Sosial şəbəkələrdə insanlar tərəfindən tənqid olunan bu şəkildəki şəraitsiz sinif otağı Tərtər rayon Hacıqərvənd kənd tam orta məktəbinin sinfidir. Məktəb şəhid milli qəhrəman Elnur Muradovun adının daşıyır.

TEREF yazır ki, məktəbin şagirdlərinin qış aylarında müasir qızdırılma sistemləri ilə deyil odun sobası ilə isinməsi və müəllimlərin, şagirdlərin sinif otağında palto ilə oturması, döşəmənin yararsız vəziyyətdə, tavan təhlükəli durumda olması da şəkildə diqqət çəkib. Bir sözlə keyfiyyətli tədris üçün bina dövrün tələblərinə cavab vermir. Bu da sosial şəbəkələrdə insanlar tərəfindən tənqid edilib.

Maraqlıdır ki neçə illərdir fəaliyyət göstərən bu məktəbdə indiyənə kimi heç bir əsaslı təmir işləri görülməyib. Şəkildə gördüyünüz kimi sinif otağı tamamilə təmirsiz və yararsız vəziyyətdədir. Heç istilik sistemidə yoxdur. Hətta Ulu Öndər Heydər Əliyevin şəkli belə yararsız vəziyyətdədir. Şübhəsiz ki, bu da məktəbdə şagirdlərə dərs keçməyə imkan vermir.
QEYD: Fotolardan göründüyü kimi məktəb qəzalı vəziyyətdədir və şagirdlər üçün burda təhsillərinin davamı təhlükəlidir!
TEREF

Ölkənin gələcək müqəddəratını müəyyən edən seçkilər
1993-cü il oktyabrın 3-də ölkədə keçirilən Prezident seçkilərində
Azərbaycan xalqı böyük səs çoxluğu ilə öz seçimini etdi və Ulu Öndər
Heydər Əliyevi Prezident seçdi. Ölkəmizin tarixi üçün çox mühüm hadisə
olan bu seçkilər müstəqil Azərbaycan dövləti üçün isə qurtuluşa gedən
yolun ilk pilləsi oldu. 1991-1993-cü illər ölkəmizin müasir tarixində hərc-
mərclik, özbaşınalıq və qeyri-peşəkar idarəetmə dövrü kimi xatırlanır.
Hadisələri düzgün qiymətləndirə bilməyən həmin dövrün iqtidarı xalq
qarşısında gündən-günə nüfuzunu itirir, baş vermiş proseslərdən düzgün
nəticə çıxara bilmirdi. Belə bir vəziyyətdən çıxış yolunu axtaran Azərbaycan
xalqı xilasını yalnız Heydər Əliyevin simasında görürdü. Dövlətçilik
anlayışından bixəbər olan və hərbi birləşmələri əslində öz məqsədləri üçün
istifadə edən ayrı-ayrı şəxslərin hədələrindən qorxub gizlənmiş və bu
təhlükəli proseslərin qarşısını ala bilmədiyini dərk edən AXC-Müsavat
iqtidarının özü də xilas üçün sonda Heydər Əliyevdən imdad istədi.
Xalqın tələbi və təkidi ilə yenidən hakimiyyətə qayıdan Ümummilli Lider
mütləq əksəriyyətinin səsini qazanaraq Azərbaycan Respublikasının
Prezidenti seçildi. Ulu Öndər 1993-cü il oktyabrın 10-da dövlətə və xalqa
sədaqət andı içərək Azərbaycanı böyük bəlalardan, faciələrdən hifz edib,
ölkəni sabitlik, iqtisadi inkişaf və tərəqqi yoluna çıxarıb, qlobal enerji-
kommunikasiya layihələrini reallaşdırmaqla Vətənə sədaqətlə xidmətin
əyani nümunəsini yaratdı. Bu həm də xilaskarlıq missiyası idi.
Ümummilli Lider ilk növbədə, ölkədə ictimai-siyasi sabitliyin bərpası
istiqamətində gərgin iş aparmış, ölkədəki qeyri-qanuni silahlı dəstələr
zərərsizləşdirilmiş, respublikamızın sosial-iqtisadi yüksəlişinə yol açan ən
mühüm amil kimi cəmiyyətdə ictimai-siyasi sabitlik bərqərar edilmişdir.
Dövlət çevrilişlərinin qarşısı alınmış, Azərbaycan vətəndaş müharibəsi
təhlükəsindən xilas olmuşdur. Müstəqil dövlətimizin ərazi bütövlüyünün
bərpası və Ermənistan silahlı qüvvələrinin hücumlarının qarşısının
alınması, ölkənin müstəqilliyinin qorunub saxlanması üçün ordu quruculuğu
istiqamətində kompleks tədbirlər həyata keçirilmişdir. Onun prezident
seçilməsi ilə ölkəmiz özünün yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoyaraq,
dövlət quruculuğu, iqtisadi, sosial və mədəni həyatda demokratiyanın,
qanunvericiliyin formalaşması üçün geniş imkanlar yarandı. Müstəqillik
illərində Azərbaycan dünyanın nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlarına üzv qəbul
edildi, faydalı əməkdaşlıqlar quruldu. Həyata keçirilən regional və qlobal
layihələr Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzunu daha da artırdı. Müxtəlif
sahələrdə baş verən yeniliklər, xarici dövlətlərlə yaradılan dostluq və
əməkdaşlıq münasibətləri, iqtisadi göstəricilər müstəqillik illərinin
uğurlarıdır.
Ümummilli Lider Azərbaycan dövlətçiliyinin bütün vacib sferalarda
möhkəmləndirilməsi ilə yanaşı, güclü vətəndaş cəmiyyətinin formalaşması
məsələsini də prioritet istiqamət kimi diqqətində saxlayırdı. Bunun üçün ilk
növbədə ölkədə hüququn aliliyi təmin edilməli, sabit ictimai münasibətlər
zəmini formalaşdırılmalı, beynəlxalq təcrübə öyrənilməli, Qeyri Hökumət
Təşkilatları yaranmalı və bir sıra digər mühüm mərhələlər keçilməli idi. Ulu
Öndər Heydər Əliyevin bu sahədə atdığı addımlar tezliklə öz konkret
nəticələrini göstərməyə başladı.
Ulu Öndər Heydər Əliyev müstəqil Azərbaycan dövlətini yaratmışdır
və onun bütün sahələrdə sarsılmaz təməllərini müəyyən etmişdir. Qərbə
inteqrasiya yolunu tutan Ulu Öndər Heydər Əliyev ən çətin anlarda belə
yenilməz siyasi iradə nümayiş etdirdi, Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft, Bakı-Tbilisi-
Ərzurum qaz kəmərinin çəkilişi məhz bu böyük insanın iradəsi və qətiyyətli
mövqeyinin, uzaqgörənliyinin nəticəsi kimi reallığa çevrildi. Məhz Heydər
Əliyevin neft strategiyasının təcəssümü olan “Əsrin müqaviləsi”
Azərbaycanın dünya iqtisadi sistemindəki yerini müəyyənləşdirmişdir.
Dünyanın 8 ölkəsinin 13 neft şirkəti ilə bağlanmış “Əsrin müqaviləsi”
sonrakı illərdə daha 19 ölkənin 41 neft şirkəti ilə 26 müqavilənin
imzalanmasına yol açmış, 1997-ci ildə Azərbaycan nefti Bakı-Novorossiysk
neft kəməri ilə, 1999-cu ildə isə Bakı-Supsa neft kəməri ilə dünya bazarına
çıxarılmışdır
Ulu Öndər bölgədə və dünyada baş verən hadisələrə praqmatik
yanaşırdı, tarixi şəraitdən düzgün qiymətləndirərək ölkənin taleyi üçün
uğurlu qərarlar qəbul edirdi. Bunun özü isə xüsusi məharət, istedad, bilik
tələb edirdi. Dövrün ən tanınmış siyasətçiləri, prezidentləri, diplomatları,
alimləri onu “siyasət nəhəngi”, “siyasət qrosmeysteri”, “siyasət patriarxı”
adlandırırdılar. Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan
onun fəaliyyətini belə qiymətləndirirdi: “Mərhum Heydər Əliyev
Azərbaycanın xoşbəxtliyi və firavanlığı, bölgədə və dünyada sülh naminə
göstərdiyi fövqəladə xidmətlərlə türk və dünya tarixində şərəfli yer
tutmuşdur”.
Bütün ömrünü Azərbaycanın inkişafına həsr edən Ümummilli Liderin
bu gün ruhu şaddır. Çünki, bu gün onun arzuladığı Azərbaycan var!
Toröaqlarımız işğaldan azad olunub, iqtisadi və siyasi gücü artır, hüquqi və
siyasi islahatlar ölkənin daha da yekdil olmasına imkan yaradır. Və bu ölkə
daha da inkişaf edəcək, nüfuzu daha da artacaqdır. Bizim hər birimiz fəxr
edir və qürur duyuruq ki, onun yolunu və ideyalarını dünya siyasətçiləri
arasında sayılıb-seçilən böyük dövlət xadimi İlham Əliyevlə yanaşı, Heydər
Əliyev Fondunun prezidenti, respublikanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban
xanım Əliyeva, ulu öndər Heydər Əliyevin sevimli nəvələri ləyaqətlə davam
etdirir, öz xeyirxah və nəcib əməlləri ilə hamıya nümunə göstərirlər.
Xalqımızın sonsuz məhəbbətini qazanmış Ümummilli Lider Heydər Əliyev
Azərbaycan xalqının yaddaşında qurucu və xilaskar dövlət xadimi kimi
əbədi yaşayacaqdır.

