qiyməti təsir edəcək, həm də hər büdcəyə uyğun təkliflər olacaq. Amma hazırda otellerin sayı az olduğu üçün, həm qiymət baha, həm də seçim azdır. Elə rayonlarımız var ki, orada sadəcə 1 otel var. Bu zaman da qiymət baha olur. Otellərin sayı çoxalsa, reqabet də artacaq. Yerli iş adamlarının bu məsələyə maraq göstərməsi çox yaxşı olardı. Bu zaman yerli vətəndaş işlə təmin olunar. Otellerinin sayının artması qiymətin düşməsinə təsir edəcək. Eyni zamanda rəqabət olaraq xidmət sahəsi də qalxacaq".
 
Ardını oxu...
Bu ilin ilk 3 ayı ərzində Azərbaycana xaricdən ümumi dəyəri 2 milyon 29,9 min dollar olan 6 min 916,6 ton buğda unu idxal edilib.
Yeniavaz.com-un apardığı hesablama göstərir ki, idxal olunan buğda ununun 1 kiloqramının orta gömrük dəyəri 50 qəpik (29 sent) olub.
İdxal olunan buğda unun 99,3%-i Rusiyadan ölkəmizə gətirilib.
Məlumat üçün bildirək ki, ötən ilin eyni dövründə idxal olunan buğda ununun 1 kiloqramının orta gömrük dəyəri 54 qəpik (32 sent) olub. Açıqlanan məlumatlardan da göründüyü kimi, idxal buğdanın gömrük dəyəri son bir ildə 7,4% aşağı düşüb.
Qeyd edək ki, idxal olunan buğda ununun 1 kiloqramının ölkə daxilindəki pərakəndə satış qiyməti idxal gömrük dəyərindən 3,4 dəfə yükəskdir. Belə ki, bu ilin aprel ayında 1 kiloqram buğda ununun pərakəndə satış qiyməti 1,71 manat olub.
Onu da bildirək ki, buğda ununun idxal gömrük dəyəri son bir ildə 7,4% aşağı düşüdyü halda, pərakəndə satış qiyməti cəmi 3,4% ucuzlaşıb. Ötən ilin aprel ayında 1 kiloqram buğda unun pərakəndə satış qiyməti 1,77 manat olub.
Ardını oxu...
Azərbaycanda adambaşına düşən aylıq xərcin artım tempi azalmaqda davam edir. Yanvarda adambaşına düşən orta aylıq xərc illik müqayisədə 17 manat, yanvar-fevralda 14,5 manat, yanvar-martda 13 manat, yanvar-apreldə 11,8 manat artıb.
Azərbaycanda adambaşına düşən orta aylıq xərc artsa da, bu artım tempində azalma davam edir.
Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2024-cü ilin yanvar-aprel aylarında pərakəndə ticarət şəbəkəsində əhalinin bir nəfəri orta hesabla ayda 416,5 manat pul xərcləyib. Bu göstərici ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 11,8 manat və ya 2,9 faiz çoxdur. Pərakəndə ticarətdə 416,5 manat xərcin 235 manatı ərzaq məhsulları, içkilər və tütün məmulatlarının, 181,5 manatı isə qeyri-ərzaq mallarının payına düşüb.
