“Bizim mütəmadi olaraq erməni tərəfini məlumatlandırdığımızı və əlaqə saxladığımız nəzərə alsaq, hesab edirəm ki, artıq İrəvanda bizim mövqeyimizi bilirlər. Bu məlumatlar müvafiq avantüraları real qiymətləndirməkdən irəli gəlir”.

“Cebheinfo.az”-ın məlumatına görə, Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarova həftəlik brifinqdə Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryanın onlayn formatda “Ukrayna Sülh Qətnaməsi” kontekstində ərzaq təhlükəsizliyi mövzusunda tematik konfransdakı çıxışına münasibət bildirərkən belə deyib.

“Biz elə bilirdik ki, bu cür daxili çəkişmələrin siyasi nizamlanmasının axtarışı və sülhün bərqərar olması ilə heç bir əlaqəsinin olmadığını onlar çox gözəl başa düşürlər. Amma, görünür, hamı bunu başa düşmür. Bu toplantıların bütün iştirakçıları bilməlidirlər ki, Rusiyanın iştirakı olmadan münaqişənin həlli mümkün deyil”, - deyə Zaxarova bildirib.

Onun sözlərinə görə, ərzaq təhlükəsizliyi ilə maraqlanan insanlar ilk növbədə öz ölkələrində bu məsələnin necə olduğunu soruşmalıdırlar:

“Bəlkə yoldaş Armen Qriqoryan bilmir, sizə xatırladıram.

Ermənistana müxtəlif məqsədlər üçün göndərilən taxılın 90 faizi Rusiyadan gedir. Ola bilsin ki, o zaman ərzaq təhlükəsizliyinizi müzakirə etmək üçün videokonfrans vasitəsilə Rusiya Federasiyası ilə əlaqə saxlaya bilərsiniz. Bax, bu ədalətli və hörmətlidir.

Başqa şeylərlə yanaşı, sizi yedizdirən, ərzaq təhlükəsizliyinizi təmin edənlərin arxasınca hərəkət edib hansısa saxtakarlıqla məşğul olmaq nəyə lazımdır?”

Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının katibi Sergey Şoyqunun İrana gözlənilməz səfəri, bölgədəki geosiyasi dinamikaların gərginləşdiyi bir dövrdə baş verir. Onun İranın Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasının katibi ilə görüşü və İran Prezidentilə müzakirələri, Zəngəzur dəhlizinin açılması və bölgədəki təhlükəsizlik məsələlərinin müzakirəsi baxımından olduqca önəmlidir. Eyni zamanda, "The Wall Street Journal"ın iddiaları, İranın Rusiyanı qısa mənzilli ballistik raketlərlə təchiz etməsi barədə məlumatlar, bu səfərin kontekstini daha da mürəkkəbləşdirir. Bu vəziyyətdə, Şoyqunun İrana gedişi, iki ölkə arasında hərbi və strateji əməkdaşlığın gücləndirilməsinə yönəlmiş bir addım olaraq qiymətləndirilə bilər.

Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı müzakirələr, Azərbaycanın geosiyasi maraqları baxımından əhəmiyyətlidir və Rusiya ilə İranın bu məsələdə birgə mövqe tutmağı, regional təhlükəsizliyi təsir edə biləcək bir faktordur. Şoyqunun səfəri, bu məsələlərin ətrafında baş verən danışıqların və müzakirələrin necə inkişaf edəcəyinə dair əlamətlər verə bilər.

Bütün bu faktlar bölgədəki gərginliklərin artdığı bir zamanda Rusiya və İranın birgə strateji planlarının ola biləcəyini göstərir. Bu səbəbdən Şoyqunun İrana gedişi Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı müzakirələrin bir hissəsi kimi dəyərləndirilə bilər. Məsələ ilə bağlı danışan politoloq Elçin Xalidbəyli News24.az-a bildirib ki, Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı müzakirələr Azərbaycanın geosiyasi maraqları baxımından əhəmiyyətlidir və bu dəhliz açılacaq:

“Zəngəzur dəhlizinə kimin nəzarət edəcəyi məsələsi ən çox müzakirə olunan mövzudur. Hazırda gedən proseslər marşrut xətti açıldıqdan sonra ora kimin nəzarət edəcəyini müəyyənləşdirməkdir. Bununla bağlı da dünya nəhəngləri – Rusiya və Qərb arasnda ciddi müzakirə gedir. Rusiya çalışır ki bu dəhliz açılsın və onlar bu dəhlizə nəzarət edərək sanksiyalardan yayınmaq üçün iqtisadi-siyasi bir nəticə əldə etmiş olsun. Zəngəzur dəhlizinə nəzarətin Rusiyaya keçməsi o deməkdir ki, Rusiya Cənubi Qafqazda güclənmək üçün yeni bir mexanizm qazanmış olacaq”.

Politoloq qeyd edib ki, Qrəbin hazırda tək niyyəti Zəngəzur dəhlizinə nəzarətin Rusiyanın əlinə keçməsinin qarşısını almaqdır. Onun sözlərinə görə, dəhlizə nəzarətin Qərb ölkələrinin əlinə keçməsi onların Cənubi Qafqaza təsir mexanizmini gücləndirmək istəyirlər:

“Avropa ilə orta Asiyanı birləşdirəcək önəmli bir nəqliyyat dəhlizinə və ordan axacaq maliyyə dalğasına nəzarət uğrunda bir mübarizə gedir. İranın isə əsas narhaatlığı ondan ibartədir ki, Zəngəzur dəhlizinin açılması İranın Ermənistan üzərindən daşıdığı malların nəzarət altına düşməsinə səbəb ola bilər. Həmin Malların nə olduğu bir çox hallarda məlum olmur. İkinci narahatlığı da ondan ibarətdir ki, bu dəhlizin açılması Türkiyə ilə Azərbaycan arasında, eləcə də bütövlükdə Türk dünyası arasında kommunikasiya xəttinin yaranması anlamını daşıyır. Türk dünyasının birləşmə prosesini gücləndirəcək və belə bir prosesdə də İran üçün riskli çağrışların ortaya çıxa biləcəyindən narahatdır, rəsmi Tehran”.

Elçin Xalidbəyli əlavə edib ki, Ermənistan isə hər zamanki kimi Qərbin təlimatları ilə hərəkət edir. Orda da önəmli məqam budur - Paşinyan bilir ki, dəhliz açldıqdan sonra ona nəzarət Ermənistana verilməyəcək. Buna heç kim icazə verməz ki, Ermənistan kimi kiçik bir dövlətə Zəngəzur dəhlizi kimi beynəlxalq əhəmiyyət daşıyan, nəhəng dövlətlərin marağında olan dəhlizə nəzarət etsin.

“Rus çarı İvan Qroznının atası III Vasilinin ilk arvadı Solomoniya Saburova, Yelena Qlinskaya, İrina Qodunova, Marfa Praksina -hamısı türkdür. Aleksey Mixayloviç Romanovun arvadı, I Pyotrun anası Narışkina da Böyük Çöldəndir, tatar qızıdır. Daha sonra, tanınmış rus boyar knyazları soyadları–Qarşin, Tatarin, Rastopçinlər, Qalitsınlər, Karamzin tatardır. Böyük rus alimi Mendeleyev tatar qarışığı olan yəhudidir. Mendel yəhudi soyadıdır, orada rus kökləri yoxdur, yalnız Böyük Çöl var”,
Rusiyalı tarixçi məşhur rus alimlərin də köklərinin türk olduğunu bildirib:
“Meçnikov, Pavlov, Miçurin, Timiryazev. Bilirsiniz “Timiryazev” sözünün mənası nədir? Onun ulu babası Timir Qaciyev olub, Böyük Çöldən. Qoqol da ukraynalı olsa da, kazak tatarlarındandır. Dostayevski, Turgenyev, Derjavin, Qorki, Peşkov - hamısı Böyük Çöldəndir. Aleksandr Kuprin Tatar xanının nəslindəndir. Əlvida rus ədəbiyyatı. Tolstoyların da kökləri Böyük Çölə gedib çıxır”.