İsrafil Kərimov – Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü

Sumqayıt sakini 57 yaşlı Asif İsmayılov həkim məsuliyyətsizliyinin qurbanı olduğunu iddia edib.

Şəhərin 21-ci məhəlləsində yaşayan Asif İsmayılov deyir ki, aylar öncə boyun fəqərəsində ağrıların çoxaldığını və hətta dözülməz olduğunu hiss edərək həkimə müraciət edib. Ona ilkin müayinəni Sumqayıt Şəhər Təcili Tibbi Yardım Xəstəxanasının neyrocərrahiyə şöbəsinin müdiri Emin Yaqubov edib. Xəstə razılıq əsasında travmotologiyada əməliyyat olunub və bir müddət sonra vəziyyəti yaxşı olduğundan ambulator müayinəyə buraxılıb. Lakin 57 yaşlı Asif İsmayılovun vəziyyəti sonradan ağırlaşdığından o, Bakıda həkimə müraciət edib və yenidən əməliyyat olunub. Burada ona ilkin əməliyyat edən şəxsin yanlışlığa yol verildiyi bildirilib. Hazırda Asif İsmayılov vəziyyətinin ağır olduğunu və yerimə qabiliyyətini tamamilə itirdiyini deyir.

Vəziyyətlə bağlı adı hallanan həkim - Sumqayıt Şəhər Təcili Tibbi Yardım Xəstəxanasının neyrocərrahiyə şöbəsinin müdiri Emin Yaqubov xəstə Asif İsmayılovin iddialarının tamamilə əsassız olduğunu bildirib.

Onun sözlərinə görə, xəstənin əməliyyata qədər vəziyyəti ona izah olunub və sonradan özü bununla razılaşmayaraq, yenidən Bakıda əməliyyat etdirib. Ancaq buna baxmayaraq, Asif İsmayılova evində tez tez-baş çəkilib.

Asif İsmayılov isə yaxın vaxtlarda məhkəməyə müraciət edəcəyini deyib.

Ətraflı "Xəzər xəbər"in süjetində:

Politoloq və siyasi fəal Teoman Aktan Amerikanın Səsi ilə söhbətində İranda Zəngəzur dəhlizi ilə əlaqədar fərqli baxışları dəyərləndirib. Aktan bu kimi mövzularda İran Azərbaycanından olan siyasətçilər və ziyalıların baxışının mərkəz siyasətçilərindən xeyli fərqləndiyini ifadə edir.

“İranda Zəngəzur koridoruna verilən təpkilərdə, bir, türk bölgələrində, Azərbaycanda olan aydınların bu məsələyə verdiyi təpki var. İstər islahatçı qanatdan olsun, istər mühafizəkar qanatdan, yerli aydınlar bu layihənin gerçəkləşməsinin necə bölgənin rifahına fayda gətirməsi baxımından məsələni diqqətə alırlar. Amma, mərkəz aydınları məsələyə çox fərqli yöndən yanaşır. İnkar edilməz bir gerçəklik var ki, İranın Azərbaycan bölgəsində Quzey Azərbaycanla olan bir kültür və dil yaxınlığı var və bu yaxınlıq mərkəz aydınlarının gözündən bir təhdid kimi görünür,” Teoman Aktan söyləyir.