Adambaşına düşən xərcin artım sürəti azalır
Qeyd edək ki, Azərbaycanda adambaşına düşən orta aylıq xərcin artım tempi azalmaqda davam edir. Belə ki, bu ilin yanvar ayında adambaşına düşən orta aylıq xərc illik müqayisədə 17 manat, yanvar-fevral aylarında 14,5 manat, yanvar-mart aylarında 13 manat, yanvar-aprel aylarında 11,8 manat artıb. Rəqəmlərdən də göründüyü kimi, ölkədə adambaşına düşən orta aylıq xərcin artımı azalır.
İnflyasiya aşağı düşdükcə xərcin artım tempi də azalır
Ölkədə adambaşına düşən orta aylıq xərcin artım tempinin azalması inflyasiyanın azalması ilə bağlıdır. Belə ki, bu ilin yanvar-aprel aylarında Azərbaycanda orta illik inflyasiya illik müqayisədə 0,7 faizə düşüb. Halbuki keçən il ölkədə 2022-ci illə müqayisədə orta illik inflyasiya 8,8 faiz təşkil edib. Beləliklə, ölkədə infyasiya kəskin şəkildə aşağı düşməkdədir. Növbəti aylarda inflyasiyanın aşağı düşməsi davam edərsə, adambaşına düşən orta aylıq xərcin artım tempi də azalacaq.
"Qlobal inflyasiya yavaşlayıb"
Mərkəzi Bankın məlumatına görə, inflyasiyanın xarici fonu əlverişli olaraq qalır. Qlobal inflyasiya dünya əmtəə qiymətlərinin aşağı düşməsi nəticəsində yavaşlayıb. Geosiyasi gərginliklər, mühüm beynəlxalq ticarət yollarında yaranan maneələr, iqlim dəyişiklikləri, dünya bazarında əmtəə qiymətlərinin və tərəfdaş ölkələrdə inflyasiyanın dəyişkənliyi xarici mənşəli başlıca inflyasiya riskləri olaraq qalır. Bununla belə dünyada monetar şərtlərin sərt olaraq qalması, ortamüddətli perspektivdə aparıcı ölkələrdə mərkəzi bankların faizləri daha mülayim endirməsi gözləntiləri qlobal inflyasiyanı azaldacaq amildir. İnflyasiyanı artıra biləcək başlıca daxili risk isə yerli xərc amillərinin, eləcə də dövlət xərclərinin aktivləşməsi və məcmu tələbin izafi artımı ilə əlaqədardır.
"Ümumilikdə, inflyasiyanın artırıcı və azaldıcı riskləri bir-birini tarazlaşdırır. Mövcud şərtlərin dəyişməz qalacağı təqdirdə 2024-cü və 2025-ci illərdə illik inflyasiyanın hədəf daxilində olacağı gözlənilir", - Mərkəzi Bankın məlumatında bildirilib.

