Ardını oxu...
Göyçaylı fermerlər və kəndlilər çoxsaylı problemlərlə üz-üzə olduqlarını deyirlər. Payızlıq əkinləri onların gözləntilərini doğrultmayıb.

Min bir əziyyət və xərc hesabına salınan pomidor istixanalarında məhsuldarlıq zəifdir. Ötən il tamamilə aldadılan kəndlilər bu il ziyandadırlar.

Kəndlilər deyirlər ki, bir ədədi 32-35 qəpiyə başa gələn pomidor şitillərinin xərci 2 manatı keçir. Satış qiyməti aşağı olduğundan qazanc da sərf etmir.

Həvəslə 8 istixanaya 31 min manat xərc çəkən Mırtı kənd sakini Zahir Musayev hətta çəkdiyi xərci götürə bilməyəcəyindən narahatdır:

“Qoyduğum xərci yığsam, sevinərəm. “Runner” sortunu hibrid toxum olaraq satdılar. İçində başqa növ götürülmə toxum çıxdı. 17 min şitildən 40 tondan çox məhsul gözlədiyim halda heç 25 ton toplaya bilməyəcəm. Hər ağac 2 kiloqram məhsul verməli idi, o, belə yoxdur. Əsas problemi hava şəraitində deyil, toxumlarda görürəm. Bütün salxımlar yaxşı deyilsə, problem havada deyil, toxumdadır. Digər tərəfdən yaşıl qurd, qırmızı hörümçək, pörtləmə kimi xəstəliklər, ziyanvericilər artıb. Vurulan dərmanlar da effekt vermir. Çətin ki, ayın sonuna məhsul qala”.

“Xaricdən toxum gətirmək də kəndli üçün müşküldür”

İstixana əkini ilə tanınan Qaraxıdır, Yalman, Ləkçıplaq kəndində payızlıq əkinə ən çox maraq olsa da, keyfiyyətli toxum iki ildir ki, kəndlilər üçün əlçatmazdır. Üstəlik, ilbəil artan xərclərin və bahalanan məhsulların fonunda bir sıra kəndlilər ziyana düşüb əkini dayandırırlar.

Kəndli Natiq İsmayılov da xaricdən toxum gətirməyin problem olduğunu deyir:

“Payızlıq əkin riskdir. May əkinindən həvəslənib 7 min payızlıq istixana saldım. Məhsuldarlıq zəifdir. Şirkətlər deyir ki, xaricdən gətirilən hibrid toxumları əkib sizə 80-90 qəpiyə satsaq, alan deyilsiniz. O qiymətə şitil alsaq, xərci ən az 3 manat edəcək. 32-35 qəpiyi ödəyə bilməyən onu necə ödəyəcək? Xaricdən toxum gətirmək də kəndli üçün müşküldür. Şəxsən Polşadan 5 min toxum gətirə bilmədim. İcazə vermədilər, əngəl oldular. Gömrük rüsumu, daşınma xərci, qida təhlükəsizliyi kimi süni maneələr var. Ona görə də Bakıdan şirkətdən almağı təklif etdilər”.

“Odur ki, ölkə daxilində müəyyən şirkətlər hibrid toxumlardan laboratoriya şəraitində üçillik toxum götürüb təkrar əkin üçün bizə satırlar. 100 min orijinal toxuma 20-30 min götürülmə toxum qarışdırıb özlərinə biznes qururlar. Aylarla da kəndli bol məhsuldarlıq gözləyir. Min şitil əvvəllər iki ton məhsul verirdirsə, indi yarım ton güclə verir. Əvvəl bir salxımda 6-7 pomidor vardısa, indi ən yaxşı halda 3-4 ədəd olur”, – deyə o, monopolist şirkətlərin keyfiyyətli toxumlara müdaxilə etdiyini vurğulayır.

“Əkin sahələri imkanı olan sahibkar məmurların əlinə keçir”

Kəndlilər deyirlər ki, məqsəd də baha pestisid, gübrə vasitələri və keyfiyyətsiz toxum fonunda əkinin zamanla sahibkar məmurların əlinə keçməsidir.

“Gübrə və pestisidlərdə isə qiymətlər ən azı 3-4 dəfə artıb. Əkin sahələri də imkanı olan sahibkar məmurların əlinə keçir. Toxum, gübrə, pestisid, torpaq, işçi qüvvəsi onlardadır. Bazar da, qiymət də onlar üçün əlverişlidir”, – deyə Natiq İsmayılov qeyd edir.

“Ya kredit götürür, ya heyvan satır, ya da nisyə alırıq”

Kəndlilər bildiriblər ki, payızlıq istixana məhsullarının satış qiyməti isə məhsuldarlığa nisbətdə ürəkaçan deyil. Ayın əvvəlində daxili bazarlarda kiloqramı 2-2.50 qəpiyə olan pomidor indi ən yaxşı halda 1 manata satılır. Çəkilən xərc, işçi qüvvəsi və zəhmət müqabilində kəndli heç bir ay normal dolanışığını təmin edə bilmir.

Onlar deyirlər ki, əkin üçün istifadə edilən baha kənd təsərrüfatı vasitələrinin borcunu ödəməklə kifayətlənməli olurlar. Daxili bazar məhdudluğu və monopolist hökmranlıq kəndliyə normal qiymət diqtəsi hüququnu tanımır. Yazlıq qismən Rusiyaya ixrac olunursa, payızlıq daxili bazar üçündür.

Rusiyaya adətən iri sahibkarlar məhsul istehsal edir. Çünki keyfiyyətli toxum və tez yetişdirmə o bazarın tələbinə uyğundur. Təsadüfi deyil ki, bu ilin yanvar-avqust aylarında 139 milyon 545 min dollar dəyərində 116952 ton pomidor ixrac olunub.

Ötən ilin eyni dövründə isə ixrac 124 milyon 290 min dollar dəyərində 112 064 ton olub. Son iki il müqayisədə ixrac 4.4 faiz artıb. Bu il ümumi ixracın 0.77 faizi, qeyri neft sektoru üzrə isə ixracın təxminən 6.4 faizi pomidorun payına düşür.

Fermer Elnur Cəlalov da daxili bazarda yaranan problemlərdən şikayətçidir:

“6 min şitilə 12 min manat xərcim çıxıb. 4 il öncə kisəsi 18-20 manata olan gübrələrin qiyməti indi 90 manatdır. 4 dəfə artım deməkdir. Yazlıq əkinimi 2.80 qəpikdən 60 qəpiyə qədər satdım. Ancaq payızlıq əkinim üçün 7 ton məhsul planlayıram ki, hələ 2 tonunu yığa bilmişəm. Bu günə olan məzənnə 80-90 qəpikdir. Paytaxt, Gəncə marketlərində 2-3 manat arasındadır. Həmin market və paytaxt bazara çıxışı olan alıcılar sözləşib kəndlərdə bir qiymət qoyurlar. Kəndli də təklif yoxdur deyə ucuz satmaq məcburiyyətində qalır. Kəndlilər üçün bazar əlçatan olmalı, qablaşdırma, satış üçün şərait yaradılmalıdır. Rayon bazarları ilə məhdudlaşma qiymət diqtəsi yaradır. 6-7 ay zülm çəkən kəndli market sahibindən iki dəfə ucuz satır. Alıcılar əziyyət çəkmədən çox qazanırlar“.