Politoloqun sözlərinə görə, İran Azərbaycanında yerli aydınlar və siyasətçilər Azərbaycan Respublikası və Türkiyənin iqtisadi anlamda böyümələrini bölgə xalqının yararına olduğunu düşünürlər:

“Yerli aydınların gözündən mənim oxuduğum qədəri ilə bölgədəki ölkələrin rifah anlamında, iqtisadi anlamda böyüməsi bir təhdid kimi deyil, tam tərsi bölgənin tamamının rifahına yararlı ola biləcək bir durumdur. İstər Azərbaycan Cümhuriyyəti olsun, istər Türkiyə Cümhuriyyəti, bunların iqtisadi anlamda böyüməsi eyni zamanda qısamüddətdə İranın şimal bölgələrinin iqtisadiyyatı və və yaşam staandartlarının yüksəlməsində faydalı olacaq. Dolayısı ilə yerli aydınlar ilə mərkəz aydınları məsələyə çox fərqli yerdən baxırlar. Onun üçün Zəngəzur koridoru məsələsində də İranın içindən çox fərqli səslər eşidirik.”

Aktan hesab edir ki, bölgədəki ziyalılar və vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları etnik milliyyətçilik əsaslı qütbləşmədən uzaq durmalı, iqtisadi və mədəni əməkdaşlıqları genişləndirən layihələri dəstəkləməlidirlər.

O, deyir ki, “bizim bölgədə son illərdə çox ciddi münaqişələr var. Bir ölkədə çıxan münaqişə o ölkə ilə məhdud qalmır, o kültür, din və dil yaxınlıqları səbəbilə başqa ölkələrə də yayılma potensialı daşıyır. Dolayısı ilə, ola bildiyi qədər bu münaqişə mühitindən və münaqişələri bəsləyən zehniyyətdən bizim uzaq durmamız lazimdir.”

Teoman Aktan əlavə edir ki, “Zəngəzur koridorunun regional barışa fayda verəcək şəkildə bir mexanizmə çevrilməsi lazimdir. Bu da siyasətçilərin iradəsindən, məsələyə sağlam düşüncə ilə yanaşmalarından, eləcə də, bölgədəki vətəndaş cəmiyyəti quruluşlarının, medianın, düşüncə insanlarının bu fürsəti doğru-düzgün dəyərləndirmələrindən asılıdır. Elə ki, ortaq bir gələcək [ümidi] nifrət və münaqişə üzərindən deyil, gərgilinlik üzərindən deyil, tam tərsinə bölgə insanlarının rifahı və güvənliyini diqqətə alaraq orata qoyulsun.”