Pərakəndə ticarət dövriyyəsi artır
Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2024-cü ilin yanvar-aprel aylarında pərakəndə ticarət şəbəkəsində istehlakçılara 17 milyard manatlıq, o cümlədən 9,6 milyard manatlıq ərzaq məhsulları, içkilər və tütün məmulatları, 7,4 milyard manatlıq qeyri-ərzaq malları satılıb. Keçən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə pərakəndə ticarət dövriyyəsi 3,3 faiz, o cümlədən ərzaq məhsulları, içkilər və tütün məmulatları üzrə 1,9 faiz, qeyri-ərzaq malları üzrə 5,1 faiz artıb.

Ən çox ərzaqlara pul xərclənir
Bu ilin yanvar-aprel aylarında alıcıların pərakəndə ticarət şəbəkəsində aldıqları mallara xərclədiyi vəsaitin:
51,2 faizi ərzaq məhsullarının,
5,2 faizi içkilər və tütün məmulatlarının,
13,4 faizi toxuculuq məhsulları, geyim və ayaqqabıların,
5,8 faizi avtomobil benzini və dizel yanacağının,
4,4 faizi elektrik malları və mebellərin,
2,4 faizi əczaçılıq məhsulları və tibbi ləvazimatların,
1,3 faizi kompüterlər, telekommunikasiya avadanlıqları və çap məhsullarının,
16,3 faizi isə digər qeyri-ərzaq mallarının alınmasına sərf olunub.
Əhalinin dərman xərcləri artıb
Bu ilin yanvar-aprel aylarında əhali əczaçılıq məhsulları və tibbi ləvazimatlara 401,9 milyon manat pul xərcləyib ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 0,5 faiz çoxdur.
Xatırladaq ki, Baş nazir Əli Əsədov bildirib ki, 2023-cü ildə inflyasiya xarici və daxili amillərin, o cümlədən həyata keçirilən antiinflyasiya siyasətinin təsirindən azalıb:
"Hökumət tərəfindən həyata keçirilən antiinflyasiya tədbirləri, valyuta bazarında tarazlığın qorunması, məzənnə sabitliyinin idxal inflyasiyasına azaldıcı təsiri, monetar siyasət qərarları inflyasiya təzyiqlərini yumşaldıb. Keçən il Nazirlər Kabinetində inflyasiya proseslərinin və onun səbəblərinin araşdırılması və təhlili istiqamətində "İnflyasiya və qiymət monitorinqi" üzrə İşçi Qrup yaradılıb".
Əlavə edək ki, 2022-ci il fevralın 21-də Nazirlər Kabineti "Azərbaycan Respublikasında antiinflyasiya tədbirlərinin gücləndirilməsi ilə bağlı təxirəsalınmaz tədbirlər haqqında" Sərəncam imzalayıb. Sərəncamda deyilib ki, ölkədə makroiqtisadi sabitlik qorunmalı, dünya ərzaq qiymətlərinin daxili istehlak bazarına qiymət təzyiqi azaldılmalı, əhalinin real gəlirləri və alıcılıq qabiliyyəti inflyasiya artımı şəraitində qorunmalıdır.
Sputnik
 
 
 
Ardını oxu...
Azərbaycan sığorta şirkətləri institutsional investor kimi potensialını reallaşdırmaqdadır.

TEREF “Report”a istinadən xəbər verir ki, bu barədə Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) “2023-cü il üzrə Maliyyə sabitliyi hesabatı”nda bildirilir.

Məlumata görə, sığorta şirkətlərinin investisiyaları ötən ilin sonu ilə müqayisədə 18 % artaraq 1,501 milyon manata çatıb.

Vurğulanıb ki, artım əsasən dövlət qiymətli kağızları hesabına baş verib. Ümumilikdə, həyat sığorta şirkətlərinin aktivlərinin 91 %- ni, qeyri-həyat sığorta şirkətlərinin aktivlərinin isə 73 %-ni investisiya portfeli təşkil edir.

Qeyd olunub ki, sığorta şirkətlərinin investisiya aktivləri əsasən dövlət qiymətli kağızlarından və bank vəsaitlərindən ibarətdir.

2023-cü ildə sığorta sektoru investisiya fəaliyyətindən 85 milyon manat gəlir əldə edib ki, bu da cəmi gəlirlərin 6 %-ni təşkil edir.

Hersabatda bildirilib ki, sığorta şirkətlərinin mənfəətliliyi artıb. 2022-ci ilin sonu ilə müqayisədə həm həyat, həm də qeyi-həyat sığorta şirkətləri daha çox mənəət generasiya ediblər. Qeyri-həyat sığorta şirkətləri üzrə artım daha nəzərəçarpan olub. Hər iki qrup üzrə artımın səbəbi əsas əməliyyat gəlirlərinin artımı olub.

Hesabat ili ərzində sektorun məcmu kapitalı və kapital buferi artıb. Ötən il sığorta sektoru üzrə məcmu kapital 12 % artıb. Məcmu kapitalın tələb olunan kapitala nisbəti 7 faiz bəndi artaraq 183 % olub.
 
Ardını oxu...
Bank sektorunun əlavə 5,3 mlrd. manat kredit vermək potensialı var.

Bunu Azərbaycan Mərkəzi Bankının sədri Taleh Kazımov deyib.

O bildirib ki, Mərkəzi Bankın sistem əhəmiyyətli banklar üzrə kapital adekvatlığı tələbi 12%, likvidliklə bağlı tələbi isə 30%-dir. Hazırda rəqəmlər müvafiq olaraq 17,5% və 53%-dir. Yəni, likvidlik səviyyəsi 30%-ə endirilsə və bizim digər tələblərimizə riayət etməklə bank sektoru əlavə 5,3 mlrd. manat həcmində kredit verə bilər. Hesablama bu şəkildə aparılıb.