“Xarici bazar da əldən çıxıb. Rusiya bazarının tələbləri ağırlaşıb. 10 gündən bir vurulan pestisidlərin bir litri 300 manat tutur. Bir dəfə vursan, 150 manatdır. Hər xəstəliyin öz dərmanı var. 12 min şitilin 2500 manat təkcə pestisid və gübrə xərci var. Digər örtük, ipləmə, şitil, suvarma, yanacaq xərcləri 12 mini ötür. Onu da ya kredit götürür, ya heyvan satır, ya da nisyə alırıq“, – Elnur Cəlalov belə deyir.

“Kəndliyə aqrar təsərrüfat naminə dəstək olunmalıdır, ya da iş yerləri açılmalıdır”

Məhz çətinliklərdən dolayı əkini azaldan və yaxud tərk edən kəndlilərin sayı da artır. İllərdir ki, çörəyi istixanadan çıxan Elməddin İsayev 10 minlik əkinlə bu il də ziyandadır. Xərcini güclə çıxaracağından dolayı əkini azaldacağını, iş tapacağı təqdirdə kəndi tərk edəcəyini deyir:

“Yazlıq əkinin xərcləri çox olur deyə payızlıq əkinə maraq göstərdik. 10 min şitilə 7 min xərcim var. Hələ xərcin yarısını çıxara bilməmişəm. Xərcimi götürsəm, gələn il payızlıq əkini az əkəcəyəm. Sərf etmir, sadəcə can, vaxt, vəsait gedir. Kəndlinin də gəlirinə min yerdən maneə var. Ya kəndliyə aqrar təsərrüfat naminə dəstək olunmalıdır, ya da iş yerləri açılmalıdır ki, tək məsuliyyət, xərc kəndlinin öhdəliyində qalmasın. O da normal yaşamaq istəyir”.

“Kəndli məhsulunu daxili bazarda normal qiymətə satmalıdır”

İqtisadçı ekspert Akif Nəsirli Meydan TV-yə deyir ki, kəndlilər üçün alternativ daxili və xarici bazar olmalıdır:

“Rusiyanın son 2 ildə iqtisadi böhran və müharibədən dolayı tək xarici bazar rolunu itirməsi məhsul istehsalçıları üçün alternativ daxili və xarici bazarın tapılması zərurətini ortaya qoyur. Əslində hökumət bazar tapmalı, seçməli deyil, normal idarəetmə ilə məşğul olmalıdır. Fermerlər özləri dünya bazarlarını öyrənməlidir. Özlərinə bazar tapmağa cəhd etməlidir”.

“Rayonlardakı kənd təsərrüfatı qurumlarının mütəxəssisləri bu işdə kəndlilərə, fermerlərə yardımçı olmalıdır. Əslində bu qurumlar aqrar sahədə öncül əkin və aqrar qulluğu da kəndliyə öyrətməlidir. Bu, onların vəzifəsidir. Kənd təsərrüfatı məhsullarının əsas təyinatı xaricə istehsaldan əvvəlcə daxili tələbatı ödəməkdir. Valyuta gətirməsi də məhsul istehsalçısının işi deyil, kəndli məhsulunu daxili bazarda normal qiymətə satmalıdır”, – deyə iqtisadçı bildirir.

“Alternativ bazarlar qaçılmazdır”

Ekspert deyir ki, yerli istehsalçılar Avropa bazarını keyfiyyətli məsul yetişdirə bilmədikləri üçün itirirlər.

Daxili bazarda isə hökumət mütləq ki, tək bazar anlayışından çıxmalı, azad iqtisadi rəqabət naminə əlavə bazar şəbəkəsi yaratmalıdır:

“Gərək fermerlər Avropa bazar standartlarına uyğun orqanik məhsul istehsal edə ki, bazara da rahat çıxsınlar. Məhsulun tərkibindəki elementlər normada olmalıdır. Bu bazar Rusiya bazarından iki dəfə sərf edər. Həm də təklifin tələbi üstələməsinə səbəb olur. Bu baş verərsə, məhsul istehsalçısı daxili bazarda sıxışdırılmaz, ucuz qiymət diqtəsi ilə üz-üzə qalmaz. Daxili bazarda da qiymət stabil qalar. Hökumət gərəkən addımları atmalıdır, daxili bazar diqtəsini aradan qaldırmalıdır. Meyvəli bazarının tək olması kəndlilərə, yəni məhsul istehsalçılarına çox vəsait xərclənməsinə, aşağı qiymətə satmasına, bazara yer pulu ödəməsi kimi bir sıra problemlərlə üz-üzə qoyur”.

“Bakı və Abşeronda, həmçinin digər iri şəhərlərdə bir neçə yerdə mövsümi bazar yaradılmalıdır, topdansatış yarmarkalar olmalıdır. Bu hökümət üçün çox xərc tələb edən iş deyil. Onda azad bazar şəraitində rəqabət olar. Bir əldən qiymət tələbi olmasın ki, məhsul istehsalçısı istədiyi normal qiymətə məhsulunu sata bilsin. Daxili bazar alverçiləri, dəllallar özləri gedib onlardan alsın. Çünki əksəriyyət kənd məhsulları kənddən paytaxta gələrkən qiymətində çox fərq olur. Yaxşı olar ki, zəhmətkeş alıcısı ilə özü əlaqə yaratsın. Bunun üçün də alternativ bazarlar qaçılmazdır”, – deyə o qeyd edib.

“İnflyasiya ilbəil iqtisadi çətinliklər, xərclər yaradacaq”

Ekspert yanacağın qalxmasını və inflyasiyanın artımını da kəndlilər üçün ciddi problem sayır:

“Yanacaq payızdan etibarən kənd təsərrüfatı üçün nəzərdə tutulan məhsulların maya dəyərində ciddi bahalaşmaya səbəb olur. Gübrə, pestisid və digər vasitələrdə qiymət artımı kəndlini çox çətin vəziyyətə salır. Məhz buna görə payız əkini daha çox xərclə kəndliləri üz-üzə qoydu. Ölkə daxilində həmin məhsulların istehsalı olmalıdır, ya da bir çox sahibkarların həmin məhsulları xaricdən gətirilməsi üçün şərait yaradılmalıdır ki, qiymətlər bu qədər baha olmasın. Hökumətin körüklədiyi inflyasiya ilbəil iqtisadi çətinliklər, xərclər yaradacaq”.