Bizimkilər gəlmələrə bir dəfə istifadə üçün nəzərdə tutulmuş əşya kimi baxırlar
1980-ci ildən başlayaraq hər il 27 sentyabr Ümumdünya Turizm Günü kimi qeyd edilir. Məhz həmin il BMT-nin Dünya Turizm Təşkilatının (UNWTO) təşəbbüsü ilə belə bir gün təsis edildi. Məqsəd isə turizm sənayesinin qlobal iqtisadiyyata, sosial inkişafa və xalqlar arasında mədəni mübadiləyə olan təsirini vurğulamaq idi.
Bu gün tam əminliklə söyləmək olar ki, turizm dünyada ən geniş yayılmış və sürətlə böyüyən sahələrdən biridir. Yalnız bir fakta nəzər salmaq kifayətdir: beynəlxalq turizm qlobal ümumi daxili məhsulun təxminən 10%-ni təşkil edir və dünyada hər 10 iş yerindən birini təmin edir.
Azərbaycan – turistlər üçün cənnət
Azərbaycan da turizm sahəsində böyük potensiala malik ölkələrdən biridir. Coğrafi mövqeyi, tarixi və mədəni zənginliyi, eyni zamanda müxtəlif təbiət mənzərələri bu məmləkəti dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan insanlar üçün cəlbedici məkana çevirib. Qədim Bakı öz müasir arxitekturası ilə yanaşı, tarixin əsrarəngiz hadisələrinə şahidlik etmiş İçərişəhər, Qız Qalası və Şirvanşahlar Sarayı kimi abidələri ilə turistlərin diqqətini cəlb edir, onları valeh edir. Azərbaycanın dağları, milli parkları, termal bulaqları və Xəzər dənizi sahili isə ekoloji turizm üçün geniş imkanlar yaradır.
Ölkədə turizmin inkişafı üçün dövlət səviyyəsində müxtəlif layihələr həyata keçirilir. Bu istiqamətdə 2011-ci ildə təsis edilmiş Azərbaycan Turizm Bürosu bu sektorun inkişafına dəstəyin bariz nümunəsidir və beynəlxalq bazarlarda Odlar Yurdunun turizm potensialını təbliğ edir.
Amma hər şeyi narıncı rəngdə təsvir etmək, hər şeyin yolunda olduğunu söyləmək həqiqətdən yayınmaq anlamına gələrdi. Çox təəssüf ki, turizm sahəsində ölkəmizdə heç də hər şey rəvan deyil. Bunun həm obyektiv, həm də subyektiv səbəbləri var.
İnfrastruktur problemləri
Turizm sahəsində ən önəmli problemlərdən biri infrastrukturun heç də qarşıya qoyulan məqsədlər üçün uyğun olmamasıdır. Bəzi bölgələrdə, xüsusən ucqar dağ rayonlarında turizm obyektlərinə çatmaq üçün yolların pis vəziyyətdə olması turistlərin səfərlərini çətinləşdirir. Yolların müasir standartlara uyğun olmaması turizm obyektlərinə olan marağı azaldır və həmin bölgələrdə turizmin inkişafına maneə yaradır.
Eyni zamanda, bəzi turizm obyektlərində lazımi şəraitin olmaması (məsələn, müasir otellərin, restoranların və tualetlərin çatışmazlığı) turistlərin rahatlığını təmin edə bilmir. Turistlərin yüksək səviyyəli xidmətlərə çıxışının məhdud olması, beynəlxalq standartlara uyğun turizm infrastrukturunun inkişaf etdirilməsinin vacibliyini göstərir.
Elə buna görə də ölkəmizə turist axınının əhəmiyyətli hissəsi paytaxtımızın payına düşür. Bakıdakı 4 və 5 ulduzlu otellərdəki şəraiti bölgələrimizdə təklif etmək iqtidarında olan məhdud sayda obyekt mövcuddur.
Keyfiyyət problemi
Azərbaycan turizmində rast gəlinən əsas problemlərdən biri də turizm xidmətlərinin keyfiyyətidir. Bir çox otel, restoran və turistik xidmətlərin beynəlxalq standartlara uyğun olmaması turistlərin məmnunluq səviyyəsini aşağı salır. Xüsusilə xarici turistlər xidmət keyfiyyəti ilə bağlı narazılıqlarını tez-tez ifadə edirlər.
Bəzi hallarda işçi heyətin lazımi təlimlərdən keçməməsi, dil bacarıqlarının olmaması və turistlərlə ünsiyyət qurma çətinlikləri xidmətin keyfiyyətinə mənfi təsir edir. Bəzən turistlərin üz tutduqları obyektlərdə, xüsusən də bölgələrimizdə gəlmələrə yalnız bir dəfə istifadə üçün nəzərdə tutulmuş əşya kimi münasibət bəslənir. Qiymətlər süni şişirdilir və əcnəbilər bunu anlayaraq növbəti dəfə Azərbaycana səfər edib-etməmək seçimi qarşısında qalanda heç də məmləkətimizin lehinə qərar qəbul etmirlər.
Yəni, məşhur filmi xatırlayaraq, monqol turistlərinə Monqolustandan gətirilən dublyonkaları satmağa cəhd edilməməli və bunu etmək böyük hünər sayılmamalıdır. Yalnız bu günü deyil, sabahı da düşünmək gərəkdir.
Müvafiq strukturlar bu sahədə peşəkar kadrların hazırlanmasına və turizm sektorunda çalışanların təcrübələrinin artırılmasına daha çox diqqət yetirməlidir. Təlim proqramlarının inkişaf etdirilməsi və beynəlxalq təcrübələrdən faydalanaraq xidmət sektorunda yüksək səviyyəli mütəxəssislərin yetişdirilməsi vacibdir. Əlbəttə ki, turizmçilikdə irəli getmək və söz sahibi olmaq istəyiriksə.
Turizm diversifikasiyası
Azərbaycanda turizm sahəsi əsasən bir neçə əsas istiqamətə – Bakı, Qəbələ, Şəki kimi bölgələrə yönəlib. Bu isə turizm potensialının tam istifadə edilmədiyini göstərir. Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində turizm üçün böyük potensial mövcuddur, lakin bu bölgələrin bir çoxu kifayət qədər tanıdılmır və turistlərə təqdim edilmir. Məsələn, Gəncə, Lənkəran, Quba kimi bölgələrdə təbiət, mədəniyyət və tarix baxımından cəlbedici məkanlar olsa da, bu yerlərin təbliği kifayət qədər aparılmır.
Təbliğat işinin zəif olması, həm daxili, həm də xarici turistlərin yeni turizm marşrutlarına marağının azalmasına səbəb olur. Eyni zamanda, ekoturizm, aqroturizm, dağ turizmi kimi alternativ turizm növlərinin təbliği də lazımi səviyyədə deyil. Bu sahədə marketinq və təbliğat strategiyalarının yenidən nəzərdən keçirilməsi və daha geniş miqyasda tətbiq edilməsi vacibdir.
Sahib olduğumuz nemətlərdən daha səmərəli faydalanmalı, bütün dünyaya özümüzü tanıtdırmalıyıq. Və, əlbəttə ki, bütün bunlardan maddi mənfəət əldə edilməsi şərti ilə.
Viza problemi
Azərbaycana gələn turistlər üçün viza və giriş prosedurlarının sadələşdirilməsi istiqamətində müəyyən addımlar atılsa da, bəzi hallarda bu prosedurlar turistlərin səfərlərini çətinləşdirir. Xarici turistlər üçün vizaların alınması prosesində bəzən gecikmələr və mürəkkəb prosedurlar olur. Elektron viza sisteminin tətbiqi ilə bu problemlər qismən həll olunub, lakin bəzi ölkələrdən gələn turistlər üçün viza rejimi hələ də maneədir.
Viza prosedurlarının daha da sadələşdirilməsi, müəyyən ölkələr üçün viza rejiminin ləğvi və ya asanlaşdırılması turist axınının artırılmasına kömək edə bilər. Beynəlxalq turistlərin Azərbaycana gəlməsini təşviq etmək üçün viza siyasətinin optimallaşdırılması sahəsində görüləsi hələ çox iş var.
Pandemiyanın fəsadları
COVID-19 pandemiyası bütün dünyada olduğu kimi Azərbaycanın turizm sektoruna ciddi zərbə vurdu. Pandemiya səbəbindən sərhədlər bağlandı, uçuşlar dayandırıldı və turizm fəaliyyətləri məhdudlaşdırıldı.
Bu müddətdə bir çox turizm obyekti fəaliyyətini dayandırmaq məcburiyyətində qaldı və iş yerləri bağlandı. Pandemiyanın mənfi təsirləri hələ də tam olaraq aradan qaldırılmayıb. Baxmayaraq ki, artıq əksər fəsadları aradan qaldırmaq mümkün olub.
Görüləsi iş çoxdur
Sonda isə, yekun olaraq, bir daha qeyd edək: Azərbaycanda turizm sahəsi böyük potensiala malik olsa da, bəzi mühüm problemlər mövcuddur. İnfrastruktur çatışmazlığı, xidmət keyfiyyətinin aşağı olması, təbliğatın zəifliyi, ekoloji problemlər və pandemiyanın təsiri kimi çətinliklər turizmin tam inkişafına mane olur. Bu problemlərin həlli istiqamətində strateji addımlar atılmalı, dövlət və özəl sektor arasında əməkdaşlıq gücləndirilməlidir.
Turizmin davamlı inkişafını təmin etmək üçün həm ekoloji, həm də iqtisadi baxımdan məsuliyyətli yanaşmalar tətbiq olunmalı, Azərbaycanın turizm potensialı beynəlxalq miqyasda daha geniş tanıdılmalıdır.
Müəllif: Polad Xudayarlı

"İnsan psixologiyasındakı bir çox problemlər kimi özgüvən problemi də uşaqlıqda yaşananlara bağlı olur". Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında "Aura" psixologiya, nitq və fərdi inkişaf mərkəzinin direktoru, psixoloq, psixoterapevt, cinsəl terapist, yaşam və ilişki koçu Xanlar Sətullayev deyib.

O bildirib ki, körpəlikdən başlayaraq daim valideynlər tərəfindən azarlanan, önəmsənilməyən, sevgi və ilgi hiss etməyən, həmçinin valideyn tərəfindən aşırı dərəcədə qorunan uşaqlar böyüyəndə özgüvən problemi yaşayırlar: "Hələ iməkləməyə başlayan körpə yıxıla-yıxıla tədricən ayağa qalxıb yeriməyə çalışır, lakin hər dəfə yıxılanda kimsə onun əlindən tutub qaldırsa, özünün qalxmağı öyrənməsinə imkan verməsə bu da tədricən uşaqda daim ətrafdan yardım gözləmək vərdişi formalaşdıracaq və böyüdükcə bu həm özgüvən probleminə yol açacaq, həm də tez-tez xəyal qırıqlığı yaşamasına səbəb olacaq. Eyni zamanda daim aşağılanan, fikrinə önəm verilməyən, sevgi hiss etməyən uşaqlar da yaşa dolduqda daim onlarda “mən bacarmaram”, “məndə alınmaz” hissi hakim olur. Hətta bu cür insanların sevgisi belə uğursuz olur, sevgisini etiraf edə bilmir, rədd edilə biləcəyi qorxusundan hisslərini aça bilmir, sevgisi uğrunda mübarizə aparmaqdan, itirməkdən qorxur. Eyni zamanda bu cür insanlar tez-tez xəyal qırıqlığına uğrayır. Çünki tez ruhdan düşür, daimi və uzunmüddətli hədəfləri, məqsədləri olmur, günahkarlıq hissi onları tərk etmir, ilk uğursuzluqda həvəsdən düşür, “mənlik deyil”, “bilirdim ki, alınmayacaq” kimi firkirlərə təslim olur.

