 |
|
|
Azərbaycanda pambıqçılıqda subsidiya mexanizminin effekt vermədiyi bildirilir.
Hesablama Palatasının məlumatına görə, pambıqçılıq üzrə ödənilmiş ümumi subsidiya 2019-cu ilə nisbətən 2020-ci ildə 59.7 faiz artaraq 47.1 milyon manata, 2021-ci ildə isə 82 faiz çoxalaraq 53.7 milyon manata yüksəlib. Amma məhsuldarlıq 2021-ci ildə 28.5 sentner/hektar olmaqla əvvəlki iki ilin müvafiq göstəriciləri ilə müqayisədə, müvafiq olaraq, 3.4 və 14.9 faiz azalıb.
Hesabata görə, istehsalda da azalma var. Ölkə üzrə istehsal həcmi 2021-ci ildə 287 min ton olub. Əvvəlki iki ilin göstəricilərinə nisbətən, müvafiq olaraq, 2.8 və 14.8 faiz azalıb: "Bu da bu sahəyə yönələn resurslarla nəticəliliyin qeyri-adekvat inkişaf etdiyini göstərib”.
Aqrar Subsidiya Şurasının qərarına görə, 2022-ci ilin məhsulu üçün tədarük məntəqələrinə təhvil verilən pambığa görə yalnız məhsul subsidiyası verilir (Əvvəl əraziyə görə verilib). Məhsul subsidiyasının məbləği hər tona görə 170 manatdır.
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyindən isə "Turan”a bildirilib ki, 2022-ci ildə pambıqçılıq mövsümündə sahələrdən 322 min 300 ton məhsul yığılaraq tədarük məntəqələrinə təhvil verilib:
"Orta məhsuldarlıq 30.92 sent/hektar təşkil edib. Başa çatmış mövsümdə ölkədə 100 min hektardan artıq sahədə pambıq əkilib. 2021-ci il mövsümü ilə müqayisədə əkin sahələrinin həcmi dəyişməsə də, tarlalardan 35 min 259 ton daha çox məhsul yığılıb. Ümumi məhsuldarlıq göstəricisi isə əvvəlki illə müqayisədə 2.42 sent/hektar artıb”.
Nazirlikdən əlavə edilib ki, 2022-ci ildə şirkətlər tərəfindən xam pambığın alış qiyməti yanvar, avqust aylarında hər dəfə 50 manat olmaqla iki dəfə artırılıb: "2022-ci ildə birinci sort pambığın 1 tonu fermerlərdən 700 manata alınırdısa, bu il təhvil verilən eyni sort pambığın 1 tonuna görə fermerlərə 800 manat ödənilir”.
Kənd təsərrüfatı məsələləri üzrə ekspert Vahid Məhərrəmov da AzadlıqRadiosuna bildirib ki, əvvəllər subsidiya sahəyə görə verilirdi və pambıq ərazilərini çox göstərməyə çalışırdılar: "Hazırda isə biz illər əvvəl təklif etdiyimiz mexanizmi – hazır məhsula görə subsidiyaların verilməsini tətbiq ediblər. Amma bununla belə, artıq məhsuldarlığı artırmaq mümkün deyil. Onun da bir neçə səbəbi var”.
Ekspert hesab edir ki, onlardan biri su çatışmazlığıdır: "Bundan əlavə, fermerlərimiz şikayətlənir ki, vaxtlı-vaxtında onlar texnika ilə təmin olunmur, əkin-səpin işləri optimal müddətdə həyata keçirilmir. Bitkiyə qulluq prosesində də vaxtlı-vaxtında işlər görülmür, bu da onunla bağlıdır ki, texnika çatışmazlığı var. Yığımda da problem var. Baxmayaraq ki, 500 kombayn gətiriblər, yığım optimal müddətdə aparılmır, uzadılır”.
İqtisadçı deyir ki, pambıq təhvili zamanı şikayətlərə görə kəndliləri aldadırlar: "Nəmlik yüksək olduğunu və pambığın tərkibində daha çox zibil qarışığı olduğunu göstərirlər. Hətta elə hala gəlir çatır ki, məhsulun 60 faizini nəm və zibil kimi göstərirlər”.
Məhərrəmovun sözlərinə görə, subsidiyadan bəhrələnən fermerlər deyil, oliqarx-məmurlardır: "Pambığın emalı və ixracı ilə məşğul olanlardır. Onlar daha yüksək qiymətə fermerlərdən pambıq almalıdırlar, çünki dünya bazarında pambığın qiyməti yüksəkdir. Həmin məmurlar məhsulu ucuz alır və baha satır. Dövlət də burada onlara yardımçıdır, subsidiya verir. Hakimiyyət pambıq istehsalında ona görə maraqlıdır ki, sonda həmin məhsulun alıcısı və ixracatçısı oliqarxlardır”.