Ardını oxu...
Rusiyanın “Rosatom” şirkəti Özbəkistanla imzaladığı müqavilə əsasında bu ölkədə aşağı güclü atom elektrik stansiyası inşa edəcək. Bu müqavilə Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin Özbəkistana son səfər zamanı imzalanıb.
Atom elektrik stansiyasının tikintisini Özbəkistan maliyyələşdirəcək. “Rosatom”un rəhbəri Aleksey Lixaçov tikintiyə vaxt itirmədən başlayacaqlarını bildirib. Rusiya şirkətinin Özbəkistanda tikintini sürətləndirməsinin səbəbi aydındır. “Rosatom” bu tikintini yekunlaşdırıb Daşkəndlə növbəti müqavilə imzalamaq istəyir. Özbəkistanın 2050-ci il üçüb enerji tələbatı indikindən iki dəfə artacaq. Atom elektrik stansiyasının ilk reaktoru 2029-cu ildə işə başlayacaq. Başqa dövlətlərin müvafiq şirkətlərinin də Özbəkistanda atom elektrik stansiyası inşa etməyə marağı var.
“Rosatom” Özbəkistanla yanaşı Qazaxıstanda da atom elektrik stansiyası inşa etmək istəyir. Qazaxıstan dünyanın ən iri uran istehsalçısıdır. 2020-ci ildə ölkə həmin radiaktiv metaldan 19,8 min ton hasil edib ki, bu da qlobal ehtiyatların 41 %-ə yaxınını təşkil edir. Odur ki, Rusiya Qazaxıstanda bazarında da böyük paya malik olmaq istəyir. Qazaxıstan hökuməti atom elektrik stansiyasının elektrik enerjisi çatışmazlığının 20%-ə qədərini ödəyə biləcəyi qənaətindədir. Rusiya Prezidenti Vladimir Putin atom elektrik stansiyasının tikintisi barədə qazax həmkarı Kasım-Jomart Tokayevlə 2019-cü ildə müzakirə aparıb. Şifahi razılıq var, atom elektrik stansiyasının tikiləcəyi məkan da razılaşdırılıb, bu Alma-ata yaxınlığındakı Ülkən qəsəbəsi olmalıdır.
Qazaxıstan Prezidenti ölkədə atom elektrik stansiyasının tikintisi qərarını təkbaşına vermək istəmir. Bu məsuliyyətli qərardır. Ona görə də Tokayev Qazaxıstanda atom elektrik stansiyalarının tikintisi ilə bağlı məsələni ümumxalq referendumuna çıxarıb. Referendum bu ilin 6 oktyabr tarixində keçiriləcək. Seçki məntəqəsinə gələnlərin 50 faizdən bir qədər artığının müsbət qərarına ehtiyac var. Referendumun nəticələrinin müsbət olacağını proqnozlaşdırmaq olar. Qazaxıstanda atom elektrik stansiyasının tikintisinə Fransa, Çin, Cənubi Koreya şirkətləri də maraq göstərir, ancaq tikintinin “Rosatom” şirkətinə həvalə ediləcəyi ehtimalı yüksəkdir.
Beləliklə, Rusiyanın “Rosatom” şirkəti Türkiyədə atom elektrik stansiyasının tikintisini davam etdirməklə yanaşı digər iki türk ölkəsində - Özbəkistan və Qazaxıstanda da atom elektrik stansiyası inşa edəcək. “Rosatom” şirkəti eyni təklifi rəsmi Bakıya da edə bilər. Azərbaycan hələ ki, alternativ enerji istehsalına üstünlük verir və bu istiqamətdə layihələr reallaşdırır. Bununla yanaşı əsas hədəflərdən biri Azərbaycandan Avropaya enerji ixracının artırılmasıdır. “Rosatom” şirkətinin rəhbərləri müxtəlif illərdə Azərbaycan rəsmiləri ilə görüşüblər. Bu görüşlərdə əsasən Azərbaycanda nüvə elmlərinin, bu sahədə maddi-texniki bazaların yaxşılaşdırılması və yüksəkixtisaslı kadr potensialının gücləndirilməsi mövzuları müzakirə olunub. Aydındır ki, bir gün Azərbaycan atom elektrik stansiyasının inşasına maraq göstərərsə, Türkiyə, Özbəkistan və Qazaxıstanda olduğu kimi əsas iddialı şirkət “Rosatom” olacaq.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
TEREF
 
Ardını oxu...
"Azərbaycan və Ermənistanla birlikdə biz Cənubi Qafqazda daimi sülh və sabitliyin bərqərar olması üçün mühüm bir fürsət əldə etdik".

Bunu Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) 79-cu Baş Assambleyasına qatılmaq üçün səfər etdiyi Nyu-Yorkda ABŞ-də fəaliyyət göstərən bəzi analitik mərkəzlərin nümayəndələri türk evində təşkil edilən dəyirmi masada görüşü zamanı deyib.

“Region ölkələri arasında fikir ayrılıqlarının aradan qaldırılması, eləcə də sülh və qonşuluq münasibətlərinin qurulması bizim təməl prinsiplərimizdəndir. Ölkəmiz bütün dövlətlərin bir-birinin suverenliyi və ərazi bütövlüyünə, eləcə də beynəlxalq hüquqa hörmətini vacib hesab edir. Bu gün müasir dünyanın sadaladığım prinsiplərə olduqca böyük ehtiyacı var”, - o deyib.

Təkcə dövlət rəhbərləri və rəsmiləri deyil, həmçinin bir çox analitiklər də Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh sazişinin imzalanması, Ermənistan-Türkiyə münasibətlərinin normallaşması, regionda kommunikasiya xətlərinin açılmasının Cənubi Qafqazda daimi sülhün və təhlükəsizliyin bərqərar olunmasına töfhə verəcək mühüm amil hesab edirlər.

Məsələ ilə bağlı politoloq Xəqani Cəfərli “Cebheinfo.az”-a şərhində qeyd edib ki, münaqişələrdən yayınmanın ən yaxşı yolu dövlətlərarası əməkdaşlıqdan keçir:

“Dünyada mövcud olan dövlətlər arasında bu və ya digər məsələlər ilə əlaqədar problemlər, bir çox hallarda isə ərazi mübahisələri ilə bağlı münaqişələr var.

Amma bəzi dövlətlər problemlərin və mübahisələrin müharibəyə səbəb olmaması üçün qarşılıqlı təmaslar və əməkdaşlıq yolunu seçirlər. Dövlətlər arasında əməkdaşlığın genişlənməsi münaqişənin alovlanması və müharibənin başlanması ehtimalından yayınmanın ən münasib variantıdır.

Bu baxımdan, Azərbaycanla Ermənistan arasında regional kommunikasiyaların açılması və əməkdaşlığın qurulması regionda sülhün bərqərar olunmasına töfhə verəcək.

Bildirim ki, regionda sülhün taleyi, Azərbaycanla Ermənistan arasında normal münasibətlərin formalaşması tam olaraq rəsmi Bakı ilə İrəvan arasındakı təmaslardan asılı deyil. İstər əməkdaşlıq mexanizmləri, istərsə də kommunikasiyaların açılması bu məsələdə yardımçı xarakteri daşıyacaq.

Əsas məsələ budur ki, hazırda bir sıra güc mərkəzləri Cənubi Qafqaz üzərində geostrateji və geosiyasi mübarizəyə cəlb olunublar. Özünü güc mərkəzi hesab edən ölkələr Azərbaycanla Ermənistan arasında münaqişənin davam etməsində maraqlıdır.