TEREF

Çərşənbə günü baş nazir Mişel Barniye France Press (AFP) agentliyinə Fransanın büdcə vəziyyəti "çox ciddidir" deyib və Fransanın dövlət maliyyəsinin "dəqiq reallığını" ölçmək üçün daha çox məlumata ehtiyac olduğunu bildirib.

Barniye bu ay prezident Emmanuel Makron tərəfindən hökumət başçısı seçilməzdən əvvəl Avropa İttifaqının büdcə qaydalarını pozduğu üçün Fransa rəsmi prosedura keçib.

"Bank of France" isə bu həftə xəbərdarlıq edib ki, 2027-ci ilə qədər Avropa İttifaqının kəsir qaydalarına proqnozlaşdırılan qayıdış "real deyil".

Fransanın bu il dövlət sektoru kəsirinin Ümumdaxili Məhsulun təxminən 5,6 faizinə çatacağı və 2025-ci ildə 6 faizdən çox olacağı proqnozlaşdırılır ki, bu da kəsirlərə üç faizlik tavan tələb edən Avropa İttifaqının qaydaları ilə müqayisə edilir.

AFP-yə açıqlamasında Barniye "Ölkənin büdcə vəziyyətinin çox ciddi olduğunu görürəm. Bu, sadəcə gözəl bəyanatlar tələb etmir, bu, daha çox məsuliyyət tələb edir" deyib.

Hələ kabineti təyin etməmiş yeni baş nazirin gələn ay parlamentə 2025-ci il büdcəsini təqdim etməsi planlaşdırılır ki, bu da gələn administrasiya üçün ilk böyük sınaq olacaq.

Sentyabrın əvvəlində vəzifəyə gəldikdən bir neçə gün sonra Barniye verdiyi müsahibədə "Fransızların maliyyə siyasəti baxımından daha çox ədalət istədiklərini" deyib. Bir neçə siyasətçi isə baş nazirin şəxsi söhbətlərində mümkün vergi artımlarından bəhs etdiyini bildirib.

Belə bir addım Makronun korporativ vergi dərəcəsinin 33,3%-dən 25%-ə endirilməsinə, habelə ən varlı vergi ödəyiciləri də daxil olmaqla, ev təsərrüfatları vergilərinin azaldılmasına nəzarət edən müttəfiqlərini qəzəbləndirə bilər.

Makron 2017-ci ildə prezident olduqdan sonra ümumi verginin 50 milyard avro (56 milyard dollar) azaldığını iddia edib.

Makronun sadiq müttəfiqi olan daxili işlər naziri Cerald Darmanin çərşənbə günü deyib ki, vergiləri artıran hökumətə qoşulmaq, hətta onu dəstəkləməkdən "söhbət gedə bilməz".

Müstəntiqlərin nəzarət altında olan şübhəli haqqında daha çox məlumat əldə etməyə çalışdığı bir vaxtda sabiq ABŞ prezidenti Donald Tramp bazar günü aşkar sui-qəsd cəhdindən sonra ilk dəfə çərşənbə axşamı seçki kampaniyasına qayıdıb.

Seçicilərlə görüş keçirməklə yanaşı, Tramp Fox News-a bildirib ki, Məxfi Xidmət ona göstərilən təhlükəsizlik xidmətlərini genişləndirəcək.

“The New York Times” çərşənbə axşamı həmçinin bildirib ki, Məxfi Xidmətin direktoru vəzifəsini icra edən Ronald Rou bazar ertəsi Trampla görüşüb və Trampın qolf oynamağa davam etmək istədiyi təqdirdə mühüm yeni təhlükəsizlik tədbirləri görülməli olduğunu deyib.

Florida ştatının Vest Palm Biç şəhərində Trampa məxsus qolf meydançasından qaçdıqdan sonra həbs olunan şübhəli Rayn Vesli Rut bazar ertəsi ilkin məhkəmə qarşısına çıxıb və odlu silah saxlamaqda və seriya nömrəsi silinmiş odlu silaha sahib olmaqda ittiham edilir.