Onun fikrincə, subsidiyaya, ümumiyyətlə, ehtiyac yoxdur: "Fermerdən təhvil verdiyi pambığı yaxşı və ona sərf edən qiymətə almalıdırlar. Hazırda isə oliqarx-məmurlar dövlətlə bir yerdə qiyməti müəyyən edir. Bu, bazar iqtisadiyyatına ziddir. Necə ola bilər ki, qiyməti alan müəyyən etsin?”.
Ekspert hesab edir ki, fermerlər özləri birləşib məhsulu emal edib sata bilərlər: "Dövlət də onlara ucuz kredit resursu ilə yardımçı ola bilər ki, onlar məhsulun emal müəssisəsini yaratsınlar. Onda kəndlilər daha çox məhsuldarlıqda maraqlı olacaq”.
Yazıda yer alan fikirlərlə bağlı pambıq tədarükü və emalı müəssisələrinin rəhbərlikləri ilə danışmaq mümkün olmayıb. //Azadlıq Radiosu//
ABŞ Ticarət Nazirliyi Rusiya, Ermənistan, İspaniya, Çin, Malta, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri (BƏƏ), Sinqapur, Suriya, Türkiyə və Özbəkistandan olan 28 təşkilata ixrac məhdudiyyəti tətbiq etmək qərarına gəlib.
"Report" xəbər verir ki, bu barədə Federal Reyestrdə - ABŞ hökumətinin rəsmi sənədlər toplusunda yerləşdirilən bildirişdə deyilir.
Bu şirkətlər Rusiya Silahlı Qüvvələrinə və hərbi-sənaye kompleksinə ABŞ sanksiyalarından yan keçməyə şərait yaradıb.
Türkiyə Bolqarıstanla 13 illik enerji müqaviləsi çərçivəsində bu ölkəyə ilk təbii qaz partiyasını həyata keçirib.
“Report” xəbər verir ki, Türkiyənin “Marmara Ereğlisi” LNG terminalında Bolqarıstanın energetika naziri Rozen Xristov, BOTAŞ neft-qaz şirkətinin baş direktoru Burhan Özcan və “Bulgargaz” şirkətinin baş direktoru Denitsa Zlatevanın iştirakı ilə tədarükün başlanması münasibətilə mərasim keçirilib.
BOTAŞ-ın baş direktoru Burhan Özcan çıxışında qaz tədarükünün başlanılmasının həm Türkiyə, həm də Bolqarıstan üçün vacibliyini qeyd edib.
“Bolqarıstana ilkin olaraq tədarük olunacaq qazın həcmi təxminən 55 milyon kubmetr olacaq, ümumilikdə isə Türkiyə qonşu ölkəyə ildə təxminən 1,5 milyard kubmetr qaz nəql etməyi planlaşdırır”, - B.Özcan deyib. O, Bolqarıstanda tələbat artdıqca mavi yanacağın tədarük həcmini artırmağın da texniki cəhətdən mümkün olduğunu vurğulayıb.
B.Özcan bu gün Türkiyəyə daxil olan LNG-nin həcminin sutkada 161 milyon kubmetrə çatdığını diqqətə çatdırıb. “Bu, ildə 50 milyard kubmetr qaza bərabərdir. Bununla Bolqarıstan və digər Avropa ölkələrinə istifadə edilə biləcək potensialımızı nümayiş etdiririk”, - BOTAŞ rəhbəri bildirib.
Bolqarıstanın energetika naziri Rozen Xristov isə öz növbəsində ABŞ-ın “Chenier” şirkətinin LNG tankerinin Mərmərə limanında olduğunu bildirib.
“Terminalda BOTAŞ ilə əməkdaşlıq çərçivəsində LNG-nin yenidən qazlaşdırılması, saxlanması və Bolqarıstana çatdırılmasını həyata keçiriləcək. Bu əməkdaşlıq təkcə Bolqarıstanın enerji təhlükəsizliyi üçün deyil, həm də Cənub-Şərqi və Mərkəzi Avropa üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir”, - bolqarıstanlı nazir sözlərinə əlavə edib.
Xatırladaq ki, bu il yanvarın 3-də Türkiyə ilə Bolqarıstan arasında saziş imzalanıb və bu sazişə əsasən, Bolqarıstan 13 il ərzində Türkiyədən ildə təxminən 1,5 milyard kubmetr qaz alacaq.
Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski müdafiə xərclərinin 14,6 milyard dollar artırılmasını nəzərdə tutan qanun layihəsini imzalayıb.
Axar.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Ali Radasının məlumatında deyilir.
Ukrayna Ali Radasının deputatı Yaroslav Jeleznyakın sözlərinə görə, bu, büdcədə rekord artımdır.
Qanun layihəsinin aprelin 13-də qüvvəyə minəcəyini qeyd edən deputat Ukraynanın tarixində heç vaxt büdcəyə belə əhəmiyyətli dəyişikliklər edilmədiyini bildirib.
Rusiya pərakəndə satış və logistika şirkətləri tərəfindən postsovet ölkələrində anbarlara tələbat iki dəfə artıb və bu, belə obyektlərin çatışmazlığına səbəb olub.
Bu barədə “Kommersant” yazır.
Nəşrin məlumatıma görə, bu, Rusiyaya “paralel idxal”ın sonrakı artımını çətinləşdirə bilər, onun həcmi artıq 20 milyard dollar dəyərində 2,4 milyon tona çatıb.
NF Group-un hesablamalarına görə, Rusiya şirkətlərinin ən yaxın qonşularından anbar sahəsinə tələbatı keçən il artmağa başlayıb və bu ilin yazında təxminən 400 min kvadratmetrə çatıb. Gürcüstanda, Ermənistanda, Qazaxıstanda, Qırğızıstanda və Tacikistanda praktiki olaraq boş anbarlar qalmayıb, Belarusda 1,6 milyon kv.m-lik anbar sahəsindən 2,8%, Özbəkistanda isə 207 min kv.-lik sahədən 4,5%-i qalıb.
Eyni zamanda, əsas tələbi iri pərakəndə satıcılar, o cümlədən e-ticarətdən olanlar və logistika operatorları təşkil edir. “Ghelamco” logistik parkların kommersiya direktoru Aleksandr Perfilyev “Kommersant”a bildirib ki, anbarlar üçün müraciətlərin təxminən 80%-i Wildberries və Ozon marketpleyslərdən gəlir. Belə ki, Ozonun Belarus, Qazaxıstan və Qırğızıstanda anbarları və logistik infrastrukturu var.
Norveç zənginlərə vergi artımı fonunda 2022-ci ildə milyarderlərin və multimilyonerlərin 13 illik rekord axını ilə üzləşir.
"DogruXeber.az" bildirir ki, bu barədə Norveçin “Dagens Naeringsliv” qəzetinin araşdırmasına istinadən “The Guardian” qəzeti yazıb. Orada deyilir ki, keçən il Norveçi 30-dan çox milyarder və multimilyoner tərk edib.
İndi Norveçdəki super varlılar fiziki şəxslər üçün 1,7 milyon NOK (162,000 dollar) və ya cütlüklər üçün 3,4 milyon NOK (324,000 dollar) dəyərində əmlaka görə 0,7% məclis vergisi ödəməlidirlər. Bundan əlavə, varlılar fiziki şəxslər üçün 20 milyon NOK (1,91 milyon ABŞ dolları) və evli cütlüklər üçün 40 milyon NOK (3,8 milyon ABŞ dolları) məbləğində aktivlərə görə 0,4% dövlət sərvət vergisi ödəməlidirlər. Əmlak vergisinin maksimal dərəcəsi keçən il 1,1% artıb.
Norveç Biznes Məktəbinin fəxri professoru Ole Gyems-Onstad hesab edir ki, keçən il vergiyə görə Norveçi tərk edənlərin ümumi sərvəti 600 milyard NOK-dan (57 milyard dollar) çoxdur.
Bir çox norveçli milyarder və multimilyoner İsveçrəyə köçüb. Məsələn, bunu Kjell Inge Rekke etdi (o, balıqçılıqdan və dənizdə qazma işlərindən varlandı). Forbes Real-Time onun sərvətini 10 aprel tarixinə 5,1 milyard dollar qiymətləndirib.
Üç gün əvvəl kütləvi zəhərlənmə hadisəsi baş verən 20 nömrəli məktəbin qida təminatını “Tais İKF” MMC təmin edib.
Şirkət 1994-cü ildə yaradılıb. Qanuni nümayəndəsi Rafail Şirinov Məmməd oğludur.
Dövlət Satınalmalarının rəsmi portalından aydın olur ki, son 1 ildə Elm və Təhsil Nazirliyi dövlət təminatında olan təhsilalanların yeməklə təchizatı üçün bu şirkətə ümumilikdə 19 milyon manatdan çox dəyəri olan tender verib.