Çünki onlar bu münaqişədən regionda öz maraqlarını və mənafeyini təmin etmək üçün bir vasitə kimi istifadə edirlər. Bu da regionda sülhün təminatına imkan vermir.

Yalnız güc mərkəzləri öz iddialarından əl çəkdiyi təqdirdə Cənubi Qafqazda sülh və təhlükəsizliyin möhkəmlənməsinə yol açılacaq.

Buna baxmayaraq, Azərbaycanla Ermənistan arasında təmasların intensivləşməsi münaqişə ehtimalını azaldacaq”.
 
Ardını oxu...
Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Xidməti ölkədə hakimiyyəti ələ keçirməyi cəhd edən cinayətkar dəstənin planının üstünü açıb.

İstintaq Komitəsinin məlumatına görə, aktiv əməliyyat tədbirləri zamanı təxminən 30-a yaxın axtarış aparılıb, dindirilmələr nəticəsində yeddi nəfərin şəxsiyyəti hələlik müəyyən edilməyən digər şəxslərlə birlikdə hakimiyyəti zorla ələ keçirməyə hazırlaşdıqlarına dair sübutlar toplanıb.

İstintaq orqanları iddia edir ki, şübhəlilər 2024-cü il ərzində Ermənistan vətəndaşlarını, eləcə də Qarabağdan olan erməniləri Rusiyada üç aylıq hərbi təlim keçmək və ağır silahların yeni növlərindən istifadə vərdişlərinə yiyələnmək, Ermənistana qayıtdıqdan sonra isə döyüş növbəsini yerinə yetirmək adı altında ayda təxminən 220 min rubl mükafat müqabilində cinayətkar fəaliyyətə cəlb ediblər. Lakin sonradan məlum olub ki, qruplaşmanın təşkilatçılarının məqsədi hərbi təlim yox, Ermənistanda hakimiyyəti ələ keçirmək olub. Cəlb edilənlərin bəziləri çevrilişdə iştirakdan imtina edərək, Ermənistana qayıdıblar.

“Otuza yaxın axtarış və dindirmədən sonra Ermənistan vətəndaşları S.Q., A.E., A.Q., habelə Dağlıq Qarabağın keçmiş sakinləri A.M və A.S. S., şəxsiyyətləri hələlik istintaq tərəfindən müəyyən edilməyən digər şəxslərlə qabaqcadan əlbir olaraq, Ermənistanda hakimiyyəti zorakılıqla ələ keçirmək üçün şərait hazırladıqları barədə məlumat əldə olunub”, - İstintaq Komitəsinin bəyanatında deyilir.

7 nəfər barəsində cinayət işi başlanıb, onlardan 3-ü həbs edilib, 4-ü barəsində isə axtarış elan olunub.

Aydındır ki, bu informasiya Ermənistan rəhbərliyinin icazəsi olmadan ictimaiyyətə açıqlana bilməzdi.

Bu arada Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan Ümumerməni Forumunda çıxışı zamanı bəyan edib ki, KTMT Ermənistanın təhlükəsizliyinə, onun gələcək mövcudiyyətinə və suverenliyinə təhdidlər yaradır.

"Ermənistan KTMT-də iştirakını dondurub, çünki bu struktur respublikanın suverenliyinə təhdidlər yaradıb", - Paşinyan bildirib. Ermənistanın baş naziri vurğulayıb ki, Ermənistan KTMT ilə münasibətlərdə “dönüş olmayan nöqtəyə” yaxındır.

Amma ən qəribəsi odur ki, o, İrəvanın nə Rusiya, nə də Avrasiya İqtisadi İttifaqı ilə iqtisadi əlaqələri kəsmək niyyətində olmadığını əlavə edib.

Bu, mahiyyət etibarı ilə o deməkdir ki, Ermənistan anti-Rusiya sanksiyalarından yan keçmək üçün Moskvaya kömək etməkdə davam edəcək və bu köməyin tempi daha da artacaq.

Xatırladaq ki, Rusiya baş nazirinin müavini Aleksey Overçuk 2024-cü ilin sonuna qədər Rusiya Federasiyası ilə Ermənistan arasında ticarət dövriyyəsinin 14-16 milyard dollara çata biləcəyini bəyan edib. Bu isə iki dəfədən çox artım deməkdir. 2023-cü ildə Ermənistan-Rusiya ticarət dövriyyəsinin 56% artdığını nəzərə alsaq, bu tendensiyanın güclənməkdə davam etdiyi aydındır.

Qəribə ziddiyyət ortaya çıxır. Paşinyan bir tərəfdən Ermənistanda çevriliş hazırlayan Rusiyapərəst qüvvələri həbs edir, KTMT əleyhinə növbəti kəskin bəyanatla çıxış edir, sonra isə çıxış tonunun dəyişmədən Rusiya və Kremlin yaratdığı Aİİ ilə iqtisadi əlaqələri kəsmək fikrində olmadığını bəyan edir. Bundan başqa, o, Kazanda keçiriləcək BRICS sammitinə də gedəcək. Bütün bunlardan sonra Paşinyanın əslində nəyə can atdığını və onun xarici siyasət istiqamətinin nədən ibarət olduğunu anlamaq çox çətindir.

Rusiyalı analitik, Demokratik Seçim siyasi partiyasının həmsədri, “Liberal Missiya” Fondunun (Moskva) idarə heyətinin üzvü Sergey Javoronkov bununla bağlı fikirlərini Pressklub.az-la bölüşüb.

Onun sözlərinə görə, Ermənistan (xüsusən də onun hökuməti) iki əks tendensiya ilə üzləşib. “Bir tərəfdən Putinin Ermənistana nifrəti və onu Sarqsyanla Koçaryanın rəhbərlik etdikləri Qarabağ klanını devirdiyinə görə cəzalandırmaq istəyi göz qabağındadır. Koçaryanın həbsdə olduğu müddətdə Putinin iki dəfə onu bayram münasibətilə təbrik etməsi Rusiya diplomatiyasında kifayət qədər qəribə təcrübədir. Bu onun Rusiya prezidentinə nə qədər yaxın olmasının göstəricisidir. Putin məhz buna görə də 2020-ci il müqaviləsini açıq şəkildə pozaraq, münaqişənin yenidən qızışdığı bir vaxtda “sülhməramlılara” heç nə etməməyi əmr etmişdi”, - politoloq qeyd edib.