Rəsmilərin dediyinə görə, Rutun mobil telefonundan alınan məlumatlar onun ərazidə 12 saat gözlədiyini, beşinci və yeddinci çuxurlar arasında hasar boyunca kolların arasında gizləndiyini göstərib.

Florida qubernatoru Ron DeSantis çərşənbə axşamı ştat rəsmilərinin də hadisəni araşdıracağını və federal hökumətin şəffaf araşdırma aparacağından əmin olmadığını deyib.

DeSantis mətbuat konfransında Rutun Trampa atəş açmamasına və keçmiş prezidentin heç vaxt onun gözü qarşısında olmamasına baxmayaraq, "Florida ştatı ən ciddi, sadə cinayətə, yəni qətlə cəhdə görə yurisdiksiyaya malikdir" deyib.

DeSantis 2020-ci il seçkilərində məğlubiyyətini aradan qaldırmaq və okean sahilində qolf meydançasından uzaqda olmayan Mar-a-Laqo malikanəsində məxfi sənədləri yığmaq cəhdi ilə əlaqədar Floridada və başqa yerlərdə Trampa qarşı federal təqiblərə istinad edərək federal hökumətin hərtərəfli və qərəzsiz araşdırma aparmaq qabiliyyətinə şübhə ifadə edib.

"Düşünürəm ki, bu agentliklərin necə fəaliyyət göstərdiyinə dair çox narahatlıq var. Biz Ədliyyə Departamentinin qarışdığı digər işlərin heç birində iştirak etmirik," DeSantis Trampa qarşı qaldırılan üçü hüquqi səbəbdən dayanan dörd araşdırma haqqında danışarkən bildirib.

Agentliyi Məxfi Xidmətə nəzarət edən ABŞ Daxili Təhlükəsizlik rəisi Alexandro Mayorkas çərşənbə axşamı Politico xəbər saytının ev sahibliyi etdiyi tədbir zamanı Trampın mühafizəçilərini təqdir edib.

"Onlar təqdir edilməlidir" deyən Mayorkas, Məxfi Xidmət agentlərinin təhlükə aşkar edildikdən sonra onu tez bir zamanda aradan qaldırdığını və agentliyin keçmiş prezidentin müdafiəsini genişləndirdiyini əlavə edib.

Mayorkas Trampa “keçmiş prezident olması və seçki kampaniyasında olması faktına uyğun təhlükəsizlik” xidmətləri göstərildiyini bildirib.

Tramp onu qorumaq üçün ezam edilmiş təhlükəsizlik əməkdaşlarının işini yüksək qiymətləndirib, lakin bazar ertəsi Fox News Digital-a verdiyi şərhdə insidentə görə günahın bir hissəsinin prezident Co Bayden və prezidentlik yarışında Trampın Demokrat rəqibi, vitse-prezident Kamala Harrisdə olduğuna işarə edib.

“Ölkəni xilas etməyə hazırlaşan biri olduğum vaxt onların ritorikası mənə atəş açmağa səbəb olur. Onlar isə ölkəni həm daxildən, həm də xaricdən məhv edənlərdir,” Tramp deyib.

Həm Bayden, həm də Harris Trampa qarşı mümkün sui-qəsd cəhdindən təəssüfləndiyini bildiriblər. Bu, Pensilvaniya ştatında iyulda keçirilən siyasi mitinqdə hücumdan sonra Trampın sağ qulağının zərər görməsi ilə iki ay ərzində ikinci bənzər cəhddir.

Həm Bayden, həm də Harris çərşənbə axşamı Trampa zəng edərək Florida hadisəsindən sonra onun təhlükəsizlikdə olduğuna görə şükran olduqlarını ifadə ediblər.

“Mən ona ictimai şəkildə dediklərimi dedim. Siyasi zorakılığa yer yoxdur,” Harris Qara Jurnalistlərin Milli Assosiasiyasının toplantısında üç müsahibinə deyib.

"Bizim aramızda sağlam fikir ayrılıqları və debatlar olmalıdır, zorakılıq yox," Harris əlavə edib.