AMB sədri ümumilikdə bank sektorunun 25 mlrd. manat səviyyəsinə böyümə potensialının olduğunu deyib: "Bankların kapital mövqeyi və borclanma səviyyəsi Mərkəzi Bankın tələbləri nəzərə alınmaqla bank sektorunun böyümə potensialının 25 mlrd. manat olduğunu deməyə əsas verir. Bu potensialın reallaşdırılması üçün bir neçə struktur səbəblər olmalıdır. Bu, təkcə bankdan deyil, iqtisadiyyatdan da aslıdır. Yəni riyazi olaraq göstəririk ki, bank sektorunun əlavə 25 mlrd. manat aktivləri olsa, bu, bizim tələblərimizə uyğundur. Amma bu potensialın hansı müddətə reallaşdırılmasını demək mümkün deyil".//APA
 
 

 


Ardını oxu...
“Taksilərin sayı 10-15 min civarında azala bilər”

Bu yaxınlarda Nazirlər Kabinetinin taksi fəaliyyəti göstərən avtonəqliyyat vasitələrinin texniki göstəriciləri ilə bağlı müəyyən etdiyi yeni tələblərin mənfi effekti artıq yavaş-yavaş hiss olunmağa başlayıb.

Belə ki, taksi sürücülərinin mətbuata verdikləri açıqlamalara görə, iyun ayının birindən etibarən taksilərdə minimum gedişhaqqı məbləği iki dəfəyə yaxın bahalaşaraq, 4 manat 50 qəpiyə yüksələcək. Sürücülər bu barədə taksi şirkətlərindən onlara məlumat verildiyini bildiriblər. İstehsal ili yeni qanunun tələblərinə cavab vermədiyi üçün bir çox avtomobillərin artıq şirkətlə əməkdaşlığının sonlandırıldığı iddia olunur.

“1999 və 2000-ci il istehsalı olan avtomobillər taksi fəaliyyətindən kənarlaşdırıldığına görə, avtomobillərin sayında azalma var. Bir azdan istehsal ili 2005-ci ilədək olan “Opel” və digər markalı avtomobillərin də sifarişlərinə blok qoyulacaq. Bundan sonra taksi çatışmazlığı daha qabarıq şəkildə özünü biruzə verəcək. Bu da da öz növbəsində qiymətlərə təsirsiz ötüşməyəcək”- deyə, taksi sürücülərindən biri yerli mətbuata bildirib.

Xatırladaq ki, 2024-cü il iyulun 1-dən qüvvəyə minəcək yeni qanun buraxılış tarixindən 15 ildən artıq müddət keçmiş avtonəqliyyat vasitələrinin taksi kimi fəaliyyət göstərməsini qadağan edir. Həmçinin 1 iyul 2024-cü ildən sonra buraxılış tarixindən 8 ildən artıq müddət keçmiş avtonəqliyyat vasitələrinə taksi fəaliyyəti üçün müvafiq kartının verilməyəcəyi deyilir. Eyni zamanda bildirilir ki, buraxılış kartı almaq üçün taksi minik avtomobilləri ən azı “avro-5” ekoloji standartına uyğun olmalıdır.


Qeyd edək ki, 2024-cü ildə sözügedən qanunun elan olunması ilə birlikdə taksilərin sayında nəzərəçarpacaq dərəcədə azalma baş verib. Belə ki, 2023-cü ilin sonlarında açıqlanan rəsmi statistikaya görə, paytaxt Bakıda 67 min taksi var idi. Son aylar əksər sahibkarlar qanunun tələblərinə cavab verməyən avtomobillərini dəyər-dəyməzinə satışa çıxarmağa başladığı üçün bu say 67 mindən 60 minə qədər azalıb.