Ümumiyyətlə özgüvən problemi yaşayan insanlar özlərini günahkar hiss edirlər. Onlar hətta inandıqları dinin də gözəl cəhətlərinə deyil, qadağalarına çox bağlanırlar, çünki uşaqlıqda daim qadağalarla üzləşiblər. Halbuki, bütün səmavi dinlərin ana xəttini sevgi və paylaşmaq ruhu təşkil edir. Lakin bu cür insanlar öz yollarını bağlamaq, cəsarətsizliyinə bəraət qazandırmaq üçün hansısa bəhanələr uydurmağa, tapmağa meylli olurlar və tez də tapırlar. Çünki nəyi axtararsansa, onu taparsan. Beyin də bu alqoritmə o qədər alışır ki, artıq növbəti bir xəyal quranda onun uğursuz olacağına bəri başdan qərar verir və nəticədə ilk cəhddə alınmayanda ruhdan düşür".

"Bu cür vəziyyətdən çıxış yolu tapmaq üçün ilk növbədə insan özü-özünə kömək etməli, öz imkanlarını dəyərləndirməyi bacarmalıdır. Kiçik hədəflər müəyyənləşdirmək, onlara nail olduqca qarşıya yeni məqsədlər qoymaq, bir növ asandan mürəkkəbə doğru irəliləmək, beyni də uğurlara alışdırmaq lazımdır. Həmçinin heç bir vaxt təslim olmamaq, son nəfəsə kimi inanmaq və mübarizə aparmaq lazımdır. Təslimçilik ruhu hakim olan insan gec-tez məğlub olmağa məhkumdur. Təsəvvür edin ki, müharibəyə başlayan ordu qələbəyə deyil, tezliklə məğlub olacağına inanır. Uğur qazanmağın yolu inam və zəhmətdir. İnsan məqsədində səmimi olarsa və bu yolda zəhmət çəkərsə, bir gün qalib gəlməsə belə çəkdiyi zəhmət onu öz gözündə böyüdəcək, öz qüvvəsinə inamı artacaq. Özünə tənqidi yanaşmaq yaxşıdır, amma hər şeyin artığı fəsad verdiyi kimi özünə tənqidi yanaşma da həddini aşanda insan həm öz gözündə, həm də başqalarının gözündə adiləşəcək, dəyərdən düşəcək. İnsanın öz dəyərini bilməsi üçün təkcə yaradılışına diqqət etməsi kifayətdir. İnsan kimi bu dünyaya gəlmək imkanından məhrum olan milyonlarla rüşeymdən fərqli olaraq Allah sənə həyat bəxş edibsə deməli şanslısan, bu gün yenidən oyandın, dəyər verdiyin kimsə varsa, sevdiyin, yaxud sevdiklərin həyatdadırsa həyatdan zövq almaq üçün səbəbin var. Ümumiyyətlə insan qarışqadan fil düzəldib özünü bədbəxt hiss etmək üçün də, xoşbəxt hiss etmək üçün də kifayət qədər səbəb tapa bilər. Həyatdan zövq almaq, özünü xilas etmək və uğur qazanmaq istəyən insan əlində olanlara şükr etməyi və sevinməyi bacarmalıdır. Belə olduqda mənfi enerji, özgüvənsizlik tədricən aradan qalxacaq, insan nəyə şükr edərsə, nəyi düşünərsə onu da həyatında çoxaldacaq. Pozitiv düşünmək, inanmaq, zəhmət çəkmək, məqsədində ardıcıl olmaq, ruhdan düşməmək, yıxıldıqda qalxmaq və qaldığı yerdən davam etmək, bütün uğurlu insanların həyat düsturu budur" - deyə o, əlavə edib.

Müəllif: Söylü Ağazadə

Rusiya Qafqazda sabitliyin pozulmasını Azərbaycanla birlikdə əngəlləməyə çalışır

Bakıda Rusiya prezidentinin Yaxın Şərq və Afrika ölkələri üzrə xüsusi nümayəndəsi, Rusiya xarici işlər nazirinin müavini Mixail Boqdanov (azərbaycanca anlamı “Allahvediyev”) və Azərbaycan Prezidentinin xarici siyasət məsələləri üzrə köməkçisi Hikmət Hacıyev arasında görüş keçirilib.

“Yeni Müsavat” xəbər verir ki, bu barədə Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi məlumat yayıb.

“Görüş zamanı qarşılıqlı maraq doğuran beynəlxalq və regional məsələlər ətrafında konfidensial fikir mübadiləsi aparılıb. Yaxın Şərqə, xüsusilə Fələstin-İsrail münaqişəsi zonasında və Livanın cənubunda hərbi-siyasi vəziyyətin inkişafına xüsusi diqqət yetirilib. Moskva və Bakının həm ikitərəfli formatda, həm də müxtəlif beynəlxalq platformalarda sıx xarici siyasət koordinasiyasını davam etdirmək öhdəliyi də təsdiqlənib”, - məlumatda deyilir.

Putinin emissarının Bakı səfərində əsas hədəf nə ola bilər? Niyə məhz indi? “Konfidensial fikir mübadiləsi” ifadəsinin sadə dilə tərcüməsi nədir?