Digər tərəfdən, o deyir ki, əvvəllər Ermənistan ixracatının təqribən 35%-i Rusiya Federasiyasının payına düşürdüsə, indi təkrar ixracat hesabına bu rəqəm 40%-ə yüksəlib. Bu ixracat əsasən kənd təsərrüfatı mallarıdır ki, Rusiya Federasiyası onu asanlıqla əvəz edə bilər. “Ermənistan bu ixracatı itirmək istəməz. Bundan başqa, aydındır ki, hazırda Cənubi Qafqaz Qərb ölkələri üçün prioritet istiqamət deyil, oradan gələn köməyin artacağına ümid etmək olmaz. Ona görə də, Ermənistan hakimiyyəti üçün bu ixracatı qoruyub saxlamaq vacibdir. Onların bunun üçün təsir rıçaqları var - Ermənistandakı Rusiya bazalarının ləğvi təhlükəsi. Onların praktiki olaraq əhəmiyyəti azdır, lakin Rusiya hakimiyyəti üçün onlar mental baxımdan əhəmiyyətlidir. Və beləliklə, Rusiya ilə “soyuq sülh” vəziyyəti qorunur. Bununla yanaşı, daxili siyasi məsələlərdə Qarabağ münaqişəsindəki məğlubiyyətin məsuliyyətini Rusiya Federasiyasının üzərinə qoymaq vacibdir və bunun əsassız olduğunu da söyləmək olmaz. Strateji baxımdan isə bu administrasiya zamanı Ermənistan tədricən Qərbə doğru istiqamətlənəcək”, - Javoronkov hesab edir.
 
Ardını oxu...
Heç kim çıxıb özünün cavabdeh olduğu sahədəki yarıtmaz, yaramaz fəaliyyəti nəticəsində əhaliyə yaradılan süni problemlərin səbəbi və həlli yolları barədə hesabat, izahat vermək istəmir, özünü buna borclu hesab etmir. Sanki yüksək vəzifəli nazirlər, deputatlar, məmurlar, hətta kiçik ixtiyar sahibləri belə bu ölkənin insanına qarşı saymazlıq, yekəxanalıq, hörmətsizlik yarışına çıxıblar...

Bu nədir - “Formula-1”, bu nədir – beynəlxalq tədbir, festival, bu nədir – yüksək ranqlı qonaq gəlib və sair. Olsun. Azərbaycan dünyada tanınsın, sayılsın, seçilsin. Amma bu ölkənin vətəndaşının da sayılması, seçilməsi lazımdır axı!

Vəzifəli şəxslərin çoxu bunu qəbul etməsə də, bu ölkənin ən böyük sərvəti, onun “sifəti” neft, qaz, kürü və s. yox, onun vətəndaşıdır! Onu “o tədbir, bu tədbir” adı ilə küçələrdə, tıxaclarda süründürəndən, yorandan, əsəb, ürək xəstəsi edəndən, işindən, çörəyindən ayrı salandan sonra bu tədbirlərin nə mənası, nə əhəmiyyəti, nə xeyri qalır?

Hələ beynəlxalq tədbirlər bir yana, yollardakı saqqız kimi uzanan və bitmək bilməyən, çox zaman da lüzumsuz olan təmir işləri də bir yandan tıxaclara səbəb olur. Məsələn, hazırda xeyli müddətdir ki, "8 noyabr" prospektində təmir gedir. Bu səbəbdən avtomobil sahiblərinin çoxu yolunu dəyişərək, Babək prospektinə və digər yollara çıxırlar ki, bir təhər mənzil başına çatsınlar. Bu səbəbdən də digər yollarda və demək olar bütünlükdə şəhərdə böyük tıxaclar yaranır. Əslində, həmin təmir-tikinti işlərini ən azından dərs ili başlayanadək, yayda görüb bitirmək olardı. Ancaq etmədilər və bu, hələ dərdin yarısıdır.

Digər bəla isə işlərin çox ləng aparılmasıdır. Hər gün "8 noyabr" prospekti ilə gələnlər şahiddirlər ki, burada təmir işləri çox ləng, zəif aparılır, ya da günün bəzi saatlarında ümumiyyətlə aparılmır. Məsələn, səhər saatlarında təmir gedən yol boyu cəmi 2-3 texnika və bir neçə fəhlə görmək olar. Ancaq məntiqlə az qala bütün paytaxtda nəqliyyatın iflic olmasına səbəb olan bu yoldakı təmir işləri gecə-gündüz, durmadan aparılmalıdır ki, iş tez bitsin və yollar açılsın. Lakin heç kim buna məhəl qoymur, təmir aparan quruma, şirkətə isə gözün üstə qaşın var deyən yoxdur...

Ümumiyyətlə, Bakının tıxac, yol infrastruktur problemilə bağlı heç bir qurum çıxıb izahat vermək, bunun nə zaman və necə həll olunacağı ilə bağlı nəsə demək istəmir. Heç kim özünü buna borclu saymır – nə AYNA, nə Avtomobil yolları Dövlət Agentliyi, nə də Yol Polisi. Hansı ki, bu, onların hər birinin ayrı-ayrılıqda boynunun borcudur, vəzifəsidir. Onlar bu işə lazım gələrsə, elmi cəhətdən yanaşmalı, nəticə yox, səbəbi müəyyən etməli və çıxıb izahat, hesabat verməli, məsələnin həlli yollarını, müddətini göstərməlidirlər. Ancaq heç birindən səs çıxmır. Çünki əsas vəzifələrini iş görməkdə, bu iş barədə xalqa hesabat verməkdə, insanların həyatını yüngülləşdirməkdə, yox, əksinə, xalqa əziyyət verməkdə, cərimə yazmaqda, rüşvət yığmaqda, büdcə vəsaitini talamaqda və s. görürlər! Məhz onların yarıtmaz və başıpozuq fəaliyyəti nəticəsində Azərbaycan dünyanın heç də ən çox avtomobilləşən ölkələri sırasında yer almadığı halda, ən çox tıxac yaşanan (xüsusilə də Bakıda) ölkələrindən birinə çevrilib.

Bəli, bölgələrimizdə iş yerləri azdır, əhali iş, çörək daliyca pataxta axışır, urbanizasiya artır və sair. Lakin urbanizasiya başqa ölkələrdə, bütün dünyada var. Ancaq normal, sivil, məsuliyyətli, hesabatlı idarəetmə sistemi olan ölkələrin çoxunda bu problemin öhdəsindən böyük ölçüdə gələ bilirlər. Avtomobilləşmə səviyyəsi aşağı olan Azərbaycanda isə vəziyyət günbəgün daha da pisləşir...

Mütəxəssislər tez-tez müqayisə gətirirlər ki, 10 milyon əhalisi olan İsveçdə 6 milyon avtomobil olduğu halda, Bakıdakı kimi tıxaclar yoxdur. Bizdə isə avtomobil sayı qat-qat az olmasına baxmayaraq, Bakının içərisində bir ünvandan digərinə - işinə, evinə, xəstəxanaya və s. gedən vətəndaş saatlarla yollarda, tıxaclarda qalır. Mütəxəssislər onu da vurğulayırlar ki, adambaşına düşən avtomobil sayını nəzərə alsaq, Bakıda tıxac olmalı deyil. Amma var. Tıxac var, lakin bunun izahını verən, gerçək səbəbini və bundan çıxış yollarını, müddətini göstərən dövlət qurumu, orqanı yoxdur!

Məsələnin texniki tərəflərini bilmirik, bunu mütəxəssislər oturmalı, aydınlaşdırmalıdır. Ancaq onu bilirik ki, tıxac və müvafiq qurumların yarıtmaz, yaramaz fəaliyyətindən irəli gələn bütün buna bənzər problemlər yalnız Azərbaycan insanı sayılanda, hesablaşmalı olanlar onunla hesablaşanda həll olunmağa başlayacaq...