Şirkət təkcə Elm və Təhsil Nazirliyindən yox, digər dövlət qurumlarından da iri həcmli tenderlər alıb. “Bakı Metropoliteni” QSC bu şirkətlə ümumi dəyəri 1 milyon manat civarında olan tender müqaviləsi imzalayıb.
Şirkət Yevlax, Mingəçevir, Ağdaş rayon xəstəxanalarının da yemək təminatı işini görüb.
Abzas Media məsələ ilə bağlı şirkətlə əlaqə saxlasa da, onlar açıqlama vermək istəməyib: “Məktəbdəki hadisə ilə bağlı sualları cavablandırmırıq”.
Bu şirkətin hansı göstəricilərə görə seçilməsi ilə bağlı Elm və Təhsil Nazirliyinə göndərdiyimiz sorğu cavabsız qalıb.
Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin ictimaiyyətlə əlaqələr sektorunun müdiri İlkin Kərimov Abzas Media-ya bildirib ki, hadisə isə bağlı araşdırmalar davam edir:
“Məktəbdə yoxlamalar aparılıb, qidalardan nümunələr götürülüb. Hazırda onlarda hansı zərərvericilərin olub-olmaması ilə bağlı ağaşdırmalar aparılır, hələlik dəqiq nəticələr yoxdur. Araşdırma yekunlaşsın, açıqlama veriləcək”.
Aprelin 6-da 20 nömrəli məktəbdə kütləvi zəhərlənmə halı baş verib. İlkin ehtimallara görə, zəhərlənmə quş əti tərkibli qidadan olub. Xəstəxanaya çatdırılan şagirdlər axşam saatlarında evə buraxılıblar. Məsələ ilə bağlı Baş Prokurorluq araşdırma apardığını açıqlayıb.
“Nazirin “qiymət artımı olmayacaq” deməyi ilə razı deyiləm. Burada çox ciddi qiymət artımı nəzərdə tutulur”.
Bakupost.az xəbər verir ki, bu fikirləri deputat Vahid Əhmədov Milli Məclisin Təbii ehtiyatlar, energetika və ekologiya komitəsinin iclasında “Elektroenergetika haqqında” qanun layihəsinin müzakirəsi zamanı energetika naziri Pərviz Şahbazovun çıxışına cavab olaraq deyib.
Deputat bildirib ki, bu, tək iqtisadi qanun yox, həm də sosial-siyasi qanundur:
“2025-ci ilə qədər Azərbaycanda parlament və Prezident seçkiləri nəzərdə tutulub. Belə bir qanun layihəsi ilə seçkiyə getmək nə qədər mənfi amillərə gətirib çıxaracaq. Qanun layihəsinin tətbiqinə 2027-2028-ci ildən başlamalıyıq. Öncə pilot layihələr həyata keçirib baxmaq lazımdır ki, rentabelliliyini göstərəcəkmi? Kim deyirsə, bu qanun tariflərə toxunmayacaq, mümkün deyil. Şirkət investisiya qoyursa, mənfəət əldə etməlidir”.
Vahid Əhmədov vurğulayıb ki, bu qanun layihəsi qəbul olunsa, ayrıca mətbuat konfransı keçirəcək:
“Millətə də məlumat verəcəyəm ki, bu qanun layihəsi ciddi problemlərə gətirib çıxaracaq. Yenə qeyd edirəm ki, qarşıdan parlament və Prezident seçkiləri gəlir. Bizə sürpriz hazırlamayın. Bizim buna ehtiyacımız yoxdur”.
Xatırladaq ki, daha əvvəl energetika naziri Pərviz Şahbazov “Elektroenergetika haqqında” yeni qanunun qəbulunun qiymətlərin artması anlamına gəlməyəcəyini bildirmişdi. Onun sözlərinə görə, yaxın perspektivdə qiymətlərin sərbəstləşdirilməsi, ümumiyyətlə, nəzərdə tutulmur və qiymətlər tənzimlənəcək: “Bazar modeli tam fəaliyyətə başladıqdan sonra isə ötürmə və paylama fəaliyyəti dövlət inhisarında qaldığı üçün o da tənzimlənəcək. Rəqabət mühiti və bazarda ucuz qiymət təklif edən istehsalçıların mövqeyi olması isə topdansatış qiymətlərinin, nəticədə pərakəndə satış qiymətlərinin artmasına imkan verməyəcək”
Cari ilin birinci rübündə əhalinin bankalara yerləşdirdikləri əmanətlərin həcmi azalıb.
Əmanətlərin azalma tendensiyası davam edərsə, Mərkəzi Bank zəruri addımlar atmalıdır.