Siyasi şərhçi Aydın Quliyev “Yeni Müsavat”a bildirdi ki, Rusiya və Azərbaycanın xarici siyasət maraqlarının uzlaşdırılması yönündə atılan addımlar və əməkdaşlığın sıxlaşması, o cümlədən xarici işlər nazirinin müavininin Bakıya səfəri iki ölkə arasında bu gün geosiyasi maraqlar kontekstində əməkdaşlığın daha da gücləndirilməsi tələbinə, eləcə də əməkdaşlığın mövcud hüquqi bazasına söykənir. Xüsusilə də həm ikitərəfli formatda, həm çoxtərəfli əməkdaşlıq platformalarında xarici siyasətin koordinasiya olunması üzrə əvvəllər əldə edilmiş razılaşmalara sadiqlik ifadə olunması indiki vəziyyətə, həm bölgədə, həm də dünya miqyasındakı vəziyyətə, eləcə də iki il əvvəl imzalanmış Strateji tərəfdaşlıq sənədinə tam şəkildə uyğundur: “Əlbəttə, Rusiya xarici işlər nazirinin müavini Boqdanovun Bakıya budəfəki səfərinin arxasında xüsusilə bizim bölgəmizdə və bölgəmizə yaxın nöqtələrdə yaranmış gərgin vəziyyətin önəmli rol oynadığını nəzərdən qaçırmaq olmaz. Çünki xüsusilə də Yaxın Şərqdə cərəyan eləyən proseslər İslam dünyasına öz təsirini göstərir. Nəzərə alsaq ki, Azərbaycan da, Rusiya da çoxmillətli, çoxkonfessiyalı ölkələrdir, bu ölkələrdə dini zəmində tolerant mühitin qorunub saxlanması üçün Yaxın Şərqdə başlanmış və gün-gündən gərginləşən vəziyyətin mənfi təsirlərini diqqətə almaq lazımdır. Sirr deyil ki, İsrail-ərəb, İsrail-Livan müharibəsinin dərinləşməsi müəyyən mənada İslam dünyasında bəzi tendensiyalara səbəb ola bilər. İkincisi, bəllidir ki, Cənubi Qafqaz bölgəsində son vaxtlar Qərb ölkələrinin aktiv fəaliyyəti hiss olunur. Bölgədə Qərbin və NATO-nun mövqelərinin gücləndirilməsi üçün açıq-aşkar çalışan Ermənistana hərbi, siyasi, diplomatik dəstək var. Belə şəraitdə Qafqazda açıq şəkildə geosiyasi rəqabət geosiyasi qarşıdurmaya çevrilmək ehtimalına malikdir. Qərbin Ermənistan vasitəsilə bölgəyə dağıdıcı nüfuz etməsinin qarşısının alınması üçün Azərbaycan kimi balanslı siyasət aparan ölkə ilə Rusiyanın münasibətlərinin koordinasiya edilməsinə ciddi ehtiyac var. Gürcüstanda Rusiya və qərbyönümlü qüvvələrin açıq savaşı gedir. Ermənistanda rusiyayönümlü siyasi qüvvələr hələlik nə cəmiyyətə, nə də hakimiyyətə lazımi qədər təsir göstərmək gücündə deyillər. Ancaq qərbyönümlü siyasi qüvvələr və hakimiyyət qüvvələri kifayət qədər imkanlara malikdirlər. Belə bir şəraitdə Ermənistanın Qərblə əməkdaşlığı bu bölgədə qüvvələr balansını təhlükəli dərəcədə poza bilər. Bu şəraitdə Azərbaycanın və Rusiyanın daha sıx əməkdaşlığı bölgəmizə kənardan dağıdıcı müdaxilələrin zərərsizləşdirilməsində çox mühüm rol oynaya bilər”.

Analitikin sözlərinə görə, digər tərəfdən, sirr deyil ki, artıq Qərb ölkələri Azərbaycan kimi Qafqazdakı sabit ölkəyə qarşı müəyyən ideoloji hücum və təbliğat planları üzərində işləyirlər. Belə bir şəraitdə Azərbaycanda sabitliyin pozulması Qərbin müəyyən dairələri üçün hədəfə çevrilib ki, bu da Rusiyanın maraqları çərçivəsində deyil. Ona görə də Rusiyanın hakimiyyət orqanlarının təmsilçilərinin səfərinin arxasında müəyyən narahatlıq hisslərinin olduğunu da görmək lazımdır: “Üçüncüsü, Mərkəzi Asiya ilə əməkdaşlıq yolunda Azərbaycan çox böyük bir körpüdür. Amma məsələ burasındadır ki, Qərb ölkələri bu gün Mərkəzi Asiyanın sərvətlərinə göz dikiblər. Mərkəzi Asiyada özlərinə sərf edən siyasət aparmaqdadırlar. Artıq dəfələrlə Mərkəzi Asiya ölkələri+Almaniya, Mərkəzi Asiya ölkələri+Avropa Birliyi, Mərkəzi Asiya ölkələri+Çin, Mərkəzi Asiya ölkələri+ABŞ formatlarında müəyyən dialoqlar keçirilib. Təbii ki, bu görüşlər Mərkəzi Asiya ölkələrində anti-Rusiya ovqatını qızışdırmaq, bu ölkələri Qərbə tərəf döndərmək yolunda atılan silsilə addımların bir hissəsi sayılmalıdır. Mərkəzi Asiya bölgəsində radikal cərəyanların yayılması Qərbin planlarında olan gizli niyyətlərdən biridir. Perspektivdə məhz bu məsələ Azərbaycanı da, Rusiyanı da xeyli dərəcədə narahat edir. Ona görə də bunların qarşısını öncədən almaq üçün Azərbaycanın və Rusiyanın məhz bu istiqamətdə də fəaliyyətlərinin koordinasiya olunmasına önləyici addım kimi baxmaq lazımdır. O baxımdan Boqdanovla Hacıyevin görüşü konkret hədəfləri olan görüşlərdən biri sayıla bilər”.

Etibar SEYİDAĞA,

Sıxışdırılan İvanişvili, sərt cavab verən hakimiyyət və... – Prezident müxaliflərin tərəfində

Sabah, sentyabrın 25-də ABŞ Senatının Xarici Əlaqələr Komitəsi Gürcüstan Xalqının Aktını yekun düzəlişlər üçün müzakirəyə təqdim edəcək. Bundan sonra qanun layihəsi Senatda səsverməyə çıxarılacaq. Sözügedən sənəd Gürcüstanda “Demokratiya və Qanunun aliliyinə dəstək” kimi də tanınır. Akt may ayında senatorlar Janne Şahn, Cim Riş, Ben Kardin və Pite Riçetsin təşəbbüsü ilə hazırlanıb.

Gürcüstan Xalqının Aktı Gürcüstanın müstəqillik əldə etdiyi vaxtdan bəri ABŞ-Gürcüstan münasibətlərinə diqqəti çəkir və son hadisələrin bu münasibətlərin davamlılığını və ruhunu necə sarsıtdığı vurğulanır.

Sənəd özündə Gürcüstan hakimiyyətinin son hərəkətlərinə və siyasətinə cavab olaraq bir sıra tədbirləri, o cümlədən yüksək vəzifəli Gürcüstan rəsmilərinə qarşı sanksiyaların genişləndirilməsini, xarici yardımların nəzərdən keçirilməsini və mövcud ikitərəfli münasibətlərin yenidən qiymətləndirilməsini ehtiva edir.

Akt Gürcüstan-Amerika münasibətlərindəki böhran və Baş nazir İrakli Kobaxidzenin ABŞ-a, BMT Baş Assambleyasına səfəri fonunda müzakirə olunacaq.