Elxan Qüdrətoğlu

“AzPolitika.info”
 
Ardını oxu...
"Qısa zamn ərzində 5 min insan ölə bilərdi. Bunu İsrailin bütün qırmızı xətləri aşması kimi qiymətləndiririk".

Bunu “Hizbullah” hərəkatının lideri Həsən Nəsrullah telemüraciəti zamanı bildirib.

Onun sözlərinə görə, İsrail mülki rabitə vasitələrini partlatmaqla Livanın müxtəlif ərazilərində kütləvi qırğın törətməyi planlaşdırııb.

Hizbullah lideri peycer partlayışlarına görə qisas alacaqlarını vəd etsə də, tələsməyəcəklərini vurğulayıb.
 
Ardını oxu...
Rusiya-Ukrayna müharibəsi başladıqdan sonra Ermənistanın xarici ticarət dövriyyəsində kəskin artımlar müşahidə olunur. Rusiya ilə ixracatda və idxalatdakı bu artım ondan xəbər verir ki, Kremlə lazım olan bir sıra məhsullar Ermənistan vasitəsilə reeksport olunur. Bu durumda Avropa İttifaqının, eləcə də ABŞ-ın sanksiyalar fəlsəfəsinə uyğun olaraq Ermənistana qadağalar tətbiq olunmalıdır.

Bu sözləri Axar.az-a iqtisadçı alim, millət vəkili Vüqar Bayramov deyib.

O, süni şəkildə xarici ticarət dövriyyəsində baş verən kəskin artımların Ermənistanın sanksiyalardan yayındığını deməyə əsas verdiyini diqqətə çatdırıb:

“Ermənistana qarşı sanksiyaların tətbiqi məsələsi çox fərqli dairələrdə - Avronest parlamentlərarası iclasında belə müzakirə olundu, xarici ekspertlər tərəfindən xüsusi təqdimat həyata keçirildi. Amma təəssüf ki, Qərbdə rəsmi dairələr bu məsələyə göz yumurlar. Bu da Qərbdə ermənipərəst mövqeyin və ikili standartların olmasından xəbər verir. Faktiki olaraq Qərbin öz standartları ilə Ermənistana sanksiya tətbiq olunmalıdır, əvəzində isə dəstək müşahidə edirik”.

Millət vəkili bildirib ki, Azərbaycan QHT-lərinin bununla bağlı ABŞ və AB-nin müvafiq qurumlarına ünvanlandığı müraciət tam şəkildə əsaslandırılıb:

“Burada Ukrayna müharibəsi başladıqdan sonra Ermənistan-Rusiya arasındakı ticarət dövriyyəsində baş verən ciddi dəyişikliklər rəqəmlərlə göstərilib. İllər üzrə ticarət dövriyyəsi ilə bağlı rəqəmlər təsdiq edir ki, Ermənistan reeksport vasitəsilə məhz Rusiyaya beynəlxalq sanksiyalardan yayınmağa şərait yaradır. Təbii ki, məsələ ilə bağlı beynəlxalq ictimaiyyətə əsaslandırılmış mövqeyin təqdim edilməsi mahiyyətcə vacibdir. Bu konteksdən də ümid edək ki, Qərb dairələri bu müraciətə ciddi yanaşacaq, problemli prosesi qərəzsiz öyrənib, Ermənistana qarşı sanksiyaların tətbiqini həyata keçirəcəklər”.

Millət vəkilinin sözlərinə görə, bu məsələ Azərbaycan rəsmi olaraq həyata keçirəcəyi iş deyil:

“Əslində bunun vətəndaş cəmiyyəti, ekspertlər, eyni zamanda təbii ki, parlament üzvləri tərəfindən gündəmə gətirilməsi daha məqsəduyğundur. Azərbaycan dövlətinin bu istiqamətdə görə biləcəyi iş çox azdır”.
 
Ardını oxu...
Bazarda hökmran mövqe tutan istehsalçı və ya icraçı- istehlakçı (qaz, su, kanalizasiya enerji, rabitə, telefon və sair digər kommunal xidmətləri üzrə): işlərin icra edilməsi və sair xidmət göstərilməsi üçün qeyri-bərabər şərt təklif etmədən ikitərəfli müqavilə bağlamağa borcludur.
İstehsalçı öz istehsalat və ya digər təsərrüfat fəaliyyətini elə təşkil etməlidir ki, əhalinin ehtiyacları lazımi səviyyədə, fasiləsiz təmin edilsin. İstehsalçılar- müqavilələr üzrə işlərin yerinə yetirilməsi, xidmətlərin göstərilməsi və sair ilə əlaqədar istehlakçıya - əhaliyə dəyən ziyanın əvəzini də ödəməyə borcludur
Bazarda hökmran mövqe tutan istehsalçı və ya icraçı- istehlakçılar Müqavilədə bir vacib məqamı yaddan çıxarırlar. Bağlanmış müqavilədə bu müqavilənin tərəfindən biri kimi onların hüquqları olduğu kimi, vəzifə və öhdəlikləri də vardır. Və bu vəzifələrə və ya öhdəliklərə görə onların da məsuliyyətləri vardır.
Praktikada bu müqavilələr adətən istehsalçı tərəfindən - hazırlandığı üçün əksər hallarda da onların məsuliyyəti nəzərdə tutulmur. lakin, hətta müqavilədə yazılmasa belə, bu qurumların, yəni, istehsalçıların belə bir məsuliyyəti vardır.
Praktikada müqavilələrlə əlaqədar istehsalçı tərəfin digər tərəfi, yəni əhalini dəymiş ziyan və ya borclarla əlaqədar məhkəməyə verdiyi hallara çox rast gəlinir, lakin əhalinin ziyan və digər səbəbdən məhkəməyə vermə hallarına demək olar ki, rast gəlinmir.
Azer Quliyev
TEREF
 
Ardını oxu...
Keçmişdə İran Parlametində yaradılmış Türk Fraksiyasının başqanı olmuş Məsud Pezeşkianın keçən iyun ayında prezident seçkilərində namizdəliyinin təsdiqlənməsi ilə İran Azərbaycanı və ölkənin digər bölgələrində yaşayan türklər arasında artan siyasi fəallıq Pezeşkianın prezident olmasından sonra da davam edir.

Siyasi fəal İlqar Ulusoy Amerikanın Səsi ilə söhbətində Məsud Pezeşkian dönəmində türklərə İranın siyasət gündəminə ciddi təsir etmək üçün fürsət yarandığını vurğulayır.

İlqar Ulusoy prezident seçkilərində Pezeşkianın namizədliyinin təsdiqlənməsini müəyyən siyasi tənliklərin nəticəsi kimi dəyərləndirsə də, onun türklərin səsi ilə prezident seçilməsini Azərbaycan Milli Hərəkatının bir uğuru hesab edir.