Rəsmi qurumların səsləndirdikləri bəyanatlara görə, əsas hədəflərdən biri paytaxtda taksilərin sayını 20 minə qədər azaltmaqdır. Səlahiyyətli şəxslər sözügdən sayda taksinin paytaxt əhalisinin tələbatını qarşılaya biləcəyini deyirlər. Həmçinin bir çox ekspertlər də müvafiq qanunun qüvvəyə minməsi ilə birlikdə paytaxtda taksilərin sayının azalacağı fikrindədirlər. Buna səbəb kimi hazırda Azərbaycanın avtomobil parkının böyük hissəsini köhnə avtomobillərin təşkil etməsi göstərilir.

Qeyd edək ki, Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, Azərbaycanda avtomobil parkının 80 faizinin yaşı 15 il və daha artıqdır. Ötən il ölkəyə idxal olunan 90 mindən artıq maşının cəmi 12 mini elektrik və hibrid olub. Yaşlarına gəlincə, avtomobillərin 60 faizdən artığı 8-15 il əvvəlin istehsalı olub. Bu fakt həqiqətən də onu deməyə əsas verir ki, taksi fəaliyyəti göstərən avtomobillərin də bir çoxunun istehsal ili köhnədir. Odur ki, qanundakı məhduddiyyətlər ölkənin taksi bazarına önəmli ölçüdə təsir edərək, taksilərin sayında ciddi azalmaya səbəb olacaq. Bütün bunlar öz növbəsində əhalinin aşağı və orta təbəqəsi üçün də əlçatan olan və azad rəqabət mühitinin formalaşdığı xidmət sahələrindən birinin sıradan çıxması deməkdir.

Çünki bu gün minimum əməkhaqqının 345 manat olduğu ölkədə heç bir vətəndaş əvvəl 5 manata getdiyi yolu indi 2-3 dəfə baha - 10-15 manata getməyəcək. Nəticədə sərnişindaşımada taksilərin fəaliyyəti aşağı düşəcək, hazırda bərbad vəziyyətdə olan ictimai nəqliyyata böyük axın baş verəcək. Qeyd edək ki, təkcə ötən il taksi ilə 37 milyondan çox sərnişin daşınıb.

Bəs taksiyə yeni məhdudiyyət gətirib, qiymətin artmasına səbəb olan səlahiyyətli orqanlar ictimai nəqliyyatda yaranacaq bu cür xaotik vəziyyəti nə cür idarə edəcəklərini də əvvəlcədən düşünüblərmi?

Mövzu ilə bağlı iqtisadçı Xalid Kərimli “AzPolitika”-ya şərhində bildirib ki, taksi fəaliyyətinə dair tələblər artdıqca taksilərin sayında azalma və mövcud taksilərin xərclərində artım müşahidə olunacaq: “Hər iki amil qiymət artırıcı faktordur. Taksilərin sayının azalması rəqabəti aşağı salacaq. Digər tərəfdən isə tələblərə cavab verən taksilər də avtomobillərinə POS-terminal və taksometr quraşdırmalı olacaqlar. Başqa sözlə, tələblərə cavab verən taksilər artıq ekonom yox, premium sinfə aid olacaq. Ucuz taksilərin sıradan çıxması təbii olaraq bahalaşmaya gətirib çıxaracaq. Hər halda hökumətin atdığı addımların da məqsədi budur”.

Ekspert qeyd edib ki, taksilərin sayının 20 minə qədər azalıb-azalmayacağını bazar şərtləri müəyyən edəcək:“Sayın azalması və qiymətin artması bu fəaliyyətə marağı artıra da bilər. Yəni kəskin azalmadan sonra taksilərin sayında artım görə bilərik. Bazar bu cür reaksiya verə bilər. Lakin taksi bazarında hansısa durğunluğun olacağını düşünmürəm. Sadəcə taksi xidməti əvvəki kimi bu qədər populyar olmayacaq. Bizdə ictimai nəqliyyat o qədər də yaxşı inkişaf etməyib və taksinin özünün həmişə seqmenti olub. Bu sürətli və komfortlu çatdırıma növünün alternativi də yoxdur. İnsanlar hər zaman tələsirlər və komfort istəyirlər. Qeyd etdiyimi kimi, bu xidmət sahəsi bazara adaptasiya olacaq, amma qiymət səviyyəsi yüksələcək”.