Təbrizin Azərbaycan Şəhid Mədəni Universitetində yenidən tədris olunan "Azəri türk dili və ədəbiyyatı" kursu tələbələr tərəfindən böyük maraqla qarşılanıb.

Amerikanın Səsinin əldə etdiyi məlumata görə, bu il fakültativ olaraq yenidən təklif edilən kursun tutumu 50 tələbə ilə məhdudlaşdırılsa da, bütün yerlər dolub.

Həmçinin bu barədə həmin universitetin tələbələri tərəfindən idarə olunan "Azərbaycan Bilimyurdunun Ocağı" Telegram kanalında da məlumat yayılıb.

Bəzi tələbələr kursun genişləndirilməsini istəyərək, daha çox tələbənin bu dərslərdə iştirak etməsinin mümkün olacağını vurğulayıblar. Lakin kursun "Azəri türkcəsi" adı altında tədris olunması və tədris metodlarına dair bəzi narazılıqlar hələ də davam edir.

Xüsusilə, kursun adında "Azəri" ifadəsinin işlədilməsi bəzi tələbələr tərəfindən tənqid olunur. Onlar "türkcə" və ya "Azərbaycan türkcəsi" ifadələrinin istifadə edilməsinə üstünlük verirlər. Eyni zamanda, kursu tədris edəcək professorların əsasən fars dili və ədəbiyyatı üzrə mütəxəssislər olması da tənqidlərə səbəb olub.

Buna baxmayaraq, yaranan bu fürsətdən faydalanan tələbələr arasında ana dilini öyrənməyə maraq davam edir.
Bu kurs ilk dəfə 2018-ci ildə İranın Elm Nazirliyinin təsdiqi ilə universitetin tədris proqramına daxil edilib. Lakin illər ərzində kurs dəfələrlə ləğv olunub və pandemiya dövründə tamamilə dayandırılıb. 2018-ci ildə tələbələr türkcə dərslərinin olmamasına etiraz olaraq aksiyalar keçiriblər, nəticədə universitet rəhbərliyi bu dərslərin yenidən tədris olunacağına söz verib.

İranda ana dilində təhsil hüququ və ya məktəblərdə ana dilinin tədris edilməsi məsələsi hələ də müzakirələrin mərkəzindədir. Azərbaycan türklərinin dil və mədəni hüquqlarının təmin edilməsi ilə bağlı siyasi vədlərə baxmayaraq, bu sahədə ciddi irəliləyiş müşahidə olunmayıb.

Livanın cənubunda yenidən partlayışlar baş verib.

İqtisadiyyat.az xəbər verir ki, bu barədə görüntülər sosial şəbəkədə yayılıb.

Rabitə vasitələrinin partlaması nəticəsində 100 nəfərin yaralandığı deyilir.

İlkin məlumatlara görə, bunlar partlayıcı gücə malik radio cihazlardır.

Rumıniya parlamenti binasından 300-dən çox insan təxliyə olunub.

Modern.az xəbər verir ki, Rumıniya Daxili İşlər Nazirliyinin məlumatına əsasən, bir kişi binanın girişlərinin birində yanğın törədib.

Hadisə ziyarətçilər üçün nəzərdə tutulmuş sahədə - sərgi salonu və suvenir mağazalarının yerləşdiyi ərazidə baş verib.

“60-65 yaşlarında bir kişi yanar maye töküb və otaqda yanğın törədib, alov 30 kvadratmetr ərazini əhatə edib. Binadan 300-dən çox insan təxliyə edilib”, - deyə məlumatda deyilir.

Yanğınsöndürənlər dərhal hadisə yerinə gəlib, yanğını lokallaşdırıb və söndürüblər. Rumıniya mətbuatı cinayətkarın qaçmağı bacardığını bildirir.

Buxarestin mərkəzində yerləşən Rumıniya parlament binası “Çauşesku Sarayı” kimi də tanınır və dünyanın ən ağır binası sayılır, onun çəkisi 4 milyon tondan çoxdur.