“İllərdir İranın siyasi paradiqması sağ-sol və ya islahatçı-mühafizəkar üzərində qurulurdu və bütün analizlər bu çərçivədə olurdu. Son zamanlarda bərəndaz (rejim dəyişikliyi tərəfdarları) və ya xaricdəki müxalifət də bu siyasi analizlərdə yer alır. Amma diqqətlə baxdığımızda İranın siyasət sahəsinin qabığının altında hər zaman bir türklük və ya Azərbaycan-mərkəz ziddiyyəti də var idi. Saydığım o üç tərəf rasist sistemdən qazandıqları üçün heç bir zaman türklüyün üzə çıxmasını və siyasi paradiqmanın bir tərəfi olmasını istəmirdilər. Çünki Azərbaycanın konstruktiv gücü ortaya gəlsə türklərin və bütün bölgə xalqlarının daha demokratik və rifahda yaşamasına yol açacağını bilirlər,” İlqar Ulusoy ifadə edir.
Siyasi fəal hesab edir ki, fərqli siyasi cərəyanlar türkləri siyasi gündəmdən çıxarmaq məqsədilə onların rolunu inkar etməyə çalışırlar.

“İranın siyasi paradiqmasını şəkilləndirən qruplar fərqli yollarla türklərin siyasi fəallığını önləməyə çalışır. Bu doğrultuda islahatçılar və mühafizəkarlar türklərin seçkilərdəki zəfərini sahibləməyə çalışırlar. İslahatçılar Cavad Zərifin rolunu şişirdərək sanki Pezeşkianı Zərif prezident edib və kabineti də o qurur, o yönləndirir kimi göstərməyə çalışırlar. Mühafizəkarlar da Pezeşkianın Xameneyi və hakimiyyətin bir planı olduğunu irəli sürərək onu sahublənirlər. Xaricdəki müxaliflər də Pezeşkianın danışıqlarını və işlərini aşağılayaraq Azərbaycanın bu zəfərini dəyərsizləşdirməyə çalışır. Hər üç qrupun da ortaq hədəfi türkləri ümidsizləşdirərək siyasətin gündəmindən çıxarıb və rasist sistemin olduğu kimi davam etməsini təmin etməkdir”, o bildirib.
İlqar Ulusoy deyib ki, İran Azərbaycanında siyasi fəallıq artmağa davam etdiyi təqdirdə İranda ciddi dəyişikliklərə yol açıla bilər.

“Bu proseslər burayadək dərin təsir buraxıb və mən düşünürəm ki, belə davam edərsə İranın geosiyasi dəyişikliyinə yol açacaqdır. Bunun üçün bu məşəlin sönməməsi lazımdır. Burada milli fəalların üzərinə önəmli vəzifə düşür. Fəallar o üç qrupun propaqanda oyununa gəlməməli, öz uğur və zəfərlərinə sahib çıxmalı və öz modern və demokratik söyləmlərini İranın siyasi paradiqmasının ön planına çıxarmağa çalışmalıdırlar.”

Siyasi fəal Pezeşkianın prezident olduqdan sonra bəzi açıqlamalar və addımlarına diqqət çəkərək deyir ki, “mən Pezeşkianın tutduğu mövqelərlə qabığı qırmağa çalışdığını görürəm. Bu rahat bir iş deyil və yavaş-yavaş irəliləyəcəkdir. Pezeşkianın addımları nəzərə çox kiçik görünsə də bunlar böyük dəyişiklərin başlanğıc addımlarıdır. Bunlar o qabığın çatladığının səsidir. O qabıq qırılıb və Azərbaycanın diskursu gündəmə gəlsə, bu söyləm İranın siyasi paradıqmasının bir tərəfi olsa, türklər üçün və bölgədəki digər xalqlar üçün açılım imkanı olacaq. Xülasə, Pezeşkianın hər bir kəlmə türkcə danışması, Azərbaycanla əlaqədar hər bir mövqeyi bizim üçün önəmlidir və Güney Azərbaycan Milli Hərəkatını bir addım irəli götürəcəkdir.”
Məsud Pezeşkian prezident olduqdan sonra İran Azərbaycanı, eləcə də Tehran və Kərəc kimi şəhərlərdə yaşayan bəzi ziyalılar və türk fəallar bəyanatlar yayıb və görüşlər keçirərək, İranın siyasi gündəminə təsir etməyə çalışırlar.

İlqar Ulusoy əlavə edir ki, “alt səviyyələrdə də cəhdlərin olması lazımdır. Bunu da görürük. Məsələn türk aydınlar və Güney Azərbaycanın milli fəallarının mərkəz siyasəti təmsil edən qruplar və şəxslər ilə, o cümlədən Cavad Zərif ilə görüşmələrini mən Azərbaycan söyləminin gündəmə gəlməsi yönündə cəhdlər olaraq görürəm. Bu fəaliyyətlərin çox dəyərli olduğunu düşünürəm.”
 

Ardını oxu...
  

Vaxtaşırı qabaran patriotizm-kosmopolitizm mübahisələri artıq çox adamı təngə gətirib, amma bu xüsusda polemikaların sonu görünmür. Bu günlərdə Vikipediyadan şəhidlərə dair məqalələrin silinməsi bu ixtilafı bir az da dərinləşdirib.

Biz hələ də nəyin yaxşı, nəyin pis olduğunu, vətənpərvərliyin hara qədər normal və zərərli, kosmopolitizmin hara qədər qəbuledilən və ziyanlı olduğunu bilmirik.

Bu anlayışların şəffaf sərhədlərinin delimitasiyası haqda təsəvvürlər zəifdir.

O üzdəndir ki, özünü mövcud iqtidarın əleyhdarı sayan bir sıra adamlar bəzən sırf xalqımızın, dövlətimizin ziyanına olan iddialar, ittihamlar irəli sürür, düşmənlər tərəfindən skrin-şot edilib qovluğa (fayla) yığılan paylaşımlar yayırlar.

Məsələn, onlardan birinin skrin-şotu aşağıdakı kimidir. Bunu edən şəxsin adı da bəllidir, soyadı da, hansı sahədə fəaliyyət göstəridiyi də.

Ardını oxu...

Bəs onu bu cür paylaşımlar etməyə nə vadar edib? Əlahəzrət həqiqətmi? Bağlı olduğu məkrli mərkəzlərdən aldığı tapşırıqmı? Onlara yarınmaq ehtirasımı?

Bu səpkidə başqa suallar da ola bilər, amma burası tam yəqindir ki, adamın öz xalqının qəhrəman, xilaskar ordu birləşməsini ittiham etməsi həqiqət carçılığından irəli gəlmir.

Elə olsaydı, o, ermənilərin son 36 ildə başımıza gətirdiyi, fəryadımızı ərşə qaldıran onlarca faciəvi hadisələrdən, qətliamlardan bəhs edərdi – Xocalı soyqırımından tutmuş ta Meşəli qırğınına qədər, Ağdaban, Başlıbel, Qaradağlı, Kərkicahan qətliamlarına qədər. Erməmi əsirlərə qarşı düzgün olmayan rəftardan bəhs edənlər yüzlərlə, hətta minlərlə əsirimizin güllələnməsindən, işgəncə ilə öldürülməsindən kəlmə kəsmirlər. Füzulinin Seyidəhmədli kəndindən ta Edilliyə, Şuşaya, Kəlbəcərə qədər hər yerdə toplu məzarlıqlar çıxır – hamısı da öldürülmüş əsirlərimizin məzarlarıdır.