Nəqliyyat eksperti İlqar Hüseynli isə “AzPolitika”-ya şərhində bildirib ki, taksi xidmətində tətbiq olunacaq yeni qaydalar dərin problemlərə səbəb olub:“Qanunun yeni tələbində göstərilib ki, avtomobilin istehsal ili 8 ildən artıq olmamalıdır. Həmçinin 8 il olsa belə, rəng məhdudiyyəti var. Yəni taksi xidməti ilə məşğul olan şəxs və ya fərdi sahibkar bu avtomobili ağ və ya qırmızı rəngə boyamalıdır. Bu, ölkəyə gətirilən yeni avtomobillərə aid ediləcək. Əslində burada da bir məna görmürəm. Amma dünya praktikasında eyni rəngli taksilərdən istifadə edən ölkələr var. Məsələn, nümunə kimi Türkiyəni göstərmək olar. Burada sarı rəngli taksilərdən istifadə olunur. Vaxtilə bizdə də bu cür yanaşma olub. Bir vaxtlar paytaxt taksilərinin qapılarının üzərində xüsusi nişanlar var idi”.

Ekspert də vurğulayıb ki, paytaxtda taksilərin sayının 20 minə qədər azaldılması gündəmdədir:“Burada önəmli məqamlardan biri də insanların sosial, iqtisadi ehtiyaclarının təminatıyla bağlıdıır. İşdən çıxarmaq, qapatmaq - bu hər zaman mümkündür. Amma insanlara alternativ imkanlar yaratmaq lazımdır ki, ailələrinin dolanışığını təmin edə bilsinlər. Düşünürəm ki, bu məhdudiyyətlər öz bəhrəsini verməyəcək. Qeyd etdiyiniz kimi, bu sayı perspektivdə 20 minə salmaq istəyirlər. Azalma gözlənilsə də, bu saya düşürə bilməyəcəklər. Düşünürəm ki, taksilərin sayı 10-15 min civarında azala bilər. Amma onu da nəzərə almaq lazımdır ki, şəxsin son ümidi taksi ilə ailəsinin dolanışığını təmin etməkdirsə və siz bunu onun əlindən alırsınızsa, həmin adam nə etməlidir? Hesab edirəm ki, burada müəyyən yumşalmalara gediləcək ki, insanlar çörəyini qazana bilsin”.

İ. Hüseynlinin sözlərinə görə, taksidəki qiymət artımı vətəndaşların böyük qismini ictimai nəqliyyata yönləndirəcək: “Taksidə minimal gedişhaqqı məbləğinin 4 manat 50 qəpik müəyyən olunması çox böyük rəqəmdir. Bu zaman vətəndaşların böyük əksəriyyəti icitimai nəqliyyata yönələcək. Məsələn, 4 nəfərlik bir ailənin avtobusla gediş-gəlişi elə hardasa taksiyə yaxın rəqəm idi, üstəlik komfort da yox idi. Qiymətlər qalxsa, təbii ki, sifarişlər azala bilər. Bu gün ictimai nəqliyyat da bu sərnişin yükünün öhdəsindən gələ biləcək standartlara sahib deyil. Taksi xidmətindən bu qədər çox insanın istifadə etməsinə baxmayaraq, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə bu il ictimai nəqliyyatdan istifadədə 12,5 faizlik artım var. Bu, taksi bazarındakı bahalaşma ilə əlaqədardır”.

Onu da qeyd edək ki, hazırda taksidə minimal gediş haqqı 2,50 AZN-dir.

Elvin Bəyməmmədli

“AzPolitika.info”
 

Dünyapress TV

Xəbər lenti