Qanun layihəsi ABŞ dövlət katibinə qanunun qüvvəyə minməsindən sonra 60 gündən gec olmayaraq və USAID-in administratoru və digər müvafiq federal agentliklərlə razılaşdırılaraq, Birləşmiş Ştatlar Hökumətinin göstərdiyi hər hansı yardımı təsvir edən hesabatı Konqresin müvafiq komitələrinə demokratiyanı inkişaf etdirmək və qanunun aliliyini gücləndirmək məqsədi daşımayan Gürcüstan hakimiyyətinə təqdim etməyi tapşırır. Həmçinin hər bir layihənin və ona ayrılan maliyyənin ətraflı icmalını təqdim edir.

Qanun layihəsində deyilir ki, iki ölkə arasında ikitərəfli əməkdaşlıq üçün əsas alət olan ABŞ-Gürcüstan Strateji Dialoqu da dayandırılmalıdır. Eyni zamanda, ABŞ-ın yardımlarını davam etdirməli olduğu sahələr sadalanıb. Bunlara Gürcüstan hakimiyyətinin öz suverenliyini və ərazi bütövlüyünü Rusiyanın gələcək təcavüzündən və təsirindən qorumaq imkanlarını dəstəkləyən müdafiə sektoru, medianın müstəqilliyi və vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı daxildir.

Parlament seçkilərinə bir neçə həftə qalmış rəsmi Tiflis ilə Qərb tərəfdaşları arasında münasibətlər kritik həddə çatıb. Aİ və ABŞ Gürcüstan hakimiyyətini demokratiyadan geri çəkilməkdə və dezinformasiyalı aqressiv ritorikada ittiham edir. Aİ Gürcüstanın Aİ-yə üzvlüyünü dayandırıb və digər tədbirlərlə yanaşı, vizasız gediş-gəlişin ləğvini də nəzərdən keçirdiyini təsdiqləyib. ABŞ isə öz növbəsində konkret şəxslərə qarşı məqsədyönlü sanksiyalar tətbiq edir.

“Amerikanın Səsi” ABŞ-ın Gürcüstanın hakim “Gürcü Arzusu – Demokratik Gürcüstan” Partiyasının qurucusu və fəxri sədri Bidzina İvanişviliyə qarşı sanksiyalar paketi hazırladığını bildirib. Sanksiyaların gürcü milyarderin rus oliqarxları ilə əməkdaşlığa və Rusiya Federasiyasının maraqlarına uyğun fəaliyyətinə cavab olacaqları iddia edilir.

Gürcüstanın müxalif televiziya kanalları da öz növbəsində xəbər verirlər ki, rəsmi Tiflis səfiri ABŞ-dan geri çağıra bilər - bu, diplomatik münasibətlərin kəsilməsi demək deyil, diplomatiyada qeyri-dost demarşlar kateqoriyasına düşür.

Gürcüstan hökuməti Brüssel və Vaşinqtonun “oliqarxik təsir altında” və “qlobal müharibə tərəfinin” təsiri altında olduğunu iddia etməklə cavab verir.

Gürcüstanın Baş naziri İrakli Kobaxidze Nyu-Yorkda jurnalistlərlə söhbətində Gürcüstana qarşı beynəlxalq sui-qəsd barədə danışarkən deyib ki, “radikal müxalifətin himayədarları gürcü xalqını bir səbəbdən cəzalandırmaq istəyirlər: gürcü xalqı “Gürcü arzusu”nu qətiyyətlə dəstəkləyir və radikal müxalifəti, kollektiv “Milli Hərəkatı” rədd edir”.

Baş nazirin sözlərinə görə, həmin qüvvələr “Gürcü arzusu”nun lideri Bidzina İvanişvili vasitəsilə gürcü xalqına qarşı sanksiyalar tətbiq etməklə onları cəzalandırmağa çalışırlar: “Bilirsiniz ki, İvanişvili artıq de-fakto sanksiyalar altındadır; onun Avropada dondurulmuş 2 milyard dolları var. Amma indi şantaj başqa formada davam edir, formal sanksiyalarla hədələr eşidirik. Amma bu insanlar heç bir halda öz məqsədlərinə çata bilməyəcəklər. Onların məqsədinin nə olduğunu hamımız bilirik - onlar İvanişvilini Gürcüstanın milli maraqlarına zidd addım atmağa məcbur etmək istəyirlər. Bu şantaj uğurlu olmayacaq”.

Bu arada, Gürcüstan Prezidenti Salome Zurabişvili keçirdiyi brifinqdə deyib ki, “Gürcüstan hökumətinin rusiyayönlü oriyentasiyası hər gün daha aydın görünür” və bu, ölkəni inadla daxili qarşıdurmaya və beynəlxalq təcridə aparır: ““Gürcü arzusu”nun səsvermə yolu ilə seçkilərdə qalib gəlməyə ümidi yoxdur və cəmiyyəti qarşıdurmaya sürükləməyə çalışır ki, daha sonra güc tətbiqini qanuniləşdirsin”.

Prezident qeyd edib ki, hakim partiyanın seçki kampaniyası müsbət vədlər əvəzinə “qorxu, təhdid və qisas vədlərindən ibarətdir”.

“Onlar bilirlər ki, daha səsvermə yolu ilə seçkiləri qazana bilməyəcəklər. Ona görə də bizə deyirlər ki, kənardan kimsə inqilab, çevriliş istəyir, biz də (müxalifət də) bunu istəyir. Bu, bizi gücdən istifadənin - ümid edirəm ki, istifadə etməyəcəklər - onların gözündə qanuni olacağı yerə aparacaq mövzudur”, - Zurabişvili vurğulayıb.