Amma bu və digər “sülhpərvər” şəxslər üçün önəmli olan neçə-neçə gənc hərbçimizi alnından vuran snayper Anuş Apetyanın taleyidir. O, Anuşun faciəsini 1-ci Qarabağ müharibəsində 30 mindən çox övladını iriən xalqımızın faciəsinin fövqünə qoyur.

2-ci Qarabağ müharibəsində bir neçə dəfə Gəncənin, iki dəfə Bərdənin, dəfələrlə Tərtərəin, bir dəfə isə Beyləqanın erməni hərbçilər tərəfindən raket zərbələri ilə vurulması nəticəsində yüzdən artıq dinc sakin (qoca, qadın, uşaq) itirmişik, 44 günlük müharibə zamanı və ondan sonra davam edən lokal əməliyyatlarda ölən ermənilər üçün ağlaşanlar öz mülki insanlarımız üçün bir cümləllik paylaşım etməyiblər.

Sanki onlar yalnız ermənilərin itkilərinin hesabını aparır və yalnız onlara kədərlənə bilirlər. Bu, manqurtluq deyil, manqurtluğun bəlli bəraəti var. Onların bu mövqedə olması itirilmiş şüurun, qurumuş beyinin yanlış düşüncələrindən irəli gəlmir. Tam əksinə, bu adamlar bilirlər ki, şəxsi mənfəətləri, xeyirləri bundadır, belə danışsalar, öz ölkələrinin ordusuna qara yaxsalar, generallarını “hərbi cani” elan etsələr, xaricdəki siyasi, hərbi, kəşfiyyat dairələrində yerləri möhkəm, qrantları iriməbləğli olar.

Bu xüsusda bütün kartlar açılıb, daha heç kim “demokratiya”, “haqq-ədalət”, “insan haqları” kimi cazibədar şüarların arxasına gizlənə bilməz.

Axırıncı dəfə bir çoxlarının iç üzü Macarıstandan ölkəmizə ekstradisiya edilən zabit Ramil Səfərovun təyyarədə əfv edilməsi hadisəsi zamanı açıldı. Məhz o zaman xarici dairələrdən “hücum” komandası alanlar böyük bir səfərbərliklə Ramilin, onu Azərbaycana göndərənlərin və gətirənlərin üzərinə hücuma keçdilər.

Ermənilər yalan olmuşdu, bizimkilər gerçək. Xaricdən maliyyələşən media qurumlarında və sosial şəbəkələrin Azərbaycan seqmentində tozanaq ərşə qalxmışdı.

Başqa vaxt siyasi motivlərlə həbsdə yatanlara, törətdiyi əmələ uyğun olmayan şəkildə ağır cəza alanlara azadlıq tələb edən “haqq-ədalət carçıları” ömrünün ən yaxşı 9 ilini həbsxanada keçirmiş Ramilin azadlığa buraxılmasını qılıncla qarşılayırdılar və erməni lobbisinin ağır cəza kəsdirdiyi Ramilin türmədə günə-gün, yəni ömürlük yatmasını istəyirdilər. Çünki onların bağlı olduqları mərkəzdən verilən direktiv beləydi.

Əkrəm Əylisinin “Daş yuxular” romanı ilə bağlı yaranan qalmaqal zamanı da elə oldu. Bəziləri hələ də romanda elə bir antimilli xətt olmadığını, əksinə, bəşəri dəyərlərə, sülhpərvərliyə önəm verildiyi barədə iddialar irəli sürürlər.

Ardını oxu...

Ancaq bütün bu müdafiə arqumentlərini darmadağın edən bir fakt var. O da bundan ibarətdir ki, ermənilər Əkrəm Əylislinin “Daş yuxuları”nı dünyanın 50-dən artıq ölkəsində erməni və yerli dillərə tərcümə edərək kitab şəklində nəşr ediblər və hələ onu yaymaqda davam edir, bu kitabı əldə tutarqa edərək, “Azərbaycan xalqının ermənilərə qarşı vəhşilik törətdiyini öz ədiblərinin etirafı” kimi xalqımıza qarşı təbliğat aparırlar. Nümunə üçün o kitablardan bir neçəsinin üz qabığını burada paylaşırıq.

Ardını oxu...

Başqa sözlə, şovinist ermənilər və onlara havadarlıq edənlər ölkəmizdə formalaşdırdıqları mərkəzlərin əliylə insanlarımızı trollayaraq, linç edərək vətənpərvərlik hissindən uzaq tutmağa çalışırlar və buna qismən nail olublar. Onlar yalançı “sülhpərvərlik” pərdəsi arxasında daldalanır, vətənpərvərliyə qarşı çıxırlar. Bu iki məfhum nədən bir-birinə antonim olmalıdır? Nəgər vətənpərvər olaraq da sülhpərvər olmaq mümkün deyil?

Yeni nəsildən olan, Avropaya gedib-gəlmiş, oradakı müxtəlif dairələrlə əlaqə yaratmış gənclərin düşüncəsinə görə, patriotizm çox qəbahət bir şeydir, gerilikdir, normal insan kosmopolit olmalıdır, xalqlar arasında fərq qoymamalıdır və s. Amma baxaq, görək, öz xalqını bəyənməyən, yeri gəldi-gəlmədi, onu aşağılayan bu şəxslər erməni xalqı haqqında güldən ağır bir söz deyə bilərlərmi? Deyə bilməzlər. Onların yalnız öz xalqını pisləmək azadlıqları var. Əks təqdirdə qrantları kəsilər.

Vikipediyada şəhidlərə dair məqalələrin silinməsi qalmaqalının altından 44 günlük müharibədə “novarçı” olaraq Azərbaycanı müharibəni dərhal dayandırmağa çağıranların çıxması çox da təəccüblü deyil. Həmin dalğa, həmin koordinat.

Son illərdə vətənpərvərlik bayrağının vaxtilə bu kimi məsələlərə barmaqarası baxan iqtidar düşərgəsinin, bu düşərgəyə mənsub olan fəalların əlinə keçməsi heç kəsə haqq vermir ki, hakimiyyətə müxalifliyi vətənpərvərlik hərəkatının üzərinə proyeksiya eləsin. Kim iqtidara müxalifdirsə, olsun, onun sosial-iqtisadi, mədəni siyasətini, idarəçiliyini tənqid edirsə, etsin, amma dövlət maşınının torpaqları işğaldan azad etməsini, ölkənin təhlükəsizliyini, bütövlüyünü qorumasını “vurmaq”, artıq hökumətə yox, millətə, dövlətə müxaliflikdir.

 

Ardını oxu...Xalid KAZIMLI

Dünyapress TV

Xəbər lenti