Mütəxəssislərin fikrinə görə vacib addımlardan biri də depozit faizlərini yenidən vergidən azad etməkdir.
Məsələ ilə bağlı danışan iqtisadçı ekspert Eldəniz Əmirov bildirib ki, bu verginin gətirdiyi zərər onun faydasından daha çox ola bilər:
“Sözügedən depozitlərin həcmini və onun faizlərdən tutulan vergilərin həcmini hazırkı göstəricilər üzrə hesablasaq görərik ki, bu məbləğ 80 milyon manat ətrafındadır.
Yəni 1 fevraldan bərpa edilən vergilər nəticəsində o qədər də böyük olmayan yığım formalaşacaq. Amma onun yaratdığı həyəcan bank sektoruna daha çox zərər vura bilər.
Vergi tutulması qüvvəyə minən kimi əmanətlərin həcmində 27 milyon manat azalma baş verdi. Belə ki, 11,928 milyard manatdan 11,901 milyard manata endi. Əgər bu azalma davam edərsə, o zaman mütləq vergi güzəştləri yenidən bərpa edilməlidir.
Çünki, dünya bank sektorunda həyəcanlı anların yaşanması, ardı-ardına bankların müflis olması, Azərbaycan əmanətçisində qeyri-ixtiyari qorxu yaradır. Bu qorxunun üzərinə də 10 faizli vergini gələndə insanlar əmanətlərini banklardan geri çəkməyə qərar verirlər”.
Ekspert qərarın doğru olmadığını da vurğulayıb:
“Yəni, hazırda Azərbaycanda bankların kütləvi müflis olması kimi heç bir ciddi risk yoxdur. Qorxu və həyəcan yersizdir. Amma əmanətçilərin davranışı fundamental risklərə görə formalaşmır, kütlə davranışlarına görə daha çox formalaşır.
Yəni sıravı əmanətçiyə Mərkəzi Bankın rəhbəri Taleh Kazımovun və ya Eldəniz Əmirovun sözündən daha çox ətrafdakıların davranışları təsir edir.
Yəni adam baxır ki, insanlar əmanətlərini geri çəkir, qoy mən də çəkim. Əsassız yerə banklardan vəsaitlər geri çəkilməyə başlayır.
Beləcə bu heç bir ciddi risk olmadan yaranmış boş bir qorxu, bir neçə ay sonra ciddi problemlər yaradır. Hansı ki bu problemin həlli üçün hökümət həmin vergi vasitəsilə yığılmış vəsaitdən dəfələrlə çox vəsait xərcləməli olur”. //bizim.media//
“Üzən məzənnə rejiminin tətbiq edildiyi iqtisadiyyatlarda yerli valyutaların məzənnəsi konkret olaraq strateji qərarlardan asılıdır”.
TEREF.AZ bildirir ki, bunu Azərbaycanda pul bazasının kəskin artması fonunda manatın dəyərinin dəyişməsi ehtimalını şərh edən iqtisadi ekspert Asif İbrahimli Yenicag.az-a açıqlamasında deyib.
O bildirib ki, Azərbaycan iqtisadiyyatının özünəməxsus iqtisadi modeli olduğuna görə devalvasiya qərarının verilməsi bu tipli iqtisadiyyatlarda strateji qərarlar əsasında həyata keçirilir:
“2015-ci ildən indiyədək manatın məzənnəsi sabit saxlanılır. Xüsusilə üzən məzənnə olan iqtisadiyyatlarda bu məsələlərə diqqət yetimək lazımdır. Bizim tipdə olan iqtisadiyyatlarda yerli valyutaların məzənnəsi konkret olaraq strateji qərarlardan aslıdır.
Xatırlamaq lazımdır ki, neft qiymətləri dövlət büdcəsində 45 dollardan hesablanıb. Buna görə də büdcədə artıqlar yaranmağa başladı. Bu baxımdan, bir çox yeni beynəlxalq layihələrin işə salınması təsiredici amildir.
Bildiyimiz kimi, Azərbaycan Trans-Adriatik Boru Xəttini istismara verdi və Avropaya qaz ixracının artırılmasına yönəlik bu tipli işlər həyata keçirir. Düşünürəm ki, ilin sonunadək hər hansısa devalvasiyadan söhbət gedə bilməz. Qeyd olunan məsələyə isə devalvasiyayla eyni anda baxmaq lazım deyil, müstəqil olaraq nəzər yetirməliyik. Çünki bizim iqtisadiyyatımızda manatın devalvasiyaya uğraması strateji qərarlardan asılıdır”.