Müəllif: Turan Abdulla
ayna.az

Hər bir dövlətin beynəlxalq hüququn subyekti kimi mövcud hüquqi rejim çərçivəsində, qüvvədə olan qaydalara uyğun davranış sərgiləməsi sadəcə bir seçim deyil, bu onun üzərinə düşdüyü öhdəlikdir. Əgər o mövcud hüquqi nizamın hər hansı qaydasını pozursa və qeyri-qanuni vəziyyət yaradırsa deməli üzərinə götürdüyü öhdəliyi yerinə yetirmir və yaratdığı vəziyyət nəticəsində vurduğu zərərin qarşılqlığını ödəməlidir. Təzminat məsələsi tarix boyu dövlətlərarası münasibətlərdə daha çox ticarət müstəvisində özünü büruzə vermişdir. Tarixdə çoxlu hallar var ki, bir dövlət digər dövlətin ərazisində onun tacirlərinə dəyən zərərin qarşılığını tələb etmiş, hətta hərbi yürüş, daha müasir dövrlərdə isə daxil işlərə müdaxilə üçün ondan bəhanə kimi istifadə etmişdir. Ermənistanın işğalı nəticəsində Azərbaycana vurulmuş maddi və mənəvi zərər çox böyükdür. Azərbaycan ərazilərinin Ermənistan tərəfindən hərbi işğalı ölkədə ağır humanitar böhran vəziyyətinin yaranması, çoxsaylı sosial-iqtisadi obyektlərin məhv edilməsi və ölkə iqtisadiyyatına ciddi ziyanların vurulması ilə yanaşı, Azərbaycan xalqının tarixi, maddi mədəniyyət abidələrinə də ağır zərər vurulmuşdur. Belə ki, talan olunmuş və məhv edilmiş mədəni-tarixi abidələr təkcə Azərbaycanın yox, həm də dünya sivilizasiyasının çox dəyərli mədəniyyət nümunələri idi. Ermənistanın işğalına son qoyulması işğal edilmiş və vaxtilə bir milyon azərbaycanlının yaşadığı suveren Azərbaycan ərazilərində törədilmiş dağıntıların həcmini üzə çıxardı və cəmiyyətdə böyük sarsıntı yaratdı. Şəhər və kəndlərdə bütün tikililər, evlər, xəstəxanalar, məscidlər, mədəniyyət abidələri hətta qəbirlər yerlə-yeksan edilmişdir. Belə hallara məhz orta əsrlərdə, cəngəllik qanunlarının hökm sürüdüyü vaxtlarda rast gəlinirdi. Halbuki, beynəlxalq hüquq faktiki olaraq işğalçı dövlətin nəzarəti altında yerləşən ərazilərin işğal rejimi altında olduğunu və işğal etmiş dövlətin orada baş verənlərə görə məsuliyyət daşıdığını vurğulayır, eyni zamanda, mülkiyyətin, mədəni irsin, tarixi abidələrin, xəstəxanaların və sairə dağıdılmasını qadağan edir. Ermənistanın maddi və mənəvi abidələri, ətraf mühiti, təbiəti qorumaq öhdəliyi vardı, lakin Ermənistan onları qorumaq üçün hər hansı addım atmışdırmı? Sual, əlbəttə, ritorikdir, çünki dağıntıların həcmi onu göstərir ki, Ermənistan dövləti məqsədyönlü şəkildə azərbaycanlıların bütün tarixi və mədəni izini silmək üçün bu dağıdıcı fəaliyyəti planlı şəkildə həyata keçirmişdir. Ermənistanın təzminat ödəməsi hüquqi öhdəliyin yerinə yetirilməsidir. Hər iki dövlət arasında sülh və barışıq ilk növbədə maddi və mənəvi ziyanın ödənilməsini tələb edir. Əgər mənəvi ziyan Ermənistanın təcavüz və işğalçılıq siyasətinə görə Azərbaycan xalqından üzr istəməsini və ərazi iddialarından hüquqi və siyasi müstəvidə birdəfəlik imtinasını ehtiva edirsə, maddi ziyan fərdi və ictimai zərərin kompensasiyasını nəzərdə tutur.

Politoloq Natiq Miri “Sherg.az”a bildirib ki, Ermənistanın 30 illik işğalı nəticəsində Azərbaycana dəyən ziyanın ödənilməsi haqqında sülh meqaviləsinin indiki mətnində hansısa müddəa yoxdur:

“Amma sülh müqaviləsinin şərtlərində təzminat məsələsinin olmaması doğru deyil. Biz Ermənistanın ən müasir faşist dövlət olduğundan danışırıq. Çünki Ermənistün cırtdan dövlətdir, amma iddiaların özündən dəfələrlə böyükdür. Eyni zamanda Türkiyə və Azərbaycana ərazi iddiası ortaya qoyur. Ermənistan 30 il ərzində Azərbaycanın torpaqlarını işğal altında saxlayıb. Burada cinayət faktoru mövcuddur. Əgər cinayət varsa, mütləq cəzası olmalıdır. Bəlkə də Azərbaycan sülh müqaviləsinin təşviq olunması üçün təzminat məsələsini sonrakı mərhələyə saxlamaq istəyir. Amam sülh müqaviləsi imzalandıqdan sonra sözügedən prosesi icra etmək mümkün olmayacaq. Eyni zamanda nəzərə almaq lazımdır ki, Azərbaycan öz haqqı olan təzminatla bağlı məsələləri beynəlxalq məhkəmələrə danışadıqca və sülh müqaviləsində iddia olaraq irəli sürmədikcə Ermənistan bütün beynəlxalq məhkəmələrdə rəsmi Bakıya qarşı iddialarla çıxış edəcək. Çünki hər cəhətdən bununla bağlı hazırlıqları müşahidə edirik. Bir tərəfdən beynəlxalq hüququn Azərbaycan tərəfindən pozulması ilə bağlı qarayaxmaların şahidi oluruq, digər tərəfdən isə Qarabağdan öz xoşları ilə gedən ermənilərin Qarabağa qayıtması ilə bağlı məsələ gündəmdədir. Əgər Azərbaycana qarşı belə iddialar varsa və Ermənistan hökümət səviyyəsində bunlara şərait yaradırsa, niyə Azərbaycan təzminat məsələsini ortaya qoymamalıdır?”.

Ekspert bildirib ki, seperatçı quldur dəstənin rəhbərlərinin Bakıda həbsxanada yatması Ermənistan tərəfindən bütün cəzanın ödənilməsi demək deyil:
“Ermənistan tərəfindən hökümət səviyyəsində Azərbaycana qarşı soyqırım törədilib. Həmçinin Azərbaycanın bütün yurd-yuvası, istehsal müəssələri, kənd təsərüfatı və mədəniyyət abidələri Ermənistan tərəfindən darmadağın edilib. Bu gün Qarabağda müasir yenidənqurma işləri aparılır. Amma bunun keçmiş qarabağlılara mənəvi və psixoloji anlamda nə aidiyyatı var. Çünki həmin şəxslərin xatirələri keçmiş Qarabağla bağlıydı. Ermənilərin törətdikləri ən böyük cinayət budur. Ermənistan isə dövlət olaraq bədəlləri qarşılamaq əvəzinə üstə çıxmağa çalışır. 30 il işğalı həyata keçirən sanki Azərbaycandır formasında bizdən məsuliyyət tələb edirlər. Ermənistan tərəfindən təzminatın istənilməməsi sülhə gətirib çıxarmır və cəzasızlıq mühuti formalaşdırır. Ermənistana maliyyə, siyasi və hərbi təhlükəsizlik baxımından yardım göstərilir”.